OdesSea

Μην ψάχνετε για ροζ ανθισμένες σάκουρα, ψάρια κόι και σπαθιά κέντο εδώ, γιατί είμαστε.. πολύ μακριά. Οι Yako Trio (ναι, μοιάζει λίγο με γιαπωνέζικο) είναι από τη Θεσσαλονίκη και το όνομά τους προέρχεται από τα αρχικά του Γιάννη Κωνσταντινίδη, καθώς πρόκειται για σχήμα που δημιούργησαν οι μουσικοί Λέανδρος Πασιάς (πιάνο), Γιώργος Κλουντζός – Χρυσίδης (ντραμς) και Βαγγέλης Βραχνός (κοντραμπάσο), με στόχο την ανάδειξη της δουλειάς του σμυρνιού συνθέτη πάνω σε παραδοσιακά ελληνικά μοτίβα. Δηλαδή, πρώτα ο Κωνσταντινίδης έβαλε στην παράδοση τη σκοπιά του κλασικού - ελαφρού ρεπερτορίου και την έντεχνη ενορχήστρωση και αργότερα οι Yako Trio έβαλαν στον Κωνσταντινίδη τη τζαζ σύνθεση και τον αυτοσχεδιασμό. Διασκευή στη διασκευή στη διασκευή δηλαδή, ωραία πράγματα. (Μεταξύ μας τώρα, αν έπεφτε και κανένας νίντζα ή σενσέι τζούντο στη χύτρα μπορεί να είχαμε ακόμα μεγαλύτερο γλέντι.. Ή και αλησμόνητο ναυάγιο βέβαια, αυτά τα πράγματα κρίνονται κατά περίπτωση, αλλά θέλω να πω κλείστε τα αυτιά σας στις σειρήνες του λαϊκισμ… του ραπίσματος του fusion και ακούστε, καταρχήν).

Το ντεμπούτο τους λοιπόν κυκλοφόρησε το 2018 με τον αυτεξήγητο, με βάση τα προαναφερθέντα, τίτλο “Ode To Yannis” και φέτος επιστρέφουν με τον ζόρικο sophomore δίσκο τους “OdesSea”. Το άλμπουμ κυκλοφορεί από την ετικέτα Fair Weather Friends Records, που ιδρύθηκε μεταξύ Θεσσαλονίκης και Λονδίνου από δύο συλλέκτες βινυλίου που μέσω του label συνεχίζουν και επεκτείνουν την μουσική τους φιλία. Τι καλύτερο, πράγματι.

“OdesSea”, Οδύσσεια, Ωδή στη Θάλασσα, ή όπως λένε και οι ίδιοι, ίσως μια συνέχεια στην Ωδή στον Γιάννη, γιατί όχι; Ξεκάθαρα ναι σε όλα τα λογοπαίγνια από μένα καταρχάς. Πάμε όμως και στο παρασύνθημα, γιατί τόσο η ωδή όσο και η θάλασσα στον τίτλο υπόσχονται μουσικές περιπλανήσεις και ανησυχίες. Υπάρχουν αυτά εδώ, ω Οδυσσέα πολυμήχανε, δόξα των Αχαιών;

Το παρελθόν του τρίο σαφώς προϊδεάζει για μια διάθεση σύμπλεξης της τζαζ με δημοτικούς και λαϊκούς σκοπούς, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι οι Yako Trio παρουσιάζουν δικές τους συνθέσεις, ψάχνοντας χώρους ανάμεσα στη σύνθεση και τον αυτοσχεδιασμό να αφήσουν το στίγμα τους. Το αποτέλεσμα ακούγεται φρέσκο, συναισθηματικό και τους δικαιώνει.

Το “OdesSea” περιλαμβάνει έξι συνθέσεις που προσεγγίζουν το ελληνικό / βαλκανικό φολκ στοιχείο από διαφορετικούς κατά περίπτωση τζαζ δρόμους, γεγονός που με ξάφνιασε πολύ ευχάριστα, γιατί ο δίσκος μπαίνει και σε μονοπάτια κάπως παρεξηγημένα πια στο σύγχρονο avant-jazz γίγνεσθαι. Αναφέρομαι στο swing και το cool που συχνά κατηγορούνται ως.. ύποπτα mainstream στοιχεία του παρελθόντος - πρόδρομοι του “επάρατου” smooth και του lounge. Πολύ καλώς οι Yako Trio αδιαφορούν για τέτοιου είδους αγκυλώσεις που ατυχώς ταλανίζουν ένα μεγάλο μέρος του άτεγκτου καλλιτεχνίζοντος κοινού. Δεν υπάρχουν ολοκληρωτικά καλές και κακές μουσικές. Υπάρχει η δημιουργική ματιά που υπερβαίνει τα κλισέ, τη μονομέρεια και παράγει αυθεντική τέχνη και υπάρχει και η περιορισμένη ματιά που συνήθως σκοντάφτει σε μανιχαϊστικά δίπολα. Ανεξαρτήτως ύφους. Μου άρεσε λοιπόν η ενσωμάτωση του swing και του... uncool πια cool στοιχείου που απομακρύνουν το “OdesSea” από την ευκολία του αναμενόμενου contemporary jazz δίσκου #με_άρωμα_Μεσογείου (κάποια περάσματα δεν μου ακούγονται καν “contemporary” έτσι κι αλλιώς).

Πολύ ενδιαφέρον το εκρηκτικό opener “The Call” (των Σειρήνων;) για παράδειγμα, με τους bebop υπαινιγμούς, που όσο εξελίσσονται τα διαδοχικά σόλο των εκτελεστών βάζει και ένα απρόβλεπτο cool στοιχείο στο παιχνίδι, όπως και η πολυρρυθμική βάση του “Afromacedonian Dance” που επιχειρεί το πάντρεμα μιας μακεδονικής πολυεθνικής ταυτότητας με τις αρχέγονες υπερδυνάμεις της μαμάς Αφρικής (από όπου ξεκίνησαν τα πάντα - δεν θα βαρεθώ ποτέ να το λέω). Τα άλλα τέσσερα κομμάτια είναι μάλλον πιο εσωστρεφή, με νωχελικό και κατά τόπους groovy, bluesy ή swing προσανατολισμό, αλλά συχνά αποπνέουν αισιόδοξη διάθεση και ωραίο νεύρο, όπως συμβαίνει με την κλιμακούμενη ένταση του “Indian Dream”. Είναι συνθέσεις λιτές, που όμως αποκαλύπτουν πλούτο συναισθημάτων.

Σημαντικά σε αυτό συμβάλλει και η εισαγωγή πνευστών, που προσδίδει ένα επιπλέον επίπεδο εκφραστικότητας στους Θεσσαλονικείς. Οι Yako είναι πιάνο τρίο με ντραμς και η έξυπνη σύμπραξή τους με σαξόφωνα τους δίνει ασφαλώς μεγαλύτερη ευελιξία στη σύνθεση και τον αυτοσχεδιασμό, αλλά και στην εναλλαγή ρόλων μεταξύ σολιστών - rhythm section. Εδώ συγκεκριμένα βάζουν πλάτη δύο σπουδαίοι τζαζίστες: Ο “δικός μας” James Wylie, Νεοζηλανδός και όψιμα Θεσσαλονικέας συνθέτης, κλαρινετίστας και σαξοφωνίστας (τον ακούμε σε alto σαξόφωνο), στο βιογραφικό του οποίου συναντάμε ουκ ολίγες συνεργασίες με τζαζ μεγέθη όπως ο Wayne Shorter, ο Sam Rivers, η Anna Webber, o Μιχάλης Σιγανίδης, o Anthony Coleman κ.α και ο Ελβετός σαξοφωνίστας (και φωτογράφος) της ECM Nicolas Masson (σε tenor και soprano σαξόφωνα).

Σε ό,τι αφορά πάντως τη συνάντηση της σύνθεσης και του αυτοσχεδιασμού και χωρίς να γνωρίζω τις προθέσεις του σχήματος, εγώ ως ακροάτρια εισπράττω προβάδισμα της δομημένης σύνθεσης και μικρότερη έμφαση στα ελεύθερα μέρη, ίσως με εξαίρεση το “The Call” που ξεχωρίζω και ως συνολικό highlight. Θα μου άρεσε να δω ακόμα μεγαλύτερη εξερεύνηση και υφολογική αλληλεπίδραση από τον δρόμο του αυτοσχεδιασμού, ιδίως σε ένα τέτοιο άλμπουμ όπου συναντώνται διαφορετικοί πολιτισμοί και μουσικές φόρμες. Η περιπλάνηση πέτυχε, η θάλασσα υμνήθηκε, αλλά και λίγο παραπάνω κολύμπι δεν θα με χάλαγε.

Το σίγουρο είναι πως μέσω της Fair Weather Friends Records, οι Θεσσαλονικείς παρουσιάζουν μια πολύ αξιόλογη εγχώρια κυκλοφορία, όχι τόσο επειδή ξαναβάζει στον χάρτη τις ελληνικές παραδόσεις μέσα από νέες προσεγγίσεις (που κι αυτό βέβαια είναι σημαντικό), αλλά επειδή οι Yako Trio έχουν προσωπική ταυτότητα και μια φρέσκια άποψη για τη τζαζ που αξιοποιεί δημιουργικά την εμπειρία, αναδεικνύει την αξία της απλότητας και αξίζει πραγματικά να ακουστεί.

Bandcamp