Γιάννης Ζαχόπουλος: Είμαστε τελείως ανεξάρτητοι...

Το 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Θεσσαλονίκης (TiSFF) πραγματοποιείται στον Αλέξανδρο (στην αρχή της Εθνικής Αμύνης) από την Κυριακή 20 ως το Σάββατο 26 Οκτωβρίου. Περιλαμβάνει συνολικά 138 ταινίες μικρού μήκους από όλο τον κόσμο (και ένα 80λεπτο ντοκιμαντέρ). Μας παρουσιάζει αντιπροσωπευτικά αφιερώματα στο σύγχρονο βέλγικο και ρώσικο κινηματογράφο, τα καλύτερα της γαλλικής ακαδημίας LA FEMIS, τα υποψήφια για όσκαρ 2013 μυθοπλασίας μικρού μήκους, γνωριμία με τρεις νέες σκηνοθέτισσες από τη Σερβία (Μάρτα Ποπιβόντα, Ιβάνα Τοντόροβιτς, Μαρίνα Ούζελατς) και το έργο τριών δημιουργών (Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος, Μάρτιν ντε Τούρα, Άλεξ Λόρα).

Αξιόλογη θεωρείται η συμβολή του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Θεσσαλονίκης στην παιδεία των θεατών-φοιτητών του Τμήματος Κινηματογράφου του ΑΠΘ, ως ένα σημαντικό ψυχαγωγικό "μάθημα"... όπως παραδέχονται και κάποιοι καθηγητές της σχολής.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του TiSFF, κ. Γιάννης Ζαχόπουλος, συνομίλησε μαζί μας.

- Κάνε μας έναν απολογισμό για τα 6 χρόνια που πέρασαν...

Δεν έχω κανένα παράπονο όσον αφορά την ποιότητα των έργων του TiSFF. Δόξα τω θεώ έχουμε χορτάσει και χειροκροτήματα από τον κόσμο μας κι όχι από "παρέες" των σκηνοθετών όπως αλλού, γιατί απλά... δεν υπάρχουν λεφτά να καλέσουμε σκηνοθέτες.

Πέρσι που το κάναμε Δεκέμβρη ήμασταν σχεδόν άδειοι τις 2 πρώτες μέρες επειδή κυκλοφόρησε μια φήμη ότι θα παγώσουν όσοι πάνε γιατί ο Αλέξανδρος δεν έχει θέρμανση. Ωστόσο πέρσι, γαλλικός / γαλλοκαναδέζικος τύπος και ελληνικοί κινηματογραφικοί ιστότοποι γράψανε πως ήταν ένα από τα καλύτερα προγράμματα της Ευρώπης.

Το φετινό, φυσικά, θέλησα να το κάνω ακόμη καλύτερο. Αδράξαμε την ευκαιρία να φέρουμε τα πέντε υποψήφια των Όσκαρ 2013 με χορηγό την Karenta (δεν ήταν λίγα τα χρήματα για την απόκτηση των δικαιωμάτων προβολής), τα οποία έχουν επιλεγεί ανάμεσα σε 3000 φιλμ απ' όλον τον κόσμο. Δεν είναι αμερικάνικο σινεμά, είναι έργα καλοφτιαγμένα και σημαντικά σε μηνύματα, ερμηνείες... και είναι εδώ να τα απολαύσετε, σε δυο προβολές μάλιστα.

- Ο Αλέξανδρος είναι πια η μόνιμη έδρα του TiSFF;

Μας τον παραχωρεί δωρεάν η Περιφέρεια και είναι εξαιρετικά συνεργάσιμος ο διευθύνων σύμβουλος του Πολιτιστικού Κέντρου Αλέξανδρος, ο Βασίλης Καραμανλής. Είμαστε ίσως το μοναδικό σχεδόν "μηδενικού" μπάτζετ φεστιβάλ στην Ελλάδα.

- Η αιγίδα των Δημητρίων πως προέκυψε;

Και τα έτη 2008, 2009, 2010 ήμασταν μέσα στα Δημήτρια. Ο τότε αντιδήμαρχος πολιτισμού, Βασίλης Γάκης, είχε έρθει στο 1ο και στο 2ο Φεστιβάλ και μας παρακολούθησε και είπε ότι θέλει να μας εντάξει στα Δημήτρια, ώστε να γίνει το επίσημο μικρό κινηματογραφικό φεστιβάλ της πόλης. Η επόμενη Αντιδημαρχία ήθελε τα Δημήτρια να είναι μόνο χορός-μουσική-θέατρο και τίποτ' άλλο. Ουσιαστικά δεν σημαίνει τίποτα φοβερό για μας.

Φέτος έκανα μια επιστολή στην Επιτροπή των Δημητρίων και στην αντιδήμαρχο Έλλη Χρυσίδου, απαριθμώντας τούς λόγους για τους οποίους αξίζει να ενταχθεί και πάλι στα Δημήτρια το TiSFF. Μας αγκάλισαν με χαρά και πάλι.

Το TiSFF εξάλλου, όπως ανέφερα και στην επιστολή, είναι το μόνο φεστιβάλ της πόλης που δουλεύει όλον τον χρόνο!!! Μας ζητάνε πολλά μικρά περιφερειακά φεστιβάλ και προβάλλουν ένα τρίωρο από το πρόγραμμά μας. Έχουμε ως τώρα πάει στην Ταινιοθήκη στην Αθήνα (2 φορές), στην Πάτρα, στη Λάρισα, στη Μυτιλήνη, στη Σάμο, στη Χίο... Στο Φεστιβάλ Σμύρνης παίξαμε ως ισότιμοι, κατόπιν δικής τους πρόσκλησης, με πρόγραμμα από κοινού, εξ ημισείας (10 ελληνικά, 10 τουρκικά). Έχουμε ταξιδέψει επίσης σε Εσκί Σεχίρ, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Βελιγράδι, Τίρανα, Βαρκελώνη (ειδικό αφιέρωμα), Πόρτο, Λισαβώνα και Μπρίστολ. Φέτος ετοιμάζω πακέτο (των 10 καλύτερων ελληνικών μικρού μήκους) για το Χιούστον του Τέξας, όπου στο εκεί Μουσείο Καλών Τεχνών γίνονται προβολές κάθε Σαββατοκύριακο.

- Οι επιλογές γίνονται πως;

Είμαστε τελείως ανεξάρτητοι και δε δεσμευόμαστε από άλλα φεστιβάλ. Απορρίπτουμε συχνά ταινίες που άλλου έχουν δεχτεί, γιατί δεν ταιριάζουν με τα δικά μας καλλιτεχνικά κριτήρια.

- Με τον Οικονομίδη πότε συναπαντηθήκατε;

Είναι φίλος μας και μάς στηρίζει από την αρχή, από το 2007. Είναι ερωτευμένος με τα μικρού μήκους. "Κολλήσαμε" με την πρώτη γνωριμία. Δεν θα μπορέσει ν' ανέβει φέτος. Είναι η πρώτη χρονιά που θα χάσει το TiSFF γιατί μοντάρει την τελευταία του ταινία (Γκρίζο Φως) και γιατί πρόκειται να συνοδεύσει τον Τζιμ Τζάρμους στη Θεσσαλονίκη στο 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου (ΦΚΘ), στην έναρξη, 1 και 2 Νοεμβρίου.

- Έχετε και αφιέρωμα / μάστερκλας με τον Δημήτρη Κουτσιαμπασάκο!

Αυτός ο ίδιος διάλεξε τις ταινίες, τη Γέφυρα (μικρού μήκους) και τον Μανάβη (ντοκιμαντέρ). Το μάστερκλας ακολουθεί αμέσως μετά την προβολή τους, με τη μορφή ανοιχτής συζήτησης. Είναι πολύ αξιόλογος σκηνοθέτης μεγάλος δάσκαλος και σπάνιος άνθρωπος. Οι φοιτητές του τον λατρεύουν.

- Με τη διάρκεια των ταινιών τι κάνετε;

Το όριό μας υποτίθεται ότι είναι 20 λεπτά, το γράφουμε και στην αίτηση συμμετοχής, αλλά είμαστε πολύ ελαστικοί. Δεχόμαστε και μεγαλύτερες ταινίες και τις προβάλλουμε εφόσον είναι ολοκληρωμένες κι έχουν κάτι ενδιαφέρον και πανέμορφο να μας πουν. Φέτος υπάρχει μια καταπληκτική γαλλική ταινία που διαρκεί 39 λεπτά. Ήρωάς της ένας αλγερινός μετανάστης στο Παρίσι που είναι ομοφυλόφιλος και ομοφοβικός ταυτόχρονα. Αυτή η σύγκρουση μέσα του συμβαίνει ενώ πουλάει το κορμί του για να επιβιώνει και παράλληλα ανήκει σε κάποια συμμορία. Όλο αυτό το κοντράστ δεν είναι δυνατόν να αναπτυχθεί σε 10 ή 20 λεπτά.

- Έχετε αφιέρωμα σε δυο ακόμη σκηνοθέτες!

Ο Άλεξ Λόρα (Alex Lora) είναι ισπανός ο οποίος δουλεύει και διδάσκει στη Νέα Υόρκη. Νέο παιδί, με ταλέντο και φαντασία, του οποίου είχαμε δείξει μια δουλειά στο 2ο TiSFF. Μετά κάθε χρόνο μας έστελνε κάτι κι έτσι τώρα μπορούμε να δούμε συνολικά πως εξελίχθηκε μέσα σε 5-6 χρόνια.

Ο Μάρτιν ντε Τούρα (Martin de Thurah) είναι δανός, είχαμε δείξει πέρσι ένα 42λεπτο δικό του στο αφιέρωμα στο δανέζικο σινεμά. Εντυπωσιαστήκαμε όλοι! Κάνει και διαφημιστικά και μουσικά βίντεο αλλά είναι μαγικός, η κινηματογράφησή του σε μαγεύει, είναι σινεμά. Θα έχω 12 ταινιάκια του, συνολικά μία ώρα και πέντε λεπτά. Υπάρχουν αρκετοί που μου ζητάνε να καθιερώσω τμήμα βίντεο αρτ και μουσικών κλιπ. Αυτό το αφιέρωμα είναι μια εισαγωγή και μια δοκιμή προς αυτήν την κατεύθυνση. Ίσως του χρόνου να δούμε τέτοια κατηγορία ταινιών στο TiSFF.

- Άλλα μελλοντικά σχέδια;

Φέτος δαπάνησα πάνω από 1500 ώρες για να γίνει το 7ο Φεστιβάλ. Άλλοι δυο συνεργάτες έχουν επίσης επενδύσει καμιά 500ρια ώρες ο καθένας. Από το Μάρτιο ξεκινάμε την προετοιμασία. Δεν έχω καμιά άλλη βοήθεια! Έχω φτάσει στα όρια των πραγμάτων που μπορώ να κάνω σχεδόν μόνος. Τι θα κάνουμε του χρόνου δεν έχω ιδέα! Σχέδια και ιδέες, πολλές. Αλλά χρειάζεται και ένα άνετο μπάτζετ. Ελάτε στη θέση μου, να τηλεφωνώ στο γίγαντα Μπρούνο Γκανζ (Bruno Ganz) και να ακυρώνω την επίσκεψη του στο TiSFF που προβάλλαμε το Brot του Αχμέτ Τας όπου πρωταγωνιστούσε! Να ανοίξει η γη και να με καταπιεί, τέτοια ντροπή. Το ίδιο και με την κορυφαία κινηματογραφική προσωπικότητα της Τουρκίας, τον Χιλμί Ετικάν (Hilmi Etikan). Χορηγοί γιοκ! Και όμως, η κινηματογραφική ποιότητα τού TiSFF ακούγεται ήδη στην Ευρώπη και συγχαρητήρια έρχονται από πολλούς ευρωπαίους, αμερικανούς & καναδούς σκηνοθέτες και μμε.

- Εθελοντές δεν έχετε;

Σήμερα είμαι ίσως από τον λίγους ανθρώπους που δεν πιστεύουν στον εθελοντισμό. Ειλικρινά! Όποιος δουλεύει πρέπει να αμείβεται, ακόμη κι ο εθελοντής. Πολύ δε παραπάνω ο επαγγελματίας. Το δικό μας μπάτζετ έχει μόνο μια επιχορήγηση από το Δήμο Θεσσαλονίκης (5.000€). Κι απ' αυτά, αν αφαιρέσεις φόρους και κρατήσεις, δε μένουνε ούτε τα μισά για δημιουργικό έργο. Αυτό το ποσό δεν έχει αλλάξει καθόλου στα 5 χρόνια που μας στηρίζει ο Δήμος, αν και έχουν αυξηθεί όλα τα υπόλοιπα μεγέθη της ζωής μας. Είναι μεγάλο όφελος για την πόλη, από κάθε πλευρά να μεγαλώσει το ΤiSFF, να έχει την δυνατότητα να καλέσει έλληνες και ξένους σκηνοθέτες και άλλους τόσους κριτικούς και προσωπικότητες. Ποιοτικά, έχουμε ήδη ότι καλύτερο. Μπάτζετ χρειαζόμαστε για να γίνει μια πραγματική κινηματογραφική φιέστα τής πόλης.

- Με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (TiFF) ποιες είναι οι σχέσεις σας;

Τον κ. Δημήτρη Εϊπίδη τον εκτιμώ και τον αγαπάω πολύ. Η προσωπική μας σχέση είναι πολύ καλή. Σχέση συνεργασίας δεν υπάρχει αλλά νομίζω σίγουρα υπάρχει μια αλληλοϋποστήριξη. Στο κάτω κάτω μας συνδέει έντονα ο έρωτας για το σινεμά και η αγάπη για τη Θεσσαλονίκη. Πιστεύω έντονα ότι ΠΡΕΠΕΙ να υπάρχει μια συνεργασία, μια πολύ φιλική σχέση και ΚΑΜΜΙΑ ανταγωνιστικότητα μεταξύ ΟΛΩΝ των φεστιβάλ.

- Τις συνεχείς αλλαγές τακτικής σε βάρος των σινεφίλων του ΦΚΘ πως τις βλέπετε;

Ακούγονται πολύ έντονα. Φέτος άκουσα δεκάδες παράπονα από πολλά παιδιά και μέλη του ΑΖΑ βιντεοκλάμπ. Οι νέοι άνθρωποι δυσανασχετούν περισσότερο και "κλοτσάνε" σε μια τέτοια άδικη πολιτική. Οι τακτικοί θεατές που έχουν στηρίξει χρόνια το ΦΚΘ καλούνται να πληρώσουν πολλά περισσότερα για τον ίδιο αριθμό ταινιών. Κρίμα, αλλά υποθέτω θα το έκριναν απαραίτητο για την οικονομική επιβίωση του φεστιβάλ. Γιατί σίγουρα, με απλή αριθμητική, θα ήξεραν τις αντιδράσεις του κόσμου.

- Εσείς τι ωράριο και τι εισιτήριο έχετε;

Οι προβολές διαρκούν καθημερινά από τις 5 ως τις 12 τα μεσάνυχτα, με ενιαίο ημερήσιο εισιτήριο 5€ καθώς και ένα εισιτήριο των 25€ για όλες τις 7 μέρες, συνολικά δηλαδή για πάνω από 40 ώρες πολύ όμορφου σινεμά.

Για μένα, ένα μεγάλο αβαντάζ του μικρού μήκους έργου είναι... ότι σού μένει αξέχαστο! Για την κινηματογραφική ομορφιά του, για ένα πολύ δυνατό ανθρώπινο μήνυμα πού είναι γροθιά στο στομάχι. Ίσως και να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους!

Γι' αυτό και ο ΕΡΩΤΑΣ για τα αξέχαστα "μικρά". Τα μικρά που θέλουμε να ξεχάσουμε φροντίζουμε να ΜΗΝ φτάσουν στην οθόνη τού TiSFF!!! Αν και πάντα υπάρχουν μερικά έργα πού θα θέλαμε να προβάλλουμε αλλά απλά δεν υπάρχει χρόνος στις διαθέσιμες ώρες προβολών. Και αυτό ειλικρινά μας στεναχωρεί, ο χρόνος προβολών είναι καθοριστικός αλλά εχθρικός παράγων, φαντάζομαι για όλα τα φεστιβάλ.

- Εύχομαι καλή επιτυχία και φέτος.

- Για το 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Θεσσαλονίκης δείτε στην ιστοσελίδα www.tisff.eu και στο www.facebook.com/groups/thessfest