S-M 2: Abyss in B Minor
Γκρίνια. Γκρίνια. Γκρίνια.
Από τότε που η 4AD άλλαξε αφεντικό (πριν 10 και κάτι χρόνια), αυτό ήταν το μόνο που ήξεραν να κάνουν οι οπαδοί της ιστορικής ετικέτας. Έμπαινες στο board του 4ad.com και το μόνο που διάβαζες ήταν γκρίνια. Όλοι μιλούσαν για περασμένα μεγαλεία και χαμένες δόξες. Κάποια στιγμή, τα νέα αφεντικά βαρέθηκαν το συνεχές φτυάρι και αποφάσισαν, και καλά, να κάνουν maintenance στο board. Αυτό το maintenance συνεχίζεται ακόμα (εδώ και 5 χρόνια). Η 4ΑD δε θέλει να ακούει τις κριτικές. Γιατί ξέρει ότι οι περισσότερες από αυτές είναι σωστές. Ας πούμε:
Ι) Παλιά η 4AD ανακάλυπτε νέα ονόματα, ήταν διορατική και είχε όραμα. Μας σύστησε τους Cocteau Twins, τους Pixies, τους Dead Can Dance. Από το 2000 και μετά, σχεδόν όλα όσα υπέγραψε ήταν ήδη δοκιμασμένα πιο πριν σε άλλη εταιρεία. Ρίσκο μηδέν. Τους Blonde Redhead, τους Mountain Goats, τους Piano Magic τους ξέραμε ήδη. Και, καλοί ξε-καλοί, αν μας έχεις συνηθίσει να μας γνωρίζεις νέα συναρπαστικά ονόματα, κάποιοι δικαιούνται να γκρινιάξουν που δεν το κάνεις πλέον.
ΙΙ) Απώλεια αισθητικής ταυτότητας. Η 4ΑD έλυσε τη σχεδόν μόνιμη συνεργασία της με το γραφιστικό team του Vaughan Oliver. Παλιά έβλεπες ένα εξώφυλλο και ήξερες με μια πρώτη ματιά αν είναι 4AD ή όχι. Τα σημερινά εξώφυλλα δεν ξεχωρίζουν. Και από εκεί που είχαμε εξώφυλλα-αριστουργήματα σαν αυτό, αυτό κι αυτό καταλήξαμε να έχουμε εξώφυλλα σαν αυτό, αυτό κι αυτό.
Τα σχόλια δικά σας. Το μόνο που έχω να πω είναι ότι τα fonts στο τελευταίο από τα παραπάνω εξώφυλλα μου φέρνει μνήμες από τα Windows 95.
ΙΙΙ) Η 4AD έδιωξε τους His Name Is Alive, τη Lisa Germano, την Tanya Donelly, μουσικούς με αναμφισβήτητο ταλέντο. Οι Τhe Breeders και η Kristin Hersh έφυγαν μόνοι τους. Ναι, ok, δεν πούλαγαν, και η 4ΑD δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα, αλλά μήπως η Anni Rossi πουλάει περισσότερα; Τουλάχιστον αν είναι να πουλήσεις 1000 κόπιες παγκοσμίως, κάντο με έναν καλό καλλιτέχνη μπας και αφήσεις πίσω και κανένα cult classic.
IV) Άσχημη συμπεριφορά προς fans. Παράδειγμα: η Leesa από τον Καναδά ήταν μια συμπαθής κοπέλα, και ορκισμένη οπαδός των Cocteau Twins. Κάποια στιγμή, αποφάσισε να φτιάξει ένα bootleg με τα video του group, τα οποία και έδινε από το site της με τη σύμφωνη γνώμη του Robin Guthrie. Η 4ΑD το έμαθε και της έστειλε ένα ωραιότατο γράμμα που ζητούσε άμεση απόσυρση του bootleg και αποζημίωση κάμποσες χιλιάδες λίρες (χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Robin Guthrie). Η Leesa δε μάσησε, έκανε kick όλους τους υπόπτους από το site της, και το έκανε private.
V) Άσχημη συμπεριφορά προς συγκροτήματα: Παράδειγμα: ο Glen Johnson των Piano Magic θυμάται τη συνεργασία ως "awful". Του έλεγαν τι τραγούδια να βάλει και τι να βγάλει, και στο τέλος όταν έκοψαν το cd, ξέχασαν να βάλουν το 8λεπτο hidden track, μετά έκαναν ανατύπωση, αναγκάστηκαν να αντικαταστήσουν τα ελαττωματικά CDs, και μετά έδιωξαν και τους Piano Magic για την όλη χασούρα.
VΙ) 2005, 25α γενέθλια του label. Και τα γιορτάζεις με μια μονή ψωρο-συλλογή; Από την οποία απουσιάζουν και οι Lush;
VIΙ) Χάλια προώθηση που εξαντλείται σε προσευχές να γράψει το Pitchfork καλά λόγια και να γίνει word of mouth. Η 4AD θα βάλει απλά ένα mp3 των 4-5 πρόσφατων κυκλοφοριών στο site της, και θα αφήσει το promotion να λειτουργήσει μαγικά από μόνο του. Πρόκειται για μια πολύ επιτυχημένη στρατηγική, ειδικά όταν το album κυκλοφορεί και στην Αμερική αλλά από άλλη εταιρεία: η εταιρεία στην Αμερική σκίζεται στο promotion, η 4ΑD δεν κάνει τίποτα, αλλά ο δίσκος μοσχοπουλάει και στην Ευρώπη χάρη στην αμερικάνικη προώθηση. Ο θρίαμβος της παγκοσμιοποίησης.
VΙΙI) Το τελειωτικό χτύπημα: ασυνέχεια στους αριθμούς καταλόγου. Παλιά η αρίθμηση των δίσκων ήταν άψογη, και ακολουθούσε μια λογική. Σήμερα η αρίθμηση έχει λάθη, και πολλά κενά. Για έναν νορμάλ άνθρωπο, βέβαια, δεν του καίγεται καρφί που, για παράδειγμα, δεν υπήρξε ποτέ album με αριθμό καταλόγου 2307, αλλά κάτι τέτοια είναι ικανά να στοιχειώσουν τους εφιάλτες των αληθινών fans.
Κάπως έτσι, λοιπόν, ένα θρυλικό label έχασε σιγά-σιγά το κοινό του. Δεν είναι να πεις ότι δεν υπήρξαν καλοί δίσκοι μέσα στη δεκαετία που μας πέρασε, απλά χάθηκε η ταυτότητα, καταστράφηκε και το κλίμα. Άλλοτε έλεγαν "ο ήχος της 4AD", κάτι που είναι σήμερα ανύπαρκτο. Οι fans έχουν ξενερώσει και έχουν στήσει δικό τους μυστικό forum για να μπορούν να γκρινιάζουν χωρίς λογοκρισία. Σε αυτό, ο παλιός ιδιοκτήτης και ιδρυτής (Ivo Watts-Russell) συνεισφέρει περιστασιακά με διακριτικές αλλά δηλητηριώδεις δόσεις bitchiness. Και δικαίως, δηλαδή: παραδίδεις ένα έργο που το έχτιζες δίσκο-δίσκο επί 20 χρόνια, και ένα μάτσο αδαείς το καταστρέφουν με μερικές απλές κινήσεις.
Πάντως, δεν είναι όλοι στη 4AD αδαείς. Έχουν γνώση για όλους εκείνους τους fans που έχουν απογοητεύσει, καθώς και για την ιστορία του label που ανέλαβαν να συνεχίσουν (ή να αποτελειώσουν). Για αυτό και σε τακτά διαστήματα, φροντίζουν να μας δίνουν κάτι που να θυμίζει κάτι από το ένδοξο παρελθόν. Παραδείγματα: οι Blonde Redhead ως αντικαταστάτες των Cocteau Twins, η Εmma Pollock ως αντικαταστάτρια των Belly, η Barbara Carlotti ως αντικαταστάτρια των Tarnation. Κάπου εδώ μπαίνουν και οι Serena-Maneesh. Αφού, εννοείται, η 4AD σιγούρεψε πρώτα ότι έχουν την εύνοια του Pitchfork από τον προηγούμενο δίσκο τους (είπαμε, δοκιμασμένα πράγματα), τους υπέγραψε σε μια προσπάθεια να συνεχίσει την παράδοσή του ήχου της, και να γεμίσει το κενό (τρόπος του λέγειν) που άφησαν πίσω τους οι, εμ, Swallow.
Τους Swallow μάλλον δε θα τους θυμάστε, και δεν είναι παράξενο μιας και πρωτο- (αλλά και τελευταιο-) εμφανίστηκαν το 1992. Η αλήθεια είναι ότι και 1995 να είχαμε, πάλι δε θα τους θυμόσασταν. Όχι ότι ήταν κακοί, απλά ήταν αδιάφοροι. Δανείζονταν τόσο πολλά πράγματα από άλλα groups που, κατά την ακρόαση, πιο πολύ πρόσεχες τι θυμίζουν παρά τι παίζουν. Θύμιζαν, ας πούμε, Cocteau Twins και Slowdive και Pale Saints, το οποίο θα ήταν θαυμάσιο νέο αν έφταναν έστω και στο μισό του ταλέντου ενός εκ των παραπάνω. Εν έτει 2010, οι Serena-Maneesh θυμίζουν όλους αυτούς και μερικές δεκάδες άλλους ακόμα, οπότε δεν υπάρχει καμιά ελπίδα να μπορέσουν να μας πουν κάτι καινούριο. Αν έχεις ακούσει, ας πούμε τους Stereolab, τους Medicine, τους Mahogany, τους Scala, τους Velocette, τους Sully (και *πολλούς* άλλους), τότε το να ακούσεις το album των Serena Maneesh είναι κάτι σα να πηγαίνεις στο σινεμά να δεις ταινία φορώντας γυαλιά ηλίου.
Στο δελτίο τύπου μας δουλεύουν. Λέξεις όπως ambient bossa, mystical, magical, self-important, My Bloody Valentine περνάνε μπροστά από τα μάτια μας, αλλά όπως και να το περιγράψεις, δυστυχώς δεν ακούγεται καλύτερο. Δεν είναι κακό, αλλά είναι λίγο. Κάπου πάντως υποψιάζεσαι ότι δε φταίει στα αλήθεια η 4AD, δε φταίνε καν οι Serena-Maneesh. Ίσως φταίει ότι δεν είναι πια 1992 να βγουν οι Pale Saints και να σαρώσουν με ένα Throwing Back The Apple. Και όσοι νοσταλγούν τα παλιά, δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για αυτό.
