Banga
Λογοτεχνικές αναφορές, αφιερώσεις, απαγγελίες, διασκευή... Της Χίλντας Παπαδημητρίου
Πώς γράφει κανείς μια δισκοκριτική - δηλαδή, πώς σχολιάζει και αναλύει ένα σύνολο μουσικών συνθέσεων - όταν ο καλλιτέχνης είναι περισσότερο ποιητής παρά μουσικός; Είναι όμως η Patti περισσότερο ποιήτρια; Δεν υπήρξε η ηγερία του proto-punk; Δεν έχει βγάλει μερικούς από τους σημαντικότερους δίσκους των '70s; Και πώς κριτικάρει με αντικειμενικότητα μια τέτοια προσωπικότητα larger than life; Αυτά κι άλλα πολλά σκέφτομαι εδώ και αρκετές μέρες, από τότε που άκουσα για πρώτη φορά ολόκληρο το Banga, τον τελευταίο δίσκο της Patti.
Τα κομμάτια που είχαν αρχίσει να εμφανίζονται στο διαδίκτυο είχαν αντιφατικά στοιχεία. Το "April Fool" μ' ενθουσίασε όταν βρήκα πρώτα τους στίχους του και αργότερα το βίντεο στο youtube. Τώρα μου μοιάζει το πιο αδύναμο κομμάτι του άλμπουμ. Πολύ pop - στιχουργικά και μουσικά. Η εκτέλεση του "After the Goldrush" με συγκίνησε. Ίσως επειδή το εφιαλτικό "αποκαλυπτικό" περιεχόμενο του κομματιού αποκτάει άλλες διαστάσεις από την ήρεμη, σχεδόν γλυκιά εκτέλεσή της: τις διαστάσεις της παραίτησης, ίσως; Η παιδική χορωδία με ξενίζει λίγο, αλλά μάλλον είναι η τελευταία μόδα στους "υψηλότατους" μουσικούς κύκλους.
Αλλά ας το πάρουμε από την αρχή. Το Banga απέχει οκτώ χρόνια από το Trampin', και οι προσδοκίες μας είχαν χτυπήσει κόκκινο. (Αφήνουμε απέξω το Twelve του 2007, με τις διασκευές). Κι ενώ οι συνήθεις ύποπτοι είναι εδώ (Lenny Kaye, Tony Shanahan, Jay Dee Daugherty), μαζί με τα παιδιά της Patti, ο δίσκος δεν απογειώνεται όπως θα περίμενε κανείς. Η πλάστιγγα γέρνει εμφανώς στις καλλιτεχνικές/ποιητικές αναφορές, και το μουσικό μέρος μένει κάπως ξεκρέμαστο και στερείται πάθους.
Αλλά ακόμα και στον τομέα των αναφορών, το πράγμα μπουκώνει: Banga είναι το όνομα του σκύλου από το βιβλίο του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα. Η ίδια, στο βιβλιαράκι που συνοδεύει το cd, αναφέρει ότι και το "April Fool" είναι επηρεασμένο από τον Μπουλγκάκοφ, και τον Νικολάι Γκόγκολ. Το "Mosaic" αναφέρεται στην Katniss Everdeen, την ηρωίδα της τριλογίας Αγώνες Πείνας. Το "Constantine's Dream" είναι ένας πίνακας του Πιέρο ντέλα Φρανσέσκα. Το "Tarkovsky (The second stop is Jupiter)"... ναι, αναφέρεται σ' Αυτόν, ενώ το "Μaria" μιλάει για την ηθοποιό Μαρία Σνάιντερ. Τέλος, με τρυφερό τρόπο και βαθιά κατανόηση, η Patti αποχαιρετάει την Amy Winehouse με το "This is the girl".
Τι γίνεται όμως αν θελήσεις να ακούσεις το δίσκο χωρίς να παρακολουθήσεις λεπτομερώς τους στίχους; Η φωνή της διατηρείται αλώβητη, ευτυχώς! Η μελωδία του "Amerigo" που μιλάει για τον Αμέρικο Βεσπούτσι σε παρασύρει, συνοδεύοντας την ηθελημένα μονότονη απαγγελία της και το σχεδόν τελετουργικό τραγούδι της. Πιο κοντά στην Patti που περιμέναμε είναι μουσικά το ομώνυμο "Banga", ενώ το bonus track του cd "Just Kids" είναι εξίσου άχρωμο με το ομώνυμο βιβλίο της. Τα υπόλοιπα κομμάτια - εκτός των προαναφερομένων εξαιρέσεων - περνούν και το cd τελειώνει χωρίς να σ' έχει παρασύρει, χωρίς να σου αφήνει κάτι που να μην το έχεις ξανακούσει. Accessible, even pretty songs - όπως έγραψε η κριτικός του Observer. Αυτό περιμέναμε οκτώ χρόνια;