Biz Burada Yok Iken

Κοίτα λοιπόν κάτι συμπτώσεις. Με αφορμή το προηγούμενο Euro, το 2008 έγραψα αυτό το κείμενο για την τούρκικη μουσική, όπου αναφέρθηκα στην Anadolu Pop (αναφέρομαι σ' αυτήν σαν Anadolu Rock, όρος εξίσου έγκυρος αλλά μεταγενέστερος) και τους Replikas. Τέσσερα χρόνια μετά, τη μέρα που ξεκινάει το Euro, παίρνω στα χέρια μου το καινούργιο album των Replikas που είναι ένας φόρος τιμής στην Anadolu Pop με ένδεκα διασκευές τραγουδιών που έγραψαν και παραδοσιακών τραγουδιών που είχαν διασκευάσει γκρουπ του κύματος (διασκευές διασκευών δηλαδή - το ιερό δισκοπότηρο του διασκευάκια) από την χρυσή εποχή του, τα χρόνια 1965 - 1974. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, με liner notes στα Αγγλικά (επιτέλους), που περιλαμβάνουν ένα πολύ κατατοπιστικό και αναλυτικό κείμενο και πληροφορίες για το κάθε κομμάτι ξεχωριστά με φωτογραφίες εποχής. Όσοι είναι μουσικόφιλοι με εμμονές σαν εμένα θα έχουν ήδη καταλάβει ότι καλύτερο δώρο δεν μπορεί να υπάρξει. Ένα στυλ άγνωστο, εξωτικό και χαμένο στο χρόνο μεταφέρεται στο σήμερα από ένα καταπληκτικό γκρουπ.

Οι Replikas είναι εξωφρενικά καλοί. Είτε παίζουν post punk, είτε ψυχεδέλεια, είτε surf είτε διασκευάζουν ανατολίτικους σκοπούς, το κάνουν με μοναδικό τρόπο και μεγάλη μαεστρία (η καλύτερη λέξη για να μεταφράσει το musicianship αν και δεν μεταφέρει ακριβώς το νόημά του). Εδώ παίζουν από όλα αυτά. Η Anadolu Pop γεννήθηκε από βιρτουόζους και διαβασμένους νέους μουσικούς μέσα σε ένα αυταρχικό και καταπιεστικό καθεστώς. Στην παράδοση βρήκαν από τη μία έμπνευση και από την άλλη άλλοθι για να εκφραστούν διαφορετικά σε μια συντηρητική κοινωνία. Το κύμα έσβησε μέσα σε θανάτους από καταχρήσεις, δολοφονίες και συμβιβασμούς, αλλά το πνεύμα του και τα τραγούδια έμειναν για πάντα, και οι Replikas ξαναπιάνουν το νήμα και τα μεταφέρουν στο σήμερα με έναν 100% σύγχρονο παγκόσμιο ήχο απαλλαγμένο από κάθε ίχνος φολκλόρ και αναχρονισμού, ακόμη και όταν τα παίζουν πιστά, και αυτό είναι τόσο δύσκολο όσο ακούγεται.

Και επειδή ο Έλληνας βλέπει στον Τούρκο τον αντεστραμμένο εαυτό του, δηλώνω ότι περιμένω από κάποιο από τα δικά μας νέα γκρουπ, αν και (λυπάμαι που το λέω) πολλά είναι καλά και αξιόλογα αλλά ποτέ δεν είχαμε ένα τόσο καλό όσο οι Replikas, να κάνουν κάτι αντίστοιχο. Τα τραγούδια των Socrates, του Γιώργου Ρωμανού, των Τεσσάρων Επιπέδων Της Ύπαρξης, του Εξαδάκτυλου, των Νοστράδαμος, του Γκαϊφύλλια με τα Ανάκαρα και τόσων άλλων, ισάξια ή και καλύτερα πολλές φορές από τα αντίστοιχα τουρκικά, είναι εκεί και περιμένουν.

Για επίλογο, το μανιφέστο της Anadolu Pop δια στόματος Taner Ongur των Mogollar από το 1969, όπου φαίνεται καθαρά και η ανησυχία και η προοδευτικότητα, αλλά και τα κολλήματά τους: "Το κυριότερο αρμονικό χαρακτηριστικό της παραδοσιακής μουσικής μας είναι η χρήση διαστημάτων τετάρτης και πέμπτης. Αυτά τα διαστήματα είναι που της δίνουν τον πολυφωνικό χαρακτήρα της, και αυτός ο χαρακτήρας είναι που παραμελήθηκε για πολλά χρόνια. [...] Επιπλέον, η παραδοσιακή μουσική μας έχει μεγάλο ρυθμικό πλούτο. Αυτό που θέλουμε να αποδείξουμε είναι ότι η παραδοσιακή μουσική μας έχει πολυφωνική ψυχή. Η ποπ μουσική μας, που μέχρι σήμερα παραμένει απλοϊκή και καθυστερημένη, έχει ακόμη τη δυνατότητα να αποκτήσει ταυτότητα αν αποκτήσει προοδευτικές τεχνικές μέσα από τη ζύμωση με την πλούσια παράδοση. Ο σκοπός της Ανατολικής Ποπ είναι να συνδυάσει αυτές τις τεχνικές και άφθονα παραδοσιακά στοιχεία. Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε μια σύγχρονη εθνική μορφή τέχνης συνδυάζοντας το δυτικό στυλ με την πλούσια και ανεκμετάλλευτη ντόπια μουσική μας και έτσι να συγχρονιστούμε με τη Δύση όσο πιο γρήγορα γίνεται. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να μπούμε σαν ίσοι στην παγκόσμια σκηνή.