Pet grief

Τρεις δίσκοι για το καλοκαίρι:

Camera Obscura "Let's Get Out Of This Country" (Elefant)
Beaumont "No Time Like The Past" (Siesta)
The Radio Dept. "Pet Grief" (Labrador)

Oι από κοινού κριτικές είναι ένα ακόμα κόλπο όσων γράφουν για μουσική, προκειμένου να βγουν από τη δύσκολη θέση όταν δεν έχουν πολλά λόγια να πουν για ένα δίσκο. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, είναι μια εξαιρετική αφορμή για να γίνει σύγκριση μεταξύ δύο ή περισσότερων δίσκων που έχουν κάποια κοινά ηχητικά στοιχεία, έτσι ώστε να αναδειχτεί καλύτερα η ταυτότητα του καθενός. Πολύ θα ήθελα να σας πω ότι αυτό το κείμενο ανήκει στη δεύτερη κατηγορία, όμως ανήκει στην πρώτη. Τα εν λόγω albums είναι το "Let's Get Out Of This Country" των Camera Obscura, το "No Time Like The Past" των Βeamont και το "Pet Grief" των Radio Dept. (Ήμουν έτοιμος να συμπεριλάβω και το καινούριο των The Essex Green, αλλά με πρόλαβε ο Θάνος). Οι τρεις (ή τέσσερις) αυτοί δίσκοι, λοιπόν, έχουν το κοινό στοιχείο ότι είναι καθαρόαιμα, και κάτι παραπάνω από αξιοπρεπή, pop albums. Κι αν θέλετε και το βαθμό που θα τους έβαζα αν παρουσίαζα τον καθένα χωριστά, αυτός θα ήταν από ένα 7άρι στον καθένα. Βαρετό, ε;

Καταρχήν, ας πούμε για το βαθμό 7: η χρυσή διπλωματία και η εύκολη διέξοδος από την αμηχανία!... Σου αρέσει ένας δίσκος, αλλά όχι πάρα πολύ. Αναγνωρίζεις ότι οι προθέσεις του καλλιτέχνη είναι οι καλύτερες, σέβεσαι την προσπάθεια που έχει γίνει, αλλά κάτι στο όλο αποτέλεσμα αδυνατεί να σου κάνει το "κλικ" που θα αξίωνε από ένα 8άρι και πάνω. Από την άλλη, αισθάνεσαι τύψεις να βάλεις 6, έστω και αν μετά τις πρώτες ακροάσεις αφήσεις κάπου το cd και δεν το ξαναακούσεις ποτέ. Το 7 είναι κάτι σαν το "ας μείνουμε φίλοι" μιας τελειωμένης σχέσης: σημαίνει, θέλω να χωρίσουμε αλλά δε θέλω να με παρεξηγήσεις. Είναι κάτι σαν τον μαθητή που ήταν ο αγαπημένος της δασκάλας χωρίς να παίρνει αναγκαστικά Α (ή 10 για τους μικρότερους). Κάτι σαν το χαμηλά λιπαρά / όλη η γεύση - δηλαδή ένας συμβιβασμός που τελικά περιέχει και λιπαρά και, αναπόφευκτα, χειρότερη γεύση. Με το 7 δεν προσβάλλεις κανέναν και δεν κινδυνεύεις από κανέναν. Αν το ακούσει ο άλλος και σου πει ο δίσκος είναι κακός, του απαντάς ότι, εντάξει, δεν του έβαλες και άριστα, ένα απλό 7 πήρε. Το ίδιο και αν σου πει ότι πρόκειται για αριστούργημα. Άλλωστε το πρώτο album των Stone Roses είχε πάρει 7 από το ΝΜΕ όταν είχε πρωτοβγεί, και μια δεκαετία αργότερα ψηφίστηκε album όλων των εποχών.

Και βέβαια, κανένας από τους τρεις αυτούς δίσκους δεν πάει για μια τέτοια διάκριση, και αυτό είναι που μού αρέσει περισσότερο σε αυτούς: οι τρεις αυτοί δίσκοι ΔΕΝ είναι φιλόδοξοι. Είναι albums απλά, συνεπή στη συγκεκριμένη αισθητική τους, έχουν δουλευτεί με όρεξη και με ταλέντο, αλλά δεν αποτελούν κανενός είδος statement, γνωρίζουν τα όριά τους και όχι μόνο δεν τα υπερβαίνουν, αλλά μοιάζουν να τα διαφυλάσσουν σαν κόρη οφθαλμού. Για αυτό και η καλλιτεχνική τους ουσία είναι μεγαλύτερη από το όποιο επιτηδευμένο δημιούργημα του τάδε συγκροτήματος που έχει βαλθεί να αλλάξει τον κόσμο με το ζόρι. Κι έτσι, κατά πάσα πιθανότητα, ούτε οι Camera Obscura, ούτε οι Beaumont, ούτε οι Radio Dept. πρόκειται να δουν τη φωτογραφία τους σε κάποιο μεγάλο μουσικό έντυπο, γιατί δεν έχουν στόχο να ταράξουν τα νερά της pop, αλλά μάλλον να στηρίξουν τα θεμέλιά της και να περιχαρακώσουν τη σπουδαιότητά της. Έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι οι δίσκοι τους θα μπαίνουν σε από κοινού κριτικές. Είναι ένας άδικος κόσμος...

Είναι όντως ένας άδικος κόσμος, και αυτό λίγοι το ξέρουν τόσο καλά όσο οι Camera Obscura: δε νομίζω να έχει υπάρξει ποτέ κάποιο αφιέρωμα σε αυτούς, ή κριτική σε κάποιο δίσκο τους, και να μην υπάρχει κάπου το όνομα Belle And Sebastian να στέκεται απειλητικά ως το αξεπέραστο μέτρο σύγκρισης, ως η κύρια επιρροή τους που δε θα καταφέρουν ποτέ να ξεπεράσουν. Οι Camera Obscura όμως δε χρειάζεται πια να ξεπεράσουν τους Belle And Sebastian, πολύ απλά γιατί άλλαξαν κατεύθυνση (κάτι που μερικώς έκαναν και οι Belle And Sebastian, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία). Στο νέο τους album "Let's Get Out Of This County", η βασική αναφορά είναι το πρώτο album των The Cardigans, μια κοσμοπολίτικη και γοητευτικότατη άποψη περί pop που, ναι, διαθέτει όλα τα κλισέ που μπορείτε να φανταστείτε (γλυκερά φωνητικά, έγχορδα, ατελείωτους φόρους τιμής στον Phil Spector κλπ), αλλά και κάμποσες αξιολάτρευτες, ηλιόλουστες μελωδίες που κολλάνε στο μυαλό, με πρώτη και καλύτερη το εναρκτήριο "Lloyd, I'm Ready To Be Heartbrοken" και κατά δεύτερο λόγο το "If Looks Could Kill" που ακούγεται σαν ένα αθώο all-girl συγκρότημα των sixties να προσπαθεί να ανακαλύψει το lo-fi, καθώς και το αφηγηματικό "Dory Previn" που θα κάνει τους απανταχού νοσταλγούς της Sarah Records να θυμηθούν τα παλιά με συγκίνηση. Κι επειδή ούτε το Mic πρόκειται να απαλλάξει τους Camera Obscura από την απαραίτητη σύγκριση με τους Belle And Sebastian, η τελική ετυμηγορία είναι η εξής: το "Let's Get Out Of This Country" είναι καλύτερο από το "The Life Pursuit", όχι απαραίτητα γιατί έχει καλύτερες ιδέες, αλλά κυρίως γιατί έχει γνήσιο αυθορμητισμό και μια βιωμένη feel-good ατμόσφαιρα που πείθει για την αυθεντικότητά της. Οι Camera Obscura δεν προσπαθούν να ακουστούν cool, και για αυτό ακριβώς είναι.

Σε σύγκριση με την ισπανική Elefant, από όπου και κυκλοφορεί το album των Camera Obscura, η επίσης ισπανική Siesta είναι το πιο "κουλτουριάρικο" και ενηλικιωμένο αδερφό της label. Eκεί που η Elefant αποτελεί την αποθέωση του twee (ακούστε μια από τις συλλογές της, και στα 4-5 κομμάτια θα αισθανθείτε σα να προσπαθείτε να αυτοκτονήσετε τρώγοντας ζάχαρη), η Siesta υπήρξε ανέκαθεν πιο κομψή και εκλεκτική, λιγότερο παιδιάστικη και με μια εμμονή να κάνει τα πάντα με το δικό της στυλ. Το album των Beaumont αντανακλά αυτήν την αισθητική άποψη, καθώς είναι μεν αρκούντως εύληπτο και προσιτό για να χαρακτηριστεί pop, αλλά από την άλλη, οι διαθέσεις του είναι περισσότερο νυχτερινές, καλυμμένες με έναν σαγηνευτικό αισθησιασμό και ακολουθώντας μια προσέγγιση που φλερτάρει έντονα με την americana. (Τrivia info: To ξέρατε ότι η Elefant έχει κυκλοφορήσει 7ιντσα των Lambchop;) Συνολικά, το "No Time Like The Past" είναι ένας δίσκος αέρινος και κατά βάση απλός, που κρατάει πραγματικά καλή παρέα, έστω και αν αυτή είναι μόνο για background άκουσμα. Ακόμα και τότε πάντως, δεν μπορείς να μην υψώσεις το φρύδι με ενδιαφέρον όταν εντοπίζεις τις σαφέστατες kd Lang ή Tarnation αναφορές σε κομμάτια τους όπως το "The Other Way".

Tέλος, οι The Radio Dept. θα γοητεύσουν απόλυτα όσους προτιμούν την pop τους με ένα υπόστρωμα ηλεκτρονικής μουσικής, αντί να είναι διάχυτη από ρετρό αναφορές. Το σχήμα θεωρείται από τα ικανότερα της pop σκηνής, και βαδίζει στα ίδια χνάρια με τους Simpatico, τους Cody ή τους Vitesse, ή για να συνεννοηθούμε καλύτερα, με τους Beloved (και για να συνεννοηθούμε ακόμα πιο καλά - και γιατί να το κρύψουμε άλλωστε; - με τους Pet Shop Boys). Oι The Radio Dept. βάζουν το ρομαντισμό και την ατμόσφαιρα στην πρώτη γραμμή και χρησιμοποιούν τα ηλεκτρονικά στοιχεία περίπου όπως οι shoegazers χρησιμοποιούσαν τις κιθάρες τους: για να δημιουργήσουν ένα συμπαγές χαλί ήχων πάνω στο οποίο χτίζουν τις διαυγείς, σχεδόν ντροπαλές μελωδίες τους. Το "Pet Grief" δεν έχει τίποτα τόσο catchy όσο ένα single των The Notwist ή των The Postal Service, αλλά έχει έναν αξιοθαύμαστο τρόπο να παντρεύει τις λυρικές του διαθέσεις με την τεχνοκρατική του προέλευση, περίπου σα να έχεις βάλει τους Boards Of Canada να κάνουν παραγωγή στους Trembling Blue Stars, μέχρι αυτή η συνεργασία να μπλοκάρει τελικά και τους δύο.

Τρεις δίσκοι για το καλοκαίρι, λοιπόν: δεν είναι οι δίσκοι που όλοι θα αποκαλέσουν ως albums του καλοκαιριού, oύτε αυτοί που θα μπορείτε να συζητήσετε για αυτούς με τους φίλους σας, ούτε εκείνοι που θα δείτε στις λίστες με τα καλύτερα του 2006. Είναι όμως τρεις δίσκοι που θα σας τυλίξουν με εκείνο το ανεξήγητο ζωηρό καλοκαιρινό άρωμα, ένα άρωμα που θα παραμείνει δυνατό και στις άλλες εποχές, ακόμα και αν τα ίδια τα τραγούδια θα έχουν ξεθωριάσει.