Cracker + The Walkmen

ΑΥΘΕΝΤΙΚΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΑΙ ΡΟΚ ΜΕΘΟΚΟΠΙΑ

CRACKER - Greenland (Cooking Vinyl)
WALKMEN - A hundred miles off (Record Collector)
ALISDAIR GRAY - Χαμένα κορμιά (Νεφέλη)

1.

Σκεφτόμουν προχθές πως χρειάζομαι καλύτερους φίλους. Συμπτωματικά, το θέμα φαίνεται πως απασχόλησε και τους Cracker. Το Ι need better friends "γράφει" και "ζωγραφίζει". Κάτι γίνεται τελευταία και "καθημερινά" ζητήματα που με απασχολούν επιτέλους γίνονται στίχοι, στην ακόμα καλύτερη περίπτωση σμιλεμένη στιχουργία, και σε ιδεατό στάδιο ενδύονται και αντάξια μουσική. Εδώ είμαστε!

Προσπάθησα και παλαιότερα να γράψω κάτι άξιο για τους Camper Van Beethoven και μου ήταν αδύνατο. Όσο εισχωρούσα στα αναρίθμητα κομμάτια τους, τόσο δυσκολότερο φαινόταν. Σήκωνες το απλό σκέπασμα των αφελών -φευ!- συνθέσεών τους κι έβλεπες άλλα τόσα πέπλα και επίπεδα. Για να ασχοληθείς δε με τους στίχους τους έπρεπε να έχεις πλείστες γνώσεις επιστημών, ιδεών και πραγματικότητας. Αν προσθέσεις και τις έξυπνες επιρροές από κάθε ροκ εντ ρολλ παράδοση, τότε ένοιωθες ανήμπορος απ' όλες τις πλευρές. Εμπιστευόσουν κιόλας ή τα φόρτωνες στους έμπιστους συνεργάτες.

Το ίδιο νοιώθω και με τους Cracker, την κατά κάποιο τρόπο νοητή τους συνέχεια, τουλάχιστο από την πλευρά κάποιων μελών. Με μια δωδεκάδα δίσκους από το 2000 κι έπειτα, ξέρεις τι να περιμένεις. Ίσως όχι ένα άψογο σύνολο, αλλά σίγουρα κάποια συναρπαστικά κομμάτια. Τα δικά μου είναι τα Maggie και Where have these days gone, να ζωγραφίζουν αεικίνητα σχέδια με το όργανο και μια συναρπαστική μελωδική απλότητα στη φωνή που καλομάθαμε από τους Deep Freeze Mice και τους Go Betweens. Αλλά, αν πάρουμε την ερώτηση του δεύτερου στα σοβαρά, φαίνεται πως και οι ίδιοι αναπολούν αρκετά από το παρελθόν τους. Πιθανώς πάλι να αναρωτιούνται πλέον ποιο είναι το κοινό τους, τι ανησυχίες έχει, σε ποιους και τι στοχεύουν πια και οι ίδιοι. Εγώ αναρωτιέμαι πώς κατάφεραν κι έβγαλαν στο εντελώς απρόβλεπτο τον καλύτερό τους δίσκο εδώ και τόσο καιρό...

2.

Κάτι ανάλογο έκαναν και οι Walkmen, που έχουν το ένα πέμπτο των δίσκων των Cracker, πλην όμως έβγαλαν έναν από τους πιο αγαπημένους μου της χρονιάς, ούτε που το περίμενα δηλαδή. Όπως επίσης δεν περίμενα πως θα έβρισκα τόσο απολαυστικό ένα κομμάτι με τίτλο Emma get me a lemon: ένας μεθυσμένος Ντύλαν να τραγουδά τα ατραγούδιστα, με συγχορδίες ποτισμένες σε συναίσθημα νοτίων ημισφαιρίων. Έχει ήδη προηγηθεί η παραπλανητική αρχή του Louisiana, με πνευστά μεξικάνικης γιορτής. Και οι στοιχειώδεις, αλλά τόσο στοιχειωτικές, κιθάρες του Good for you's good for me, λες και στο βάθος παίζει μια συφοριασμένη μπάντα σκονισμένης αμερικανικής επαρχίας. Ροκ εντ ρολλ με εικόνες!

Ο ίδιος αυτός ετεροθαλής μιμητής του Βob διαποτίζει το δίσκο με την αλλοπρόσαλλη ερμηνεία του και τον κάνει αυτό που είναι. Με εξαίρεση το τελευταίο και καλύτερο κομμάτι του δίσκου, το Another one goes by, όπου εκεί στέκεται όρθιος σαν σε ένα διαφορετικό πρωινό όπου ξυπνάς ξεμέθυστος. Στο All hands and the cook φανταστείτε ένα shoegaze καμπάνισμα από πίσω και τον τραγουδιάρη μπροστά να μεμψιμοιρεί ασταμάτητα μέσα από ένα απύθμενο βύθος. Κατεβάστε ακόμα τα This job is killing me -κάτι λέγαμε για καθημερινά μου θέματα που τα θέλω τραγούδια- και Brandy Alexander, καλύτερο κι απ' το ομώνυμο ποτό.

3.

Ιδανικό λογοτεχνικό ταίριασμα όλων αυτών, το Χαμένα Κορμιά του Alasdair Gray (τίτλος πρωτοτύπου Poor Things, 1992), με υπότιτλο "Επεισόδια από τη νεανική ζωή ενός γιατρού του Δημόσιου Οργανισμού Υγείας της Σκωτίας". Το τι ευχαριστήθηκα στο βιβλίο αυτό δε λέγεται. Μιλάμε για μυθιστόρημα που τραμπαλίζεται ανάμεσα στη γοητεία της μαρτυρίας και τις παγίδες των λογοτεχνικών ψεμάτων. Ακριβώς έτσι με ρωτάει το ίδιο: Η πραγματικότητα ως λογοτεχνία ή η λογοτεχνία ως πραγματικότητα; Αν το καλοσκεφτείτε και οι δύο πιθανότητες είναι κάτι πολύ πέρα από όσα μάθαμε μικροί για τα βιβλία.

Ο ιδιόρρυθμος και δανδής Σκωτσέζος πεζογράφος / ζωγράφος / θεατρογράφος κύριος Gray είναι ένας φαν των κλασικών έργων, και έτσι μας το ξεκινά εδώ. Μόνο που στην πορεία ανατρέπει να πάντα, αλλάζει οπτικές γωνιές και προφανείς βεβαιότητες. Ενσωματώνει σε όλα αυτά, πρώτον, την Ιστορία, χωρίς ούτε στιγμή να σε κουράζει με τις συνήθεις ακαταλαβίστικες μεταμοντέρνες μπαρούφες που κυκλοφορούν αβέρτα και, δεύτερον, το Φανταστικό, χωρίς στιγμή να νοιώσεις ότι πρόκειται για παραμύθι-μύθι-μύθι.

Ιδού το ιδιαιτερότατο δίδυμο της πλοκής: ο τερατώδης στο πάχος και (κυριολεκτικά) συφιλιασμένος Θεόνικος Μπάξτερ, ιδιοφυής πειραματιστής και αθεράπευτος ρομαντικούλης και ο δειλός επαρχιώτης μεν, εύψυχος/καλόψυχος μελετητής των πάντων δε, Άτσιμπαλντ ΜακΚέρι. Με άλλα λόγια, ένας θεόνικος κι ένας θεόδειλος. Όσο για την κυρία Μπέλα Μπάξτερ, αφήνω έναν χαρακτήρα (;) του βιβλίου (;) να μιλήσει: " ... Τώρα πια ξέρω ποια είναι η ανιψιά σας, κύριε Μπάξτερ. Οι Εβραίοι την ονομάζουν Εύα και Δαλιδά, οι Έλληνες Ωραία Ελένη, οι Ρωμαίοι Κλεοπάτρα, οι Χριστιανοί Σαλώμη. Πρόκειται για τον Λευκό Δαίμονα που καταστρέφει την τιμή και τον ανδρισμό των ευγενέστερων και των πιο ρωμαλέων ανδρών κάθε εποχής...".

Μπορείτε να φανταστείτε μια γυναίκα με εμφυτευμένο στο κρανίο της το μυαλό ενός εμβρύου; Τι αθωότητες θα εκπέμπει, τι εξυπνότητες θα εκτοξεύει, τι έρωτες θα προκαλεί; Προσθέστε της και την αχόρταγη σεξουαλική της φύση, αλλά και την συνακόλουθη ακόρεστη ζήλεια που θα προκαλεί σε όλους τους υπόλοιπους, βάλτε στην ιστορία κι έναν στρατηγό που δε θα σας πω τι κάνει και σε λίγο θα λέτε "Τι ωραία ιστορία!". Μόνο που στο τέλος ορισμένοι ήρωες θα σου διηγηθούν την ίδια ιστορία με εντελώς διαφορετικό νόημα και εξηγήσεις, και τότε θα δεις πόσες πλευρές έχει η πραγματικότητα -και η δική σου φυσικά! Κι όλα βουτηγμένα σε μια γοητευτικότατη εξπρεσιονιστική γραφή.

Εύγε στον εκδοτικό οίκο που κυκλοφόρησε το βιβλίο με όλες τις σχετικές γκραβούρες, σχήματα, πορτρέτα (ο ίδιος ο συγγραφέας το κάνει σε όλα του τα βιβλία) και φυσικά το εξώφυλλο που δε τα λέει όλα, αλλά αρκετά. Η Γλασκώβη ποτέ δεν είναι η ίδια, τα σκουπίδια της γειτονιάς μου επίσης (καθότι στα σκουπίδια ενός υπό διάλυση δικηγορικού γραφείου βρέθηκε το παλιό βιβλίο που τα ξεκίνησε όλα) και εγώ κάθε βράδυ κυριολεκτικά λέω και μια καληνύχτα προς το ράφι της βιβλιοθήκης μου. Γιατί όλες αυτές οι αξιαγάπητες μορφές είναι ικανές να βγουν από κει μέσα και να μου ζητήσουν το λόγο!

8, 8,5 και 9 στα 10 αντίστοιχα.