The Beggar

Έχοντας επιτέλους δει και ακούσει τους Swans ζωντανά, έχει καταστεί σαφές πια μέσα μου (τουλάχιστον για αυτή τους τη φάση που διανύουμε), ότι άλλο πράμα είναι οι Swans στο live και άλλο στο studio. Ντάξει θα πείτε, κάτι μας είπες τώρα, αυτό για όλους ισχύει… δεν γίνεται να είναι ίδιος ο ήχος. Όμως η διαφορά δεν είναι μόνο αυτή της πρακτικά διαφορετικής λογικής, αλλά και το δημιουργικό αισθητικό σχέδιο τους. Άλλα πράγματα (όχι απαραίτητα άλλα τραγούδια) παίζουν οι Swans στο live και άλλα στο album. Δηλαδή η εντύπωση που αφήνει ο τελευταίος τους δίσκος που τον άκουσα ελάχιστες μέρες μετά από τη συναυλία στο Θέατρο Βράχων, είναι λες και είναι δύο διαφορετικά σχήματα. Καθόλου όμως αυτό δεν είναι για κακό. Είναι απολύτως συνειδητό και εξυπηρετεί το αισθητικό όραμα του Michael Gira.

Έχει αποδείξει ο Gira εδώ και πολλά χρόνια ότι η στόχευσή του είναι διαφορετική από το στενό πλαίσιο του post-punk/new wave/goth (ήμαρτον) κλπ κλπ. Κι ας μην ενδιαφέρονται να το δουν ή να το παραδεχτούν διάφοροι που συνήθως ενοχλούνται με τους Swans ακριβώς επειδή έχουν ορατά πια ξεφύγει από αυτό το πλαίσιο. Όχι ότι δεν ήταν από πάντα αλλού, απλά τώρα το τραβάνε το πράγμα. Ξέροντας ακριβώς πια τι θέλει να κάνει ο Michael (ναι μερικές φορές χρειάζονται δεκαετίες για να ξεκαθαρίσουν αυτά), βγαίνει από τις τυποποιήσεις με τρόπο φυσικό. Εννοείτε ότι μια χαρά έπαιζε και παλιότερα και σπανίως τυποποιημένα, απλά τώρα νιώθεις το αποτέλεσμα πιο σίγουρο σε ότι κι αν κάνει. Τα τραγούδια του ενώ παραμένουν τραγούδια δεν είναι μόνο τραγούδια. Οι στίχοι δεν έχουν πρωταγωνιστικό χαρακτήρα. Είναι πάρα πολύ σημαντικοί και ως συνήθως έντονοι και αιχμηροί και κουβαλούν ένα υπαρξιακό φορτίο, αλλά και αυτοί είναι απλώς άλλο ένα στοιχείο της σύνθεσης ή πιο σωστά της οικοδομής. Οι Swans κυρίως χτίζουν. Είναι επίπονο πηλοφόρι η εργασία τους.

Ο δίσκος είναι διπλός ως συνήθως. Γεμάτος και πληθωρικός. Ενώ στο live λοιπόν δίδεται μια εντονότερη έμφαση στη δυναμική και την απελευθέρωση ενέργειας μέσω του χτισίματος που λέγαμε, στο studio τα πράγματα γίνονται κάπως πιο… ήσυχα (τουλάχιστον σε ένα πρώτο επίπεδο). Ο ήχος γενικά είναι εκπληκτικός (πάντα είναι εξαιρετικά προσεγμένη η παραγωγή στους δίσκους του Gira - βασικά είναι άλλο ένα δημιουργικό στοιχείο, δεν είναι απλώς ένα φινίρισμα) αλλά σαφώς λιγότερο θορυβώδης. Υπάρχει μια αίσθηση λιτότητας, προσοχής και ακρίβειας.

Αυτή η λιτότητα μπορεί με μια εύκολη ανάγνωση να εκληφθεί ως βαρεμάρα ή δημιουργική φτώχεια αλλά καθόλου δεν συμβαίνει αυτό. Είπαμε τα πράγματα χτίζονται. Και εδώ στην μη καταιγιστική στουντιακή βερσιόν. Διακρίνουμε σχεδόν σε όλα τα κομμάτια ένα αργό μινιμαλιστικό ρηφ, έναν καλπασμό σε αργή κίνηση που αν σε παρασύρει θα αντιληφθείς ότι τα πράγματα έχουν πάθος και εδώ. Έχουν ενέργεια υποδόρια που εισέρχεται μέσα σου φτάνοντας να αντηχεί στα τοιχώματα του εσωτερικού των κοκάλων σου. Όχι ότι δεν υπάρχουν και εδώ ίχνη εμφανούς δυναμισμού… για τους Swans μιλάμε άλλωστε. Υπάρχει μια περίεργη αίσθηση, αόρατη, μια διαολεμένη ενεργητική πλοκή, σαν να είναι στοιχειωμένο το στούντιο και ο Gira δάμασε το πνεύμα και το φυλάκισε μέσα στην ηχογράφηση.

Λείπει βέβαια από το βινύλιο (υπάρχει στην άυλη εκδοχή της έκδοσης) ένα από τα πιο δυνατά και το μεγαλύτερο σε διάρκεια κομμάτι, χωρίς ωστόσο αυτό παραδόξως να αφήνει τον δίσκο λειψό αφού και τα υπόλοιπα είναι σπουδαία. Είναι κάτι σαν μια έξτρα υπέρβαση. Το κομμάτι λέγεται «The Beggar Lover (Three)». Όσοι αγοράσετε το βινυλιακό άλμπουμ να το κατεβάσετε επειγόντως, γιατί πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που έκανε ποτέ ο Michael Gira. Σαράντα και βάλε λεπτά ηχητικού σχεδιασμού τιτάνιας ομορφιάς και δύναμης σαν να ακούς τρομπέτες-σήματα έναρξης δραστηριοτήτων υπερφυσικών μέσα σε μια συμπαντική αρένα. Πραγματικά απόκοσμη κατάσταση η οποία θυμίζει έντονα σε φάσεις τις πιο περίεργες εκφάνσεις σχημάτων όπως οι Controlled Bleeding. Εδώ φαίνεται έντονα αυτή η σιγουριά και η ωριμότητα του Gira μετά από σαράντα και βάλε χρόνια σκαψίματος. Βρίσκει στο υπερβατικό χώμα τα πολύτιμα μέταλλα και τα συνθέτει σε ένα σκληρό και πυκνό μουσικό κράμα που γυαλίζει και καίει.

Ακούστε προσεκτικά και δυνατά.