Look In To My Eyes, I’m Watching You

Είχα γράψει ένα μικρό αφιέρωμα πριν από λίγο καιρό για αυτή την πολύ σημαντική νέα δισκογραφική εταιρία της σύγχρονης τζαζ και του αυτοσχεδιασμού από την Πολωνία με το αρκετά δύσκολο να προφερθεί όνομα Fundacja Sluchaj. Ένα περίεργο (τίποτα δεν είναι τυχαίο) πράγμα. Όσο πολύπλοκο και εντυπωσιακά καλαίσθητο είναι το όνομα αυτό, έτσι ακριβώς είναι και η μουσική που βγάζει η εταιρία αυτή γενικά -αλλά και ειδικά σε τούτον εδώ τον υπέροχο δίσκο.

Ο Σέρβος Szilárd Mezei παίζει βιόλα και σε κάποια κομμάτια πιάνο, o Ούγγρος Zoltán Csányi παίζει κοντραμπάσο και ο Καταλανός Vasco Trilla παίζει τύμπανα.

Ίσως με μια πρώτη επιφανειακή αντιμετώπιση κατά την ακρόαση κάποιοι να πουν «ντάξει, άλλο ένα άλμπουμ αυτοσχεδιαστικής μουσικής». Εκτός από το ότι είναι λάθος έτσι κι αλλιώς αυτό το τσουβάλιασμα, εδώ δεν έχουμε απλώς άλλο ένα άλμπουμ αυτοσχεδιαστικής μουσικής. Είναι βέβαια εντελώς αυτοσχεδιαστική αλλά ακούγοντας κανείς αντιλαμβάνεται ότι οι κύριοι αυτοί έχουν στη διάθεσή τους τεράστιες δεξαμενές γνώσης από τις οποίες αντλούν -ίσως όχι πάντα απόλυτα συνειδητά- πράγματα (άλλες φορές ολοφάνερα, άλλες όχι και τόσο), διαφορετικά μεταξύ τους, τα οποία δεν έχουν απαραίτητα άμεση σύνδεση με τη σύγχρονη αυτοσχεδιαστική μουσική. Στην ουσία μιλάμε για μουσικούς οι οποίοι έχουν μια διευρυμένη αντίληψη σχετικά με το τι είναι η μουσική πέρα από σύνορα και εποχές και όχι φυσικά απλώς δανειζόμενοι τα χαρακτηριστικά εκείνα που τους οδηγούν σε αυτή την διεύρυνση. Με λίγα λόγια, έχουν ας πούμε μια καλώς εννοούμενη παγκοσμιοποιημένη αντίληψη για τη μουσική. Αυτή η κατάσταση όταν επιτύχει, όπως συμβαίνει εδώ, δίνει αυτό που λέμε σπουδαία τέχνη. Δε μοιάζει με τίποτα και ταυτόχρονα μοιάζει με όλα τα σημαντικά πράγματα στην ιστορία.

 Αντιλαμβανόμαστε ότι αυτό που παίζουν σε φάσεις μοιάζει (χωρίς να είναι) με γιαπωνέζικη παραδοσιακή μουσική, σε άλλες με κινέζικη και άλλες ξεφεύγει εντελώς από τα κλισέ του αυτοσχεδιασμού, τα οποία εμφανίζονται όταν οι αυτοσχεδιαστές δεν ξέρουν ουσιαστικά τι ακριβώς σημαίνει αυτό που κάνουν και ακολουθούν απλώς άλλη μια πεπατημένη. Προσεγγίζουν σε φάσεις περιοχές του ηλεκτρονικού πειραματισμού χωρίς ούτε ίχνος ηλεκτρονικών στοιχείων! Είναι απορίας άξιο πως καταφέρνουν και φτιάχνουν έναν ηχητικό κόσμο τόσο πυκνό και πλούσιο. Πολύπλοκο χωρίς να είναι ποτέ φλύαρος και με τόσο λίγα πράγματα, τρία όργανα στην ουσία.

Με λίγα λόγια δημιουργούν. Δημιουργούν μια μουσική μέσω του αυτοσχεδιασμού που είναι η βάση όλων των πραγμάτων και μπορεί να γίνει σαφώς και η κυρίως πρακτική των καλλιτεχνών, αντιλαμβανόμενοι (αυτονόητο για αυτούς) ότι ο αυτοσχεδιασμός ΔΕΝ είναι είδος μουσικής αλλά ακριβώς αυτό, μια πρακτική, η οποία αν αξιοποιηθεί γίνεται το μέσο για την υπέρβαση. Την υπέρβαση των δεσμών που δένουν τα χέρια των δημιουργικών ανθρώπων. Χωρίς να βαράνε στον… γάμο του Καραγκιόζη, έχοντας μια βαθιά εσωτερική γνώση του υλικού τους και του παρελθόντος.