I know someone who knows someone who knows Belle and Sebastian.
Όχι ότι τρέχει και τίποτα βέβαια, αλλά να, μ' αρέσει να φαντάζομαι όλον αυτόν τον κόσμο που υπάρχει ανάμεσα σ' εμένα και σ' αυτούς - έναν κόσμο φτιαγμένο από φίλους που έκανα στο internet, ταξίδια κάθε εποχή του χρόνου και εικόνες της Γλασκώβης (περίπου το ίδιο γκρίζας με ήλιο ή με βροχή). Έναν κόσμο που δεν ήταν εκεί πριν από τρία χρόνια, και γι' αυτό μου φαίνεται ακόμα λίγο θαύμα. Έναν κόσμο στον οποίο ανήκουν και οι Camera Obscura και όπου θεωρείται αναμενόμενο (αν όχι σχεδόν υποχρεωτικό) το ότι θα σου αρέσουν. Έτσι λοιπόν ήρθαν τα πράγματα και τους αγάπησα κι εγώ. Ποτέ δε το μετάνιωσα αν και μερικές φορές αναρωτιόμουν: θα μου άρεσαν τόσο στην περίπτωση που δεν το είχα προσπαθήσει; Αν δεν είχαμε αγοράσει όλοι μαζί το 'Eighties Fan' πριν το ακούσουμε ακόμα, σε ένδειξη υποστήριξης; Αν δεν είχα ακούσει το 'Biggest Bluest Hi-Fi' τόσες φορές;
Ίσως ναι, ίσως και όχι. Αλλά δεν έχει και ιδιαίτερη σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι ήρθαν έτσι τα πράγματα ώστε το 'Underachievers, please try harder' να είναι ένας από τους δίσκους που περίμενα με τη μεγαλύτερη αγωνία φέτος (όση αγωνία τέλος πάντων βρίσκω ότι μπορώ να διαθέσω για ένα δίσκο... αρκετά πολλή τώρα που το λέμε) και δεύτερο στην περιβόητη λίστα με τους δίσκους που περιμένω περισσότερο απ' το 'Dear Catastrophe Waitress' των Belle and Sebastian (περισσότερα γι' αυτή μια άλλη φορά... ενδεχομένως).
Αλλά πριν συνεχίσω πρέπει να ξεκαθαρίσω ορισμένα πράγματα: κατ' αρχήν, οι Camera Obscura δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά το 2001, όταν ο Stuart Murdoch αποφάσισε να κάνει την παραγωγή του 'Eighties Fan' αλλά υπήρχαν απ' το 1998, είχαν μάλιστα κυκλοφορήσει και δύο σινγλάκια τότε ('Park and Ride' και 'Your Sound'). Επίσης, οι Camera Obscura δεν είναι ένα συγκρότημα που φιλοδοξεί ν' ακούγεται σα τους Belle and Sebastian, ή, τέλος πάντων, αν και αυτό τους συμβαίνει καμιά φορά, δεν είναι ο λόγος ύπαρξης τους. Αν ρωτήσεις τους ίδιους, θα σου πούνε 'παίζουμε μουσική, κάπως sixties' και είναι αλήθεια: αυτό κάνουν, αν και όχι τόσο πολύ όταν ηχογραφούν τους δίσκους τους, πράγμα που το βρίσκω λίγο κρίμα μια και αυτή (η κάπως sixties μουσική για πάρτυ) είναι η αγαπημένη μου πλευρά των Camera Obscura. Με λίγα λόγια, μ' αρέσουν πιο πολύ -πολύ πιο πολύ- όταν δεν προσπαθούν να το παίξουν Belle and Sebastian αλλά να σε κάνουν να χορέψεις και αυτό περίμενα να κάνουν σ' αυτό το δίσκο.
Και το πήρα; σας ακούω να ρωτάτε. Ε, όχι και τόσο. Το 'Underachievers, please try harder' είναι κάπως sixties αλλά δε θα 'λεγα ότι είναι μουσική για πάρτυ - τουλάχιστον όχι το μεγαλύτερο μέρος του - εκτός κι αν μιλάμε για εκείνη τη στιγμή που αρχίζεις να συνειδητοποιείς ότι έχεις πιει τ' άντερά σου και να ονειρεύεσαι λίγη ησυχία και το κρεβάτι σου. Στην αρχή σχεδόν απογοητεύτηκα αλλά δε το βάζω εύκολα κάτω. Το άκουσα λοιπόν άλλες πενήντα φορές (περίπου) και ορίστε τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξα:
Το 'Underachievers, please try harder' δεν είναι απλώς είναι 'κάπως sixties' αλλά μία εξαιρετικά γοητευτική διασταύρωση Motown με indiepop - τόσο γοητευτική που σε κάνει να θέλεις να τους φιλήσεις (πράγμα στο οποίο ενδεχομένως να συμβάλει και η φωτογραφία του εξωφύλλου εδώ που τα λέμε). Ο ήχος τους είναι ώριμος και προσεγμένος, αλλά, δόξα το θεώ, μόνο μέχρι εκείνο το σημείο που αυτό κάνει ένα δίσκο καλύτερο (σημείο το οποίο φοβάμαι ότι μερικοί μερικοί έχουν δυσκολία να διακρίνουν). Τα φωνητικά είναι μοιρασμένα ανάμεσα στον John Henderson και την Traceyanne Cambell σε ιδανικές αναλογίες, οι ενορχηστρώσεις ποικίλουν ευχάριστα και το tracklisting συμβάλλει κι αυτό στο να κάνει το δίσκο ενδιαφέροντα. Με λίγα λόγια αυτή τη φορά οι Camera Obscura τα έκαναν όλα καλύτερα.
"I can be a friend to you. I won't pretend: I'm not interested in breaking your heart. Oh, it's not love, it's nothing like that - I'll leave that to lookers like him" μας ενημερώνει η Traceyanne μέσα στο πρώτο λεπτό του 'Suspended from class' που ανοίγει το δίσκο, και μας εισάγει στο κλίμα. Γιατί το 'Underachievers, please try harder' είναι ένας δίσκος γεμάτος γοητευτικές μελωδίες επενδυμένες με γοητευτικούς στίχους που συχνά ακούγονται τέλεια μέσα στα τραγούδια και λένε... όχι, όχι γοητευτικές ιστορίες, μάλλον 'γλυκόπικρες' είναι καλύτερη λέξη: είναι γεμάτοι αντιφατικά συναισθήματα αλλά προπάντων αμφιθυμία, όμορφες εικόνες αλλά και πολλές μικρές κακίες, αγάπη, αλλά και ειρωνεία, πολλή ανησυχία και την αίσθηση ότι δεν είσαι σίγουρος για τίποτα.
Είναι δύσκολο να αποφασίσω πια τραγούδια ξεχωρίζουν αλλά, για να δούμε... Η μελωδία του 'A sister's social agony' θυμίζει 50's dance hall και είναι βασισμένη σε κάτι "ου-ου-ου" που με κάνουν να θέλω να χρησιμοποιήσω τη λέξη γοητευτικό μερικές φορές ακόμα. Το 'Teenager' είναι και το single αυτού του δίσκου και μουσικά τοποθετείται μια δεκαετία αργότερα. Το 'Before you cry' είναι επανηχογράφηση παλιότερου Peel session track που μου πήρε λίγο καιρό να συνηθίσω και κλείνει με το απίστευτο "I love you baby, oh please don't hate me - you're feeling a little sad tonight, but you'll be alright" - όπως και το 'Number One Son' το οποίο τότε δεν ακουγόταν φτυστό το 'The boy with the arab strap'. Βέβαια αν εξαιρέσεις το γεγονός ότι κάτι τέτοιο προκαλεί αναπόφευκτα και μάλλον κακεντρεχή σχόλια δεν είναι καθόλου κακό κι έτσι. Το δε 'Let me go home' που προέρχεται επίσης από ένα Peel Session, αποτελεί τη σύνοψη των ονείρων που τρέφω για τους Camera Obscura και με κάνει να χαίρομαι, α, και θα έπρεπε ίσως ν' αναφέρω και ότι το 'Your picture' θυμίζει το 'Famous Blue Raincoat' του Leonard Cohen πάρα πολύ, χωρίς ωστόσο να το κάνει αυτό ν' ακούγεται άσχημο. Τέλος ο δίσκος κλείνει με το 'Lunar Sea' - ένα τραγούδι που θυμίζει νανούρισμα και τραγουδάκι σε carousel και το 'Moonriver' - και μάλλον θα θεωρηθεί ανάξιο λόγου απ' τους περισσότερους αλλά εγώ το ερωτεύτηκα, για όλους τους παραπάνω λόγους αλλά και γιατί ο John και η Traceyanne το τραγουδάνε μαζί αλλά πιο πολύ σα χορωδία παρά σα ζευγάρι.
Πενηνταπέντε (περίπου) ακροάσεις αργότερα, και τώρα μπορώ να καταλήξω: 'Underachievers, please try harder' δεν είναι εκείνου του είδος ο δίσκος που θα εισβάλλει στη ζωή σας - είναι μάλλον ο δίσκος που θα σας χτυπήσει την πόρτα και θα περιμένει υπομονετικά ν' αποφασίσετε αν θέλετε ν' ανοίξετε ή όχι. Αν ωστόσο αποφασίσετε να του ανοίξετε, νομίζω ότι τότε θα κερδίσει την καρδιά σας.