SsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSsS
- Άκουσες ρε συ τίποτις καλό τελευταία; - Κάτι ωραίους Σουηδούς IDM ηλεκτρονικάριους, αλλά δεν μπορώ να σου πω πως λέγονται. - Γιατί, είναι μυστικό; Του Αντώνη Ξαγά
Υπάρχει εκείνο το παλιό εξαιρετικό ανέκδοτο με τον πάνσοφο γέρο του βουνού στον οποίο καταφτάνει, συστημένος από ένα σωρό άλλους γέροντες, ένας ταλαίπωρος ταξιδιώτης ο οποίος αναζητά το (ή έστω ένα) νόημα στη ζωή. Ο διάλογος ο οποίος διαμείβεται πηγαίνει κάπως έτσι: "Το νόημα της ζωής παιδί μου είναι το βουνό". Και απαντάει ο δύσπιστος ταξιδιώτης: "και γιατί να μην είναι το ποτάμι;". Και ο γέρων σοφός αποκρίνεται αυθόρμητα: "βρε λες να είναι το ποτάμι;"
Είναι προφανής η εύθυμη ανατροπή η οποία περιπαίζει με ανεκδοτική αθωότητα την ανάγκη του ανθρώπου να ψάχνει το (ή έστω ένα) νόημα. Μια αναζήτηση η οποία δεν περιορίζεται στην ζωή μόνο σαν μία γενική αφηρημένη έννοια, αλλά επεκτείνεται και σε κάθε επιμέρους της πτυχή. Είναι και που ο άνθρωπος αυτο-βαυκαλίζεται ότι είναι και ορθολογικό είδος (μερικά μέλη του μάλιστα αυτο-θεωρούνται και πιο "ορθολογικά" από τα άλλα). Και έτσι αναζητεί... Αιτίες, αίτια και αιτιατά. Νοήματα, μοτίβα, σχήματα, σχέδια, πλοκές, αλληλουχίες που θα ξεκλειδώσουν μυστήρια, με εκλεπτυσμένες πανάκριβες επιστημονικές διατάξεις μέχρι εξίσου εκλεπτυσμένες φιλοσοφικές θεωρίες. Και στο κυνήγι τούτο το είδος μας έχει να επιδείξει εξαιρετικές επιδόσεις. Είναι καταπληκτική η ικανότητά μας να βρίσκει μοτίβα, νοήματα. Ή να τα "ανακαλύπτει", να τα "εφευρίσκει". "Όποιος ψάχνει βρίσκει". Ας θυμηθούμε στο σημείο αυτό, το "π", την σπουδαία ταινία του Αρονόφσκυ, η οποία βασίζεται ολάκερη σε μια απελπισμένη αναζήτηση patterns στο π, στο 3.14 των σχολικών μας χρόνων, αυτό το άρρητο μαθηματικό τέρας που κάποτε (και ακόμη) δεν μπορούσε να το χωρέσει ο ανθρώπινος νους (και ας μνημονεύσουμε και τον μύθο ότι οι Πυθαγόρειοι είχαν πετάξει στην θάλασσα τον Ίππασο, τον πρώτο άνθρωπο που πιστοποίησε την ύπαρξη τους). Συνωμοσιολογική αρχή σκέψης; Όχι. Απλά ο αρχέγονος φόβος του ανθρώπου απέναντι στο τυχαίο, το άρρητο, το "παράλογο", το α-νόητο, το άνευ-νοήματος... Πως το είχε πει ο θείος Αϊνστάιν; "Ο θεός δεν παίζει ζάρια". Και όμως παίζει...
Κάπως έτσι λειτουργούμε και στην τέχνη, αυτό το κατ' εξοχή πεδίο εκδήλωσης της "ανορθολογικής" μας φύσης. Κι εκεί ως ακροατές, ως θεατές, ως δέκτες γενικότερα, με τον ίδιο τρόπο σαφή νοήματα, μοτίβα, σχήματα, μελωδίες αναζητούμε. Όσο πιο αναγνωρίσιμα για το εκάστοτε αισθητικό μας κριτήριο τόσο το καλύτερο. Συνήθως μάλιστα οι ίδιοι οι δημιουργοί μας δείχνουν σαφώς τον δρόμο της ερμηνείας και της πρόσληψης. Όταν όμως όλα αυτά "προφανώς" απουσιάζουν, τότε αντιδρούμε ενίοτε με ανησυχία, ακόμη και με απορριπτικό πνεύμα, η απόφανση "μα αυτό δεν είναι τέχνη" είναι ένα τέτοιο χαρακτηριστικό (και εύκολο) καταφύγιο άρνησης. Ή από άλλη σκοπιά "τέχνη για την τέχνη", ή "πρόκληση για την πρόκληση". Όπως συμβαίνει για παράδειγμα με έργα σαν και το εν λόγω.
[- Άκουσες ρε συ τίποτις καλό τελευταία;
-Εεε ναι, κάτι ωραίους Σουηδούς ηλεκτρονικάριους, αλλά δεν μπορώ να σου πω πως λέγονται.
-Έλα τώωωωρα, ακόμα να ξεπεράσεις αυτά τα παιδιάστικα, σιγά, δεν θα σου κλέψουμε και την ανακάλυψη :-P
-Όχι αλήθεια δεν μπορώ να σου πω!]
Δεν είναι εύκολο να αποφύγεις να σταθείς τόσο στο ....ακατανόμαστο όνομα του σχήματος όσο και στην τιτλοδοσία του δίσκου και των κομματιών. Ακόμη και ο εταιρειάρχης τους στην Avian έτσι τους ξεχώρισε, κακά τα ψέματα το πρωτότυπο/εξυπνακίστικο όνομα είναι ένα καλός τρόπος για να ξεχωρίσεις (κατ' αρχάς) στο πέλαγος των κυκλοφοριών. Όμως στην ουσία του περιεχόμενου είναι που κρίνεσαι, όσο δήθεν ή pretentious που λένε και οι άγγλοι (ομολογήστε το σκεφτήκατε! ή όχι;) κι αν φαίνεσαι (κι ας μην εκφράσω εδώ τώρα τις επιφυλάξεις που έχω απέναντι σε τέτοιους "δήθεν", μάλλον νεφελώδης και αυθαίρετους (ψευδο)ψυχαναλυτικούς όρους, στην ζωή προτιμώ να είναι με τους "δήθεν" παρά με τους γνήσιους, αλλά αυτό είναι μια άλλη ανάλυση).
Πριν όμως μπούμε στην ουσία, δεν μπορεί να μην εστιάσουμε στον τρόπο με τον οποίο τούτοι οι δύο "ανώνυμοι" Σουηδοί από το Norrköping (μια βιομηχανική πόλη της Σουηδίας, αν έχει αυτό κάποια σημασία) τραβάνε εντελώς το χαλί κάτω από τον ανυποψίαστο ακροατή, πηγαίνοντας την επιδεικτική αποστασιοποίηση από κάθε ερμηνεία σχημάτων όπως οι Autechre ένα βήμα παραπέρα (όπως έκαναν και αυτοί με άλλο τρόπο με τον φετινό τους δίσκο) δίνοντας στα κομμάτια τους τίτλους με εναλλασσόμενα πεζά και κεφαλαία S, τα οποία σχηματίζουν τελικά ένα ορθογώνιο τρίγωνο (επειδή τα πολλά λόγια είναι ενίοτε φτώχεια, ρίξτε μια ματιά στο εξώφυλλο του δίσκου). Υπάρχει λοιπόν τελικά ένα κάποιο ...pattern στον δίσκο. Έστω οπτικό. 15 κομμάτια σε αριθμητική ακολουθία S (μαθηματικά δέσμης για όσους θυμούνται). Νόημα όμως υπάρχει; Κάνω αντεπίθεση, και ρωτώ: χρειάζεται; (απαντήσεις στον επίλογο)
Διευκρίνιση απαραίτητη: δεν έχουμε να κάνουμε με αλεατορική (ήτοι: τυχαιοκρατική) μουσική. Τουναντίον, το ηχητικό κατασκεύασμα των SHXCXCHCXSH (αν το γράφω ...σωστά) είναι καλά σχεδιασμένο, κι ας γράφτηκε αυθόρμητα μέσα σε 2 βδομάδες όπως μας εκμυστηρεύονται οι ίδιοι. Τα κομμάτια βασίζονται όλα σε ένα αρχικό επαναλαμβανόμενο ρυθμικό μοτίβο, πάνω στο οποίο συναρθρώνονται τα δομικά υλικά, ηχητικά θραύσματα, θόρυβοι κάθε χρώματος, μικρομελωδίες οι οποίες εμφανίζονται ξαφνικά σαν μέσα από ένα σύθαμπο, χαλασμένα ηχητικά κουτιά, γεννήτριες ηχητικών παλμών, επεξεργασμένες σε αγνώριστο βαθμό φωνές.
Αν πρέπει σώνει και καλά να φορέσουμε έναν περιγραφικό "κορσέ" στο έργο, θα μπορούσαμε να αναφερθούμε σε ένα ambient techno (κι ας ακούγεται περίεργο σε όσους έχουν ταυτίσει το τέκνο με μια "μπότα" η οποία βαράει εμμονοληπτικά σε κάποιο σκοτεινό κλαμπ του Βερολίνου -εκεί όπου έχουν μετακομίσει μάλιστα οι εν λόγω τύποι). Ένα τέκνο εσωστρεφές, τεχνολογικά μελαγχολικό, το οποίο χρωστάει στη φόρμα περισσότερα στους Kraftwerk και στην μετέπειτα μετα-βιομηχανική γενιά παρά π.χ. στο μαύρο Detroit. Ένα τέκνο αλλόκοτης υποβλητικότητας, η οποία μπορεί να γίνει έως και ανησυχητική, σκοτεινή αλλά όχι σκιαχτική, με μια υποβόσκουσα ένταση η οποία κλιμακώνεται αλλά δεν ξεσπά, αφήνοντας σε μια άβολη κατάσταση ...ruined orgasm.
Το "SsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSsSs" (μην μετράτε, 30 είναι) είναι στην ουσία του ένα έργο ιδιόμορφης ποιητικότητας. Όχι ...μετα-ποιητικότητας και άλλες τέτοιες κενολογίες. Καθαρή μουσική, καθαρή ποίηση, καθαρά α-νόητη, χωρίς υπο-επι-βεβλημένα νοήματα. Όχι από εκείνη που βασίζεται στο (κατά βάση ...μεταφυσικό) "τι θέλει να πει ο ποιητής", αλλά στο τι σου λέει εσένα το ποίημα. Από εκείνη που μπορεί να γίνει αφορμή για ένα ταξίδι χωρίς χάρτες, οδοδείκτες και ...σοφούς γέροντες του βουνού. Τολμάμε;