zappak και Leo Okagawa

Φταίει ο κορονοϊός που μου άλλαξε τα πλάνα των χριστουγεννιάτικων διακοπών και έμεινα σπίτι ακούγοντας σαν τρελός ακόμα περισσότερη μουσική. Ήταν ένα βράδυ, όταν απολαμβάνοντας κάποιες κυκλοφορίες της ιαπωνικής zappak, ιδίως το ανεπανάληπτα αφαιρετικό και πανέμορφο 'Toy piano sokubaikai' των Suzueri & Fumi Endo, έκατσα να ακούσω πιο προσεκτικά και κυκλοφορίες του ιδρυτή της Leo Okagawa.

Μέχρι τότε είχα ασχοληθεί επιδερμικά με τη μουσική του, έχοντας την κασέτα του στη δική μας more mars, και τα CD του στη βέλγικη Unfathomless, αλλά ειλικρινά χωρίς να έχω κάποια ανάμνησή τους. Εκείνη τη στιγμή όμως με τράβηξε το εξώφυλλο του πρόσφατου CD του 'Just another day' στην ιαπωνική Hitorri, με έναν τύπο να περνάει μια διάβαση πεζών σε ένα δρόμο με μια κίτρινη ομπρέλα. Ναι, ομολογώ ότι το παιχνίδι με την εναλλαγή των χρωμάτων με τράβηξε. Μου έβγαλε ένα αίσθημα ότι βλέπω εξώφυλλο από τζαζ συλλογή ή την κυκλοφορία ενός τζαζ μουσικού και έβαλα να το ακούσω από το bandcamp για να δω τι λέει. Για τις επόμενες δύο εβδομάδες (ακόμα και τη στιγμή που γράφω αυτή την στήλη) έπαιζε συνέχεια. Έγινε μια από τις πιο αγαπημένες μου κυκλοφορίες field recordings, όχι μόνο για το 2023, αλλά γενικότερα. Μια τρομερή δουλειά από μινιατούρες field recordings που λειτουργούν ως αφήγηση μιας ημέρας του, μόνο που το ημερολόγιο δεν είναι γραπτό, αλλά ηχητικό.

Η δουλειά του Leo Okagawa κινείται σε δύο επίπεδα, αυτό που επεξεργάζεται field recordings και στήνει τα δικά του ηχοτοπία, είτε έχοντας υπ' όψη κάποια συγκεκριμένη ιδέα, είτε όχι, και το άλλο των ηλεκτρονικών. Στις εμφανίσεις του συνήθως παίζει με ηλεκτρονικά, έναν ήχο που μου θυμίζει (φυσικά) την ιαπωνική αυτοσχεδιαστική σχολή, άλλες φορές πιο συχνοτικό, άλλες όχι. Αρκετές φορές μου θυμίζει τον ήχο που δημιουργεί ένας αγαπημένος μου Ιάπωνας αυτοσχεδιαστής με τα αναλογικά του συνθ, ο Utah Kawasaki, ιδίως στις πρώτες κυκλοφορίες του (μπορείτε να ανατρέξετε στο youtube ή σε άλλα κανάλια για να βρείτε δείγματα της δουλειάς του).

Άκουγα όλο και περισσότερες δουλειές του και καθώς δουλεύω για το νέο τεύχος του φάνζιν μου, που θα επικεντρώνεται περισσότερο σε ηχογραφήσεις τοπίου αυτή τη φορά, του έστειλα ερωτήσεις για τη συνέντευξη που ακολουθεί.

Θα πρότεινα στον αναγνώστη να συνδυάσει την ανάγνωση με την ακρόαση κάποιας κυκλοφορίας της zappak ή του Leo Okagawa για μια πληρέστερη εικόνα της δουλειάς του.

Πώς γεννήθηκε το ενδιαφέρον σου για τη μουσική και πως αποφάσισες να ξεκινήσεις να δημιουργείς τη δική σου μουσική;

Ξεκίνησα να ακούω μουσική όταν ήμουν 10 χρονών περίπου. Μέχρι τότε δεν είχα δείξει κάποιο ενδιαφέρον για τη μουσική. Αλλά τότε, στα 10 μου, αρκετά γνωστά ιαπωνικά ροκ συγκροτημάτων ήταν επηρεασμένα από τον ήχο ξένων ροκ γκρουπ των 90s και άκουγα τραγούδια τους που έπαιζε συχνά στο ράδιο. Είχε πλάκα γιατί κάπως έτσι άρχισα να ακούω περισσότερο 90s ροκ άλμπουμ.

Άρχισα να δημιουργώ τις δικές μου ηχητικές δουλειές εντελώς συμπτωματικά. Πέρασα μια ψυχολογική κατάρρευση το 2014 και δεν μπορούσα καθόλου να εργαστώ. Συνήθιζα να περπατώ αρκετά ως μέρος του προγράμματος αποκατάστασης μου και στο ενδιάμεσο άρχισα να ηχογραφώ ήχους από τους περίπατούς μου με το κινητό μου. Έτσι κύλησαν κάποιοι μήνες και σε κάποια φάση διάλεξα τυχαία κάποιες από τις ηχογραφήσεις για να τις ακούσω και προσπάθησα να τις ταιριάξω μεταξύ τους με αποτέλεσμα να φτιάξω τα πρώτα μου ηχοτοπία.

Παρατηρώντας τη δουλειά σου βλέπω ότι επικεντρώνεσαι σε δύο πεδία, το ένα στο οποίο χρησιμοποιείς ηλεκτρονικά και το άλλο της χρήσης field recordings για να δημιουργήσεις τα έργα σου. Τα συνδυάζεις ή προτιμάς για παράδειγμα να παίζεις σε συναυλίες ηλεκτρονικά μόνος ή σε συνεργασίες και να δουλεύεις στις ηχογραφήσεις πεδίου όταν είσαι στο στούντιο μόνος σου;

Δεν έχω ένα αυστηρό όριο ανάμεσα στα δύο στυλ. Ωστόσο μου αρέσει να χρησιμοποιώ τα field recordings που είναι πάντα και το κέντρο της δημιουργίας μου. Αν και, όταν στήνω κομμάτια χρησιμοποιώντας τις διάφορες ηχογραφήσεις πεδίου που κάνω συνήθως, χρησιμοποιώ και ήχους από διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές.

Σχεδόν όλες οι συναυλίες μου είναι αυτοσχέδιες οπότε δεν χρησιμοποιώ field recordings και επικεντρώνομαι περισσότερο στα ηλεκτρονικά μου. Επίσης κάποιες από τις ηλεκτρονικές δουλειές μου έχουν δημιουργηθεί από ηχογραφήσεις παλιότερων συναυλιών μου. Θα πεις ότι χρησιμοποιώ κι εδώ δύο διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης για το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αλλά να σου πω την αλήθεια δεν το πολυσκέφτομαι.

Αναφορικά με τα ηχοτοπία σου, δουλεύεις σε συγκεκριμένες ιδέες ή αφήνεις να κυλάει η ηχογράφηση και δουλεύεις αργότερα το ηχογραφημένο υλικό; Να πω την αλήθεια τις τελευταίες δύο εβδομάδες ακούω σαν τρελός το CD σου 'Just another day' που κυκλοφόρησε στη Hitorri. Είναι σαν ένα σάουντρακ και περιμένω να παραλάβω το CD, καθώς το άκουσα στο bandcamp σου και ξετρελάθηκα να το ακούσω σε τυχαία επιλογή κομματιών από το cd player, γι’ αυτό και ρώτησα σχετικά με τις ηχογραφήσεις πεδίου που κάνεις.

Υπάρχουν φορές που ηχογραφώ έχοντας συγκεκριμένες ιδέες. Για παράδειγμα το "Ulysses' που κυκλοφόρησε στην Glistering Examples και δύο τίτλοι στην Unfathomless οι οποίοι ηχογραφήθηκαν και υποβλήθηκαν σε επεξεργασία έχοντας στο μυαλό μου συγκεκριμένες ιδέες. Αλλά καμιά φορά κάνω ηχογραφήσεις χωρίς να έχω κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό μου.

Το 'Just another day' σε σχέση π.χ. με το 'Ulysses' έχει μια άλλη λογική, να ακούγεται από την αρχή ως το τέλος ως μια ηχητική αφήγηση, αλλά μπορεί να έχει και ενδιαφέρον αν το ακούσεις με τυχαία σειρά.

Πώς αποφάσισες να ξεκινήσεις τη δική σου εταιρεία, τη zappak; Θα ήθελες να μου πεις λίγες λέξεις για τις κυκλοφορίες που έχεις βγάλει ως τώρα καθώς και τα μελλοντικά σου πλάνα; Μου αρέσει που έχεις ένα μεγάλο ηχητικό εύρος στις κυκλοφορίες σου. Ομολογώ ότι ερωτεύτηκα από την πρώτη ακρόαση το καταπληκτικό 'Back to the motorized islands' του The Dead Mauriacs και την φανταστική κολλάζ/cut up τεχνική του, με ήχους λες και κυλάει ένα ωραίο ηχητικό αφήγημα σαν soundtrack (όπως ως ένα βαθμό είναι και ο σκοπός του), αλλά και το απίστευτο 'Toy piano sokubaikai' των Suzueri & Fumi Endo. Είναι η πρώτη κυκλοφορία που άκουσα από τη zappak η οποία όχι μόνο με καθήλωσε με τη μαγεία της, αλλά μ' έκανε να πέσω με τα μούτρα και ν' ακούσω όλες τις κυκλοφορίες του καταλόγου σου.

Σ' ευχαριστώ που άκουσες προσεχτικά τις κυκλοφορίες της zappak. Σχεδίαζα αυτή την εταιρεία εδώ και καιρό, πολύ πριν ξεκινήσω τις δικές μου ηχογραφήσεις. Ήθελα να φτιάξω μια εταιρεία για να κυκλοφορώ μόνο υλικό άλλων καλλιτεχνών ανεξαρτήτως θρησκείας, φύλου, είδους, κ.λ.π. Διαλέγοντας δυνατές δουλειές και να τις εκδίδω σε φυσική μορφή.

Κυκλοφορώντας τις δουλειές μου σε διάφορες εταιρείες άρχισα να έρχομαι σε επαφή με αρκετό κόσμο. Έτσι όταν έγινα 30 χρονών το 2021 σκέφτηκα να ξεκινήσω κάτι γι’ αυτή την ηλικία-ορόσημο για μένα και θυμήθηκα τα πλάνα μου γι’ αυτή την εταιρεία. Ανάμεσα στους καλλιτέχνες που με περιτριγυρίζουν είναι πολλοί που κυκλοφορούν τις δουλειές τους μόνο από τις σελίδες τους στο Bandcamp ή που δεν έχουν καν ηχογραφήσει τις συναυλίες τους. Προσωπικά ήθελα να πάρω επιλεκτικά κάποιες που μ' άρεσαν και να τις παρουσιάσω στον κόσμο. Θα διατηρώ πάντοτε αυτό που μου είπε ένας ιδιοκτήτης δισκάδικου, όταν πρωτοπήγα στο μαγαζί του για να αφήσω κυκλοφορίες μου: «Είναι πολύ σημαντικό να απολαμβάνεις σωστά τα πράγματα». Αν σε απασχολούν μόνο οι πωλήσεις, είναι πολλά πράγματα που θα μείνουν ακυκλοφόρητα, ακόμα και αν είναι πάρα πολύ όμορφα. Ειδικά όταν έχεις να κάνεις με μουσικά είδη που παίζουν στα όρια. Αλλά αν συνεχίσεις να κυκλοφορείς δουλειές που σου αρέσουν, η σκηνή θα ενημερώνεται, θα διατηρείται και θα εξελίσσεται. Από την άλλη. αν δεν το κάνουμε αυτό, η σκηνή θα παρακμάσει και μοιραία θα εξαφανιστεί. Αυτό είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να συμβούν.

Αυτή τη στιγμή ετοιμάζομαι να εκδώσω τρείς τίτλους τον Φεβρουάριο και θέλω να προχωρήσω σε κάποιες κυκλοφορίες την άνοιξη και το φθινόπωρο. Θα είναι περίπου, εάν όλα πάνε καλά, περίπου 10 νέοι τίτλοι. Η λέξη 'zappak' προέρχεται από την ιαπωνική λέξη "zappaku' 雑駁) και σημαίνει αυτό που δεν είναι καλά οργανωμένο και δεν εξηγείται ορθά. Έχετε το νου σας καθώς θα ανακοινωθούν σύντομα οι νέες κυκλοφορίες.

Τι είδους προβλήματα αντιμετωπίζεις με την εταιρεία;

Δεν έχω κάποιο πρόβλημα, παρόλο που είναι σκληρό να ισορροπώ τα πλάνα της. Αυτή τη στιγμή πηγαίνω να εκτυπώσω τέσσερα εξώφυλλα. Είναι πιο έξυπνο και φτηνό να τα κάνω όλα μαζί ολοκληρώνοντας αρκετές δουλειές ταυτόχρονα. Φυσικά χωρίς προσπάθεια οι κυκλοφορίες θα βγουν κάποια στιγμή, αλλά καθώς έχω στα υπόψη να κυκλοφορήσω αρκετές δουλειές, δουλεύω αρκετά σκληρά για να πετύχω το σκοπό μου.

Σχετικά με τις επιρροές σου, παίζει ρόλο το Τόκυο που μένεις και τα μέρη που σε περιβάλλουν;

Το Τόκυο είναι γεμάτο από πράγματα που σε τονώνουν. Υπάρχουν αρκετοί καλλιτέχνες και μουσικοί αλλά και μέρη για να παίξεις και να παρακολουθήσεις συναυλίες. Επίσης πάρα πολλά μουσεία, γκαλερί και βιβλιοπωλεία. Αναφορικά με την τέχνη και τη μουσική, φυσικά με επηρεάζουν κάθε στιγμή. Αλλά δεν μ’ αρέσει πολύ ο θόρυβος του κέντρου γι’ αυτό μένω σε μια πιο ήρεμη περιοχή.

Αφού αναφέρθηκα στo περιβάλλον σου, πως είναι όταν παίζεις ζωντανά; Παίζεις συχνά; Υπάρχουν προβλήματα στο Τόκυο με τους χώρους; Πρέπει για παράδειγμα να παίξεις onkyo (*) ή υπάρχουν μέρη που μπορείς να παίξεις πιο δυνατά χωρίς πρόβλημα από γείτονες, κ.τ.λ.; Και τι γίνεται με τη σκηνή της πόλης αναφορικά με μέρη, στέκια, εταιρείες, κ.α.;

Παίζω 2 με 4 φορές το μήνα αυτή την εποχή. Δεν ξέρω και τα πάντα για την σκηνή της πόλης. Ξέρω ότι στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας αρκετά μέρη που ήταν για περισσότερο χορευτική μουσική γύρισαν σε ένα πιο leftfield στυλ και ανοίχτηκαν περισσότερο σε πειραματικές και avant-garde μουσικές όπως το Forestlimit, Kaguane και το soup. Jazz κλαμπ όπως τα PIT INN, Apollo, Knuttel House, και Koen-dori Classics που μας επιτρέπουν να παίζουμε σε ένα πιο free jazz στυλ τα οποία είναι ευτυχώς ανοιχτόμυαλα και μας αφήνουν να παίζουμε. Έχω παίξει σε αυτά τα μέρη αρκετές φορές. Και φυσικά μέρη όπως το Permian και το Ftarri  μόνο για τις αυτοσχεδιαστικές καταστάσεις. Μπορούμε να παίξουμε με μεγαλύτερη ένταση, αν και φυσικά αρκετοί μουσικοί ακόμα προτιμούν να παίζουν 'ήσυχους ήχους' .