Untucked in Hannover

Ιδού ένας δίσκος από αυτούς για τους οποίους χαίρομαι πραγματικά να γράφω και γιατί όχι, να διαφημίζω. Είναι από αυτούς που περιέχουν μια μουσική με υπερφυσική πληρότητα. Που νιώθεις ότι στ’ αλήθεια δε λείπει τίποτα και αγγίζουν σχεδόν το τέλειο. Τέτοιοι δίσκοι αν δεν παρουσιάζονται δεν αξίζει να γράφει κανείς για μουσική. Είναι τζαζ (τι πρωτότυπο!).

Ο Tom Rainey είναι φυσικά ένας σπουδαίος μουσικός, από τους πρωταγωνιστές της σύγχρονης παγκόσμιας σκηνής, ένας drummer o οποίος κάνει τα τύμπανα να τραγουδούν. Και αυτό ειδικά (αλλά όχι μόνο) φαίνεται σε τούτη εδώ τη ζωντανή ηχογράφηση του κουιντέτου Obbligato. Ralph Alessi (τρομπέτα), Ingrid Laubrock (σαξόφωνα), Jakob Sacks (πιάνο), Drew Gress (μπάσο), Tom Rainey (τύμπανα). Παίζουν jazz standards. Τα γνωστά. ‘Stella by starlight’, ‘I fall in love to easily’ κ.ά. Το ωραίο όμως με ένα δημιουργικό σύγχρονο σχήμα που παίζει και standards είναι όταν τα κάνει δικά του. Όπως γίνεται και στην κλασική μουσική (και η τζαζ σήμερα θα έπρεπε να θεωρείται κλασική μουσική), πολύ συχνά οι καλλιτέχνες μουσικοί παίζουν γνωστές συνθέσεις από το παρελθόν. Ποτέ δε βαριόμαστε να ακούμε και να ξανα-ακούμε την άποψη διαφορετικών εκτελεστών των συνθέσεων του Bach, του Beethoven και πολλών άλλων, είτε πρόκειται για πιστές και αυστηρές εκτελέσεις τις παρτιτούρας (ποτέ δεν είναι το ίδιο στα χέρια σπουδαίων παικτών και εκεί εμφανίζεται η μεγάλη τέχνη, όταν είναι και δεν είναι το ίδιο), είτε πρόκειται για επανατοποθετήσεις, για καινούριες ιδέες πάνω σε ένα έργο (όπως εκπληκτικά το έχει κάνει για παράδειγμα ο Uri Caine στον Bach).

H παρέα εδώ δεν κάνει το πρώτο. Παίρνει τις συνθέσεις ως μια αφορμή για καινούρια μουσική η οποία βγαίνει από το αυτοσχεδιαστικό τους όραμα και θυμίζει τελικά πιο πολύ το δικό τους ύφος, την δική τους γραφή παρά τις συνθέσεις που παίζουν. Είναι και αυτή μια τακτική των αυτοσχεδιαστών να... γράφουν επάνω στα standards που θαυμάζουν. Μέχρι και ο Derek Bailey το είχε κάνει που σχεδόν πάντα ήθελε η μουσική του να είναι ολότελα γυμνή από εξωγενείς παράγοντες και μάλιστα με εξωφρενικά καλά αποτελέσματα.

Ίσως διαβάζοντας μέχρι εδώ κανείς, μπορεί να πει «ντάξει, οκ, κατάλαβα», και να προσπεράσει. Όχι δεν κατάλαβε. Οι κύριοι και οι κυρίες που παίζουν εδώ, μέσα από όλα αυτά που καταλάβατε, κάνουν μια υπέρβαση και όσων αφορά την πρόθεση, δηλαδή τον επαναπροσδιορισμό των standards, αλλά κυρίως όσων αφορά τις ήδη υψηλές δυνατότητές τους. Παύει ακόμα να έχει σημασία και το ύφος. Δηλαδή ανοίγουν τη φόρμα, περνάνε προς free παιξίματα, χωρίς να είναι τίποτα εξεζητημένο ή επί τούτου και αυτό συμβαίνει χωρίς η πρακτική αυτή να διαχωρίζεται από την ενιαία πνοή του κάθε έργου. Δεν θα λέγαμε λοιπόν ότι είναι ένα free jazz άλμπουμ γιατί είναι κάτι πιο ολικό, ένα σημάδι, μια σφραγίδα της ιδέας της τζαζ. Τέτοιες υπερβάσεις δεν τις προσπερνάμε. Είναι πολύτιμες, χρήσιμα εργαλεία για να καταλάβουμε τι είναι η τέχνη και τολμώ να πω, γενναία βήματα προς έναν δρόμο ανάβασης. Έναν δρόμο πολιτισμού. Γιατί πραγματικά παίζουν με άπιαστη πληρότητα (το ξαναλέω) και χτίζουν και από άποψη τεχνικής και από άποψη εκφραστικότητας και ποιητικής ένα πραγματικό έργο τέχνης της μουσικής.