Τρεις δίσκοι από την defkaz PRODUCTIONS (Σάκης Παπαδημητρίου, Orange Blue Green, Milcho Leviev, Λάκης Τζήμκας)

Από την defkaz PRODUCTIONS, μια από τις πολύ καλές ελληνικές ετικέτες που ασχολούνται με τη σύγχρονη μουσική, ακούμε στο καπάκι τρεις καινούριους τζαζ δίσκους. Ο Σάκης Παπαδημητρίου, οι Orange Blue Green και ο Milcho Leviev με τον Λάκη Τζήμκα σε τρία cd πολύ προσεγμένα (κάτι που φαίνεται και με την πρώτη ματιά από τις εξαιρετικές συσκευασίες και την αισθητική τους).

Ο Σάκης Παπαδημητρίου είναι πια γνωστός στους πολύ φίλους της μουσικής και είναι ένας από τους σημαντικότερους πιανίστες αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Άρα είναι σχεδόν αυτονόητο ότι πρέπει να ασχολούμαστε σοβαρά με κάθε δισκογραφική του κατάθεση. Είναι αρκετοί οι δίσκοι του Σάκη Παπαδημητρίου (κάποιοι από αυτούς στην σπουδαία βρετανική ετικέτα της σύγχρονης τζαζ Leo Records) αλλά όχι και πάρα πολλοί, ίσως γιατί δεν είναι αυτό το κύριο μέλημά του. Από το «Αυτοσχεδιάζοντας στου Μπαράκου» με τον συνάδελφό του Φλώρο Φλωρίδη στα τέλη της δεκαετίας του ‘70, και μέσα από διάφορες «παρεκτροπές» αυτοσχεδιαστικής φύσεως με προετοιμασμένο πιάνο, είτε σόλο, είτε σε συνεργασίες, φτάνουμε σήμερα σε τούτον τον εκπληκτικό δίσκο, μια live ηχογράφηση στο Open Jazz Festival στη Θεσσαλονίκη, από πέρσι, που αναδεικνύει όλα εκείνα τα πολύ σημαντικά στοιχεία που κάθε μεγάλος καλλιτέχνης αφήνει να φαίνονται σε αυτά που κάνει. Άφεση, άνεση, εμπειρία, άποψη, αίσθημα.

Πολλά απασχολούν τον Σάκη και γίνονται αφορμές για να προκύψει η τέχνη του. Η κλασική μουσική, όπως φαίνεται στο πρώτο κομμάτι που όπως μας λέει αλλά και ακούμε, είναι στο πνεύμα του Erik Satie, η καταβύθιση στο παρελθόν προς ανεύρεση της Μούσας που θα δονήσει τον ανήσυχο νου, ο αυτοσχεδιασμός φυσικά που είναι γι’ αυτόν μέσο και όχι αυτοσκοπός, η γραφή του Samuel Beckett που τον οδηγεί σε ένα άγνωστο μέρος για να ανακαλύψει … κάτι εκεί, κάτι άγνωστο αλλά λεπτό, διάφανο, μια θλιμμένη μελωδική καθαρότητα. Τον απασχολεί και o φιλοσοφικός στοχασμός, είτε εμφανώς μέσα από αφορισμούς σπουδαίων ανθρώπων όπως ο ζωγράφος Georges Braque, είτε κεκαλυμμένα μέσα από το βαθύ και ιδιοφυές παίξιμό του. Όλα αυτά μορφοποιούν έναν πάρα πολύ σημαντικό δίσκο κόσμημα για την ελληνική δισκογραφία.

Οι Orange Blue Green αποτελούνται από τον Δήμο Γκουνταρούλη στο τσέλο, τον Νεκτάριο Καραντζή στο κοντραμπάσο και τον Χρήστο Γερμένογλου στα τύμπανα και στα κρουστά. Ο τελευταίος πέθανε πρόσφατα και ξαφνικά και άφησε ένα κενό δυσαναπλήρωτο στο χώρο του αυτοσχεδιασμού και της τζαζ στην Ελλάδα. Ήταν ένας σπουδαίος μουσικός που έκανε τα τύμπανα να μιλάνε, κάτι που βλέπουμε και εδώ, όπως και σε άλλες καταγραφές της μουσικής του (για παράδειγμα μια εκπληκτική κασέτα ενός υπερηχητικού κουαρτέτου free jazz στο οποίο συμμετείχε και που κυκλοφόρησε πριν λίγα χρόνια με το όνομα Mama Luma).

Στο ‘Skra’s confession’ οι κύριοι αυτοί παίζουν αυτοσχεδιαστική μουσική δωματίου. Αυτό που ακούμε δηλαδή δεν είναι η πιο συνηθισμένη μάλλον μορφή της free jazz που είναι in your face, με γρήγορες ταχύτητες και ένταση, αλλά ούτε και φανατικά jazz. Oι ταχύτητες έχουν πέσει και οι τόνοι είναι πιο λεπτοί, περνώντας τελικά και στα χωράφια μιας σύγχρονης, ιδιότυπης κλασικής μουσικής, φτιαγμένης σχεδόν με το τίποτα, με αραιούς ήχους και ρυθμούς, σαν να επιδιώκεται μια ατμόσφαιρα ζεν, ένα ηχητικό haiku. Μόνη εξαίρεση σε αυτό είναι το κομμάτι ‘Getting ready to fly’ όπου η εσωτερική και διακριτική ένταση του session κορυφώνεται και οι παίκτες παρόλο που δεν κοπανιούνται, φαίνεται όντως να πετάνε. Άλλος ένας συναρπαστικός δίσκος.

Στο ‘Conversations from the past’, με τον Milcho Leviev στο πιάνο και τον Λάκη Τζήμκα στο κοντραμπάσο, περνάμε σε μια πιο ας την πούμε κλασική μορφή της τζαζ, μακριά από τις avant διαθέσεις των παραπάνω και με έμφαση στη μελωδία. Δε σημαίνει βέβαια αυτό απολύτως τίποτα για την ποιότητα του έργου. Μπορούμε να ακούσουμε ότι οι δύο μουσικοί που υπογράφουν και οι δύο συνθέσεις, πραγματικά τη βρίσκουν να παίζουν μαζί και μαζί τους και εμείς οι ακροατές. Κάνουν μουσικούς διαλόγους, «συζητάνε» ευχάριστα σαν καλοί φίλοι που πίνουν καφέ. H μουσική ρέει αβίαστα και είναι ελαφριά (με την καλύτερη έννοια) σαν δροσερή αύρα.

Είναι λίγο παλαιότερη ηχογράφηση γιατί και ο Leviev πέθανε πρόσφατα, έτσι αυτός ο δίσκος αφιερώνεται και σε αυτόν και στον Γερμένογλου.

Έτσι να συνεχίσει η defkaz PRODUCTIONS, να μας κακομαθαίνει με συχνά άλμπουμ σε τριάδες αν είναι να είναι όλα τόσο εξαιρετικά.