Έχω επενδύσει πολλά στους κλωνοποιητές. Πολλά διλήμματα, προβλήματα, αβεβαιότητες, διαφωνίες μπορούν να εκλείψουν χάρις στα ασύλληπτα κατορθώματά τους. Κατ'αρχήν είναι αδιανόητο να μην μπορείς να διαγράψεις με μια εντολή απ'το σκληρό σου κεφάλι όλα τα αρχεία PattiSmith με κατάλληξη mp3, wav, vob, jpg κλπ για τα ξαναφορτώσεις απ'την αρχή ('Horses') μέχρι το τέλος ('Trampin') ώστε να έχουν το ίδιο ειδικό βάρος και το παλιό στη δισκοθήκη της μνήμης να μην επιβάλλεται στο νέο, όπως στο στρατό, στην υπηρεσία, στο κόμμα... Κύριε των δυνάμεων, σε τι πρωτόγονες εποχές ζούμε. Δεν έχουμε εξουσία πάνω στο ίδιο μας το σώμα!
Προφήτης μα τι προφήτης ήταν κι ο Ζώρζ, ο Όργουελ. 20 χρόνια μετά το 84 του και δε βλέπω να έχουμε γίνει συντονισμένα ρομποτάκια και ο καθένας, όχι μόνο έχει, αλλά και εκφράζει ελεύθερα (σε μερικές χώρες τουλάχιστον) την άποψή του. Μόνο που μερικών είναι πιο έγκυρη επειδή εκφράστηκε έγκαιρα και πως να υποστηρίξεις εσύ ο τυχάρπαστος ότι αγαπάς περισσότερο το 'Πάσχα' από τα 'Άλογα' που υποστηρίζουν σχεδόν όλοι ρισκάροντας μάλιστα να εκθέσουν το χέρι τους σε εγκαύματα τρίτου βαθμού. Πρέπει να υπάρχει μια κεντρική αξιολόγηση κυρ Δαρβίνε των εξηγήσεων, έτσι θα εξοικονομήσουμε εργατοώρες από άσκοπες προσπάθειες αξιολόγησης, θα αποφύγουμε τους διαπληκτισμούς που προκαλούν οι διαφωνίες, έτσι θα γίνουμε πολιτισμένη φάρα.
. . . . .
Απ'τον τρίτο της δίσκο, στα μέσα και κάτι των μακρινών seventies, ο ροκ κόσμος ήταν σίγουρος πως είχε να κάνει με τη μεγαλύτερη θηλυκή ροκ περσόνα που ποτέ όμως δεν προσπάθησε να πουλήσει θηλυκότητα όπως κάνουν όλες οι μαντόνες αυτού του μάταιου κόσμου. Οι φυσιογνωμιστές το είχαν υποπτευθεί νωρίτερα απ'τη στιγμή που είδαν τις καταπληκτικές φωτογραφίες που της τράβηξε ο Robert Mapplethorpe όταν απ'τη Νέα Υερσέη (αυτή η ταυρίνα απ'το Σικάγο) μετακόμισε στην πόλη των πόλεων. Μέσα στα χρόνια τον έχασε κι αυτόν όπως έχασε τον κημπορντίστα της, τον σύζυγό της, τον αγαπημένο της junky συγγραφέα, έχει όμως ακόμα στο πλευρό της, απ'τον πρώτο δίσκο μέχρι σήμερα, τον πιστό κιθαρίστα Lenny Kaye και τον ντράμμερ Jay Dee Daugherty. Δίπλα της επίσης ο εξάχορδος Oliver Ray και ο μπάσος Tony Shanahan από το 'Gone again' του 96 μέχρι την αιωνιότητα.
. . . . .
Το 'Gandi', ένα σχεδόν δεκάλεπτο κομμάτι αφιερωμένο στο μεγάλο ειρηνοποιό, είναι σύνθεση όλων. Το εναρκτήριο 'Jubilee' συνυπογράφουν οι Kaye/Doherty ενώ τα υπόλοιπα τα εμπνεύστηκαν μοναχικά: τρία ο Ray, δύο ο Shanahan, από ένα ο Kaye, η Patti, ο Daugherty, για φινάλε μια διασκευή του παραδοσιακού 'Trampin'' που αφιερώνεται στη μαύρη τραγουδίστρια Marian Anderson (1897-1993). Ξεχωρίζω του Kaye, της Patti και ένα του Ray.
Εκτός θέματος: παλιά, πολύ παλιά, η ιέρεια έγραψε τραγούδια και με τους Allen Lanier των Blue Oyster Cult, Tom Verlaine των Television, Bruce Springsteen της E Street Band, Fred 'Sonic' Smith των MC5.
Εξαιτίας του τίτλου του, το 'Radio Baghdad' μ' έκανε να προσπεράσω τα προηγούμενα εννιά κομμάτια και ν'αρχίσω απ'αυτό. Τα αααα και το κλαρινέτο της μικρής αλλά συναρπαστικής εισαγωγής σε προετοιμάζουν για μοιρολόι, σύντομα όμως ο Oliver Ray που είναι ο συνθέτης, μας φιλοδωρεί με κιθάρες σε... πλήρη άνθιση. Η ποιήτρια δεν καταγγέλλει τους θύτες αλλά θρηνεί για την καταστροφή της πόλης, στην κοιτίδα του πολιτισμού, εκεί που ήταν η Εδέμ και το δέντρο της γνώσης. "Ανακαλύψαμε το μηδέν, το τέλειο νούμερο, και δε σημαίνουμε τίποτα για σας, τα παιδιά μας τρέχουν στους δρόμους κι εσείς στέλνετε τις φλόγες σας, τα πεφταστέρια σας, σοκ και δέος, σαν κάποια φανταστική πολεμική παραγωγή. Εικοστός πρώτος αιώνας, χωρίς αβρότητα, χωρίς Bushido (=γιαπωνέζικος ιπποτικός κανόνας)". Δώδεκα λεπτά προσοχής για να ακούσουμε τις ζημιές και τη θλίψη που προκάλεσε ο πόλεμος; Δεν είναι δημοσιογράφος η Patti, περίμενα κάτι πιο αιχμηρό, αν δεν καταγγείλει αυτή που μια ζωή τραγουδάει για ειρήνη και ελευθερία, τότε γιατί ασχολείται; Στο αμέσως προηγούμενο τραγούδι μάλιστα, το όνειρό της ήταν ένα Peaceable Kingdom.
Μετά απ'αυτή τη μικρή ένσταση, δε μένουν και πολλά να προσθέσει κανείς. Ο ήχος, το γνωστό στυλ που θα αναγνώριζα και αβοκάλιστο, η φωνή της παραμένει αναλλοίωτη, το ηχόχρωμα και οι βρυχηθμοί της πάντα θα μας συγκινούν και φυσικά η Patti Smith, όπως οι Tuxedomoon, η Laurie και 2-3 ακόμα που τώρα δε θυμάμαι, δεν έχουν δικαίωμα να πάψουν να ηχογραφούν. Έχουν επιλεγεί γι' αυτό και πρέπει κάποιος να τους το γνωστοποιήσει. Είναι σαν τους όμορφους ανθρώπους που κι όταν μορφάζουν παραμένουν χαριτωμένοι. Είναι σαν τα γυμνά κορίτσια: Τα χορταίνει κανείς;
To 'Trampin'' δεν είναι ισάξιο των πρώτων δίσκων της, αλλά πάλι είναι καλύτερο από τα περισσότερα της πιτσιρικαρίας που κυκλοφορούν σήμερα. Και ευτυχώς, έχει ένα σεμνό εξώφυλλο, χωρίς τις καταραμένες αστερόεσσες στο εσωτερικό του.