Jaiyede Afro

Ο Orlando Julius μπορεί να μην είναι δημοφιλής όσο ο Fela Kuti, αλλά η επιρροή του στη νιγηριανή μουσική υπήρξε εξίσου σημαντική. Το ιστορικό του ντεμπούτο "Super Afro Soul", το οποίο κυκλοφόρησε το 1966, αποτέλεσε ίσως το πρώτο εξαγώγιμο, μουσικό προϊόν της Αφρικής στον Δυτικό κόσμο. Η μίξη τοπικής λαϊκής μουσικής (fuji, juju, highlife κτλ.) με την αμερικάνικη pop, soul και R&B, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και εξέλιξη της afropop, και ειδικότερα της afrobeat. Πηγαινοερχόμενος για δεκαετίες ανάμεσα στην Αμερική και το Λάγος, κατάφερε να συνεργαστεί - μεταξύ άλλων - με τον Lamond Dozier, τον Louis Armstrong και τους Crusaders, και να βάλει κι αυτός το λιθαράκι του στην έκρηξη του ενδιαφέροντος για την αφρικάνικη μουσική της εποχής. Λέγεται μάλιστα πως ο ερχομός του Orlando και του "Super Afro Soul" στις Η.Π.Α., επηρέασε την μετάλλαξη της soul σε funk. Η καλλιτεχνική επιτυχία της επανέκδοσής του συγκεκριμένου δίσκου, από την Strut Records το 2000, αναθέρμανε - εκ νέου - αυτό το ενδιαφέρον στην Ευρώπη, όπου είχαν ήδη αρχίσει να ξεφυτρώνουν "αφρομπάντες".

Λίγο αργότερα σχηματίστηκαν και οι Βρετανοί Heliocentrics, ένα συγκρότημα παθιασμένο με τον Sun Ra, το οποίο πειραματίζεται και ελίσσεται με "περισσή χάρη" ανάμεσα στην jazz, την electronica, το hip-hop, την ethnic και το funk. Έχοντας κυκλοφορήσει δύο πολύ καλά jazz άλμπουμ και με δυο αριστουργηματικές συνεργασίες στη δισκογραφία τους - μία με τον γκουρού της ανατολίτικης μουσικής Lloyd Miller, και μια με τον πατέρα της Αιθιοπικής jazz Mulatu Astatqe - επαναλαμβάνουν φέτος την επιτυχία των παραπάνω προσπαθειών με το "Jaiyede Afro" και τον Orlando Julius.

Οι Heliocentrics, όπως σε κάθε τους συνεργασία, έτσι κι εδώ προσπαθούν, εκτός από ενθουσιώδεις οργανοπαίχτες να είναι και προσεκτικοί ακροατές, ενώ ο Orlando φαίνεται σε κάποιες στιγμές να είναι σχετικά διστακτικός σε οτιδήποτε νέο. Στα περισσότερα κομμάτια τον ακούς να τραγουδά με φρεσκάδα νεανία, ενώ παράλληλα τον φαντάζεσαι να κουνά σαν μαέστρος τα χέρια του στην μπάντα. Το αμάλγαμα του συγκεκριμένου παντρέματος και η χημεία ανάμεσα στο παλιό και το νέο είναι σχεδόν αρμονική.

Το άλμπουμ αποτελείται, ως επί το πλείστον, από νέες ή ανέκδοτες συνθέσεις που δεν είχαν την τύχη να κυκλοφορήσουν όταν γράφτηκαν στο τετράδιο του Orlando, όπως το "Love Thy Neighbour" και το εντεκάλεπτο "Be Counted", κομμάτια που διατηρούν ακέραιο το παναφρικανικό, αλληλέγγυο και βαθύτατα πολιτικό πνεύμα της afrobeat. Οι ηχογραφήσεις αποτίνουν (νοσταλγικά) φόρο τιμής στις αντίστοιχες αναλογικές των στούντιο του Ginger Baker στο Λάγος, ενώ παράλληλα προσπαθούν να ανοιχτούν και σε πιο ποπ και αμύητα αυτιά, όπως π.χ. στην μοντέρνα επανεκτέλεση του κλασσικού "Buje Buje" που ανοίγει τον δίσκο, ενώ το highlife "Omo Oba Blues" και το title track με τα παραδοσιακά τύμπανα yoruba και τις γυναικείες χορωδίες ακούγονται σα να έχουν ηχογραφηθεί 40 χρόνια πριν.

Οι στιγμές που η μπάντα αφήνεται χαλαρή να δώσει έναν πιο ψυχεδελικό τόνο δεν λείπουν, όπως στο "Sangodele" όπου τα πλήκτρα και τα ντραμς είναι πιο "όξινα", ενώ στο "Alafia", το σαξόφωνο φλερτάρει λίγο πιο έντονα με το funk και την free jazz. Στο "In The Middle" διασκευάζεται ιδανικά και με τον δέοντα σεβασμό το κομμάτι του James Brown, δείχνοντας στον ακροατή πως με ορισμένες καίριες αλλαγές στον ρυθμό των ντραμς και του σόλο του σαξοφώνου, το funk επαναπατρίζεται με τις ρίζες του και γίνεται afrobeat.

Όποιος αναζητά κάτι μοντέρνο από την συνεργασία αυτή μάλλον θα απογοητευτεί στην πρώτη ακρόαση, μιας και οι νεωτεριστικές πινελιές είναι σκόρπιες και χωρίς κάποια ιδιαίτερη επιρροή στο σύνολο του δίσκου. Ο ήχος, παρότι διακρίνεται από αμυδρές χορευτικές τάσεις, είναι παραδοσιακά βαρύς, ένα χαρακτηριστικό που δεν τον καθιστά ιδιαίτερα εμπορικό όπως ήταν το "Inspiration Information Vol. 3" με τον Mulatu. Αντιθέτως, οι αγνές προθέσεις του, θα βρουν ανταπόκριση στον θαυμαστή του παραδοσιακού afrobeat του "Μαύρου Προέδρου" και του Ebo Taylor. Στον ακροατή αυτόν θα βρει δικαίωση ο Orlando και οι Heliocentrics, για το μεράκι τους στην παραγωγή του δίσκου - έστω κι αν οι τελευταίοι δεν ήταν τόσο free όσο μας έχουν συνηθίσει.