Kyaness
Ελληνο-νορβηγική σύμπραξη στους αμμότοπους του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού, με όχημα τσέλο και προετοιμασμένο πιάνο. Για... προετοιμασμένους ακροατές. Του Αναστάσιου Μπαμπατζιά
Στον χώρο του σύγχρονου ελεύθερου αυτοσχεδιασμού βλέπουμε ότι και λόγω της ευκολίας που παρέχουν τα σύγχρονα μέσα να κυκλοφορήσει ένας δίσκος, υπάρχει πληθώρα τέτοιων έργων, κυκλοφορίες σχεδόν καθημερινές. Αυτό βέβαια καταρχήν είναι καλό. Υπάρχουν όμως και παγίδες. Και παραστρατήματα. Πολλοί πιστεύουν, είτε είναι υποστηρικτές του χώρου αυτού είτε μουσικοί, ότι αυτή η ευκολία μεταφέρεται και στην πρακτική, στο παίξιμο. Μέγα λάθος. Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την επίπονη, πολύχρονη καταβύθιση στα μυστικά της σύνθεσης και της μετατροπής του ήχου σε μουσική. Ο ενδιαφερόμενος ακροατής μπαίνει στη διαδικασία να ασχοληθεί αλλά πολύ συχνά δε μένει ικανοποιημένος. Κουράζεται, βαριέται ή ακόμα χειρότερα σιχτιρίζει. Μπορεί να πει «ντάξει, καλά όλα αυτά, αλλά τελικά αξίζει τον κόπο;» H απάντηση έρχεται όταν πέφτεις μια στο τόσο σε κάτι πραγματικά ζωντανό. Ενεργοποιημένο. Εξπρεσσιονιστικό (δηλ. εκφραστικό), τρεμάμενο.
Η Ζωή Ευσταθίου και η Oda Dyrnes είναι από τις περιπτώσεις που τα γνωρίζουν όλα αυτά. Γνωρίζουν ότι η μουσική δεν έρχεται εύκολα απλώς τσιμπολογώντας τα όργανα μέσω μιας δήθεν ελευθερίας η οποία δεν βοηθά στην κατανόηση της οργανικότητας των πραγμάτων και ουσιαστικά ισοδυναμεί με μηδενισμό και χάος. Η απλότητα της προσέγγισής τους, με λίγους καίριους ήχους, είναι δουλεμένη. Και είναι αρκετή για να προκαλέσει πράγματα πλούσια και με σημασία.
Σαφώς η μουσική που παίζουν είναι ας πούμε δύσκολη, αφαιρετική. Μοιάζει στριφνή και πλησιάζει τη γωνιώδη γεωμετρία των ηλεκτρονικών (κι ας μην υπάρχει ούτε μισό δευτερόλεπτο χρήσης ηλεκτρονικών σε όλο το άλμπουμ). Διότι είναι για μυημένους, χωρίς αυτό να υποδηλώνει ελιτισμό. Μυημένος γίνεσαι όταν δείξεις ενδιαφέρον να κατανοήσεις κάποια πράγματα που πιθανόν να μην έχεις συνηθίσει (και παραμείνεις ενδιαφερόμενος). Δεν είναι απαγορευτικό για κανέναν να μυηθεί. Είναι στο χέρι του. Και ο ακροατής πρέπει να δουλέψει λίγο, τι να κάνουμε τώρα. Δεν είναι η τέχνη μόνο επιφανειακή διασκέδαση. Πρέπει να στήσεις αυτί. Επιδιώξτε το με καλή πίστη και δε θα χάσετε.
Υπάρχει μια κάποια θεματική στο άλμπουμ. Βλέπουμε τίτλους όπως ‘Fykia’, ‘Creature’, ‘Ammos’ και οδηγούμαστε και μέσω αυτών σε εικόνες, σε παραστάσεις φυσιολατρικές. Προετοιμασμένο πιάνο η Ζωή και τσέλο η Oda. Αλλά μπορεί και να μην τα αναγνωρίσεις γιατί χρησιμοποιούνται ενεργητικά με στόχο το χτίσιμο ενός νέου οργανισμού από κοινού και όχι με επιφανειακή δεξιοτεχνία. Υπάρχει δεξιοτεχνία δημιουργική, καλώς εννοούμενη, η οποία δε στερεύει και δε μετατρέπει τη μουσική σε διακοσμητικό στοιχείο. Μοιάζουν οι δύο μουσικοί σαν να ψέλνουν με τα όργανά τους. Λατρεύουν μια διακριτική θεά των στοιχείων της φύσης, χωρίς να την περιγράφουν. Αποφεύγουν έτσι ολοκληρωτικά να μετατρέψουν το παίξιμό τους σε κάτι που μοιάζει με νερό που τρέχει ή αέρα που φυσά. Είναι αφαιρετικές μπαίνοντας στην καρδιά του κόσμου με τη γεωμετρία του ήχου. Με λίγα, με απλά. Δουλεύοντας ουσιαστικά μαζί. Συνθέτοντας κάτι ζωντανό επί τόπου.
Η «καινούρια» μουσική δεν μπορεί να ξεχνά την απαρχή. Τον πυρήνα των πραγμάτων, το πως ξεκίνησαν όλα από το ελάχιστο. Την ιστορία του κόσμου που πρέπει να εξιστορηθεί με μια φράση, ηχητική ή άλλη.