Sun Ra: A Joyful Noise

Θα μπορούσε να είναι ακραία αιρετικό να υποστηρίξει κανείς πως η γλώσσα εφευρέθηκε από τον άνθρωπο όχι για να διευκολύνει την επικοινωνία όπως είναι η κύρια αφήγηση, αλλά για να μασκαρέψει την αλήθεια. Ποιος ξέρει άραγε;

Σίγουρα πάντως οι γλώσσες είναι κι αυτές ζωντανοί, συνεχώς μεταβαλλόμενοι οργανισμοί και κατ’ εμέ, αν τις παρατηρήσεις καλά καλά, και να μη θέλουν, τη μαρτυρούν την αλήθεια.

Για παράδειγμα όταν η ελληνική γλώσσα αναγκάστηκε να βρει έναν τρόπο να γνωρίσει αρχικά και μετέπειτα να ενσωματώσει τον μουσικό όρο (και ιδίωμα) “jazz”, πέραν του προφανούς μουσικολογικού προσδιορισμού, με αρκετά ευφάνταστο και σκανδαλιάρικο τρόπο θα έλεγα, χρησιμοποίησε τη λέξη για να περιγράψει επίσης όσους και όσες είναι λίγο (ή πολύ) φευγάτοι, ιδιαίτεροι, ιδιοσυγκρασιακοί, ανέντακτοι, μη εύκολα αναγνώσιμοι και έξω από την εκάστοτε νόρμα τέλος πάντων, για να μην μακρηγορούμε.

Ο πιο τζαζ λοιπόν από τους τζαζ (όλους μα όλους τους τζαζ, πόσο μάλλον τους free jazz…) ήταν αδιαμφισβήτητα ο Sun Ra κι έχω την αμυδρή εντύπωση πως δεν θα βρεθούν πολλοί να διαφωνήσουν με αυτό. Για τον Sun Ra υπήρχε μόνο μία γλώσσα, η μουσική, η οποία είναι οικουμενική, πνευματική και τόσο προσωπική εν τέλει, που καταλήγει να είναι για τον κάθε άνθρωπο, o πρεσβευτής και η Νέμεσις του.

Στο μουσικό ντοκιμαντέρ “A Joyful Noise” του 1980, καταγράφεται η μυθική Arkestra σε πρόβες, live, προσωπικές κουβέντες με τα μέλη και εκτενείς αυτοσχεδιασμούς, αλλά το πραγματικό έδεσμα περιλαμβάνει τον ίδιο τον Sun Ra να ξεδιπλώνει την κοσμολογική του θεώρηση και φιλοσοφία στην κάμερα, αφήνοντάς σε πραγματικά προβληματισμένο, να συλλογίζεσαι ποιοι είναι τελικά οι τζαζεμένοι αυτού του κόσμου και ποιοι όχι.

Ένας οργασμός χρωμάτων, ήχων, λέξεων, εικόνων και σκέψεων, είναι σίγουρα από τα πιο απολαυστικά φιλμ που αφορούν το ευρύτερο μουσικό (και όχι μόνο) σύμπαν κι ένας φόρος τιμής στην πιο υπερδιαγαλαξιακή μπάντα που υπήρξε ποτέ.

Η Arkestra από τα μέσα των 50s μέχρι και σήμερα συνεχίζει απτόητη να δημιουργεί, να περιοδεύει και να εμπνέει εκατομμύρια μουσικόφιλους ανά την υφήλιο, αποδεικνύοντας μάλιστα, ότι όχι μόνο υπήρξε ζωή έπειτα από τη μέρα που ο ηγέτης της αποχαιρέτησε αυτήν εδώ τη διάσταση, αλλά η παρουσία της και μόνο αποτελεί πλέον κάτι σαν παγκόσμια μουσική κληρονομιά.

Ο “υπαρχηγός” δε του Sun Ra και μετέπειτα μπροστάρης της, Marshall Allen, αποφάσισε - έτσι στο χαλαρό - να κυκλοφορήσει το ντεμπούτο του όταν έκλεισε τα 100, σε μία κίνηση η οποία δε θα μπορούσε να είναι πιο αρκεστρική, δείχνοντάς μας μάλλον τη σωστή κατεύθυνση περί δημιουργίας και διάθεσης για ζωή.

Είθε ο Sun Ra να μας ευλογεί όλες και όλους λοιπόν, νιώθοντας απέραντα ευγνώμονες που διασταυρώθηκαν οι δρόμοι μας με τέτοιου βεληνεκούς μουσικούς κι αν δεν σας έχει συμβεί ακόμα, σπεύσατε!