Out From Athens

Ένα ντουέτο για πιάνο και κοντραμπάσο. Αυτά τα δύο όργανα ακούμε σε αυτόν τον δίσκο. Δύο όργανα που συναντώνται μαζί πιο συχνά στον ευρύτερο χώρο της τζαζ. Στο ράφι με τους τζαζ δίσκους θα τοποθετούσα και αυτό το άλμπουμ. Όμως σήμερα όταν λέμε τζαζ τι μπορεί να εννοούμε; Γιατί η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει πάμπολλα πράγματα, που μπορεί να είναι και πάρα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Εδώ μιλάμε για τον πυρήνα της όμως. Τον κατασκευαστικό σκελετό της.

Ίσως η τζαζ, πιο πολύ από κάθε άλλο είδος μουσικής, να είναι απολύτως αφαιρετική. Νομίζω ότι σε αυτή τη μουσική, η επιθυμία και η ανάγκη για καθαρά σχήματα ήχου, που κόβονται και τοποθετούνται ρυθμικά να είναι πιο δυνατή και φανερή. Όχι πως αυτό δεν συμβαίνει σε όλες τις σημαντικές μουσικές πράξεις… απλά στην τζαζ, είναι απολύτως κυριαρχικό, ίσως και ο απόλυτος στόχος.

Όσο λοιπόν κι αν ακούγεται «δύσκολο», avant garde, ιδιαίτερα αφαιρετικό ή πειραματικό ένα έργο σαν αυτό εδώ του σπουδαίου αυτοσχεδιαστή πιανίστα Παντελή Καραγιώργη και του πολύ καλού κοντραμπασίστα Γιώργου Κοκκινάρη πουθενά δεν παύει να είναι, να παραμένει jazz.

Ο αυτοσχεδιασμός (όχι μόνο στη free jazz) είναι η πιο λειτουργική πράξη για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Να παραχθεί δηλαδή αυτή η αφαιρετική μουσική. Που μοιάζει πιο πολύ από οποιαδήποτε άλλη μουσική με τα επιτεύγματα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη ζωγραφική, σχέση που είχε εντοπίσει από παλιά και ο Ornette Coleman βάζοντας έναν πίνακα του Jackson Pollock μέσα στο ένθετο του άλμπουμ του «Free Jazz».

Τώρα, αυτή η πρακτική είναι μεν ακόμα «δύσκολη» για τον περισσότερο κόσμο να την παρακολουθήσει, αλλά μετά από τόσες δεκαετίες έχει γίνει πια παράδοση. Είναι πια μια παραδοσιακή μουσική την οποία υπηρετούν και οι πολύ καλοί μουσικοί εδώ που με τη σειρά τους παίρνουν τη σκυτάλη της αέναης ανεύρεσης των ρυθμών.

Νιώθει κανείς στα πολύ καλά παραδείγματα αυτής της μουσικής τη ζέση των συμμετεχόντων. Καταλαβαίνεις ότι οι μουσικοί συμμετέχουν με όλο τους το είναι, ακούνε με παθιασμένη προσοχή αυτό που συμβαίνει για να μπορέσουν να συνεισφέρουν χωρίς να γίνονται παράταιροι. Συνδέονται με ένα μαγικό τρόπο μεταξύ τους, γίνονται ένα μέσα στην τέλεση ενός διονυσιακού μυστηρίου ή οργίου. Πάνω εκεί, στο peak αυτών των καταστάσεων το παραμικρό που ακούγεται έχει μεγάλη σημασία για τη σύνθεση. Όλοι οι παράξενοι ήχοι που δεν είναι χαρακτηριστικοί των οργάνων που παίζονται βγαίνουν στην επιφάνεια ως ισότιμοι με τους υπόλοιπους. Τα χτυπήματα των δαχτύλων ή του δοξαριού ας πούμε πάνω στις χορδές, η ηχώ των πλήκτρων που ανεπαίσθητα συμπληρώνει διάφορα κενά, τα οξεία υπέροχα «λάθη», τριξίματα και γλιστρήματα, όλα αυτά γίνονται θέμα. Τους επιτρέπεται να μας γεμίσουν με την ομορφιά τους η οποία απλώνεται σε 13 σύντομα διαμάντια.

Μια αναφορά στο εκπληκτικό εξώφυλλο πρέπει οπωσδήποτε να γίνει, όχι μόνο γιατί είναι απολύτως ταιριαστό με το περιεχόμενο, αλλά γιατί είναι ένα κονστρουκτιβιστικό κομψοτέχνημα με ζυγισμένα απόλυτα όλα τα πολύ απλά στοιχεία του. Γράμματα, σχήματα και χρώματα. Όπως η μουσική που ακούμε.