Avatar
Οποιοσδήποτε υπογράφει συμφωνίες με το σύστημα προ πάντων ας γνωρίζει ότι χρειάζεται να φυλάγεται: σπάνια τα κέρδη μοιράζονται. Κι αυτή η αφόρητη πίεση για καινούργια πρόσωπα, άφθαρτα να τα γεμίσεις γρατσουνιές σ' ένα δίμηνο, είναι που ωθεί στο να μπαίνουν πριν την ώρα τους ονόματα στο απυρόβλητο και πριν την ώρα τους τραγούδια στο πάνθεον. Έτσι όμως στερείται απ' τους νέους δημιουργούς ένας πολύτιμος κύκλος (τους διαγράφεται δια παντός είναι το κατά λέξη), κύκλος έξω από καθετί βιολογικός. Μιλάω για την ωριμότητα που έρχεται αβίαστα, τη step-by-step ενηλικίωση. Κι αυτή η διαγραφή μπορεί να τους τινάξει τα μυαλά, αν δε μάθουν να την αντέχουν, αν δεν είναι υποψιασμένοι για τα χειρότερα. Ξέρετε πόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει το να έχεις δώσει περισσότερες συνεντεύξεις από συναυλίες; Και δε θα σου το πει κανένας, στο χάζι τους στο εξώφυλλο του "Ταχυδρόμου" θα μείνουν...
Την Μόνικα Χριστοδούλου την πρωτογνώρισα λάιβ με τους Serpentine. Χαίρομαι που πορεύτηκε έτσι, που από τόσο νωρίς δημιουργεί προηγούμενα κι αφήνει ανεπαίσθητα μια κληρονομιά που ούτε κι αυτή ξέρει σήμερα (όπως και πολλοί άλλοι) το πόσο βαριά είναι και μέχρι πού θα φτάσουν οι ρίζες της. Πριν προχωρήσω, να βάλω εδώ μια παρακινδυνευμένη εκτίμηση: αν διαλέξω αποκλειστικά πέντε παραγωγές από Έλληνες που βγήκαν φέτος εντός συνόρων, προσθέσω και το "Avatar" και στείλω το πακέτο σε μερικά labels του εξωτερικού που έχω υπόψη μου, πιο σίγουρο είναι να μου απαντήσουν γι' αυτό παρά για τις υπόλοιπες. Είναι που η Μόνικα σου προσφέρει σ' αυτά τα 13 τραγούδια έναν αναγεννησιακό συναισθηματισμό που σου 'ρχεται κατάστηθα. Κι αυτό το καταλαβαίνουν όλοι και παντού με τον ίδιο τρόπο, όπως με τον ίδιο τρόπο το εκτιμούν. Το "Avatar" όπως ακριβώς εκδόθηκε τελικά είναι ένας δίσκος βγαλμένος από μια ψυχή καθαρή. Έχει ξανασυμβεί αυτό με το ντεμπούτο κάποιου. Στην πορεία, αναπόφευκτα νοθεύει τις αντιδράσεις η λογική κι αυτή η διαύγεια παύει να υπάρχει, θολώνει, επιβάλλονται ανατροπές δυσκολότερες για να την βγάλεις ξανά μπροστά, ανάλογες μ' αυτές που προσπάθησε κι η Polly Jean Harvey με τους μπαλανταδόρικους ήχους του "White Chalk". Όλα αυτά είναι σαφώς πιο σημαντικά απ' ό,τι οι συμμετοχές του Martin Wenk των Calexico και του Ian Caple (ή του όποιου άλλου, έρχεται και το μέλλον), που δικαίως δε γίνονται βιτρίνα του άλμπουμ με στίκερ ή όπως αλλιώς.
Είναι πράγματι εντυπωσιακό που μπορεί αυτή η νέα κοπέλα να βγάζει τόσες επιρροές εδώ, έχοντας περάσει μόλις τα είκοσι, οι οποίες είναι ένα γινόμενο: η ηλικία της επί το δύο για συντελεστή. Κι όντως πίσω απ' όλα αυτά διακρίνει κανείς μια εξυπνάδα και μια ευφράδεια στην επικοινωνία, στην αμεσότητα της γλώσσας, που κάνει χρήσιμα όλα τα σημεία της στίξης, ώστε ακόμη και μια βαθύτερα μελαγχολική δήλωση όπως αυτή στο "I'm Not Young In My Youth" να ακούγεται ως μια που απαιτείται να τη σεβαστείς απλά και καλύτερα σωπαίνοντας.
Το "Avatar" δεν έχει υποστεί -όπως και κάθε δίσκος που έχει ακόμη τη μυρωδιά του κοπτηρίου πάνω του- την αναμέτρηση με το χρόνο, την παλαιότητα ως πρόσθετο σύμμαχο, για να πει κανείς ότι μ' αυτό ανακάλυψε τα όριά του, κατάλαβε μέχρι που ο ίδιος είναι. Αυτά είναι υπερβολές, κι ως τέτοιες δεν θα τις πάρεις μαζί σου. Εκτός ενός ανθρώπου, ωστόσο. Γιατί αυτό το σετ έκανε σίγουρα την ίδια την Μόνικα να βρει μέχρι πού μπορεί να φτάσει και πόσο μπορούν να σπρωχθούν οι γραμμές της. Σε κάθε τραγούδι δίνει, και μένει κάθε φορά λιγότερη. Φωνάζοντας ότι σε μια υγιή σχέση, όλοι κι όλα έχουν ατέλειες...
Μάνατζερ δεν είμαι, αλλά μπορώ να της πω να μην υποκύψει στα ενδεχόμενα και να αφήσει το δεύτερο άλμπουμ της στην καινούργια δεκαετία... Και την επόμενη φορά ας αξιολογήσει την κατάσταση ώστε να μη ντύσει ξανά το cd της μ' ένα εξώφυλλο που δεν του ταιριάζει, αφήνοντας ουσιαστικό νοηματικό gap...
Στο τέλος του 2008, ίσως κι απ' την αδράνεια όλων όσων γράφτηκαν, αλλού ή κι εδώ ακόμη, το "Avatar" θα είναι στα τοπ των ανασκοπήσεων της χρονιάς. Μπορώ να σας πω ότι έτσι θα ήταν κι αν δεν υπήρχε η υποψία της αδράνειας που προανέφερα, και να κάνω έτσι το πιο ουσιαστικό ξεσκαρτάρισμα των όσων έχετε διαβάσει μέχρι σήμερα. Σε μια τριετία μάλιστα τα πιο μεγάλα απ' τα τραγούδια του, κι είναι μπόλικα, θα ενέχουν ήδη εκείνη την ακριβοθώρητη κλασικότητα ώστε θ' αρχίζουν να τα διασκευάζουν κιόλας. Σχεδόν... (8,5)
Πάνος Πανότας
-:-:-:-:-:-:-:-
Θέλεις να μάθεις λοιπόν ποιο είναι το πρόβλημα με το ντεμπούτο άλμπουμ της Μόνικα τώρα που έληξε η αναμονή; ...Ιδού:
Το κυριότερο πρόβλημα της Μόνικα δεν έχει να κάνει με το Avatar. Έχει να κάνει με το κοινό της. Το πιο "απίθανο" κοινό που θα μπορούσε να της τύχει... Άλλη ήταν η λέξη που είχε μπει στην πρώτη γραφή του κειμένου ασφαλώς.
Νεόκοποι, δυσορεξικοί, αυτοχρισμένοι δισκοκριτικοί, που περιμένουν στη γωνία για να την καταδικάσουν -πριν καν τολμήσουν να την κατηγορήσουν- για μεγαλομανία, επειδή η ίδια αισθάνθηκε ευτυχισμένη με το ότι ο δίσκος αυτός κατάφερε και πέρασε από τα χέρια περισσότερων παραγωγών, μηχανικών ήχου, αλενατόρων της κονσόλας κ.λπ., από όσους έχουν περάσει συνολικά από τα υπόλοιπα εναλλακτικά άλμπουμ των γκρίκλις zeros.
Στον αντίποδα το Not Young In My Youth, που παρά το έγχορδο λουστράρισμα, τονίζει με υπέροχα διακριτικό τρόπο ότι σε αυτό το κορίτσι χώρεσαν περισσότερα μουσικά άβατα από όσα μας είχε συνηθίσει το κορίτσι της διπλανής κλισέ μπάντας μέχρι σήμερα (πλην ενός - για να μην ξεχνιόμαστε). Γιατί λοιπόν αυτό το εκπληκτικό μουσικό παράδοξο να αντιμετωπιστεί με τον συνήθη αυτισμό της μετριοπαθούς λιτότητας;
Αχαλίνωτα γλιτσιασμένοι, παλαιοτάτης κοπής, λοβοτομημένοι δισκοκριτικοί, αυτοχρισμένοι πλέον -και προς τούτο περιχαρείς- πατέρες της σκηνής, που βρήκαν επιτέλους το δόλωμα που τόσα χρόνια περίμεναν για να δελεάσουν ακόμη περισσότερο τα διευθύνοντα συμβούλια που τους μοστράρουν ως κομιστές εναλλακτικών πολιτιστικών μηνυμάτων.
Στα δικά τους τα μούτρα το κατακερματισμένο Misery Loves Company, υποστηρίζει μια αισθητική που θα μείνει αιωνίως και ερμητικά απομακρυσμένη από την υψηλή απόδοση της αθάνατης ελληνικής μπαλάντας, καθώς αυτή διαιωνίζει τον κύκλο της ευερέθιστης σαχλαμάρας στα αναγκαστικά καθημερινά μας ακούσματα.
Διαιρετικά ύπουλο το πρόβλημα των συνθέσεων, που σε πρώτο πρόσωπο μοιράζονται τα πάντα με τον ακροατή και δεν αφήνουν τίποτε να αποκαλυφθεί σε επερχόμενες ακροάσεις.
Όσο όμως τραγούδια όπως το Sour Times και το Your Ghost σε πονάνε όταν τα ακούς στον μισοάδειο διάδρομο του τελικά όχι και τόσο αγαπημένου σου σούπερ-μάρκετ, απομεινάρια σε ένα playlist που ξεκίνησε με τη φιλοδοξία να είναι σοφιστικέ, άλλο τόσο και το παιδιάστικο we're sailing to nowhere από το Are You Coming With Us θα αρνείται να παραδώσει την ιδιαιτερότητά του στην απεχθή συνήθεια της ακροαστικής επανάληψης σε βαθμό επιληψίας.
Άξεστα και αυτά τα ταξίδια που κάνει η Μόνικα στο ίδιο της το μέλλον. Αντί να παραδοθεί στα ναρκωτικά λάθη του παρόντος της και να προσπεράσει με συναισθηματική αναίδεια τις τρομαχτικά κοινότοπες μικρές ερωτικές καταστροφές, τις αποδεκατίζει σε άπειρα μόρια αυτομαστίγωσης και τις χαρίζει στο ως άνω και ως παρακάτω προβληματικό κοινό για να τις πολτοποιήσει τούτο με τον δικό του αχταρμά εμπειριών.
Ο παραπάνω ψυχολογικός αλγόριθμος όμως, γέννησε το Over The Hill, που είτε στη αρχική horror pop έκδοσή του, στην οποία αφοσιωθήκαμε, είτε στην επί του παρόντος radio-friendly απανθράκωση αυτής, που μας προβληματίζει, δεν παύει να είναι το καλύτερο στοιχειωμένο ελληνικό τραγούδι που ακούσαμε ποτέ (δηλαδή εδώ και ένα χρόνο και κάτι περίπου...).
Και πάλι μπροστά της το χλωμά trendy εναλλακτικό κοινό που σοφά αφόρισε και καταράστηκε πρόσφατα ο Νίκος Τριανταφυλλίδης, να αναρωτιέται αν τελικά ό,τι παρουσιάστηκε ως σύζευξη της Beth Gibbons με την Liz Fraser, είναι απλά η σύγκρουση της Mariah Carey με την Suzanne Vega.
Και χρειάζεται ασφαλώς τόσο μεγάλη έλλειψη μουσικής υποδομής για να μην αντιλαμβάνεσαι ότι η pop μουσική δεν γεννήθηκε για να είναι σοβαρή, τέλεια και σπουδαία, αλλά για να χαριεντίζεται ανέμελα με τις ανώριμες διαθέσεις της σε ένα ιδανικό Α.Ο.R. πιάνο που οδηγεί το Pretend στην αγκαλιά του "Elton των πριγκιπισσών" και το απομακρύνει -ευτυχώς- από αυτή του "Rufus των περιθωριακών"...
Βαρύ και ατέλειωτο το πρόβλημα να κυκλοφορήσει ένα ντεμπούτο όχι απλά για να αρέσει, αλλά με στόχο να προκαλέσει με την επιδιωκόμενη πληρότητά του για χάρη της οποίας τίποτε δεν αφέθηκε στην τύχη.
Και όμως στο Bloody Sth παρέμεινε το φάλτσο στα κουπλέ να υπενθυμίζει ότι δεν χρειάζεται να είσαι η Edith Piaf για να έχεις ψυχή. Ούτε καν η Kristin Hersh δηλαδή... Αρκεί να γρατζουνιέσαι όπως ακριβώς το έχεις σκεφτεί.
Όλο αυτό το hype που ορμάει καταπάνω της όχι να την κατασπαράξει, αλλά να αρπαχτεί από το ταλέντο της μπας και επιβιώσει η μηδαμινή του ύπαρξη, όσοι θα τρέξουν να θυμηθούν σε ποιο ακριβώς λεπτό της προετοιμασίας βρέθηκαν πλάι της πριν αρχίσει ο κανονικός αγώνας, οι πρόωρα γερασμένες ροκ θείτσες που τρέχουν να μείνουν solo καθώς ψυλλιάζονται ότι οι μπάντες πνέουν τις έσχατες ανάσες προς την δυνατότητα επιτυχίας.
Γάμησε με..., όλα αυτά δεν είναι πρόβλημα για την Monika όσο τα τραγούδια που βγαίνουν από τις ακούρδιστες χορδές της αντέχουν σε οποιαδήποτε ταλαιπωρία μέχρι να φτάσουν στον προορισμό που η ίδια θα αντιμετωπίζει πάντοτε ως όνειρο. Όταν πάψει να υπάρχει το όνειρο, θα πάψουν και τα τραγούδια. Επί του παρόντος όλα ανεξαιρέτως τα τραγούδια της Monika ξεπερνάνε με άνεση κάθε εξωτερική προβληματική και ισοπεδώνουν κάθε προσπάθεια προσομοίωσής τους σε αυτό που απαιτεί η πραγματικότητα. Κινούνται στο γνωστό σας, ολοένα και πιο σπάνιο, δικό τους απροσδιόριστο επίπεδο, που σας κάνει να τα αναζητάτε και να μην τα αντιμετωπίζετε ως καταναγκαστικό έργο που εξυπηρετεί τις ανάγκες σας για αισθητική.
Και αν έκανε τελικά κάτι άξιο αναφοράς ο Θεός μες στο 2008 είναι που δεν άφησε τις Χορωδίες να μολύνουν κανένα από αυτά τα αληθινά τραγούδια. Έξω οι χορωδίες από τη μουσική μας! Κατά τα άλλα, ό,τι ήδη διαβάσατε πιο έντονα από τα υπόλοιπα έχει ήδη φροντίσει να απαλείψει κάθε τυχόν πρόβλημα του Avatar. (9)
Άρης Καραμπεάζης
