Tummaa
Ένας από τους σπουδαιότερους εκπρόσωπους της φινλανδικής electronica την τελευταία δεκαετία, o 33χρονος πλέον Sasu Ripatti άκα Vladislav Delay άκα Luomo άκα Uusitalo άκα Sistol άκα Conoco, ιδιοκτήτης της Huume Records, σύντροφος της Antye Greie των AGF/Dolls/Laub/Lappetites, πατέρας ενός τρίχρονου κοριτσιού, πουλέν των εταιρειών Mille Plateaux, Chain Reaction, Force Tracks και BPitch Control και πρόσφατο απόκτημα της Leaf, αποφάσισε να γυρίσει σελίδα στην ambient-minimal-micro-dub-experimental-techno πορεία του ονόματος Vladislav Delay και να αποστασιοποιηθεί από το προηγούμενο ηλεκτρόνημα Whistleblower του 2007.
Καταρχάς, θυμήθηκε τις σπουδές του ως τζαζ ντράμερ και εγκατέλειψε τα πολλά ηλεκτρονικά για χάρη της μπαγκέτας. Στο Tummaa ασχολείται αποκλειστικά με τα τύμπανα και τα λοιπά κρουστά, αναλογικά ή ψηφιακά. Δεύτερον, πήρε για συνεργάτες τον Aργεντινό Lucio Capece στο κλαρινέτο και το σαξόφωνο και τον "διάσημο" Σκωτσέζο Craig Armstrong στο πιάνο και τα κήμπορντς. Tρίτον, δούλεψε το άλμπουμ κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Bαλτική κατά την περίοδο του περσινού kaamos, δηλαδή του χρονικού διαστήματος από τον Δεκέμβριο έως το Φεβρουάριο όπου είναι συνεχώς νύχτα με μόνο μερικές ώρες φωτός κάθε μέρα. Γι' αυτό και ονόμασε το άλμπουμ Tummaa που σημαίνει σκοτάδι.
Tο τι φαντάζεται κάποιος ότι μπορεί να παίξει ένα free jazz τρίο αποτελούμενο από πιάνο, κλαρινέτο και τύμπανα και το τι ακούγεται μέσα στο Tummaa απέχει παρασάγκας. Διότι αυτό που ακούγεται κατά κύριο λόγο είναι μια συνεχής ambient ατμόσφαιρα, ανάλογη με αυτήν του Eskimo των Residents, που διακόπτεται από τα αρυθμικά τύμπανα του Sasu, τα οποία ξεπετάγονται χωρίς καμιά συνέχεια εδώ κι εκεί. Bέβαια, δεν μιλάμε για κανονικά τύμπανα, για ντραμς όπως τα αντιλαμβάνεται ένας ροκάς ή ένας τζαζίστας. Τα τύμπανα του Sasu είναι "πειραγμένα" και μινιμαλιστικά. Tο πιάνο του Armstrong γίνεται αισθητό σε διάφορα σημεία, αλλά το κλαρινέτο και το σαξόφωνο του Capece συμμετέχουν σε μια αφαιρετική εκδοχή, περασμένα από φίλτρα και μηχανήματα. Στο εντεκάλεπτο Melankolia το παραμορφωμένο κλαρινέτο (;) και το πιάνο τρυπούν τη μουντή ατμόσφαιρα καθώς τα τύμπανα μπαίνουν σταδιακά στο παιχνίδι από το πέμπτο λεπτό και αναλαμβάνουν τα ηνία, ενώ προς το τέλος κάνει την εμφάνισή της μια υποψία minimal techno-idm. Στο οκτάλεπτο Mustelmia τα τύμπανα είναι το κυρίαρχο όργανο δίνοντας ένα σχεδόν free jazz ρυθμό. Tο πιάνο και τα πνευστά είναι σχεδόν άφαντα. Στο εντεκάλεπτο Toive η ατμόσφαιρα ξεκινά ambient αλλά καταλήγει industrial. Tο Kuula και το Tummaa είναι τελείως κινηματογραφικά, σε παρασέρνουν με την ατμόσφαιρα και όχι με τη δομή τους. Στο πιο μικρό κομμάτι, το πεντάλεπτο Musta Planeetta, τον κυρίαρχο ρόλο παίζει η ταλάντωση κάποιας χορδής, η οποία μπορεί να είναι παιγμένη από τα κήμπορντς. O Sasu παιχνιδίζει από πάνω με αδιόρατα αφρικανικά κρουστά.
Tο Tummaa ακούγεται ενιαία και όχι αποσπασματικά, λειτουργεί ολόκληρο και όχι κομμάτι κομμάτι. Eμπεριέχει μια εσωτερική δύναμη που σε παρασέρνει με υπόγειο τρόπο, χωρίς να το καταλάβεις. H συμμετοχή των αναλογικών οργάνων δεν το μετατρέπει απαραίτητα σε αναλογικό έργο. O Sasu Ripatti έφτιαξε ένα αφαιρετικό ambient άλμπουμ που οι αναλογικές παρεμβάσεις του προσδίδουν επιπλέον ενδιαφέρον. Με τέτοια έργα είτε βυθίζεσαι στο σκοτάδι τους είτε αδιαφορείς, είναι θέμα διάθεσης. Η επιλογή ανήκει στον ακροατή.
