Last Live
Το "τελευταίο λάιβ" ενός καλλιτέχνη προκαλεί μια φόρτιση εξ ορισμού σχεδόν. Η αξία του όμως δεν είναι πάντοτε και δεδομένη... Του Αναστάσιου Μπαμπατζιά
Επιτέλους. Ήρθε η ώρα, η κατάλληλη αφορμή, να πούμε κάτι για αυτόν τον άδικα και πρόωρα χαμένο σπουδαίο καλλιτέχνη (θα πούμε κι άλλα στο μέλλον). Ο Mika Vainio πέθανε το 2017. Ήταν το ήμισυ της πολύ μεγάλης μπάντας ηλεκτρονικής μουσικής ονόματι Pan Sonic (ή Panasonic). Εξερεύνησε τον ηλεκτρονικό ήχο δοκιμάζοντας τα πάντα που τον αφορούν, από την μινιμαλιστική σύνθεση μέχρι το techno και ως τα απόμακρα όρια του θορύβου και της οργάνωσής του μέσα από πάμπολλα projects και κυκλοφορώντας εξ ίσου πολλά δισκογραφήματα σε όλες τις πιθανές μορφές. Δημιουργικός και ασταμάτητος μέχρι το τέλος. Κάτι που φαίνεται ολοφάνερα σε τούτο εδώ το λάηβ, το τελευταίο του όπως μας λέει η Mego, που είναι με έναν τρόπο ο πιο δυνατός επίλογος μιας πραγματικά ουσιαστικής καριέρας, το κλείσιμο ενός έργου ζωής.
Δυστυχώς τα τρία τελευταία χρόνια, διάφοροι θέλησαν όπως είναι φυσικό, να εκμεταλλευτούν το όνομά του, κυκλοφορώντας δίσκους από τα απομεινάρια στα συρτάρια του, τις περισσότερες φορές πράγματα που ο ίδιος μάλλον (δηλ. σίγουρα) δεν θα επέλεγε να τα χρησιμοποιήσει ως έχουν. Όποιος ασχολείται με την τέχνη αναγνωρίζει ότι και ο σπουδαιότερος μάστορας έχει στην αποθήκη του διάφορα ημιτελή ή αποτυχημένα έργα. Δεν είναι απαραίτητα λάθος να σταχυολογηθούν και αυτά και να παρουσιαστούν σαν δείγμα σκέψης. Όμως θα πρέπει αυτό να γίνει με προσοχή και μελέτη και κυρίως γνώση της προσωπικής προσέγγισης παρουσίασης και αισθητικής του καλλιτέχνη. Αν δεν γίνει αυτό και απλώς πετάξουμε στην αγορά ότι βρούμε, κάνουμε κακό. Το συγκεκριμένο λάηβ απέχει έτη φωτός από όλα αυτά.
Πρόκειται για μια ηχογράφηση η οποία μοιάζει να ολοκληρώνει και να αναμιγνύει όλες τις εκφάνσεις του ύφους του και μάλιστα με μια δύναμη εντυπωσιακή. Όλα όσα προείπα, ο μινιμαλισμός, τα ρυθμικά μοτίβα, η αφαίρεση, αλλά κυρίως ... ο θόρυβος, είναι εδώ. Παραμόρφωση, οξύτητα, ένταση, επίθεση. Ο ήχος είναι πραγματικά ακραίος. In your face που λένε. Αλλά ταυτόχρονα είναι πλασμένος διεισδυτικά. Μελετάται τη στιγμή που δημιουργείται. Περιμένει ο Vainio με υπομονή ακούγοντας κλάσμα το κλάσμα την κατάλληλη στιγμή για να επέμβει. Να τον στρίψει, να τον τεντώσει όσο πρέπει και όσο πάει. Πολύ συχνά αυτή η προσεκτική παρακολούθηση του ηχητικού συμβάντος οδηγεί τον μάστορα στο να μπορεί να ελέγχει τις μεταλλάξεις που αυτό υφίσταται. Ας πούμε έναν απλό και ξερό βόμβο να τον μετατρέπει σε κάτι άλλο, π.χ. σε βούισμα μύγας όπως θα το ακούγαμε αν πλησιάζαμε το μέγεθός της και ήμασταν κοντά της! Υπάρχουν φυσικά και οι απαραίτητες παύσεις και οι απότομες εναλλαγές που πάντα διακρίνονται σ τη δουλειά του Mika και που τόσο ιδιαίτερα διαταράσσουν την ακουστική του χώρου. Σχεδόν τον σκάβουν κυριολεκτικά. Μερικές φορές είναι ψύχραιμος ο Mika Vainio. Σχεδόν ambient. Όχι εδώ. Εδώ τρώει συκώτια. Ξυρίζει.
Ένας δίσκος σημαντικός για την Mego από αυτούς που στο μέλλον θα μνημονεύουμε και θα προτείνουμε και από αυτούς που θα βοηθήσουν την αμιγώς ηλεκτρονική μουσική να αποκτήσει ένα κύρος (καλώς εννοούμενο) που άδικα ακόμα δεν έχει κατακτηθεί.