Από το Σεντούκι

Neu!

Μια ιστορία που έρχεται από το Dusseldorf και αφορά το motorik, τον μετρονομικό ρυθμό που οι Rother και Dinger πήραν μαζί τους εγκαταλείποντας τους Kraftwerk το 1971. Του Δημήτρη Κοργιαλά

NeuΤούτη είναι μια ιστορία που έρχεται από το Dusseldorf και αφορά το motorik. Πρόκειται για τον "apache beat", τον μετρονομικό ρυθμό που οι Michael Rother και Klaus Dinger πήραν μαζί τους -ως λάφυρο;- εγκαταλείποντας τους Kraftwerk το 1971. Είναι ρυθμός που, πρωτογενώς, εμφανίζεται στο "Ruckzuck" των τελευταίων, κομμάτι εναρκτήριο του πρώτου τους άλμπουμ (εκείνου με τον πορτοκαλί κώνο στο εξώφυλλο). Όμως, αν το συγκρίνει κανείς με τον ρυθμό πάνω στον οποίο οι Neu! βάσισαν όλη τη δισκογραφία τους, ακούγεται μάλλον όχι και τόσο μετρονομικός ούτε και πολύ καλοφτιαγμένος. Βεβαίως, η αρχική σύλληψη βρισκόταν εκεί, αλλά οι Rother και Dinger κλήθηκαν να τον τελειοποιήσουν.

Σε ολόκληρη την ένδοξη εποχή αυτού που καταχρηστικά, "τσουβαλιαστά" και σίγουρα από κάποιον φθόνο ονομάστηκε Krautrock, τίποτα δεν θα έμοιαζε με το εναρκτήριο κομμάτι τού "NEU!" (Brain, 1972), το "Hallogallo". Είναι ένας εξαντλητικός, μονότονος και μηχανικός ρυθμός με αιωρούμενες, ατμοσφαιρικές, ανάστροφες κιθάρες. Ολόκληρη η ουσία των Neu!, δηλαδή ο πυρήνας του ήχου και της νοοτροπίας τους, βρίσκεται στο "Hallogallo" (βλ. παρουσίαση του δίσκου παρακάτω).

Η αποδοχή του "NEU!" ώθησε τους Rother και Dinger να ξαναμπούν στο studio για την ηχογράφηση του single "Neuschnee/Super" και ενός ακόμη άλμπουμ: του "NEU! 2" (Brain, 1973). Όσον αφορά την ηχογράφηση, τούτη υπήρξε περιπετειώδης, αφού κατά τη διάρκεια των sessions, το γκρουπ ξέμεινε από χρήματα. Σκαρφίστηκαν, γι' αυτόν το λόγο, να τοποθετήσουν στη δεύτερη πλευρά τα δυο κομμάτια του single σε διαφορετικές ταχύτητες. Υπήρχαν, λοιπόν στον δίσκο τρεις εκδοχές του "Super": Η μια ήταν η κανονική, η δεύτερη το "Super 78" (το "78" υποδηλώνει τις 78 στροφές) και μια τρίτη, το "Super 16" (στις 16 στροφές). Το ίδιο ακριβώς έκαναν και με το "Neuschnee".

Είναι όμως η πρώτη πλευρά που δίνει στον ακροατή μια γεύση για το τι θα ήταν στην πραγματικότητα το "NEU! 2" αν όλα πήγαιναν κατ' ευχήν. Υπήρχε, εδώ, το εναρκτήριο "Fur Immer (Forever)", μια πιο πλαστική - αλλά και πλαισιωμένη με περισσότερους ήχους - εκδοχή του κλασικού πλέον "Hallogallo". Και παρουσιαζόταν ύστερα το "Spitzenqualitat" με το motorik beat να απειλεί από το βάθος και να επιβραδύνει τόσο ώστε στο τέλος να μην υφίσταται, την ίδια στιγμή που οι υπόλοιποι ήχοι (κύματα ηλεκτρονικά παντός τύπου) συνεχίζουν να ίπτανται. Η αίσθηση αυτή της ερημίας και της εγκατάλειψης στο τέλος του "Spitzenqualitat" συνεχίζει και στο "Gedenkminute (Fur a + K)" με τις βαριές καμπάνες, κομμάτι διάρκειας ενάμιση λεπτού, το οποίο λειτουργεί σαν διάλειμμα, καθότι το motorik επιστρέφει ξανά - τούτη τη φορά πιο επικίνδυνο από ποτέ - ως "Lila Engel (Lilac Angel)", ένα άκρως εθιστικό, αριστουργηματικό κομμάτι, με το φωνητικό μέτρημα και τον κιθαριστικό μινιμαλισμό στα φόρτε του.

Neu2Έπειτα από την κυκλοφορία του δίσκου, οι Neu! προσπάθησαν να βγουν στο δρόμο, έχοντας κοντά τους στο μπάσο τον Uli Trepte (των Guru Guru). Ύστερα, όμως, από μερικές ζωντανές εμφανίσεις, αποσύρθηκαν. Όλα έδειχναν να πηγαίνουν στραβά και σ' αυτό ακριβώς το σημείο, οι Rother και Dinger αποφάσισαν να χωρίσουν τους δρόμους τους, έχοντας σίγουρα στο νου πως είχαν αφήσει κάτι ανολοκλήρωτο. Θα έπρεπε, με κάποιον τρόπο, η ιστορία να φροντίσει γι' αυτό.

Όταν η μπάντα διέλυσε (για πρώτη φορά), ο Rother συνεργάστηκε με τους Dieter Moebius και Hans-Joachim Roedelius των Cluster. Το νέο αυτό σχήμα των τριών μουσικών ονομάζεται Harmonia. Δεν είναι, όμως, οι Harmonia -και οι δύο δίσκοι τους- το αντικείμενο αυτού του άρθρου. Θα επιμείνουμε στους Michael Rother και Klaus Dinger, οι οποίοι ξανασυναντήθηκαν το 1975, ώστε να ολοκληρώσουν ό,τι είχαν αφήσει στη μέση δυο χρόνια νωρίτερα.

Με καλεσμένους τους Thomas Dinger (αδελφός του Klaus) και Hans Lampe, οι Neu! ανασυντάχθηκαν και ηχογράφησαν τον τρίτο τους δίσκο: το "NEU! 75" (Brain, 1975), ηχογραφημένο στα θρυλικά Conny's Studios, ίσως ό,τι καλύτερο έκαναν ποτέ. Διότι ό,τι στόχευαν να πετύχουν στο "NEU! 2", το πετυχαίνουν τελικά εδώ.

Στο "NEU! 75" βρίσκουμε το ανέμελο και ταξιδιάρικο "Isi", το ατμοσφαιρικό "Seeland" και την ambient του "Leb' Wohl". Είναι όμως η δεύτερη πλευρά η πλέον σημαντική. Διότι αν και το "E-Musik" είναι πανέμορφο, δεν παύει να αποτελεί ένα ακόμη motorik περασμένο - τούτη τη φορά - από flanger. Η σπουδαιότητα του "NEU! 75" συγκεντρώνεται αποκλειστικά στα "Hero" και "After Eight", που όμοιά τους ξανάκουσε ο μουσικός κόσμος ένα ή δύο χρόνια αργότερα κυρίως στο βρετανικό punk (για παράδειγμα, η χαρακτηριστική ερμηνεία του Johnny Rotten ξεπετάγεται αυτούσια μέσα από το "Hero").

Η ιστορία είχε φροντίσει και το είχε κάνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ήταν οι Neu!, λοιπόν, που είχαν προκαλέσει όλον αυτόν το σαματά. Πέραν της μηχανικότητας που επιμένει να υφίσταται - τούτη τη φορά, μάλιστα, με διπλά τύμπανα - στα "Hero" και "After Eight", άφησαν τον εαυτό τους ελεύθερο, ίσως γιατί γνώριζαν πως ο τρίτος αυτός δίσκος δεν θα είχε συνέχεια. Και διαλύθηκαν εκείνη ακριβώς τη στιγμή, έγιναν σκόνη μέσα στις δαιμονισμένες κιθάρες και τους βαρύγδουπους χτύπους των τυμπάνων.

Είχαν πλέον δείξει πεντακάθαρα το δρόμο (όπως και όλοι οι krautrockers έδειξαν κάποια στιγμή το δρόμο). Και το έκαναν ανασύροντας, γι' αρχή, από τη βιομηχανία ήχων και ρυθμών των Kraftwerk, το motorik, που τους έδωσε την κίνηση που αναζητούσαν. Τα εδάφη του Dusseldorf ακόμη δονούνται υπό τους ήχους των Neu!, πάντα μονότονα και μετρονομικά. Είναι μια δόνηση που εξαπλώθηκε αστραπιαία κι εγκαταστάθηκε για τα καλά σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο.

Ένα άλμπουμ:

NEU! (Brain, 1972)

Neu LPΟ θρυλικός παραγωγός Conny Plank συνόδευσε τους Neu! και στους τρεις δίσκους τους. Πέραν του εναρκτήριου "Hallogallo" και της σπουδαιότητάς του, στο NEU! βρίσκεται, επίσης, η ambient του "Sonderangebot" (που τόσο ενέπνευσε τους Bowie και Eno για να μαστορέψουν τις δεύτερες πλευρές των "Low" και "Heroes") και το μυστηριώδες "Weissensee". Εκεί είναι και το παφλάζον "Im Gluck [In Luck]" με τα ατελείωτα drones και την ήπια κιθάρα του Rother να ανεμίζει. Ταράζει, επίσης, το τρομακτικό "Negativland" (με το βιομηχανικό τρυπάνι εδάφους) που επιταχύνει και επιβραδύνει και αποκτά την τραχιά του υπόσταση μόνο μπροστά από τις στιλπνές κιθάρες, ενώ αποχαιρετά νοσταλγικά το γλυκό κλείσιμο του "Lieber Honig" με το γιαπωνέζικο μπάντζο και τα ασθενικά φωνητικά. Οι Rother και Dinger κατόρθωσαν να προτείνουν αυτό ακριβώς που δηλώνει το όνομά τους: το καινούργιο, το Νέο! Άλλωστε τι άλλο θα περίμενε η μουσική ιστορία απ' αυτούς τους δυο;

Και τρία τραγούδια: