Και τι έγινε δηλαδή που οι Pearl Jam αποδεικνύουν ότι μπορούν ακόμη να παίξουν rock μουσική; Τους λείπουν πλέον οι μεγάλες ιδέες. Από όλους εκείνους βεβαίως που στις αρχές των nineties γεννιόνταν σαν τα αυγά της ρέγκας, βάζοντας το Seattle στο επίκεντρο του μουσικού ενδιαφέροντος και τον όρο grunge στο λεξιλόγιό μας, οι Pearl Jam είναι από τους πολύ λίγους που παίζουν ακόμη (κάτι Tad, Fluid και άλλοι επίδοξοι τους ψάχνουν οι αρχαιολόγοι).
Ήταν και εκείνη η τραγική φιγούρα του Kurt Cobain. Η αυτοκτονία του στοίχειωσε ακόμη και τα αποκαΐδια. Στον απόηχό της εξάλλου πέρασε στα δεύτερα και το ανεπανάληπτο, όπως αποδείχτηκε, 'Rearviewmirror' - ένα από τα σπουδαιότερα αμιγώς ηρωικά rock τραγούδια των τελευταίων (μην ρωτάτε πόσων) χρόνων, την σύνθεση του οποίου οι Pearl Jam χρεώνονται, όπως και την ανικανότητα να το επαναλάβουν. (Προηγούμενο αντίστοιχο το 'My Pal' των God, άλλη κορύφωση και του λόγου της!)
Ο κόσμος των Pearl Jam του 'Vs.' όμως δεν είναι αυτός του 'Riot Act'. Ο τελευταίος μπορεί να ειδωθεί και ως ένας κόσμος υπόλογος, που έγκειται περισσότερο σε νόμους συντήρησης και ανάγκης, παρά μιας φυσικής ή αισθητικής έκπληξης. Οι ίδιοι είναι μεσήλικες πλέον και το αρχικό τους ακροατήριο έχει περάσει κατά πολύ την ενηλικίωση. Με τον χρόνο άλλωστε δεν έπαιξε κανένας.
Πολυαναμενόμενη σίγουρα, η επάνοδος του συγκροτήματος στο studio μετά από μια σχεδόν διετή απουσία και την εν τω μεταξύ κυκλοφορία εβδομήντα τόσων albums από τις ζωντανές εμφανίσεις της προηγούμενης παγκόσμιας περιοδείας τους, δίνει ένα αποτέλεσμα προβλέψιμο και, το σημαντικότερο, συνθετικά μέτριο. Λίγες είναι οι στιγμές που βάζουν την μπάντα σε θέση ισχύος ('I Am Mine', 'Love Boat Captain', 'You Are', 'All Or None'). Άσε πάλι την γνώριμη οικουμενική συναίνεση. Όλοι εξασφαλισμένοι, από τους φίλους του metal, μέχρι κάθε alternative rocker. Ας συνεχίσουμε καλύτερα.
Οι Pearl Jam είναι πλέον στην δυσχερή θέση κάποιων δημιουργών, οι οποίοι βλέποντας τις αλλαγές του κλίματος, στέκονται πολύ αδύναμοι (θα άλλαζε άραγε κάτι αν ήταν στο άλλο άκρο, πολύ σκληροί;) για να κάνουν τους χαρακτήρες των τραγουδιών τους νεότερους. Και αυτό διότι στην πορεία τους μέχρι σήμερα δεν κατάλαβαν τι χάθηκε και ίσως δεν γνωρίζουν καν πως κάτι τέτοιο συνέβηκε. Το ίδιο έπαθαν και όλα τα μεγάλα rock συγκροτήματα των seventies. Φοβάμαι όμως πως στο μυαλό μας ουδέποτε θα αντιμετωπίσουμε το κάθε νέο album των Pearl Jam όπως κάποτε το αντίστοιχο των Led Zeppelin. Ίσως η ανοχή μας έχει εξαντληθεί, ίσως έχει αλλάξει άρδην ο ρόλος ενός rock συγκροτήματος που γεμίζει στάδια, ίσως και το δύο. Δεν συγκρίνεται γενικότερα η κληρονομιά, όσο και αν οι ίδιοι το θέλουν.
Το 'Riot Act' είναι ανάμεσα στα μετριότερα albums τους μέχρι σήμερα, αν και σημαίνει την επιστροφή τους σε ένα ευθύ mainstream rock ήχο, χωρίς αποκλίσεις, κίνηση περισσότερο για ψυχολογική τόνωση. Και αυτό τα λέει όλα. Φαίνεται ότι παρόλη την παρέα με τον Neil Young, δεν συγκράτησαν βασικές αρχές από τα μαθήματα του παππού. Αυτοί έχασαν.