#10
Αφήνουμε για λίγο την ακρόαση από φυσικό φορμά και χαζεύουμε τις βιτρίνες των ψηφιακοφορμάδικων. Του Γιώργου Παπαδόπουλου
Πολυλογίες, γκρίνιες και streaming στραβομουτσουνιάσματα.
Η θέση μου για το φυσικό φορμά, είναι γνωστή μέσα από αυτήν εδώ την στήλη. Ηλίου φαεινότερο θα μου πεις, καθώς η στήλη θα έπρεπε να διακατέχεται από πολλά κιλά ειρωνείας και σαρκαστικού χιούμορ, αν με ένα τίτλο σαν το "vinyl lust" μιλούσε για bytes και ψηφιακούς φακέλους με ολόκληρες δισκογραφίες.
Οπότε η συμπάθεια μου για το χειροπιαστό προϊόν λειτουργεί τρόπον τινά αντίστοιχα και σαν μια μορφή ελαφριάς αντιπάθειας για το ψηφιακό φορμά. Προφανώς και επωφελούμαι από την ευκολία και αφθονία της ψηφιακής πληροφορίας συνεχώς και κατά κόρον, αλλά αν αυτή η πληροφορία δεν μου χτυπήσει την πόρτα με χειροπιαστή μορφή, να την βάλω στο σπίτι, να γνωριστούμε καλύτερα, να τις αλλάξω πλευρά, τότε να είσαι σίγουρος ότι δεν κάνουμε χωριό. Μπορούμε να είμαστε απλώς δύο γνωστοί αλλά ποτέ δεν θα γίνουμε φίλοι, παντοτινοί.
Σε αντίθεση με εμένα όμως, πολύς κόσμος με πρόσχημα το "βολικό" του πράγματος ξεκινάει από εκεί και τελικά καταλήγει να χρησιμοποιεί σχεδόν αποκλειστικά τις διάφορες διαδικτυακές υπηρεσίες streaming για να ακούει μουσική. Εξ ου και η αγορά για αυτού του είδους τα προϊόντα έχει τα τελευταία χρόνια γνωρίσει μια τεράστια άνοδο. "Προσωπικά ζητήματα, συζήτηση κομμένη" έλεγε όμως ο κεντρικός χαρακτήρας μιας καλτ σειράς της ελληνικής τηλεόρασης, 20 χρόνια πίσω και κάπου εκεί αρκούμαστε όλοι στα " ...περί ορέξεως κολοκυθόπιτα..." και σταματάμε την κουβέντα.
Παρόλα αυτά μπορούμε να το αναλύσουμε λίγο.
Οι υπηρεσίες που υπάρχουν για αναπαραγωγή μουσικής μέσω streaming όσο πάνε και πληθαίνουν θεαματικά. Εκεί που κάποιος απλώς πέταγε ένα κομμάτι ή άντε μια playlist βρε αδερφέ στο Youtube (παρεμπιπτόντως το Youtube χρησιμοποιείται ακόμα σε δυσανάλογα μεγάλο βαθμό συγκριτικά με τις υπόλοιπες υπηρεσίες- και από ότι ακούγεται ετοιμάζεται και αυτό να μπει στο παιχνίδι του συνδρομητικού streaming) τώρα πλέον, με μια γρήγορη απαρίθμηση υπάρχουν οι εξής: το κραταιό Spotify, το ανερχόμενο GooglePlay, το κυρίως Αμερικάνικο Pandora, το "πασέ" Grooveshark, η διαχρονική αξία iTunes (που από ότι ακούγεται και η Apple ετοιμάζεται να μπει και αυτή πιο δυναμικά και στοχευμένα στο χώρο) και ο κατάλογος συνεχίζει με φτωχότερους συγγενείς που ο ανταγωνισμός έχει ήδη πετάξει έξω.
Εκτός από την προβλεπόμενη αναπαραγωγή δίσκων και playlists, οι περισσότερες υπηρεσίες από δαύτες δεν μένουν μόνο σε αυτήν. Ως γνωστόν σε προ(σ)καλούν να ενημερώσεις τους φίλους σου για τα ακούσματα σου μέσω των άλλων λογαριασμών σου στα social media, να δηλώσεις παιχνιδιάρικα ότι όσο έκανες yoga/ψαροντούφεκο/τρέξιμο κλπ άκουγες το νέο δίσκο της/του τάδε, σε αναγκάζουν αν δεν πληρώσεις την premium συνδρομή να ακούς διαφημίσεις για προϊόντα που πετάγονται εμβόλιμες κατά την διάρκεια της αναπαραγωγής (κάτι σαν το διάλλειμα για διαφημίσεις όπως στην τηλεόραση!), σου προτείνουν tailor-made προτάσεις μόνο για σένα βάσει του γνωστοποιημένου γούστου σου, υποστηρίζουν online radio-playlist υπηρεσία στηριγμένη πάνω σε έναν αμφιλεγόμενης αποτελεσματικότητας αλγόριθμο επιλογών και ο κατάλογος των βολικών (;) υπο-υπηρεσιών συνεχίζεται αναλόγως την πλατφόρμα κάθε φορά.
Εν τέλει, αναλόγως πως το βλέπεις, είναι τα κατάλληλα εργαλεία που κάνουν πιο όμορφη τη ζωή σου ...ή και όχι! Το πώς όμως ακούει ο καθένας μας την μουσική που του αρέσει, είπαμε... είναι τελείως προσωπική υπόθεση και δεν χωρά αμφιβολία περί τούτου.
Παρόλα αυτά, είτε είσαι ένθερμος υποστηρικτής, είτε όχι, από την άλλη πλευρά, όλες αυτές οι υπηρεσίες και οι γίγαντες εταιρειών που κρύβονται πίσω τους, φαίνονται να καίγονται να σε κάνουν πελάτη τους, να αυξήσουν τα νούμερα τους και την δυναμική τους ακόμα και αν εσύ (και το 80% του υπόλοιπου πλανήτη) απλώς εγγραφείς στο free πακέτο (με όλα τα αναγκαστικά συμπαρομαρτούντα), με το οποίο μπορείς άνετα να ακούσεις καινούριους δίσκους, κατευθείαν στα ηχεία του laptop σου.
Η άνοδος παγκοσμίως είναι τεράστια και το δυνητικό μερίδιο αγοράς ακόμα μεγαλύτερο, για αυτό και όλες αυτές οι εταιρείες σφάζονται να πάρουν όσο μπορούν μεγαλύτερο μερίδιο από την αγορά. Παρόλο που η πρόσφατη ιστορία έχει δείξει ότι παραδόξως, το σκληρά αποκτηθέν δεδομένο "περισσότεροι χρήστες" δεν σημαίνει κατ' ανάγκη και περισσότερα κέρδη.
Για παράδειγμα, ο ετήσιος τζίρος της πιο επιτυχημένης αυτή την στιγμή streaming υπηρεσίας Spotify εκτιμάται χονδρικά γύρω στα 750 εκατομμύρια ευρώ (!) παρόλα αυτά η εταιρεία με το τεράστιο ρυθμό ανάπτυξης αλλά και τα αμέτρητα έξοδα, ακόμα στο τεφτέρι γράφει χασούρα, μόλις τραβηχτεί η τελική αθροιστική γραμμή και για αυτό οι καρεκλάδες της εν λόγο εταιρείας τρώνε τα καπέλα τους, ψάχνοντας να βρουν λύση για το πώς να μετατρέψουν όλοι αυτή την τεράστια δυναμική σε μεγαλύτερο, καθαρό κέρδος. Έτσι ο πόλεμος συνεχίζεται με τους πάντες να θέλουν μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα.
Οι χρηματοδοτήσεις που πετυχαίνουν από επενδυτές είναι τεράστιες, οι παίχτες που μπαίνουν συνεχώς στο παιχνίδι όλο και περισσότεροι (Νeil Young με το λεγόμενο Pono, Jay Z με το ολοκαίνουριο Tidal) κάνοντας προσπάθεια να διαφοροποιηθούν λίγο μπας και ξεχωρίσουν από τους υπόλοιπους.
Μοιραία ο εναγκαλισμός του Hi-Fi έρχεται να κουμπώσει σαν το νέο trend και οι δόλιοι αυτοί λεφτάδες έχουν βαλθεί να μας πείσουν ότι το software τους, προσέχει τα αυτιά μας και είναι ικανό να μας προσφέρει ένα προσεγμένο μπουκέτο μουσικών συχνοτήτων με τέλεια ακουστικά αποτελέσματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Pono του Neil Young που μας λέει ότι έχει φτιαχτεί με το κατάλληλο hardware και σε συνδυασμό με την ειδική μορφή ασυμπίεστης πληροφορίας μπορεί να δώσει θεαματικά αποτελέσματα! Ένα mp3-player δηλαδή φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο που σε συνδυασμό με την κατάλληλη μορφή πληροφορίας αποτελεί την νέα μουσική άνοιξη για τα αυτιά μας!
Αυτό που δεν τονίζει ο Young είναι οι τιμές για τα ψηφιακά αρχεία που συνήθως είναι μιάμιση φορά πάνω από όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες, με μια μέση τιμή για ένα ολοκληρωμένο δίσκο να είναι τα 30 $! Τριάντα δολάρια, για έναν ασυμπίεστο ψηφιακό δίσκο, που τα αυτιά μας με δυσκολία θα καταλάβουν κάποια διαφορά σε σχέση με τα KHz του CD και κατά πάσα πιθανότητα θα αναπαραχθεί από ακουστικά-ψείρες των 5 ευρώ!
Παρόμοιο παραμύθι ξεκίνησε να πουλάει και το Tidal, μάλιστα με μια οσκαρικών προδιαγραφών παρουσίαση, με την υποστήριξη διαφόρων σιλικονάτων αστέρων του διεθνούς πενταγράμμου, που από ότι φαίνεται μυρίστηκαν χρήμα και αποφάσισαν να δώσουν κάποια ψίχουλα από τα απιθανικομμύρια τους, με σκοπό να μας πείσουν να αγοράσουμε μια premium συνδρομή κάνοντας έτσι την ζωή μας καλύτερη και την τσέπη τους ακόμα πιο γεμάτη. Μια απλή streaming υπηρεσία, με την φιλοσοφία "Hi-Fi ήχος" για να χτυπήσει τους ανταγωνιστές με το κάτι παραπάνω, την περισσότερο προσωποποιημένη παροχή υπηρεσιών και το προσωπείο της αμέριστης υποστήριξης των καλλιτεχνών σε μια πλατφόρμα αναπαραγωγής μουσικής που λέει ότι σέβεται τον ακροατή αλλά και τον καλλιτέχνη και την δημιουργία του. Οπότε ετοιμαστείτε για επαναστατικό ήχο, οργασμικές ακροάσεις μουσικής.... στα ηχεία του Laptop ή ακόμα και του Tablet!! Από μια πλατφόρμα που κάνει σχεδόν τα ίδια με όλες τις προηγούμενες, λαχταράει να κλέψει χρήστες από το Spotify, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι "είναι πολλά τα λεφτά Άρη".
Είναι η νέα τάξη πραγμάτων στη μουσική βιομηχανία. Ο καταναλωτισμός έχει συνυφανθεί με την ακρόαση μουσικής, το lifestyle του εντυπωσιασμού έχει τρυπώσει βαθιά μέσα στην νοοτροπία του ακόμα και του μέχρι πρότινος μονόχνοτου-δύστροπου-ακοινώνητου ακροατή, η πληροφορία άπειρη πλέον ξεχειλίζει ακατάσχετη και ρέει ερήμην μας. Η κεκτημένη νοοτροπία του άκοπου, του ακούραστου διακατέχει πλέον σε μεγάλο βαθμό τον καταναλωτή-ακροατή, που απαιτεί συνεχώς και δεν στομώνει με τίποτα, όχι ποιότητα όπως θα έπρεπε αλλά αέρα κοπανιστό που σερβίρουν όλες αυτές οι εταιρείες.
Είναι γεγονός ότι η ακρόαση και η ενασχόληση με τα μουσικά πράγματα έχει πάει σε άλλα επίπεδα πλέον. Το σύστημα μετατράπηκε, έτσι ώστε να πετάει έξω γραφικούς αισθηματίες, που σπαταλούν χρόνο και χρήμα σε αξίες θεωρητικά παρωχημένες.
Σαν ξαφνικά να ασχολούμαι περισσότερο με τον καναπέ που κάθομαι πάνω του για να ακούσω μουσική, παρά με το δίσκο που γυρίζει στο πικαπ. Σαν να έχει περισσότερη σημασία το πώς θα βολευτώ πιο αναπαυτικά στον ελαφρώς γουβιασμένο καναπέ, αντί τελικά να με νοιάζει κυρίως η μουσική που βγαίνει από τα ηχεία.