#8
Και στη μουσική βιομηχανία, η επιτυχημένη διαφήμιση είναι αυτή που κάνει την διαφορά. Του Γιώργου Παπαδόπουλου
Επιτυχημένη ή όχι, ανύπαρκτη ή καλοκουρδισμένη η "προώθηση" του εκάστοτε προϊόντος για να μπορέσει αυτό να θεωρηθεί επιτυχημένο εμπορικά, είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία. Όπως σε κάθε κλάδο έτσι και στη μουσική βιομηχανία, η επιτυχημένη διαφήμιση είναι αυτή που θα κάνει την διαφορά και θα σε αναγκάσει να ξεχωρίσεις τους μεγάλους παίχτες από εκείνους που σκουπίζουν τα αποδυτήρια κατά την διάρκεια του αγώνα. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, εμπορική μουσική (εκείνη δηλαδή που απευθύνεται σε μεγάλα ακροατήρια και όχι σε 300 νοματαίους με το ζόρι) χωρίς το κατάλληλο παιχνιδάκι της διαφήμισης είναι απλά άλλη μια χιλιοειπωμένη προσπάθεια που δε φτάνει στα αυτιά κανενός, προορισμένη να μείνει στην αφάνεια για πάντα.
Πλέον δε ζούμε στη δεκαετία του '50 που όταν κάποιος μεγάλος μουσικός κυκλοφορούσε νέο δίσκο, αυτό ήταν από μόνο του αρκετό για να πάει ο κόσμος στα δισκάδικα να το αγοράσει έτσι ώστε να μπορέσει να το ακούσει. Πλέον το κύριο προϊόν στη μουσική βιομηχανία έχει γίνει στο μεγαλύτερο ποσοστό του άυλο και μπορεί να το αποκτήσει κανείς με πολλούς τρόπους χωρίς μάλιστα να το πληρώσει. Άσε που μέσα σε μία μέρα μπορείς να λάβεις ένα σκασμό από πληροφορίες για τη μουσική που σου αρέσει και τελικά να φτάσεις να μην σου έχει μείνει τίποτα στο τέλος της ημέρας. Εκεί έρχεται ο εμπορικός καλλιτέχνης και προσπαθεί να σε εντυπωσιάσει, πρώτα με τον ντόρο που κάνει και μετά με τη μουσική του, έτσι ώστε με τη σειρά σου να καταθέσεις τον πολύτιμο οβολό σου είτε αγοράζοντας το δίσκο του, είτε πηγαίνοντας στη συναυλία του, είτε αγοράζοντας ένα μπλουζάκι κ.ο.κ.
Γιατί όλα καλά και όλα ωραία για τον μάγκα του χωριού που γεμίζει το κλαμπ και κάνει χαμό με 250 θαμώνες, αλλά αν δεν τον πιάσει από το χεράκι κάποιος που ξέρει να ελίσσεται στους εμπορικούς δρόμους τότε μάλλον ποτέ δεν θα γίνει μάγκας και στην πόλη.
Τα παραδείγματα πολλά, πολλές και οι περιπτώσεις αξιόλογων μπαντών που πολύ θα ήθελαν να γίνουν βασιλιάδες στη θέση του βασιλιά αλλά τελικά χάθηκαν σε έναν κυκεώνα καταστάσεων, κακού συγχρονισμού και γενικότερης αδιαφορίας. Περιπτώσεις που υπάρχουν σε χαμένους χάρτες θησαυρών για όλους εκείνους που αρέσκονται να σκάβουν. Αλλά αυτά είναι και τα ωραία της ενασχόλησης με τα μουσικά πράγματα.
Ξέφυγα όμως. Σκοπός του άρθρου είναι να εντοπίσω τις πιο περίεργες τακτικές προώθησης νέας μουσικής, τακτικές που σκάσανε με κρότο και απόλυτο προγραμματισμό, προφανώς όχι από τα μπατιράκια της σκηνής αλλά από τους μεγαλοκαρχαρίες της βιομηχανίας που ασπάζονται το λαϊκό ρητό "Πολλά βάζεις, πολλά παίρνεις" και συνήθως ανταμείβονται ανάλογα.
Ας Θυμηθούμε το νωπό ακόμα παροιμιώδες ψηφιακό σπρώξιμο των U2, οι οποίοι με πλήρη μυστικότητα αποφάσισαν να συμπράξουν ξανά με την Apple και μια ωραία πρωία να στείλουν δωρεάν το νέο τους δίσκο σε όλους τους χρήστες του itunes, οι οποίοι θέλοντας και μη κατέβασαν στη συσκευή τους. Κίνηση που μάλιστα έγινε παράλληλα με την επίσημη παρουσίαση των καινούριων προϊόντων της εταιρείας! Χωρίς να σε ρωτήσουν, εκπληξούλα, παίρνοντας προφανώς σα δεδομένο ότι η κουρασμένη άποψη τους για το ήδη θανατωμένο po(ο)p-rock τους θα σε ενδιέφερε ή μάλλον θα σε χαροποιούσαν δίνοντας σου μια τέτοια ευκαιρία. Simply Outrageous που λένε και οι Άγγλοι!
Έχοντας λίγη παραπάνω όρεξη και χιούμορ να ασχοληθώ περαιτέρω, θα μπορούσα άνετα να προσφύγω στα ανώτερα αρμόδια για την τάξη όργανα, για προσβολή της προσωπικής μου αισθητικής. Και θα απαιτούσα αποζημίωση. Αίσχος κύριε Πρόεδρε! Δηλαδή εμένα αν μου πέσει το τζόκερ και νοικιάσω ηχεία για όλη την πόλη και κάθε πρωί μεταξύ 8:30-9:00 βαράω Morbid Angel θα σας αρέσει;
Ξανά ξέφυγα όμως. Συνέχισε να διαβάζεις παρακάτω για να δεις κάποιες περιπτώσεις προώθησης δίσκων που ξεφεύγουν από τα τετριμμένα πλαίσια (δελτίο τύπου-συναυλία-banner σε sites κλπ) και χάραξαν την δική τους πορεία στη μικρή μας πρόσφατη μουσική ιστορία.
Οι Nine Inch Nails για το "Year Zero" του 2007 και συγκεκριμένα ο ιθύνων νους Trent Reznor σκαρφίστηκε ολόκληρο "reality-game" που συνόδευε το δίσκο, βάζοντας τους οπαδούς της μπάντας να αποκρυπτογραφούν στοιχεία που τους έδινε σε κάθε συναυλία, όπως π.χ. flyer συναυλιών που έδιναν περισσότερες πληροφορίες για το νέο δίσκο ή usb sticks παρατημένα στις τουαλέτες των συναυλιακών χώρων με καινούρια μουσική κρυμμένη μέσα. Ένα διαδραστικό παιχνιδάκι που φαντάζομαι χαροποίησε ιδιαίτερα τους φανατικούς φίλους της μπάντας. Ένα τρικ προώθησης για ένα αρκετά μέτριο δίσκο που προορίζονταν για καινούριους, κυρίως, ακροατές των NIN.
Οι Boards of Canada για να διατυμπανίσουν ακόμα περισσότερο την περσινή τους επιστροφή στη δισκογραφία, έπειτα από 8 χρόνια απουσίας, κυκλοφόρησαν στα κρυφά ένα 12" δίσκο την ημέρα του Δισκοπωλείου (Record Store Day) το 2013, που έδινε κωδικοποιημένες οδηγίες για τον νέο επερχόμενο τους δίσκο. Λίγοι κατάλαβαν τι ακριβώς συνέβη αλλά ο επιθυμητός ντόρος έγινε λίγες μέρες μετά και το ebay πήρε φωτιά για εκείνους τους λίγους τυχερούς που τελικά αγόρασαν το δίσκο και δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα να το δώσουν σε κάποιον άλλο για το σωστό αντίτιμο. Οι BoC κυκλοφόρησαν έναν συμπαθητικό δίσκο σαν να μην πέρασε μια μέρα από την πολύχρονη απουσία τους και μπήκαν ξανά στο παιχνίδι, μάχιμοι.
Πέρυσι πάλι, οι Arcade Fire πριν γνωστοποιήσουν επίσημα ότι επιστρέφουν δισκογραφικά, γεμίζουν διάφορους τοίχους σε κομβικά σημεία του ανεπτυγμένου κόσμου με το χαρακτηριστικό γκράφιτι του Reflektor και σε κάποιο από αυτά, κάπου στο Manhattan κρύβουν κρυπτογραφημένη και την ημερομηνία 9/9. Το σωστά ελεγχόμενο σούσουρο έχει ήδη γίνει στο μαγικό κόσμο του internet (που ζει για κάτι τέτοια) και στις 9/9/2013 πράγματι κυκλοφορούν ένα καλλιτεχνικό βίντεο του κομματιού "Reflektor" και μάλιστα κατά την διάρκεια της πρεμιέρας της νέας σεζόν του Saturday Night Live. Ο indie κόσμος παραληρεί, δάκρυα συγκίνησης χύνονται ποτάμια, οι Arcade Fire αποδεικνύουν τη δυναμική τους σαν brand name πλέον, μέχρι και το indie-airplay μπουκώνει από το εν λόγω κομμάτι που τους πάει τραίνο στις τελικές λίστες με τα καλύτερα της χρονιάς. Παρένθεση. Αν όλη αυτή η ιστορία σου φαίνεται σαν να έχει συμβεί 3-4 χρόνια πιο πριν, τότε όχι, ήταν μόλις πέρυσι!! Κλείνει η παρένθεση. Μάλλον το 2013 ήταν η χρονιά που ο παράγοντας "προώθηση" πήρε άλλες διαστάσεις.
Ένα κομβικό σημείο για τη μουσική βιομηχανία δημιουργήθηκε και από εδώ και στο εξής έχουν τεθεί νέες βάσεις και στόχοι από τους "μεγάλους".
Μόλις πέρυσι ήταν λοιπόν που και οι Daft Punk έσπειραν τον πανικό με τον νέο τους δίσκο και ειδικότερα με το single τους "Get Lucky". Το Airplay τιγκάρισε καθολικά από την αναπαραγωγή του εν λόγω κομματιού και όταν το 2043 θα ακούμε oldies το "Get Lucky" θα φιγουράρει στο sticker με τα 3 τραγούδια κράχτη στο εξώφυλλο του δίσκου (λέμε τώρα..).
Οι Daft Punk με εμφάνιση στο Saturday Night Live, με ειδικές περιορισμένες εκδόσεις coca-cola μπουκαλιών αφιερωμένες σε αυτούς, κατάφεραν να εκτοξεύσουν τον δίσκο τους στα ουράνια παίρνοντας βροχή τα δολάρια πίσω. Ακόμα και το παραδοσιακό leak-άρισμα του δίσκου τους λίγο νωρίτερα, δεν τους πτόησε καθόλου, ίσα ίσα τους βοήθησε να γίνει ακόμα πιο τεράστιο το όλο πράγμα και πιο επιτυχημένη η συναυλία υπερπαραγωγή που διοργάνωσαν για την επίσημη κυκλοφορία του δίσκου κάπου σε ένα ξεχασμένο χωριό 2.000 κατοίκων στην Αυστραλία.
Άλλο ένα παράδειγμα είναι ο -δεν ξέρω αν ενδιαφέρει τους αναγνώστες του Mic- ιδαίτερα αγαπητός στις μάζες και ελέω pitchfork, τώρα και στα indie κοινά- Kanye West που με την σειρά του για να διαφημίσει το δίσκο του "Yeezus" πρόβαλε σε προσόψεις κτηρίων ανά τον κόσμο σε γιγαντο-προβολή, το βίντεο του single του "New Slaves". Κίνηση ενδεικτική της δύναμης που έχει στη μουσική εμπορική βιομηχανία. Κίνηση εντυπωσιασμού περισσότερο και λιγότερο ουσιαστικής προώθησης.
Σαν φετινό παράδειγμα έχουμε αυτό του Jack White με τον δίσκο του "Lazaretto" που προτίμησε έναν περισσότερο ταπεινό τρόπο και έκατσε και έφτιαξε μια τελείως παιχνιδιάρικη βινυλιακή έκδοση του δίσκου του, με ένα σωρό καλούδια που ακόμα και ο πιο συντηρητικός ακροατής θα ευχαριστιόταν. Από πού να αρχίσω και που να τελειώσω. Από το ξεκίνημα από την μέσα πλευρά του βινυλίου (από μέσα προς τα έξω); Από το γεγονός ότι ο δίσκος έχει μέσα κομμάτια που αναπαράγονται σωστά με τη βοήθεια και των 3 ταχυτήτων του πλατό; Από το γεγονός ότι από κάτω από τη στρογγυλή ετικέτα κρύβει ακόμα 2-3 κομμάτια που τα παίζει η βελόνα έτσι όπως είναι (με λίγο παραπάνω "σκρατς" βέβαια) ή μήπως ότι έχει πετάξει και locked grooves σε κάποιο σημείο έτσι ώστε να μπορεί να παίζει για πάντα η βελόνα το ίδιο σημείο. Τερτίπια που έκαναν το "Lazaretto" το περισσότερο πουλημένο βινύλιο για την χρονιά που διανύουμε και τον Jack White ακόμα περισσότερο επιτυχημένο εμπορικά.
_____