Η Αγνή του Θεού

Είχα σκοπό να αφιερώσω ετούτη τη στήλη στην Agnes Obel, και σε μεγάλο βαθμό θα το κάνω: θα έγραφα πέντε λόγια για το φετινό εξαιρετικό της άλμπουμ με τίτλο Aventine και θα σχολίαζα και τα όσα θα έβλεπα σε μία εμφάνισή της στην Κωνσταντινούπολη όπου θα έπαιζε τις ημέρες που βρέθηκα πρόσφατα εκεί. Την ανέφερε τις προάλλες και στη δική του στήλη ο Βασίλης Παυλίδης, αφήνοντας την υπόσχεση ότι θα την ψάξει λίγο περισσότερο. Της αξίζει πιστεύω, μιας που η 24χρονη Δανέζα έχει πράγματα να πει, ακόμη κι αν το κάνει με χαμηλόφωνο και γεμάτο ευαισθησία τρόπο (που σημαίνει ότι για κάποιους που ακούν ροκ μουσική αυτό πιθανώς να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα). Με κλασική παιδεία στο πιάνο και αγάπη για όλους τους ρομαντικούς της κλασικής μουσικής, Σοπέν και Σατί και Ντεμπισί και Ραβέλ και Μπάρτοκ, η Agnes στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε δικές της δυνάμεις, στο πιάνο και τη φωνή της, στις συνθέσεις και την παραγωγή της. Όπως βέβαια συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, σοφά τοποθετημένα έγχορδα εμπλουτίζουν τον ήχο μιας μουσικής που μπορεί να έχει όλη τη στιβαρότητα ενός σοβαρού έργου, φλερτάρει όμως ασύστολα και χωρίς ντροπή με μια υφέρπουσα ποπ αισθητική που δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα αλλά θα μπορούσε να απευθυνθεί με λίγη καλή τύχη και κάμποση προσπάθεια από μία γεμάτη ζήλο δισκογραφική στέγη σε ένα ευρύτερο ακροατήριο. Δεν είναι αυτή η πρώτη της προσπάθεια, έχει προηγηθεί το Philharmonics πριν από τρία χρόνια μα δεν το είχα πάρει χαμπάρι, όπως κι ένα σωρό άλλα πράγματα εδώ που τα λέμε. Με το Aventine ακούστηκε πολύ περισσότερο το όνομά της, γεγονός που σημαίνει ότι ίσως και να ήρθε η ώρα της, όπως κι αν μεταφραστεί τελικά αυτό.

The curse moved from the underground down by the shore

Ήθελα να την δω λοιπόν από κοντά την Obel με τ' όνομα, να διαπιστώσω πόσο γλυκές δύναται να μεταφραστούν οι αιθέριες συνθέσεις της σ' ένα ζωντανό περιβάλλον, πόση δυναμική κρύβουν στις ρομαντικές πτυχές τους και πόσο σαγηνευτική θα είναι η συνολική παρουσία της, καλλιτεχνικά και όχι μόνο. Επίσης, ήμουν περίεργος να δω τι είδους κόσμος θα πήγαινε να την παρακολουθήσει, αν θα ήταν με καθίσματα η παράσταση - γιατί για να στεκόταν, θα μου φαινόταν αφύσικο... - κι αν το ακροατήριο θα ήταν ίδιο μ' αυτό που θα περίμενε κανείς σε αντίστοιχες δικές μας παραστάσεις, νεαροί που ασπάζονται τη θρησκεία του χιπστερισμού ή / και πιτσιρικάδες που καταλαμβάνουν έναν πλανήτη όπου όλα είναι διακοσμημένα με λουλούδια και οι κοπέλες είναι ξανθιές και με γαλανά μάτια και τα αγόρια τις κοιτάζουν με λατρεία. Ακόμη, τι είδους συνθήκες επικρατούν σε ένα λάιβ μιας πόλης όπως η Κωνσταντινούπολη, που έτσι όπως το έχω στο μυαλό μου, θεωρούμε ότι είναι κατώτερη από εμάς σε τέτοια θέματα. Βλέπετε, Ευρώπη εμείς καραμπινάτη, Ευρώπη και εκείνοι μα από σπόντα και με το μουσουλμανικό πέπλο να σκεπάζει την όποια προοδευτική τους ροπή. Θα καπνίζουν άραγε κι εκείνοι όπως εμείς οι θεριακλήδες, δημιουργώντας "ατμόσφαιρα" μπαρ όπως ταιριάζει σε τέτοιες στιγμές; Θα μιλούν στο πίσω μέρος γιατί στην τελική, τι είναι μια συναυλία παρά μία έξοδος να ξεσκάσει κανείς γιατί είναι και οι εποχές δύσκολες και τώρα είναι που χρειάζεσαι τους φίλους σου περισσότερο... Όλα αυτά ήθελα να διαπιστώσω αλλά δεν τα κατάφερα. Μετά από ταξίδι μιάμισης ώρα με ταξί, μετρό και τραμ, έφτασα στο ταμείο για να μου πουν ότι η εμφάνισή της είναι sold out εδώ και δύο εβδομάδες. Ναι, και οι δύο ημέρες, και η αυριανή!

Η πληροφορία με καταρράκωσε. Όχι μόνο έκανα όλο τον κόπο και τα έξοδα εις μάτην, δεν θα την έβλεπα κιόλας και θα πήγαινε κατά διαόλου και η στήλη. Από την άλλη, δεν έπαψαν να δουλεύουν οι συνειρμοί στο κεφάλι μου. Είχαμε κι εμείς την εμπειρία των sold out συναυλιών πρόσφατα στην πόλη μας, κι υπήρξαν μεταξύ άλλων το έναυσμα για να γραφτούν πλήθος γραφικών απόψεων περί του θέματος. Ξεπούλησαν το Αν Club οι Growlers κι αμέσως βρέθηκαν κάποιοι να ρωτήσουν ποιοι στο καλό είναι οι Growlers που πήγε τόσος κόσμος να τους δει. Και η ερώτηση που τίθεται είναι: τι σόι ερώτηση είναι πάλι αυτή; Γιατί θα πρέπει να μπαίνουν ποιοτικά κριτήρια σχετικά με την αξία μιας μπάντας που καταφέρνει και τραβάει κόσμο σε ένα συγκεκριμένο event; Για να ελκύουν τέτοια προσέλευση, κάτι το καλό θα έχουν. Κι αν πάλι όχι, κανένα πρόβλημα και πάλι. Το πολύ πολύ να μην τους ξαναδούν την επόμενη φορά που (το δίχως άλλο) θα έρθουν. Χώρια που οι εν λόγω μια χαρά ήταν, παρότι δεν επρόκειτο για συγκρότημα που θα φέρει τούμπα τον κόσμο σου.

Πράγμα που αδιαμφισβήτητα συμβαίνει με τους Black Angels που έκαναν κι αυτοί ένα sold out πολύ πιο πρόσφατα. Ένα sold out μάλιστα που χαιρετίστηκε με παιάνες, αν και εγώ το είδα λίγο σαν αποτέλεσμα ενός αγχωτικού κυνηγιού μαγισσών σχετικά με το πολυπόθητο χαρτάκι, μέσω των ραδιοφώνων και των κοινωνικών δικτύων. Σε κανονικές συνθήκες, αυτό θα έπρεπε να ήταν μια φυσιολογική εξέλιξη των τρεχουσών συναλλαγών στο χώρο της ροκ κοινότητας και θα έπρεπε επίσης να έχει γίνει πολλές ημέρες πριν τη διεξαγωγή της συναυλίας - αλλά πολλές λέω, όχι δέκα. Θυμηθείτε: η Agnes Obel ξεπουλάει τις δύο ημέρες της στην Κωνσταντινούπολη δύο εβδομάδες νωρίτερα, και οι Black Angels το Fuzz δέκα ημέρες πριν. Που ποια είναι η Obel και ποιοι οι Black Angels, έτσι; Και να μην πω πόσα άλλα συνέβαιναν στην Πόλη εκείνες τριγύρω τις ημέρες: η Ane Brun μόλις είχε παίξει, αυτός ο τύπος έπαιζε το δεύτερο βράδυ μου εκεί αλλά δεν πήγα ελλείψει κουράγιου και το Σαββατοκύριακο που ακολουθούσε γινόταν διήμερο φεστιβάλ με Wild Beasts, The Field, Twin Shadow, Totally Extinct Enormous Dinosaurs και δε συμμαζεύεται. Είναι για γέλια και για κλάματα μαζί η φάση, που λένε...

Μίλησα για τη συναυλία των Black Angels νωρίτερα και δεν μπορώ να μην πω δύο λόγια γι' αυτή. Ο Άρης Καραμπεάζης τα είπε πολύ ωραία όπως πάντα, αλλά ας ακουστεί και μία δεύτερη γνώμη. Τους αγαπάμε τους Τεξανούς από τους δίσκους τους και τους περιμέναμε πώς και τι, αλλά για μένα στο λάιβ τους αποδείχθηκαν κατώτεροι των προσδοκιών μου. Πρόκειται για μία πολύ καλή μπάντα αλλά δεν είναι μια μεγάλη μπάντα. Έπαιξαν ψυχωμένα και απέδωσαν κατά νότα και λέξη τα κομμάτια τους αλλά δεν είχαν αυτό το κάτι που ανεβάζει τα αληθινά σπουδαία γκρουπ μία κλίμακα επάνω από τα υπόλοιπα του συναγωνισμού. Κι αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από την ανταπόκριση του κοινού από κάτω. Ελάχιστα κεφάλια να κινούνται στον ψυχεδελικό τους ρυθμό, να δονούνται εμφανώς από τις ηλεκτρικές εκκενώσεις τους, κανένα σχεδόν κορμί που να σπαρτάρισε από μια φορτισμένη ερμηνεία. Ήταν τυπικοί με άλλα λόγια, καλοί σε αυτό που κάνουν μα τυπικοί, κι αν κάποιοι υπερ-ενθουσιάστηκαν με αυτό που είδαν, ήταν θαρρώ επειδή ήταν ψημένοι να αντιδράσουν με τον τρόπο αυτό. Μπορώ να σκεφτώ δέκα μπάντες που είδαμε πρόσφατα που να υπήρξαν περισσότερο μεταδοτικοί σε ό,τι έκαναν επί σκηνής και να σήκωσαν το ακροατήριό τους στα χέρια τους. Κι αν δεν το κατάφεραν αυτό οι Black Angels, σίγουρα δεν έφταιγε το κοινό (επειδή ειπώθηκε και αυτό). Το κοινό εισπράττει εκείνα που έχει να του δώσει η μπάντα που έχει μπροστά της και σπάνια δεν αντιδρά λόγω δικής της αδυναμίας. Ο κόσμος ήταν πράγματι αρκετά μικρότερος σε ηλικία στο σύνολό του (και επομένως άσχετος σύμφωνα με τους ειδήμονες - παλαίουρες που ξέρουν τα πάντα γιατί ακούνε μουσική από παλιά, από τότε που οι άλλοι ρουφούσαν το αυγό τους ασούμε), μα κάτι τέτοιο μόνο σαν καλό μπορώ να το δω εγώ. Όλοι από κάπου θα πρέπει να ξεκινήσουν την καριέρα τους σαν ροκ ακροατές, και οι Black Angels αποτελούν από τα τελειότερα σημεία εκκίνησης κατ' εμέ. Από εκεί και μετά ανοίγεται αχανές το πεδίο αναζήτησης, και τώρα με το ίντερνετ οι δυνατότητες είναι απεριόριστες. Τώρα το τι θα συμβεί από εκεί και μετά, δεν το ξέρει κανείς για κανέναν μας...

Και όσο σκεφτόμουν όλα αυτά, η Agnes θα πατούσε με χάρη τα λευκά και μαύρα πλήκτρα του πιάνου της και θα έπιανε τις πιο ψηλές νότες των φωνητικών της ικανοτήτων και θα συνέπαιρνε το λαό της που είχε κατακλύσει (φαντάζομαι) το Salon IKSV. Κι εγώ εκεί απ' έξω είχα μείνει μπουκάλα κι αναρωτιόμουν τι πήγε στραβά κι έχουμε καταντήσει να αναλύουμε μέχρι κεραίας τα πάντα εδώ στη χώρα μας και ψάχνουμε να βρούμε τους λόγους και τις αιτίες και τα γιατί και τα διότι σε οτιδήποτε αφορά στη μεγάλη μας αγάπη, στη μουσική. Πιθανώς να φταίνε οι συγκυρίες και οι καταστάσεις μέσα στις οποίες διάγουμε το βίο μας. Ίσως πάλι κάτι τέτοιες κουβέντες να αποτελούν και την καύσιμη ύλη της νοοτροπίας μας σαν άνθρωποι. Δεν μπορώ να αποφύγω τη σκέψη ότι αν ερχόταν ποτέ προς τα εδώ η Agnes Obel και - ακόμη χειρότερα - γινόταν και sold out, θα την έπεφταν όλοι σε όλους όσους πήγαν να δουν μια faux ρομαντική, ανέραστη, ανοργασμική και κλασικίζουσα με επίφαση μόνον κλασικής μουσικής ενόρασης Δανέζα ξανθούλα αντί να σταθούν και να ακούσουν ή έστω να αφήσουν ο ένας τον άλλο να απολαύσει τη φάση του. Δε χρειάζεται να με ρωτήσετε νομίζω να σας πω σε ποια μεριά των δύο αυτών πόλων στέκομαι...