Aπό τον Έντμοντ ως τα Μικρά Διονύσια
Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη την ημέρα που ο Γεώργιος Παπανδρέου ο πρεσβύτερος ίδρυσε την Ένωση Κέντρου. Την ίδια χρονιά που ιδρύθηκε και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Κολλέγιο Ανατόλια. Νομική Σχολή. Σπούδασε όμως και κλασικό πιάνο, "παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ορισμένων να μην το αρχίσει καν". Συμμετείχε ενεργά στην τζαζ και ροκ σκηνή της πόλης: Da Capo, A Priori, Jazz Quartet, Rodondo Rocks, Τρύπες, Επισκέπτες. Υπήρξε συνεργάτης του καλλιτεχνικού γραφείου εκδηλώσεων του Μύλου [1991-1998], έκανε δικό του γραφείο εκδηλώσεων ονόματι Pandemonium 7 [από το 2003 έως το 2009] ενώ παράλληλα εξακολουθεί να διευθύνει το θρυλικό μπαρ Residents.
Η επίσημη συνεργασία του με το ΚΘΒΕ ξεκινά το Μάρτη του 1995 με τη μουσική της παράστασης 1843 του Ανδρέα Στάικου που ανέβηκε στο Υπερώο. Η γόνιμη αυτή πορεία φτάνει μέχρι την επερχόμενη παράσταση Μικρά Διονύσια, ένα ανθολόγιο από τα 28 αρχαία δράματα που ανέβηκαν από το ΚΘΒΕ στα πενήντα χρόνια της ζωής και της δημιουργικής του πορείας [δηλαδή τα άπαντα των Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη και Αριστοφάνη]. Η πρεμιέρα του έργου είναι στις 14 και 15 Ιουλίου 2011 στο Θέατρο Δάσους μετά ακολουθεί θερινή περιοδεία.
MiC:: Που οφείλεται η ενασχόλησή σου με τη μουσική; Είχες τότε μουσικά ακούσματα;
ΓΧ:: Βασικά η ενασχόληση μου με τη μουσική ξεκίνησε από μία ισχυρή δόση εφηβικής ανίας, βαριόμουν αφόρητα, έψαχνα να βρω κάτι για να ασχοληθώ, μάλλον ήθελα να κάνω και κάτι που θα μου έδινε και μια ταυτότητα, ξέρεις τώρα, να με προσέξουν και οι κοπελιές φαντάζομαι. Τότε ήταν η εποχή που στη δισκοθήκη μου άρχισαν να υπάρχουν εκτός από τους Beatles και τους Deep Purple ενδεικτικά, μεταξύ άλλων, και ο Frank Zappa, οι Soft Machine, οι Can αλλά και οι πρώτες κυκλοφορίες της ECM.
Τη στιγμή που άρχισα τέλος πάντων να γίνομαι πολυσυλλεκτικός στα ακούσματά μου, είχα δει λοιπόν live ένα συγκρότημα της πόλης, τους Neighborhοοd Blues Band (Ρωσσόπουλος-Πριμεράκης-Πολίτης), μου είχαν κάνει εντύπωση και ξαφνικά τους βλέπω ένα μεσημέρι και παίζαν μπάσκετ, τους πλησίασα λοιπόν και τους είπα ψέματα ότι δήθεν παίζω κι εγώ κιθάρα, μου λέει τότε ο Ρωσσόπουλος "έλα μεθαύριο από την πρόβα να παίζεις ακόρντα", πανικός, παίρνω τηλέφωνο ένα θειο μου που έπαιζε κιθάρα, τον ρωτάω γρήγορα-γρήγορα τι είναι ακόρντα; μπορώ να τα μάθω σε μια μέρα; όπως κατάλαβες τζίφος, πήγα όμως στη πρόβα την άλλη μέρα και τους λέω κιθάρα παιδιά δεν παίζω αλλά μπορώ να τραγουδήσω, έτσι λοιπόν δημιουργήθηκαν οι Wisemen και ξεκίνησα την ενασχόλησή μου με τη μουσική ως τραγουδιστής -τι εποχές!...
MiC:: Πώς πέρασες από το κλασικό πιάνο στα συνθεσάιζερς; Τι έδωσε το έναυσμα;
ΓΧ:: Το σαράκι λοιπόν της μουσικής το κόλλησα, άρχισα να μαθαίνω και κιθάρα και προχώρησα και στο κλασικό πιάνο, ιδιαίτερα μαθήματα, γιατί στο ωδείο δεν με δέχθηκαν επειδή ήμουν μεγάλος και μου είπαν να ασχοληθώ με κάποιο άλλο hobby όπως φερ' ειπείν τη φωτογραφία, να είναι κάλα οι ανθρώποι, γιατί πείσμωσα.
Έτσι ήρθε η Άσπρη Σφίγγα και μετά οι Α Πριόρι, μεγάλο σχολείο, γιατί έπαιζα -ο μικρός όπως με φώναζαν τότε- με τις μουσικάρες της Θεσσαλονίκης, ήταν σαν σε όνειρο, θυμάμαι ακόμα τις πρόβες σε ένα σπιτάκι στην Πυλαία, τις συναυλίες στα πανεπιστήμια, στη θρυλική πλέον Σελήνη, έτσι απέκτησα και ένα Fender Rhodes και το πρώτο μου συνθεσάιζερ, ένα Υamaha CS60, θυμάμαι μου το έφερε ο Γιώργος ο Πεντζίκης από την Αμερική.
MiC:: Θύμισέ μας μερικές από τις καλύτερες στιγμές σου, πρώτα από τις τζαζ ημέρες και έπειτα από τις ροκ!
ΓΧ:: Θυμάμαι τις ατέλειωτες συζητήσεις στο Αχίλλειον, τις τρομερές κόντρες ανάμεσα στους "τζαζίστες" και "ροκάδες", αλλά και την αλληλεγγύη, τις φιλίες, τα παιξίματα και τζαμαρίσματα, την έλευση του πανκ και του new wave, έπαιζα τότε θυμάμαι με τους A La Carte με τον Γιώργο τον Δημητριάδη στα φωνητικά, μετά οι Da Capo αλλά και οι Rodondo Rocks, το Jazz Quartet, εκεί λοιπόν στη Σελήνη ένα βράδυ με πλησίασε ένας τύπος με μουσάκι θυμάμαι και μου είπε "έχουμε κάνει μια μπάντα στη Νεάπολη και παίζουμε μουσική" και εάν θα με ενδιέφερε να παίξουμε παρέα και έτσι ξεκίνησε η μακροχρόνια φιλία μου με τον Γιάννη Αγγελάκα και η συνεργασία μου με τις Τρύπες και όχι μόνο...
MiC:: Πώς έγινε η αρχή με το ΚΘΒΕ; Τι θυμάσαι απ' αυτό το ξεκίνημα;
ΓΧ:: Η πρώτη μου παράσταση στο ΚΘΒΕ ήταν σε σκηνοθεσία Βασίλη Βαφέα το 1989, το Edmond του Μάμετ, αλλά δεν εμφανίζεται επισήμως γιατί ο Βασίλης με γνώρισε αφού είχαν ξεκινήσει οι πρόβες και δεν είχε κονδύλιο για μουσική και συνεργαστήκαμε off the record (δηλαδή το έκανα τζάμπα που λένε) -και δεν το μετάνιωσα ποτέ γιατί ανοίχτηκε μπροστά μου ο μαγικός χώρος του θεάτρου που με φιλοξενεί αγόγγυστα θέλω να πιστεύω 22 χρόνια από τότε, επισήμως το ΚΘΒΕ άρχισε να με γνωρίζει και να με εμπιστεύεται από το 1994 με την έλευση του Βασίλη Παπαβασιλείου...
MiC:: Ποιες θεωρείς ως καλύτερες μουσικές [ή παραστάσεις;] αυτής της συνεργασίας;
ΓΧ:: Το θέατρο μου έχει δώσει 56 παιδιά -και ίσως δυο τρία εξώγαμα που μου ξεφεύγουν αυτήν τη στιγμή- που τα αγαπώ όλα το ίδιο, πραγματικά δεν τα ξεχωρίζω.
MiC:: Έχεις κάνει και κινηματογραφική μουσική. Πες μας πως προέκυψε και ποιες θεωρείς κορυφαίες στιγμές αυτής της παράλληλης πορείας;
ΓΧ:: Το σινεμά ήταν ο διακαής μου πόθος, αλλά το να ζεις στη Θεσσαλονίκη και να κάνεις κινηματογράφο φαντάζει και είναι πολύ δύσκολο, μέσα όμως από την ενασχόλησή μου με το θέατρο και τα συγκροτήματα και τους προσωπικούς δίσκους ήρθαν τελικά και οι προτάσεις από τον κινηματογράφο, κάθε μια τους ξεχωριστή και ιδιαίτερη, χάρηκα πολύ και είναι στενά συνδεδεμένες με ωραίες προσωπικές στιγμές το Χώμα και Νερό του Πάνου Καρκανεβάτου και η Rakoushka της Φωτεινής Σισκοπούλου.
MiC:: Με την επένδυση αρχαίου δράματος καταπιάστηκες από την πρώτη σου χρονιά στο ΚΘΒΕ [Αγών, παραλλαγές στην Αντιγόνη του Σοφοκλή]. Ποιές οι εμπειρίες σου, οι αναμνήσεις από τα ανοιχτά αρχαία θέατρα;
ΓΧ:: Δεν θα ξεχάσω ποτέ το πρώτο βράδυ προς ξημέρωμα στο Αρχαίο Στάδιο των Δελφών, οι τεχνικοί του θεάτρου στήναν το σκηνικό του Αγώνα και εγώ έκανα μια βόλτα στον υπέροχο αυτό χώρο και ξαφνικά ακούστηκε από τα ηχεία η μουσική του τέλους της παράστασης, με έπιασε σύγκρυο... Στην Επίδαυρο βρέθηκα για πρώτη φορά το 2001 με τον Κύκλωπα. Ο πολύ καλός μου φίλος και συνεργάτης Γιάννης Ρήγας μου είπε τότε καθώς φεύγαμε "δες την καλά γιατί μάλλον δεν θα την ξαναδούμε". Ευτυχώς είχε -ως συνήθως- άδικο... χιούμορ κάνω -ή δεν κάνω;- Έτσι φέτος με το καλό θα την ξαναδώ για 6η φόρα τα τελευταία 10 χρόνια και φέτος ξαναπηγαίνουμε μαζί, τι κύκλους κάνει η ζωή!... Απίστευτος χώρος, τρομερή ενέργεια, ο ναός του Θεάτρου.
MiC:: Τι ιδιαιτερότητες έχει μια τέτοια μουσική για κάτι απόλυτα κλασικό; [είναι απόλυτα κλασικό;] Μπορεί να είναι νεωτερική ή συντίθεται αυστηρά κατά παραγγελία;
ΓΧ:: Το απόλυτα κλασικό είναι απόλυτα σχετικό. Τα κείμενα αυτά είναι τεράστια, απόλυτα διαχρονικά και πάντα τόσο σύγχρονα... και κάθε φορά που καταπιάνεσαι μαζί τους σου χαρίζουν γενναιόδωρα μια τεράστια πρόκληση για να αναμετρηθείς με τον εαυτό σου... σεμνά και ταπεινά... κάθε φορά και ένα βηματάκι παραπέρα... δεν υπάρχει συνταγή και ούτε κάποια σταθερή μέθοδος προσέγγισης και ποτέ δεν μπορείς και δεν πρέπει να λειτουργήσεις διεκπεραιωτικά.
MiC:: Πώς συνέθεσες τα Μικρά Διονύσια όπου κορφολογούνται 28 έργα διαφόρων εποχών της αρχαιότητας, διαφορετικού ύφους γραφής και διαφορετικών εκδοχών ανεβάσματος σε αυτά τα 50 χρόνια του Κρατικού; Είναι ζωντανή, είναι προηχογραφημένη; Παίζεται επί τόπου; Ενέχει διδασκαλία; Είναι οργανική μουσική; Έχει χορικά και έμμετρα;
ΓΧ:: Πολύ πολύ διάβασμα στην αρχή, παρουσία σε όλες τις πρόβες και στενή συνεργασία με τους συντελεστές και ηθοποιούς για να γραφούν τα χορικά και η μουσική της παράστασης και να δημιουργηθεί ένας ηχητικός κόσμος αρραγής και ενιαίος που θα μπορέσει να φέρει τον λόγο στο κοινό. Η μουσική είναι προηχογραφημένη και οι ηθοποιοί τραγουδούν η μάλλον θα έλεγα, πιο σωστά, αποδίδουν και ερμηνεύουν ζωντανά τα ένδεκα χορικά της παράστασης τα οποία έχουν διδαχθεί από τον επί χρόνια πολύτιμο συνεργάτη μου Νίκο Βουδούρη και εμένα.
MiC:: Με ποια μπάντα ηχογραφήθηκε; Είναι μόνιμοι συνερ/γάτες σου; Σε ποιο στούντιο;
ΓΧ:: Οι περισσότεροι φίλοι και επί χρόνια συνοδοιπόροι και συνεργάτες. Στη συγκεκριμένη δουλειά ο Φώτης Σιώτας βιολί-βιόλα, ο Νίκος Βελιώτης τσέλο, ο Κυριάκος Γκουβέντας βιολί, ο Βασίλης Μπαχαρίδης κρουστά, ο Παντελής Στόικος τρομπέτα και νέυ, ο Κώστας Τσούγκρας ακορντεόν, ο Γιάννης Ντομπρίδης γκάιντα, οι Τραϊανός Μόσχος και Μάκης Δέλλιος στον ζουρνά και ο υποφαινόμενος πιάνο, πλήκτρα, κρουστά, κιθάρες. Στον ήχο ο, επί 30 σχεδόν χρόνια, συνεργάτης και φίλος Γιώργος Μάνιος.
MiC:: Όλες αυτές οι δουλειές με το Κρατικό θα εκδοθούν κάποτε σε δίσκους ή σε άυλη μορφή; Ή τελειώνει η ζωή τους μαζί με τις παραστάσεις; Υπάρχει πλάνο;
ΓΧ:: Η ζωή τους τελειώνει με τις παραστάσεις, κρατάω βέβαια το αρχείο μου αλλά σε δύσκολους καιρούς σαν τους δικούς μας το να εκδώσεις δίσκο με θεατρική μουσική ακούγεται κάπως δύσκολο, ελπίζω κάποια στιγμή να εκδώσω από μόνος μου ένα δίσκο με επιλεγμένα κομμάτια από τις θεατρικές μου δουλειές.
MiC:: Πώς αισθάνεσαι φέτος που η παράσταση δε θα πάει στην Επίδαυρο ή σε περιοδεία εν γένει; Ποιοι οι λόγοι μιας τέτοιας σκληρής απόφασης και στάσης; [Όταν έστειλα την ερώτηση ήταν σκούρα τα πράγματα, όταν μου απάντησε -ευτυχώς- είχαν αλλάξει άρδην τα δεδομένα].
ΓΧ:: Τελικά βέβαια όπως και θα πληροφορήθηκες η παράσταση θα πάει στην Επίδαυρο στις 12 και 13 Αυγούστου διότι απ' ότι φαίνεται δικαιώθηκαν τα απολύτως δίκαια αιτήματα των ανθρώπων του χώρου, ηθοποιών και τεχνικών και αυτό έχει να κάνει και με την άρση της περικοπής των εκτός έδρας των ηθοποιών.
Και αυτό διότι οι ηθοποιοί δεν είναι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι αλλά ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι και προσλαμβάνονται με 5μηνο ή 8μηνο συμβόλαιο, όπως επίσης και η υπαγωγή του ΚΘΒΕ και του Εθνικού Θεάτρου σε καθεστώς ΔΕΚΟ διότι και οι δυο οργανισμοί βάσει του ιδρυτικού τους νόμου και του καταστατικού τους δεν έχουν ως σκοπό την κερδοφορία αλλά την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία του κόσμου. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι δεν τα ενδιαφέρει να είναι κερδοφόρα -και απ' ότι ξέρω και το ΚΘΒΕ και το Εθνικό είναι κερδοφόρα τα 2 τελευταία χρόνια τουλάχιστον- για να μπορούν και να εξασφαλίζουν μαζί με την επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού την απρόσκοπτη λειτουργιά τους.
MiC:: Τι να περιμένουμε από τη συνεργασία σου αυτήν [με το ΚΘΒΕ] για την επόμενη χρονιά; Υπάρχει μέλλον; Λεφτά υπάρχουν ή πάμε για νέο γολγοθά;
ΓΧ:: Δεν γνωρίζω αυτή τη στιγμή εάν θα έχω κάποια συνεργασία με το ΚΘΒΕ αυτόν τον χρόνο, μέλλον υπάρχει σαφώς είτε το θέλουμε είτε όχι και ναι λεφτά ΔΕΝ υπάρχουν.
MiC:: Τι άλλο δημιουργικό μας ετοιμάζεις; Υπάρχει φως στο μεσοπρόθεσμο τούνελ;
ΓΧ:: Ετοιμάζω τον καινούργιο μου δίσκο που θα είναι το Μια εποχή στην κόλαση του Ρεμπό στην μετάφραση του Χριστόφορου Λιοντάκη. Ελπίζω μέχρι τις αρχές του 2012 να είμαστε καλά και να είναι έτοιμο για κυκλοφορία.
MiC:: Τι δεν σ' έχει ρωτήσει κανείς ως τώρα [που θάθελες να ερωτηθείς] και ποια η απάντηση;
ΓΧ:: Τι θέλεις να γίνεις όταν θα μεγαλώσεις; Μουσικός...
MiC:: Η artapart τι είναι; Ποιο είναι το "τρελό κλειδί";
ΓΧ:: Η ηλεκτρονική μου διεύθυνση. Η άλλη ηλεκτρονική μου διεύθυνση.
_____
Η επίσημη σελίδα του Γιώργου Χριστιανάκη
Μικρά Διονύσια και 50χρονα σε θερινή περιοδεία
