Η Επιστροφή του Αλεξάνδρου Κωνσταντάρα
Η πρώτη μεγάλου μήκους του θεσσαλονικέα καλαμαριώτη Αλέξανδρου ήταν κενυατική παραγωγή [Κυνηγώντας τον Μωυσή] και έγινε δεκτή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η δεύτερη, Η Επιστροφή του Λαζάρου, ελληνική και πιο φιλόδοξη, δεν ευτύχησε. Με την απορία ζωγραφισμένη το Κε.Μ.Ε.Σ. και ο ίδιος ο σκηνοθέτης αποφάσισαν να την παρουσιάσουν σε αβάν πρεμιέρ στο κοινό της Θεσσαλονίκης στο Σινέ Φαργκάνη, την Παρασκευή 18/01/13 στις 23.00 με είσοδο ελεύθερη, παρουσία πολλών συντελεστών. Μετά ακολουθεί πάρτι παραπλεύρως, με κρασιά Μάρων Κίκονες.
Τι θα δούμε και τι θα πιούμε μας εξηγεί ο δημιουργός της, Αλέξανδρος Κωνσταντάρας, παιδί κι αυτός της παλιάς καλής οικογενείας του ορίτζιναλ Εξώστη. Στην κουβέντα συμμετέχει και η εξωτική κενυάτισσα πρωταγωνίστρια Lizz Njagah.
- Η Επιστροφή του Λαζάρου κρύβει κάποια νεκρανάσταση;
Άλεξ: Η επιλογή του ονοματεπώνυμου, Λάζαρος Λαζαρίδης, δεν ήταν τυχαία. Και λόγω της καταγωγής του από την ποντοπροσφυγική Καλαμαριά αλλά και γιατί υπάρχει συμβολισμός. Όπως και στην προηγούμενη ταινία μου, Κυνηγώντας τον Μωυσή, έτσι κι εδώ διάλεξα ένα βιβλικό όνομα που παραπέμπει στα διδάγματά μας από το σχολείο αλλά ταυτόχρονα υπηρετεί τη δική μου ιστορία.
- Ο Λάζαρος επιστρέφει στη σπηλιά του Πολύφημου;
Άλεξ: Ο αρχαιοελληνικός μύθος με βιβλικά στοιχεία. Έχει μεγάλη σημασία ότι ο Λάζαρος αναστήθηκε βγαίνοντας από μια σπηλιά (το γνωστό Λάζαρε δεύρο έξω). Εδώ λοιπόν αναρωτιέμαι πού θα επιστρέψει ο Λάζαρός μου. Δεν ταυτίζονται οι δύο Λάζαροι αλλά υπάρχουν κοινά στοιχεία.
- Πως ανακάλυψες τη σπηλιά που δεν έχει ποτέ αξιοποιηθεί ως σήμερα;
Άλεξ: Η μητέρα μου προέρχεται από το χωριό Προσκηνητές στην περιοχή της Μαρώνειας και η σπηλιά βρίσκεται στη μεταξύ τους απόσταση. Από παιδάκι είχα ακούσει την ιστορία αυτή και ως παρέα παιδιών την είχαμε επισκεφτεί σαν μικρή εξερευνητική περιπέτεια. Έχω πολλές εικόνες από τη σπηλιά.
Τα Χριστούγεννα του 2011 επανήλθα εκεί μετά από αρκετό καιρό. Κάνοντας βόλτα με τον ξάδερφό μου βρεθήκαμε μπροστά στην είσοδο. Τότε μου ήρθε η έμπνευση να σκαρώσω μια ιστορία γύρω απ' αυτήν. Σκέφτηκα να καταλήγει εκεί ώστε να χρησιμοποιήσω το συμβολισμό της. Ο μύθος ότι ο Οδυσσέας μέθυσε τον Πολύφημο με το κρασί του βασιλιά Μάρωνα και τον τύφλωσε, με κέντρισε. Αλλά ήθελα να τον πάω κι ένα κλικ παραπέρα ότι τάχα το κρασί υπάρχει ακόμη μέσα στη σπηλιά κι ότι όποιος το πιει ξαναγίνεται νέος. Αυτό ήταν δική μου προέκταση. Κι έτσι βρήκα την ιστορία της ταινίας.
- Το άνοιγμα της σπηλιάς έχει όντως το σχήμα της Αφρικής ή είναι τρικ;
Άλεξ: Άμα κοιτάξεις από μέσα προς τα έξω, το διάγραμμά της μοιάζει με το περίγραμμα της Αφρικής. Το ανακαλύψαμε εντελώς τυχαία κάνοντας ένα πλάνο από μέσα με τον ήρωα να στέκει έξω. Το συνειδητοποιήσαμε βλέποντας φωτογραφίες του πλάνου και μας άρεσε γιατί η πρωταγωνίστρια (και σύζυγός μου), Λιζ Ντζάγκα, είναι από την Κένυα οπότε έδεσε πολύ ωραία.
- Εσύ, Λιζ (Lizz Njagah), είσαι η King'ora της ταινίας! Πως βρέθηκες εδώ;
Λιζ: Είμαι κυριολεκτικά εμπλεκόμενη από την πρώτη στιγμή. Ο Άλεξ (άντρας και μάνατζέρ μου) μού έλεγε ότι θέλει να κάνει μια ταινία δρόμου, κατέβαζε ιδέες για το μύθο της κι εγώ του έλεγα ποια μ' αρέσει και ποια όχι. Ήμουν ενθουσιασμένη. Με ρώτησε αν θέλω να παίξω. Είπα ναι. Έγραψε τον ρόλο ειδικά για μένα. Μου άρεσε που η ηρωίδα τελικά αποφασίζει να ρισκάρει. Κάνει κάτι θαρραλέο κι επιλέγει το δύσκολο δρόμο κι όχι τη σιγουριά.
Άλεξ: Να ρωτήσω εγώ την Λιζ. Ποιες ομοιότητες ή διαφορές έχει σε σχέση με την Κινγκόρα;
Λιζ: Είμαι κι εγώ τολμηρή. Μ' αρέσει να ρισκάρω. Αυτό το στοιχείο είναι παρμένο από μένα. Άφησα τη σίγουρη δουλειά που έκανα πριν για να γίνω ηθοποιός. Κυνήγησα το πάθος μου και το 'κανα επάγγελμα. Η King'ora είναι θαρραλέα αλλά συνεσταλμένη και διστακτική. Εγώ είμαι πιο αποφασιστική.
- Επιστρέφω την ερώτηση. Ποια στοιχεία προσωπικά σου βλέπουμε στους αδερφούς Λαζαρίδη;
Άλεξ: Ο Λάζαρος κι ο Κυριάκος είναι οι δυο διαφορετικές όψεις του ίδιου νομίσματος. Ο προσκοπισμός του Κυριάκου είναι δικό μου βίωμα καθώς και η αποπομπή του από το σώμα. Είμαι εγώ στα πολύ νεανικά μου. Αυτός που θέλει να παραμείνει έφηβος, που θέλει την περιπέτεια, που δε σκέφτεται τα εμπόδια, που παραμένει αισιόδοξος.
Ο Λάζαρος είναι πιο βαρύς, μαυροφορεμένος, πιο απογοητευμένος και προσγειωμένος. Ταιριάζει και με την κρίση γι' αυτό και υπάρχει το ξώφαλτσο σχόλιο στην αρχή της ταινίας. Έχασε τη δουλειά του, το σπίτι του, την αγάπη του, αλλά βρήκε ένα αυτοκίνητο που αυτό αποτέλεσε και το όχημα της ταινίας, κυριολεκτικά, που τον έβγαλε απ' αυτόν το θλιβερό κόσμο έστω και προσωρινά. Όταν κάτι πάει ανάποδα κάτι άλλο συμβαίνει που δε φαντάζει σχετικό αλλά είναι τελικά μια δίοδος, μια διέξοδος.
- Στο φινάλε υπάρχει μια έκπληξη, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας!!!
Άλεξ: Είναι ο Κανένας, αυτός ο μυστήριος χαρακτήρας χωρίς όνομα, ο οποίος οδηγεί αινιγματικά τους ήρωες σε μια λύση. Με τα μάτια της ψυχής. Είναι ο Οδυσσέας που μπήκε στη σπηλιά και κατάφερε να βγει. Η σπηλιά είναι μια σύγχρονη Ουτοπία. Ο Θανάσης είναι ο φύλακας της σπηλιάς, ο θεματοφύλακας της Ουτοπίας. Συμβολίζει κάποιον που ισορροπεί μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Είναι ρόλος κλειδί που δένει με τη μεταφυσική.
Όταν οι ταξιδιώτες ξυπνούν σα ναυαγοί στην ξέρα ακούγεται το αρχαιοπρεπές κομμάτι των Δαιμονία Νύμφη. Ζουν πια την περιπέτεια του Οδυσσέα και των συντρόφων όπως περιγράφεται από τον Όμηρο. Τα βράχια που περπατούν είναι αυτά τα ηφαιστειακά που λέγεται ότι πετούσε από τους πόνους και την οργή ο τυφλωμένος Πολύφημος.
- Το κρασί της περιοχής είναι και σήμερα γνωστό!
Άλεξ: Ψάχνοντας να βρω ποιο σύγχρονο κρασί παράγεται στα ηφαιστειογενή αυτά εδάφη, έπεσα επάνω στο Κτήμα Κίκονες της Ροδόπης και το κρασί "Μάρων". Διάνα. Έτσι κάναμε μια σκηνή στο οινοποιείο για να δέσουμε πάλι το μυθικό παρελθόν με το οινικό παρόν και την αναζήτηση. Οικοδέσποινα η Μελίνα Τάσσου, οινολόγος του οινοποιείου. Ήταν μια ωραία εμπειρία.
- Πως σας φάνηκε το κρασί Μάρων; [ρωτώ την Λιζ]
Λιζ: Πολύ καλό ειλικρινά. Το απόλαυσα. Η προηγούμενη δουλειά μου είχε να κάνει και με κρασιά όποτε ξέρω κάποια πράγματα. Πολύ αρωματικό, πλούσιο στο στόμα και δυναμικό. Χάσαμε το μυαλό μας. Γιατί; Διότι η σκηνή δεν πέτυχε αμέσως και κάναμε αρκετά γυρίσματα αλλά πίναμε πραγματικά το κρασί κι όχι κάποιο υποκατάστατο χρωματιστό νερό. Έκανε κι αρκετό κρύο κι έβρεχε. Οπότε πίναμε να ζεσταθούμε και σχεδόν μεθύσαμε σαν τον Πολύφημο. Βοήθησε και στη επιτυχία της σκηνής γιατί χαλαρώσαμε.
- Η ταινία διαφημίζει μια άγνωστη αλλά ανταποδοτική περιοχή της Ελλάδας. Θα βγει εκτός χώρας;
Άλεξ: Αυτή η προοπτική υπήρχε εξ αρχής στην παραγωγή. Σκόπιμα επιλέξαμε εμβληματικά και επιβλητικά τοπία, με την ευχή ότι η ταινία θα μπορούσε να ταξιδέψει τα κάλλη της περιοχής εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων. Έχει ήδη προβληθεί σε κάποια μικρά φεστιβάλ στη Βρετανία, στην Κένυα, στην Ουγκάντα. Όλοι μου λένε για τα τοπία. Ένα κενυάτικο κανάλι την αγόρασε κι ας είναι στα ελληνικά, μόνο και μόνο για τα φυσικά τοπία. Νιώσανε ότι ταξίδεψαν εκεί βλέποντάς την.
Αν βοηθήσει στην προβολή της περιοχής στον υπόλοιπο κόσμο, θα νιώσω πολύ χαρούμενος γι' αυτό. Πέραν του καλλιτεχνικού οράματος θα χαρώ να υπηρετήσει και τουριστικά τον τόπο μας.
- Πρεμιέρες, δημοσιογραφικές προβολές δεν γίνονται πια στη Θεσσαλονίκη.
Άλεξ: Είναι θλιβερό. Μειώνονται αυτόματα οι ευκαιρίες να δείξουν την ταινία τους νέοι σκηνοθέτες. Υπάρχει ένα δυνατό συνεφίλ κοινό εδώ που περιθωριοποιείται. Το ίδιο έκανε φέτος και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου που δε δέχτηκε να προβάλλει την ταινία μου!!! Επειδή ήταν ελληνική;;; Από τις 30 φετινές ελληνικές πρόβαλλε μόνο τις 10; Γιατί; αναρωτιέμαι ακόμη. Σε περιόδους κρίσης έπρεπε να συμβαίνει το ανάποδο.
- Επόμενο σχέδιο;
Άλεξ: Σίγουρα. Καμιά φορά η μια ταινία φέρνει την άλλη. Στη διάρκεια του μοντάζ είχα μια ιδέα και γράφω ένα σενάριο για μια ταινία που διαδραματίζεται στην ορεινή Χαλκιδική. Το θέμα είναι πιο δύσκολο και με εξιτάρει παραπάνω. Ελπίζω να αρχίσω τα γυρίσματα μέσα στην επόμενη σεζόν.
Το αστείο είναι ότι λίγο πριν αρχίσουν τα γυρίσματα του Λαζάρου έκανα πρόταση γάμου στην Λιζ. Λογοδοθήκαμε επίσημα στο ραπ πάρτι του Λαζάρου. Μου είπε ότι μέσα στις υποσχέσεις του γάμου είναι και η υπόσχεση να παίζει σε κάθε ταινία που θα κάνω. Αλλά δυστυχώς δεν θέλει να παίξει σ' αυτό το σενάριο που γράφω τώρα γιατί είναι πολύ αμφιλεγόμενο και δύσκολο θέμα. Έχει μόνο έναν δευτερεύοντα ρόλο αλλά δεν τον θέλει εξαιτίας του θέματος.
Λιζ: Σε δυο χρόνια που θ' αρχίσουν τα γυρίσματα το ξανασυζητάμε [λέει η με νόημα].
- Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να συνδυάζεις οικογένεια και όνειρα καριέρας;
Λιζ: Είναι πολύ προκλητικό γιατί είναι σύζυγος και μάνατζερ ταυτόχρονα. Κυρίως για κείνον. Θέλει να κάνει κάτι ως σύζυγος αλλά δεν του το επιτρέπει ο μάνατζερ. Υπάρχουν διαφωνίες και προστριβές που υποβάλλονται από την διπλή του ιδιότητα. Είναι όμως και πολύ διασκεδαστικό να δουλεύουμε μαζί και να αντιμετωπίζουμε μαζί όλες τις προκλήσεις.
- Το ποδόσφαιρο της Κένυα ή της Ελλάδος είναι καλύτερο;
Λιζ: Η Κένυα δεν έφτασε ποτέ μέχρι το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ούτε καν να συμμετάσχει.
- Ναι αλλά πόσοι παίχτες του Απόλλωνα Καλαμαριάς ήταν εκεί;
Άλεξ: Η Λιζ είναι φαν του Απόλλωνα Καλαμαριάς. Αναγκαστικά. Η Κένυα έχει πολύ καλούς δρομείς, ως γνωστόν, οπότε λογικά εστιάζουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι έχει και πολύ καλές ομάδες ράγκμπι και κρίκετ. Είναι πολύ παθιασμένοι με τα σπορ αλλά δεν έχουν ιδέα από μπάσκετ. Για να δω το ματς Ελλάδα-Κίνα στο Μουντομπάσκετ έπρεπε να κάνω συνδρομή σε αγκολέζικο κανάλι με περιγραφή στα πορτογαλικά.
