Nipped In The Budd
Εδώ και 35 χρόνια βγάζει πιανιστικούς δίσκους, αλλά δηλώνει ότι δεν ξέρει να παίζει πιάνο. Επίσης μισεί την ποπ μουσική και κουλτούρα. Ποιος είναι; Του Μάνου Μπούρα
"Όχι, δεν ξέρω να παίζω πιάνο. Μπορώ να παίξω αυτά που παίζω. Μπορώ να παίξω εμένα, αλλά έχω δυσλεξία όταν διαβάζω μουσική. Δεν είμαι επαγγελματίας μουσικός. Παίζω άτεχνα επάνω του και το πιάνο προσφέρεται. Με κανένα τρόπο δε θα με θεωρούσε ένας κανονικός πιανίστας συνάδελφό του".
Ποιος θα μπορούσε να δηλώσει κάτι τέτοιο; Μήπως κάποιος νεαρός μουσικός σε μία κρίση αυτογνωσίας, που κάνει τα πρώτα του βήματα αλλά έχει και επίγνωση των δυνατοτήτων του και, πιο καίρια, των περιορισμών του; Καθόλου! Πρόκειται για κάποιον που παίζει μουσική εδώ και τέσσερις δεκαετίες, θεωρείται από τους πρωτοπόρους του μινιμαλισμού, έχει μια πολύ μεγάλη δισκογραφία πίσω του κι έχει συνεργαστεί με μεγάλα ονόματα της σύγχρονης μουσικής.
Η πρόσφατη επανέκδοση κάποιων παλιών του δίσκων και η χρόνια αγάπη μου στη δουλειά του με φέρνει εδώ να θέλω να σας μιλήσω για τον καλιφορνέζο Harold Budd. Τον ανακάλυψα από τα δύο άλμπουμ που ηχογράφησε με τον Brian Eno - το ένα στη σειρά Ambient που καθόρισε αυτό που εννοούμε με το συγκεκριμένο όρο, αργότερα έκανε ένα ακόμη δίσκο με τους επίσης αγαπημένους μου Cocteau Twins, κι από τότε δεν έχω σταματήσει να αποκτώ τις δουλειές που ασταμάτητα ηχογραφεί μόνος ή με άλλους. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχει αυξήσει τον εργασιακό του ρυθμό και η αλήθεια είναι ότι έχω χάσει ελαφρώς το βηματισμό μου πλάι του αλλά δεν αγχώνομαι, ξέρω ότι αργά ή γρήγορα θα τον προλάβω. Απ' την αρχή ένοιωσα ως εθιστικές τις πιανιστικές του ασκήσεις, στην πορεία όμως διαπίστωσα ότι πολλοί άνθρωποι που εκτιμούσα καλλιτεχνικά ένοιωθαν το ίδιο ακριβώς κι όλα ήρθαν και έδεσαν όπως έπρεπε. Ο David Sylvian για παράδειγμα τον πήρε στην εταιρία του Samadhi Sound όπου έβγαλε κάποιους δίσκους, έκανε ένα άλμπουμ παρέα με το genius που ονομάζεται Andy Partridge, μπήκε στο στούντιο ακόμη περισσότερες φορές μελλοντικά με τον Robin Guthrie μετά το The Moon And The Melodies.
Πριν το ξημέρωμα (όχι η ταινία...)
Πάντως, νομίζω ότι δεν θα μπορούσα να σας περιγράψω τι ακριβώς είναι εκείνο που με εξιτάρει τόσο στην αργά κινούμενη και εκκρεμή στον αέρα μουσική του. Τι με τραβάει στην στατική σε γενικές γραμμές και υπόγεια εκστατική αλληλουχία από νότες που παραθέτει σαν έργο. Πιθανώς να λειτουργεί αγχολυτικά μέσα στα χρόνια και να με ψυχαναλύει με τον τρόπο της, εξ ου και επιστρέφω σ' εκείνη ξανά και ξανά ενώ δεν θα έλεγα ότι μου προσφέρει κάτι καινούργιο τελικά εδώ κάμποσα χρόνια. Μοιάζει όμως με φωλιά, με ένα ζεστό μέρος που όσο κι αν σου είναι οικείο, είναι αυτό που επιζητάς τελικά και επιθυμείς να επιστρέφεις σ' αυτό επανειλημμένα κι αδιαμαρτύρητα.
Κάποτε είχα γράψει ότι "μετά την πρώτη ακρόαση της δουλειάς του, γίνεσαι είτε φανατικός οπαδός της, είτε εύχεσαι να μην ξαναβρεθεί στο δρόμο σου και η βαρεμάρα σε ωθήσει σε πρόωρο ηλικιακά χαρακίρι". Σήμερα μου φαίνεται λιγάκι υπερβολικό αυτό, από την άποψη ότι δεν πιστεύω ότι κάποιος μπορεί να αισθανθεί τόσο βαρετά ακούγοντας τον Harold Budd. Τουλάχιστον όχι αν δεν είναι ταγμένος οπαδός της ροκ που θέλει να έχει μόνιμα τα μυαλά στα κάγκελα και τις κιθάρες στο 11. Τίποτε δεν αποκλείεται πάντως... Όλα αυτά γράφτηκαν με αφορμή το άλμπουμ του Τhrough The Hill που κυκλοφόρησε το 1994 και ηχογράφησε σε συνεργασία με τον Andy Partridge των XTC. Μια αφύσικη σε πρώτη ανάγνωση συνεργασία που όμως απέδωσε εξαιρετικούς ηχητικούς καρπούς και λειτούργησε πολλά επίπεδα τελικά.
Ο δίσκος αυτός είναι ένας από τους επτά που περιέχει το Budd Box, ένα κουτί που έβγαλε πρόσφατα η εταιρία All Saints και περιέχει κάποιους από τους χαρακτηριστικότερους δίσκους που μας έδωσε ο Budd όλα αυτά τα χρόνια. Από τις πρώτες και πιο αφαιρετικές δουλειές του Abandoned Cities και The Serpent (In Quicksilver) έως το προαναφερόμενο και τα The White Arcades, Luxa, Music For 3 Pianos και By The Dawn's Early Light, ολόκληρη η μαγεία του Budd βρίσκεται παρούσα εδώ και δίνει μία πλήρη εικόνα του ανθρώπου που υπογράφει αυτή τη μουσική.
Την ίδια εποχή μου δίνεται η ευκαιρία να κάνω μια τηλεφωνική συνέντευξη με το θρύλο αυτό (για λογαριασμό του περιοδικού Ποπ & Ροκ) και δεν παρακάμπτω την ευκαιρία. Την παραθέτω ολόκληρη, ελπίζοντας ότι θα αποτελέσει το έναυσμα να ανακαλύψετε αυτόν τον τόσο αγαπημένο μου μουσικό. Αν τον αγαπήσετε, δόξα τω Θεώ που υπάρχει άπειρο υλικό να εξερευνήσετε κατόπιν, περισσότερα από τριάντα άλμπουμ - αν δεν έχω χάσει κάποιο που πιθανότατα έβγαλε αυτή την εβδομάδα...
Γράφετε μουσική εδώ και τόσα χρόνια, έχετε κυκλοφορήσει όμως συγκριτικά λίγους δίσκους [μόλις δέκα albums].
Αυτό είναι αλήθεια, οι δίσκοι μου άρχισαν να κυκλοφορούν στα τέλη των '70ς, χωρίς να υπάρχει κανείς ιδιαίτερος λόγος γι' αυτό, απλά έτσι συνέβη.
Υποθέτω ότι γνωρίζετε πολλά γύρω από την κλασσική μουσική.
Σωστά, έχω ένα ακαδημαϊκό παρελθόν, όπως πολλοί άλλοι συνθέτες της ηλικίας μου, και όταν ήμουν
νεότερος με ενδιέφερε πολύ η μουσική του John Cage, κάτι όχι ασυνήθιστο για Αμερικανό καλλιτέχνη.
Ίσως αυτά να διδαχτήκατε στο πανεπιστήμιο.
Καθόλου. Ενδιαφέρουσα ερώτηση, Μάνο. Το πανεπιστήμιο ήταν πολύ συντηρητικό και η avant garde ήταν κάτι που ανακαλύπταμε μόνοι μας. Οι καθηγητές μας στο Πανεπιστήμιο δεν ήξεραν, ήταν άγνωστη μουσική γι' αυτούς.
Έχετε ηχογραφήσει δύο δίσκους με τον Brian Eno. Αυτός συνέχισε κάνοντας πολλά διαφορετικά πράγματα όπως παραγωγές π.χ. Γιατί δεν δοκιμάζετε κι εσείς άλλα πράγματα [παραγωγές, πειράματα με οπτικοακουστικά μέσα κ.ά.]
Υπάρχουν πολύ λίγα μουσικά projects που να με ενδιαφέρουν, δεν κάνω παραγωγές γιατί δεν μου αρέσει η μουσική των άλλων. Η τελευταία παραγωγή που έχω κάνει είναι με τον Andy Partridge, επειδή μου αρέσει η μουσική του, ακόμη και αυτά που έκανε με τους Dukes Of Stratosphear.
Σ' ενδιαφέρει η νέα τεχνολογία;
Όχι. [Περιμένω να συνεχίσει, εις μάτην όμως, και αντιλαμβάνομαι ότι του αρέσουν οι μονολεκτικές απαντήσεις χωρίς να μπαίνει στον κόπο να στηρίξει την άποψή του.]
Φαντάζομαι ότι σαν αρέσει η ανθρωποκεντρική μουσική...
Ναι, ακριβώς.
...με ακουστικά όργανα, αν είναι δυνατόν.
Ναι, όμως δεν είναι τα όργανα που έχουν σημασία, αλλά οι άνθρωποι που τα παίζουν, φυσικά.
Δεν αλλάζει η προσέγγιση προς τους ανθρώπους ανάλογα με το είδος των οργάνων που χρησιμοποιεί κανείς;
Αυτό είναι αλήθεια.
Έχετε κάνει ένα lp με τους Cocteau Twins. Πάντα πίστευα ότι δεν καταφέρατε να ενώσετε τις τεχνοτροπίες σας: σαν δύο καλλιτέχνες να μοιράζονται τις πλευρές του δίσκου.
Συμφωνώ, έχεις δίκιο.
Γιατί συνέβη όμως αυτό, δεν είχατε συζητήσει πριν για το πώς θα διαμορφωθεί ο δίσκος;
Ήταν δύσκολο, γιατί θέλαμε πολύ να συνεργαστούμε αλλά δεν μπορούσαμε να βρούμε που υπήρχε η κοινή μας γλώσσα. Ήταν ένα πείραμα που στέφθηκε με αποτυχία αλλά δεν πειράζει, πρέπει να δοκιμάζουμε τέτοια πράγματα, γιατί αν δε ρισκάρεις, δεν κάνεις τίποτα στη ζωή, και αυτό δεν είναι καλό, οπότε...
Στο lp σας By The Dawn's Early Light, κιθάρα παίζει ο Bill Nelson. Πιστεύω ότι το παίξιμό του θα μπορούσε να είναι του οποιουδήποτε, του Robert Fripp για παράδειγμα ή του Michael Brook.
Αλήθεια; Πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση. Θα πρέπει να σου πω ότι διαφωνώ μαζί σου. Στα δικά μου αυτιά ακούγεται μόνο σαν τον Bill Nelson και είναι αυτός που ήθελα να κάνει αυτούς τους ήχους.
Η κουβέντα μεταπηδάει στο προτελευταίο του album, το She's A Phantom το οποίο ηχογράφησε με το σχήμα Zeitgeist [ ή ensemble για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι].
Μπορώ να κάνω κι εγώ έναν Philip Glass αν θέλω, εύκολα
Η μουσική του She's A Phantom ήταν γραμμένη σε παρτιτούρες, γιατί αλλιώς ο βιολιστής ή ο αρπιστής δεν θα ήξεραν πώς να παίξουν ή πώς να αυτοσχεδιάσουν.
Φαντάζομαι ότι το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής σας είναι προγραμμένο.
Όχι, καθόλου. Η μουσική μου είναι κατά κύριο λόγο προϊόν αυτοσχεδιασμών στο στούντιο.
Πώς παίζετε κάποιο κομμάτι σε μία συναυλία σας, αν σας ζητηθεί;
Δεν το παίζω, γιατί σταματάω εντελώς να παίζω.
Έχετε προκαθορισμένη λίστα του τι θα παίξετε;
Όχι, δεν καταλαβαίνεις ότι το να συνθέτεις, να ηχογραφείς και να παίζεις ζωντανά μουσική είναι τρία διαφορετικά πράγματα, σαν τρεις οικογένειες. Δεν είναι τόσο διαφορετικά για ορθόδοξους μουσικούς όπως ο Terry Riley ή ο Jon Hassell, για μένα όμως είναι. Δεν προσπαθώ να παίζω ένα δίσκο στη σκηνή, θα μπορούσα να το κάνω με το By The Dawn's Early Light επειδή δεν είναι solo δίσκος, αλλά με ensemble. Παλιότερα έπαιζα το album The Pavillion Of Dreams γιατί είναι δυνατόν μ' αυτό το είδος της μουσικής. Οι υπόλοιποι δίσκοι μέχρι το By The Dawn's Early Light είναι αδύνατον να παιχτούν ζωντανά. Στην περιοδεία που μόλις τελείωσα, μαζί με τον Hector Zazou, παίξαμε κομμάτια από τη μουσική που γράψαμε μαζί στο Παρίσι, έχουμε ήδη ηχογραφήσει και πρόκειται να κυκλοφορήσουν από την Crammed Discs, δεν ξέρω όμως πότε.
Τι άλλο ετοιμάζετε;
Δύο πράγματα. Μόλις τελείωσα ένα album αμερικάνικης beat ποίησης, που θα κυκλοφορήσει απ' την Les Disques Du Crepuscule, επίσης αυτή τη στιγμή συνθέτω τη μουσική για το Naked Lunch του William Burroughs. Το εγχείρημα ονομάζεται Audio Book, εγώ παίζω μουσική και ο William διαβάζει το βιβλίο του.
Και εσείς γράφετε ποίηση.
Γράφω, αλλά για να είμαι ειλικρινής, δεν θεωρώ τον εαυτό μου ποιητή. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ τα ποιήματά μου δημοσιευμένα σε βιβλίο, θεωρώ ότι λειτουργούν μονάχα σε μουσικό περιβάλλον. Αγαπώ τη γλώσσα, αγαπώ τις εικόνες, όπως αγαπώ και την αντιμετώπιση των ιδεών μέσω της μουσικής. Είναι μια πολύ παλιά ιδέα που προέρχεται απ' τη δική σου κουλτούρα, το μελόδραμα.
Το τελευταίο σας lp είναι σε συνεργασία με τον Andy Partridge των XTC. Θα λέγατε ότι είναι ό,τι πιο ποπ κάνατε;
Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Άσε με να το σκεφτώ...[μετά από λίγο] Δεν ξέρω. Ίσως είναι, μαζί με το By The Dawn's Early Light.
Σας ενδιαφέρει η ποπ μουσική;
Καθόλου, τη μισώ. Δεν ακούω τη μουσική άλλων, δεν βλέπω τηλεόραση, δεν με ενδιαφέρει η ποπ κουλτούρα. Μ' αρέσει η ζωγραφική, η αρχιτεκτονική, η γλυπτική, η φιλοσοφία, η ποίηση, τα δοκίμια, εκεί βρίσκω πραγματική καλλιτεχνική δραστηριότητα. Απ' τον κινηματογράφο μ' ενδιαφέρουν παλιές κλασικές ταινίες του Jean Cocteau, του Orson Welles, του Sergio Leone, του Derek Jarman από την Ευρώπη. Πρόσφατα ανακάλυψα την ποίηση του Pier Paolo Pasollini, που είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα απ' τις ταινίες του.
Έχετε σκεφτεί να μετακομίσετε στην περισσότερο πολιτιστική Ευρώπη;
Έχω ζήσει τέσσερα χρόνια στο Λονδίνο και ένα στο Παρίσι. Δεν την προτιμώ απ' την Αμερική, η Αμερική είναι τόσο διαφορετική στο εσωτερικό της, το Los Angeles όπου ζω έχει άλλη κουλτούρα απ' τη Νέα Υόρκη. Θα ήταν υπέροχο αν θα μπορούσα α μοιράσω το χρόνο μου στις δύο ηπείρους.
Ποιος θα θέλατε να είναι ο επόμενος συνεργάτης σας σε κάποιο δίσκο;
Είναι περίεργο που το ρωτάς, γιατί προσπαθώ εδώ και χρόνια να συνεργαστώ με δύο συγκεκριμένους μουσικούς. Ο ένας είναι ο Steven Brown, που μένει πια στην Πόλη του Μεξικού, όχι πολύ μακριά από εμένα και ο άλλος ο John Foxx. Μ' αυτούς τους δύο είμαι σχεδόν σίγουρος ότι θα τα καταφέρω. Ο John Foxx είναι πολύ γνωστός ζωγράφος στην Αγγλία.
Τα κατάφερε τελικά, τρις μάλιστα! Με τον John Foxx εννοώ, με τον Steven Brown όχι ακόμη, απ' όσο ξέρω...