John Zorn

Να λοιπόν κάτι που περίμενα πολλά χρόνια και ήλπιζα να κάνει ο John Zorn. Μια νέα έκφανση του κουαρτέτου Masada. Εντελώς νέα από μια άποψη μιας και ο μόνος που συμμετέχει από το παλιό είναι ο ίδιος στο σαξόφωνο και όχι και τόσο νέα από μια άλλη, αφού παίζουν τα ίδια πράγματα και θεματικά και τεχνικά και υφολογικά με τη μόνη διαφορά να είναι η προσθήκη κιθάρας στη θέση της τρομπέτας. Αλλά ας πούμε δυο κουβέντες πρώτα για το παλιό.

Το Masada Quartet ιδρύθηκε στις αρχές των 90s με τον John Zorn στο σαξόφωνο, τον Dave Douglas στην τρομπέτα, τον Greg Cohen στο κοντραμπάσο και τον Joey Baron στα τύμπανα. Επρόκειτο για μια πραγματικά ιδιαίτερη ιδέα, ένα ακουστικό τζαζ κουαρτέτο παλιάς κοπής με στήσιμο όμως που συνένωνε πράγματα παράδοξα όπως τη free jazz ( έτσι όπως την είχε χωνέψει πια ο Ζorn), με το κλέτσμερ. Και μάλιστα το έκανε αυτό όχι απλώς παίζοντας παραδοσιακές μελωδίες και ρυθμούς, όπως ίσως θα έκανε ο καθένας, αλλά γράφοντας ο ίδιος δικές του συνθέσεις οι οποίες θα μπορούσαν να στριμώξουν τη free jazz μέσα στην εβραϊκή παράδοση (και το αντίστροφο). Μέσα στα 90s αυτό το κουαρτέτο έβγαλε καμιά δεκαριά επίσημους στουντιακούς δίσκους στην υπέροχη ιαπωνική εταιρία σύγχρονης τζαζ DIW και συνέχισε με την καταγραφή μερικών εκ των πολλών λάιβ εμφανίσεων ανά τον κόσμο στην προσωπική εταιρία του John Zorn, την Tzadik. Όλοι αυτοί οι δίσκοι είναι ένας κι ένας και μας δίνουν να καταλάβουμε, κυρίως εμάς που δεν είχαμε την τύχη να τους ακούσουμε από κοντά, πόσο δυναμική μπάντα υπήρξαν, μία από τις καλύτερες στον κόσμο και ένα από τα καλύτερα τζαζ σχήματα της εποχής μας. Μάλιστα βοήθησε στο να γίνει ο Zorn (όπως του άξιζε) διάσημος. Οι συνθέσεις του αυτές πολλαπλασιάστηκαν με τα χρόνια, έγιναν ένα τεράστιο μέρος της δημιουργικής μανίας του, έφτασαν τις εκατοντάδες μέχρι τις μέρες μας και χρησιμοποιήθηκαν (με την καθοδήγηση -ή και χωρίς- του συνθέτη) από πάρα πολλά άλλα σχήματα και καλλιτέχνες του σύγχρονου μουσικού τοπίου.

Δεν ξέρω τι τον οδηγεί σήμερα να γυρίσει στις πρώτες στιγμές όλου αυτού του κόνσεπτ, πάντως κυρίως εμάς τους πολύ «φίλους» του μας αρέσει καταρχήν η ιδέα. Ο Zorn δεν νοσταλγεί. Ούτε επιδιώκει να δρέψει καινούριες δάφνες και οφέλη από μια επιτυχημένη και δοκιμασμένη ιδέα. Ο στόχος του είναι όπως πάντα δημιουργικός (δεν έχει καμιά σημασία το ότι μερικές φορές μέσα στη φούρια του και την εργασιομανία του υπάρχουν και ατυχίες). Μάλλον προσπαθεί να δώσει νέα πνοή σε ένα σχήμα, με τον ίδιο ακριβώς αισθητικό τρόπο, που ο ίδιος αγαπά και που έχει δυνατότητες να είναι διαχρονικό, να τοποθετείται και σήμερα δυναμικά επικαιροποιώντας έτσι με ουσιαστικό τρόπο την τζαζ.

Οι υπόλοιποι της τετράδας είναι όλοι σημαντικοί συνεργάτες του Ζorn, όπως ο Julian Lage, ο οποίος με τα δικά του άλμπουμ στην Tzadik έχει αποδείξει την αξία του στην κιθάρα, ο μπασίστας Jorge Roeder και ο σπουδαίος ντράμερ Kenny Wollesen.

Οι εκπληκτικές μελωδίες των κλετσμερικών συνθέσεων αναδεικνύονται λίγο περισσότερο και μέσω της κιθάρας και ουσιαστικά αυτή είναι η μόνη διαφοροποίηση ως πρακτική. Ως ποιότητα, ως μουσική κατάθεση, αυτό που αντιλαμβανόμαστε είναι η μαστοριά φυσικά, η ωριμότητα της διαχείρισης των ιδεών, η μεγαλύτερη σιγουριά όσον αφορά την πληρότητα του αποτελέσματος. Είναι επίσης πολύ ωραίο που ξανακούμε τον John Zorn να παίζει, κάτι που δε συμβαίνει συχνά πια. Και όχι μόνο παίζει αλλά κεντάει.