Mode Plagal III
Με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από την «κυκλοφορία» του mic αλλά και με την ευκαιρία της κυκλοφορίας της καινούργιας τους δουλειάς, ήρθε η ώρα να ασχοληθώ με αυτό που θεωρώ το κορυφαίο ελληνικό group σήμερα.
Οι Mode Plagal είναι επάνω από κάθε απόπειρα κατάταξης και εύκολης ετικέτας. Σίγουρα δεν είναι ροκ, αν και στα live τους που ξεχειλίζουν από ενέργεια ρέει ιδρώτας και αδρεναλίνη σε ποσότητες που λίγα ροκ συγκροτήματα μπορούν να διανοηθούν. Δεν είναι τζαζ, αν και ο αυτοσχεδιασμός είναι κυρίαρχο στοιχείο στη μουσική τους, η ρυθμολογία τους τη συναγωνίζεται σε πλούτο, και τα σαξόφωνα έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στα κομμάτια, και κάποιοι από τα μέλη τους είναι τζαζίστες. Τα μοτίβα και οι μελωδίες πάνω στις οποίες χτίζουν τη μουσική τους προέρχονται από το δημοτικό μας τραγούδι, αλλά δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ακριβώς παραδοσιακοί... μάλλον το αντίθετο.
Εδώ θα βγω λίγο από το θέμα για να γράψω κάποια πράγματα που σκέφτομαι για την παράδοση. Η κυρίαρχη ακαδημαϊκή άποψη θέλει την παραδοσιακή μουσική κλεισμένη σε αεροστεγή γυάλα, σαν έκθεμα σε μουσείο. Είναι μια άποψη που διαμορφώθηκε από ανήσυχους αστούς γύρω στα μέσα του 20ου αιώνα, που ένιωσαν να κόβονται από τις ρίζες τους για διάφορους λόγους. Κατ' αρχήν φάνηκε θετική σκέψη. Στην πορεία όμως εξελίχτηκε σε υστερία που απέρριπτε κάθε είδους παρέμβαση. Εκεί χάθηκε το νόημα, μια που οι καθαρολόγοι (διάβαζε πουριτανοί) δεν κατάλαβαν ότι αυτό που προσπαθούσαν να διαφυλάξουν σαν κόρη οφθαλμού, ή σαν παρθενιά αδελφής, για να πλησιάσουμε λίγο τη νοοτροπία τους, δεν ήταν «η λαϊκή μας παράδοση» αλλά μια συγκεκριμένη και τυχαία φάση της, που έτυχε να συναντήσουν. Η παράδοση όμως είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Εξελίσσεται συνέχεια, επηρεάζει και δέχεται επιρροές από τα πάντα, και αν κάποια στιγμή μείνει στάσιμη, αυτό σημαίνει ότι είναι νεκρή. Παράδοση η Δόμνα Σαμίου, αλλά παράδοση και ο γύφτος με το κλαρίνο στο πανηγύρι, και την ορχήστρα με τις eko και τη φαρφίσα από πίσω. Κανένα λογικό επιχείρημα δεν υπάρχει για να με πείσει ότι η ενσωμάτωση του κλαρίνου από τις στρατιωτικές μπάντες στη δημοτική μουσική πριν από εκατό χρόνια ήταν καλό πράγμα, αλλά η χρήση της ηλεκτρικής κιθάρας και του αρμόνιου είναι ευτελισμός. Σημασία έχει πάντα η ψυχή του παίχτη, το ταλέντο και η χρήση που επιφυλάσσει στο όργανο. Με αυτή την αποστειρωμένη λογική, οι Mode Plagal είναι ένα έκτρωμα. Με τη δική μου, ένα θεμιτό πείραμα, που δεν προεξοφλεί το αποτέλεσμά του.
Το οποίο είναι μεγαλειώδες. Γιατί, πρώτα πρώτα, είναι καταπληκτικοί μουσικοί. Ο Θοδωρής Ρέλλος είναι ίσως ο μοναδικός σαξοφωνίστας που έχουν ακούσει όλοι οι fans του ανεξάρτητου ήχου (ας το πούμε έτσι) στην Ελλάδα. «Ταξιδιάρα Ψυχή», σόλο σαξόφωνο. Πριν και μετά, έχει παίξει σε άπειρους χώρους με άπειρους ανθρώπους, και ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί. Απίστευτα εκφραστικός και ακριβής. Ο Κλέων Αντωνίου, από τα Άλλα Μαντάτα και με πολλές συνεργασίες, από Πορτοκάλογλου ως Ζώρζ Πιλαλί (μεγάλη απόσταση, πιστέψτε με), είναι κιθαρίστας με authority. O Τάκης Κανέλλος, αφού εντυπωσίασε από την αρχή με τους (να πω θρυλικούς;) Anti-Troppau Council, μελέτησε και έψαξε σε βάθος τη μουσική για να γίνει ένας πολυσύνθετος ντράμμερ που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από κανέναν άλλο στον κόσμο. Αυτοί οι τρεις ήταν και το αρχικό σχήμα. Για τους υπόλοιπους, που προστέθηκαν στην πορεία, δεν ξέρω πολλά, παρά μόνο ότι στέκονται ισάξια δίπλα τους. Αυτό που βγάζουν όμως σαν σύνολο, είναι μαγικό, πάνω από κάθε προσδοκία και δύσκολο να περιγραφεί με λόγια. Φανταστείτε να είστε στο μάτι ενός κυκλώνα. Φανκ, αυτοσχεδιασμός, χιούμορ, κλαρίνα από σαξόφωνα (ε;!;), γνώριμες και υποσυνείδητα αγαπημένες μελωδίες με αναπάντεχους ρυθμούς, φαντασία και κρουστή ενέργεια. Ελληνικότητα, όχι με την αρρωστημένη, κομπλεξική και φοβική άποψη της πατριδοκαπηλίας και της «καθ' ημάς ανατολής» αλλά με το ανοιχτό μυαλό και την τόλμη του οικουμενικού ταξιδευτή που κουβαλάει μέσα του την παράδοση που τον γέννησε αλλά και τους πολιτισμούς που γεύτηκε, βίωσε και έκανε κτήμα του.
Ειδικά για τον τρίτο δίσκο τους τώρα, δεν έχω να πω πολλά πράγματα. Οι Mode Plagal γίνονται καλύτεροι μέρα με τη μέρα. Παίζουν παντού, από το γήπεδο της Κομοτηνής μέχρι τα μεγάλα φεστιβάλ της Ισπανίας, κάθε εμφάνιση είναι μοναδική και τους αφήνει σοφότερους. Το ΙΙΙ είναι καλύτερο από το ΙΙ, που ήταν καλύτερο από το Ι, παρά το απαράδεκτο εξώφυλλο και την άστοχη και ξενερωτική συμμετοχή της Θεοδοσίας Τσάτσου. Αντίθετα, αυτές των Γιώτας Βέη, Σαβίνας Γιαννάτου και, λιγότερο, Ελένης Τσαλιγοπούλου είναι πετυχημένες. Ειδικά η Βέη απογειώνει τα κομμάτια που τραγουδάει.
Οι Mode Plagal είναι ένα σχήμα που πρέπει οπωσδήποτε να ακούσει κάποιος. Το τι θα κάνει από 'κει και πέρα, δικός του λογαριασμός, αλλά είναι κρίμα για έναν ψαγμένο ακροατή να τους αγνοεί.
