Στόχος είναι να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε, πράγμα διόλου αυτονόητο

Το πρώτο από τα αφιερώματα στις σύγχρονες ελληνικές δισκογραφικές εταιρίες που δραστηριοποιήθηκαν τις δυο τελευταίες δεκαετίες, έχει ως θέμα του την Puzzlemusik. Και αυτό γιατί έγινε με αφορμή τα 10 χρόνια που έκλεισε η Puzzlemusik τον Νοέμβριο του 2016. Ο λόγος λοιπόν στον επικεφαλής της Χρήστο Αλεξόπουλο:

Όταν ξεκίνησε η Puzzlemusik το 2006, ακόμα έκοβαν και έραβαν οι πολυεθνικές εταιρίες - ταυτόχρονα όμως είχε ξεκινήσει και η δισκογραφική κρίση. Πώς πήρατε την απόφαση να ιδρύσετε την εταιρία;

Εκτίμηση μου – η οποία παραμένει ως σήμερα – είναι ότι η δισκογραφική κρίση δημιουργήθηκε εν μέρει εξαιτίας του γεγονότος ότι οι πολυεθνικές εταιρείας «έκοβαν και έραβαν», όπως αναφέρεις. Είναι μεγάλη κουβέντα αυτή και θα μου έπαιρνε ίσως μια σειρά …άρθρων για να αναπτυχθώ στους συγκεκριμένους λόγους για τους οποίους έχω καταλήξει σε αυτήν την εκτίμηση.

Αυτό που απαντάει στην ερώτηση σου για το ότι “οι πολυεθνικές «έκοβαν και έραβαν» σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είχε αρχίσει η δισκογραφική κρίση” είχε οδηγήσει στο εξής αποτέλεσμα: γίνονταν όλο και δυσκολότερο στις διαφορετικές δημιουργικές «φωνές» να έχουν ουσιαστική πρόσβαση στο κοινό. Το όραμα ήταν η Puzzlemusik να ενισχύσει αυτές τις «φωνές». Να λειτουργήσει κάπως σαν «η ισχύς εν τη ενώσει». Να τις βοηθήσει να ακουστούν.

Ξέραμε ότι μπαίναμε σε ένα τρικυμισμένο πέλαγος με ένα ...βαρκάκι.

Το 2006 επίσης δεν είχε ξεκινήσει καν ακόμα η παντοκρατορία των social media. Έχοντας βιώσει την μετάβαση από τη μια κατάσταση στην άλλη, σε τι θεωρείς ότι ωφέλησαν και σε τι έβλαψαν τα ΜΚΔ την ανεξάρτητη δισκογραφία;

Φαίνεται να την έχουν ωφελήσει. Είναι πράγματι έτσι όμως; Και σε τι βαθμό; Δεν έχω απάντηση σε αυτόν τον προβληματισμό ακόμη. Μακροδομικά μιλώντας, είναι πάρα πολύ νωρίς για να βγουν τελικά συμπεράσματα. Η παντοκρατορία των social media διαρκεί… πόσα χρόνια; Πόσα να πούμε; 7; 8; Λιγότερα; Ούτε 10 χρόνια δεν είναι πάντως. 10 χρόνια είναι πολλά για τη ζωή ενός ανθρώπου, αλλά ελάχιστα για την ιστορία.

Δείχνει θετικό καθώς στις μέρες μας θεωρητικά η οποιαδήποτε ιδιαίτερη καλλιτεχνική «φωνή» έχει αποκτήσει αυτό που δεν μπορούσε να έχει με την προηγούμενη κατάσταση πραγμάτων: το δικαίωμα πρόσβασης σε ευρύτερο κοινό. Έχει κλονιστεί το οικοδόμημα, έχουν αλλάξει (και είναι σε εξέλιξη ακόμη αυτή η αλλαγή) οι πρακτικές. Έχει κατακτηθεί το δικαίωμα στην πρόσβαση. Ουσιαστική πρόσβαση όμως τελικά υπάρχει; Και σε τι βαθμό;

Μένει να απαντηθούν στο κοντινό (;) μέλλον αυτά τα ερωτήματα.

Από πού εμπνευστήκατε το λογότυπο και την ονομασία της;

Δεν θέλαμε η υπό διαμόρφωση εταιρεία να έχει συγκεκριμένο ηχητικό στίγμα. Η ηχητική και στυλιστική πανδαισία που απολαμβάνουμε στις μέρες μας είχε από τότε ήδη αρχίσει να αναπτύσσεται. Ως ακροατές αγαπούσαμε να ακούμε ετερόκλητα «είδη». Δεν θέλαμε να δεθούμε σε ένα ηχητικό «άρμα». Μας ενδιέφερε το ιδιοσυγκρασιακό στίγμα κάθε καλλιτέχνη. Από εκεί προέκυψε το Puzzle. Το Puzzle Records όμως δεν μας άρεσε όπως ακουγόταν. Το Puzzle Music δεν μας άρεσε όπως έδειχνε στο χαρτί και στην οθόνη. Έτσι ενώθηκαν οι δύο λέξεις, γράφτηκαν με πλάγια γράμματα (προσέθετε μία ορμή αυτό). Αλλά το “c” στο τέλος εξακολουθούσε να ενοχλεί. Προσωπικά μου φαίνονταν πολύ παθητικό. Ένιωθα ότι χρειάζεται κάτι πιο ενεργητικό. Η ιδέα για το “k” στο τέλος ήρθε όταν διάβασα στο ένθετο του άλμπουμ “Re-arranging the 20th Century” του Gilan Atzmon ένα σύντομο θεωρητικό κείμενο για το τι ο ίδιος θεωρεί “musik” σε αντιπαράθεση με το “music”. Και αυτό ήταν. Εγένετο Puzzlemusik.

To λογότυπο ήταν πιο απλή υπόθεση. Είναι ένα πραγματικό κομμάτι παζλ. Τόσο απλά.

Ακόμη πάντως δεν μπορώ να συνηθίσω το γεγονός να βλέπω γραμμένο σε άρθρα τη λέξη Puzzlemusic αντί του σωστού Puzzlemusik. Μπορεί να είναι ιδιοτροπία μου, αλλά πάντα με ενοχλεί. Το έχω συνηθίσει μεν (συμβαίνει τακτικά) αλλά δεν μπορώ να το ξεπεράσω, δε.

Τι θα πρέπει να έχει ένας/μία μουσικός για να τον/την εντάξετε στο ρόστερ σας;

Εκτός από αυτό που ανέφερα πριν (το να έχει το προσωπικό του «ιδιοσυγκρασιακό στίγμα» δηλαδή) χρειάζεται να έχει όραμα σε βάθος χρόνου, εσωτερική ανάγκη για μουσική δημιουργία. Να μην θέλει απλώς να δοκιμάσει και μετά «βλέπουμε». Χτίζουμε τις συνεργασίες μας σε βάθος χρόνου. Δεν μας ενδιαφέρουν τα “on-off”. Άλλο τώρα τι έχει συμβεί στην πράξη κατά καιρούς. Υπάρχουν φορές που τα πράγματα δεν έρχονται όπως τα περιμένεις. Για καλό ή για κακό. Αλλά από την παραπάνω αφετηρία ξεκινάμε.

Επιπλέον εδώ και λίγα χρόνια μας είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεκινήσουμε μια νέα συνεργασία και να εντάξουμε νέο σχήμα/καλλιτέχνη στο ρόστερ μας. Τα κυβικά μας είναι λίγο-πολύ συγκεκριμένα. Αν αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε με όλο και περισσότερους καλλιτέχνες επειδή αγαπήσαμε τη μουσική τους και επειδή πληρούν τις υπόλοιπες προδιαγραφές τότε θα υπερβούμε τις δυνατότητες μας και τα πράγματα δεν θα γίνονται σωστά. Κι αν δεν γίνονται σωστά, τότε δεν μας ενδιαφέρει να γίνονται καθόλου.

Μου είναι πάντα ιδιαίτερα δύσκολο – θα έλεγα επίπονο - να λέω «όχι» σε ένα συνάδελφο καλλιτέχνη (μην ξεχνάμε ότι είμαι συνθέτης, στιχουργός, ενορχηστρωτής, παραγωγός, δημιουργός εν γένει), πόσο μάλλον όταν η δουλειά του μου αρέσει πολύ. Αλλά δεν γίνεται διαφορετικά. Χρειάζονται αρκετές ακόμη «Puzzlemusik» για να αφομοιώσουν και να αποτυπώσουν τον δημιουργικό οργασμό της εποχής μας. Το να ξεπεράσουμε τα δεδομένα όρια μας δεν είναι λύση για κανέναν.

Μία φορά στο τόσο ανακοινώνεται κάποια νέα συνεργασία. Το ποια είναι αυτή η συνεργασία κάθε φορά είναι συνδυασμός του τι ψάχνουμε (από την πλευρά μας) και σωστού timing (από την πλευρά του καλλιτέχνη). Παίζει τον ρόλο του και ο παράγοντας τύχη δηλαδή. Τύχη με την έννοια της «σύμπτωσης».

Μέσα στο φθινόπωρο θα ανακοινωθεί η συνεργασία μας με ένα σχετικά νεοσύστατο συγκρότημα από τη Θεσσαλονίκη.

Με την οικονομική κρίση - ειδικά όπως τη βιώνουμε στην Ελλάδα, με capital controls, πτωχεύσεις επιχειρήσεων κλπ - ποιοί είναι οι σημαντικότεροι σκόπελοι που πρέπει να ξεπερνά (ή και να προβλέπει) μία δισκογραφική κατά τη λειτουργία της;

Ο καθένας έχει τον τρόπο του φαντάζομαι να προβλέπει και να ξεπερνά τους σκοπέλους. Όχι απλώς οι εταιρείες αλλά και ο καθένας μας προσωπικά, ως ιδιώτης. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει συνταγή για αυτό.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το προφανές. Οι πωλήσεις cd και βινυλίων είναι – σε πραγματικά νούμερα – πολύ χαμηλές. Για όλες τις εταιρείες. Επιπλέον η ψηφιακή πώληση είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη στην Ελλάδα. Δεν «έπιασε» ποτέ.

Άρα δεν υπάρχουν έσοδα ικανά που να σου επιτρέπουν να αναπτυχθείς ως εταιρεία. Για παράδειγμα, δεν μπορείς να προσλάβεις προσωπικό, δεν μπορείς να κάνεις πραγματικά σοβαρές επενδύσεις. Λειτουργείς μόνιμα με πατέντα.

Οι χαμηλές πωλήσεις έχουν να κάνουν φυσικά με τις μεγάλες οικονομικές δυσκολίες που βιώνουμε λίγο-πολύ όλοι μας, αλλά αν σταθούμε μόνο σε αυτό δεν θα έχουμε δει την πλήρη εικόνα.

Πέρα από τα οικονομικά προβλήματα, έχει χαθεί το ενδιαφέρον του ευρύτερου κοινού για την αγορά μουσικής. Εννοώ ότι δεν ενδιαφέρεται το ευρύ κοινό για την αγορά μουσικής οπότε – πολύ φυσιολογικά – από τη στιγμή που ζορίζεται οικονομικά την έχει βγάλει από τις επιλογές του. Υπάρχει μία σειρά λόγων για τους οποίους εκτιμώ ότι έχει συμβεί αυτό. Είναι πολλοί και σύνθετοι για να αναφερθώ εδώ.

Αυτό που μπορώ να πω είναι όσο το κοινό δεν εκδηλώνει ουσιαστικό ενδιαφέρον για τη μουσική (όπως έκανε επί μακρόν στο παρελθόν) η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί.

Από τη μια είσαι μουσικός, από την άλλη είσαι και επιχειρηματίας. Πόσο δύσκολο είναι να συμβαδίσουν αυτές οι δυο ιδιότητές σου; Αλληλοτροφοδοτούνται ή δρουν εντελώς αυτόνομα και ανεξάρτητα; 

«Επιχειρηματίας», άουτς! (γελάει). Αντικειμενικά είμαι πολύ μακριά από το να θεωρηθώ επιχειρηματίας, αντιλαμβάνομαι το πνεύμα της ερώτησης, αλλά ποτέ δεν υπήρχε η δυνατότητα του «επιχειρείν» για εμένα. Για να το κάνεις αυτό χρειάζεται να έχεις κεφάλαια. Ή κέρδη από την συγκεκριμένη δραστηριότητα ώστε να επενδύεις τμήμα αυτών στην ανάπτυξη της επιχείρησης.

Με την εξαίρεση ενός αρχικού κεφαλαίου με το οποίο στην ουσία στήθηκε αρχικά η Puzzlemusik δεν υπήρξαν περαιτέρω κεφάλαια στην πορεία, και δεν υπήρξαν και κέρδη. Απλώς (αν και δεν είναι καθόλου απλό αυτό) η εταιρεία δεν «μπαίνει μέσα».

Δεν «μπαίνει μέσα» σε χρήματα, γιατί όσο αφορά στο κεφάλαιο προσωπικός χρόνος που συστηματικά επενδύεται στις εργασίες της Puzzlemusik «μπαίνει μέσα». Χρόνος που κάποιες φορές στο παρελθόν κόστιζε στην μουσική μου ιδιότητα.

Είναι πράγματι δύσκολο να συμβαδίσουν οι δύο αυτές ιδιότητες μου. Του μουσικού και του «επιχειρηματία» (εδώ θα μου επιτρέψεις τα πάρα πολλά εισαγωγικά). Αλληλοτροφοδοτούνται σε έναν βαθμό, αλλά τελικά αυτό που συνήθως συνέβαινε στην πράξη στο παρελθόν ήταν να κόβεται χρόνος από τη μουσική μου ιδιότητα για να αφιερώνεται στην Puzzlemusik.

Τα τελευταία λίγα χρόνια έχω βρει την ισορροπία και έχει πάψει σε μεγάλο βαθμό να συμβαίνει αυτό. Τα προηγούμενα χρόνια ήταν πιο προβληματικά όσον αφορά σε αυτήν την ισορροπία. Αυτό που μου έχει μείνει, ως ένα κάποιο συμπέρασμα, είναι ότι στο παρελθόν, αυτό δεν εκτιμήθηκε σε όλες τις περιπτώσεις όσο θα έπρεπε (όσο θα μπορούσε; - όπως θες πες το) να εκτιμηθεί. Δεν πιστεύω ότι είμαι διατεθειμένος να επιτρέψω να συμβεί αυτό ξανά στο μέλλον.

Είμαι πρώτα μουσικός.

Πώς προέκυψε η διανομή του “The Storyteller” του Γιώργου Κοντραφούρη και του Τρίο του στην Ιαπωνία; Και εν γένει, πώς (πρέπει να) κινείται μια δισκογραφική για συνεργασίες στο εξωτερικό; 

Δυστυχώς (και θα φανεί γιατί λέω «δυστυχώς» στη συνέχεια) … συμπτωματικά. Είχε βρεθεί ο Κοντραφούρης για ένα live στην Ιαπωνία, κάποιος του είχε δώσει ένα contact, ο Γιώργος το έδωσε σε εμένα, έγινε μια πρώτη επαφή, υπήρξε ενδιαφέρον, προχώρησε το πράγμα. Συνεχίστηκε με το “Perfumed Dreams” των Poly Quartet. Μετά, για λόγους που δεν είχαν να κάνουν με εμάς και τη συνεργασία αλλά με θέματα που αφορούσαν στον διανομέα τον ίδιο, διεκόπηκε η συνεργασία. Πρόσφατα ξεκίνησε πάλι. Με αφορμή το “Tora” του Alex Drakos Trio που επίσης βρήκε διανομή εκεί. Τους άρεσε πολύ.

Για να κάνει μια δισκογραφική συνεργασίες στο εξωτερικό χρειάζεται έναν άνθρωπο να ασχολείται αποκλειστικά με το να προσπαθήσει να στήσει ένα τέτοιο δίκτυο. Τελεία. Αλλιώς θα μιλάμε μια ζωή για συμπτώσεις.

Άρα μιλάμε για κεφάλαιο. Κεφάλαιο για να πληρώνεται αυτός ο άνθρωπος για ένα, δύο, τρία χρόνια προκειμένου να καταφέρει να στήσει ένα κερδοφόρο δίκτυο. Ή «κεφάλαιο». Να αφιερώσει δηλαδή αυτός ο άνθρωπος τον χρόνο του, για αυτό το διάστημα, χωρίς αμοιβή, και να αρχίσει να αμείβεται αφού στηθεί το δίκτυο.

Αν γνωρίζεις κάποιον/κάποια που κατ’ αρχήν να ενδιαφέρεται να επενδύσει το «κεφάλαιο» του, τότε ευχαρίστως να πιω έναν καφέ μαζί του!

Παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες δεν έχουμε καταφέρει να βρούμε κάποιον τέτοιον άνθρωπο προς το παρόν. Κι είναι μεγάλο κρίμα γιατί η σύγχρονη ελληνική μουσική σκηνή είναι εξαγώγιμο προϊόν με προοπτικές πλέον. Ιδιαιτέρως στο συναυλιακό κομμάτι (βλ. διεθνή Φεστιβάλ). Η πολιτεία δεν το γνωρίζει καν αυτό βέβαια, αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία.

Ακούγονται πολλά για την επιστροφή του βινυλίου, το θάνατο του cd και την κυριαρχία του ψηφιακού. Τι τελικά από τα τρία ισχύει;

Αχ… αχ, αχ. Ναι, αυτό. Οι εκφράσεις αυτές που έχουν γίνει τσίχλα τα τελευταία λίγα χρόνια. Σε ευχαριστώ για την ερώτηση!

Συνοπτικά:

-«η επιστροφή του βινυλίου»: Με την έλευση του cd, το βινύλιο πράγματι συρρικνώθηκε σε υπερβολικό βαθμό, αν και δεν εξαφανίστηκε τελείως ποτέ, και τώρα που πράγματι επέστρεψε δεν επέστρεψε στον βαθμό που εκτιμά κανείς ακούγοντας όλη αυτήν την κουβέντα. Πέρα από τα στατιστικά νούμερα, έχει σημασία να βλέπουμε τα πράγματα και σε πραγματικούς αριθμούς.

-«ο θάνατος του cd»: Ακούω για τον θάνατο του cd εδώ και δέκα χρόνια. Τα τελευταία λίγα χρόνια ως τετελεσμένο γεγονός. Αν είναι έτσι τότε γιατί υπάρχουν ακόμη cd; γιατί κυκλοφορούν σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό οι καινούργιες κυκλοφορίες και σε cd; Συχνά δε, μόνο σε cd; (όσον αφορά στον φυσικό φορέα).

-«η κυριαρχία του ψηφιακού»: Αυτό είναι το καλύτερο από όλα. Ας αφήσουμε στην άκρη τα στατιστικά κι ας δούμε τα πραγματικά νούμερα. Το τραγούδι που διεθνώς είχε τα περισσότερα downloads το πρώτο τρίμηνο του 2017 είναι το “Shape Of You” του Ed Sheeran, με 546.000 downloads. Το πιο επιτυχημένο δηλαδή single του πρώτου τριμήνου του 2017 είχε 546.000 πωλήσεις. Να το συγκρίνουμε αυτό το νούμερο με το πόσα 7” είχε πουλήσει το no.1 του πρώτου τριμήνου του 1957 ή του 1967 ή του 1977 ή του 1987; Να το συγκρίνουμε με το πόσα cd-singles είχε πουλήσει διεθνώς το no.1 του πρώτου τριμήνου του 1997; Είμαστε σίγουροι ότι θέλουμε να το συγκρίνουμε;

Αν κάτι «πέθανε» δεν είναι το cd (ή το βινύλιο) αλλά το ενδιαφέρον του κοινού (με την ευρεία έννοια και όχι με την έννοια του μουσικόφιλου κοινού) για την μουσική. Επανέρχομαι σε αυτό γιατί το θεωρώ τον ακρογωνιαίο λίθο του προβλήματος. Αν κάτι κυριαρχεί δεν είναι το ψηφιακό αλλά η «διαγώνια» όπως την ονομάζω ακρόαση η οποία οφείλεται στην υπερ-προσφορά και στην υπερ-έκθεση στη μουσική (απόρροια του ψηφιακού αυτό το τελευταίο). Οι φορείς της μουσικής (βινύλιο, κασέτα, cd, ψηφιακό, ότι άλλο έρθει στο μέλλον) έρχονται και παρέρχονται. Η πίτα μοιράζεται και ξαναμοιράζεται. Όλα έχουν τα πλεονεκτήματα τους και τα μειονεκτήματα τους.

Υπάρχουν σχέδια για συνέχιση του Puzzlemusik Festival;

Από σχέδια άλλο τίποτα. Ή μήπως θα έπρεπε να πω όνειρα; («Σχέδιο» είναι κάτι που αργά ή γρήγορα το φέρνεις σε πέρας…)

Το πρώτο Puzzemusik Festival έγινε το 2013. Το δεύτερο (αν και δεν ονομάστηκε ποτέ έτσι) ήταν το «10 χρόνια Puzzlemusik» κι έγινε το φθινόπωρο το 2016. Με αυτούς τους ρυθμούς το 3ο θα γίνει το 2019 στην καλύτερη περίπτωση.

Είναι κάτι που δεν το συζητάμε καθόλου αυτή τη στιγμή.

Μπορείς να αναφέρεις κάποιες κυκλοφορίες της Puzzlemusik για τις οποίες είσαι ιδιαίτερα περήφανος και τους λόγους για αυτό;

Θα ακουστεί κλισέ αλλά είναι η πραγματικότητα. Είμαι περήφανος για όλες τις κυκλοφορίες της Puzzlemusik. Δεν είμαστε μια εταιρεία που κυκλοφορεί άλμπουμ ασκόπως ή που επιλέγει τις κυκλοφορίες της με μόνο κριτήριο το κέρδος. Ως εκ τούτου υπάρχουν διαφορετικοί και ιδιαίτεροι λόγοι για κάθε κυκλοφορία ξεχωριστά που με κάνουν υπερήφανο για αυτήν.

Τι μπορούμε να περιμένουμε από τη Puzzlemusik το επόμενο διάστημα;

Παρά τις δυσκολίες θα υπάρξει μάλλον έντονη δραστηριότητα, καθώς ούτε εμείς το βάζουμε κάτω, ούτε οι συνεργαζόμενοι καλλιτέχνες. Το φθινόπωρο η πρώτη κυκλοφορία θα είναι ένα digital-single των Playground Theory, προπομπός του 3ου άλμπουμ τους το οποίο θα κυκλοφορήσει μήνες μετά.

Εντωμεταξύ πολλοί από τους καλλιτέχνες της Puzzlemusik βρίσκονται ήδη στο στούντιο ή βρίσκονται στο στάδιο των μίξεων: O Μπάμπης Παπαδόπουλος (με την ίδια ομάδα μουσικών που συμμετείχε στο προηγούμενο άλμπουμ του και τον πλαισιώνει τα τελευταία χρόνια στις συναυλίες του, οι Jane Doe (οι οποίοι φέτος συμπληρώνουν δέκα χρόνια δισκογραφίας), ο Σωτήρης Δεμπόνος. Επίσης, με τη Μαρία Λατσίνου και τους μουσικούς μας ηχογραφήσαμε τον Ιούλιο το επόμενο στούντιο άλμπουμ μας σε μια αγροικία στη Λάρυμνα Φθιώτιδας! Μείναμε μία εβδομάδα εκεί, ήταν σπουδαία εμπειρία, όλα πήγαν περίφημα και τώρα βρισκόμαστε στη διαδικασία των μίξεων τις οποίες έχει αναλάβει ο Μανώλης Αγγελάκης ο οποίος ήταν και ο ηχολήπτης μας στην Λάρυμνα. Επιπλέον, όπως ανέφερα και νωρίτερα θα ανακοινωθεί το φθινόπωρο η συνεργασία της Puzzlemusik με νέο συγκρότημα από τη Θεσσαλονίκη.

Δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη το ακριβές πρόγραμμα των κυκλοφοριών. Αλλά πάντως μέσα στην σεζόν 2017-2018 θα κυκλοφορήσουν όλα τα παραπάνω.

Υπάρχουν άνθρωποι τους οποίους θα ήθελες να ευχαριστήσεις δημόσια για την (όποιου είδους) στήριξη έχουν παράσχει στην Puzzlemusik;

Είναι πολλοί οι άνθρωποι που έχουν βοηθήσει και στηρίξει την Puzzlemusik από την ίδρυση της ήδη, μέχρι τις μέρες μας. Στο παρελθόν (ιδιαίτερα πέρσι το φθινόπωρο με αφορμή το φεστιβάλ «10 χρόνια Puzzlemusik») τους ευχαριστήσαμε και δημόσια. Δεν θα ήθελα να το επαναλάβω και να ρισκάρω να ξεχάσω να τους αναφέρω όλους που έχουν βοηθήσει όλα αυτά τα χρόνια. Εξάλλου… they know who they are! Αυτό που θα ήθελα να προσθέσω με την ευκαιρία είναι πως τέτοια εγχειρήματα με ιδιαιτερότητα, όπως αυτό της Puzzlemusik, δεν μπορούν να σταθούν χωρίς πάσης φύσεως έμπρακτη υποστήριξη. Ειδικά στην εποχή μας.

Θα χρησιμοποιήσω όμως την ευκαιρία που μου δίνεις για να ευχαριστήσω το κοινό που μας υποστηρίζει με την αγορά άλμπουμ. Είναι το κύριο έσοδο για εμάς, και αυτό που εξασφαλίζει την βιωσιμότητα της Puzzlemusik. Αν μειωθεί ή -πολύ χειρότερα- σταματήσει αυτό, δεν θα είμαστε σε θέση να συνεχίσουμε.

Οι δεκαετίες είθισται να είναι ένα σημείο απολογισμού. 10 χρόνια μετά, ποιούς στόχους της έχει πετύχει η Puzzlemusik και ποιούς βάζει για τα επόμενα 10 χρόνια;

Δεν μπορώ να πω ότι η Puzzlemusik δεν έχει πετύχει κάποιους από τους βασικούς στόχους που έθεσε εξ αρχής: Λειτουργεί σαν μία «πλατφόρμα» που βοηθάει τις ιδιαίτερες και «δημιουργικές» φωνές να ακουστούν, έχει σταθερή παρουσία, αναγνωρισιμότητα, «πρόσωπο» και είναι ένα label που έχει καταφέρει να εμπνέει εμπιστοσύνη τόσο σε μουσικούς και σε ανθρώπους του χώρου, όσο και στο μουσικόφιλο κοινό. Ο κόπος όμως ήταν και παραμένει δυσανάλογος σε σχέση με τα αποτελέσματα. Ή πιο σωστά, τόσος κόπος και σοβαρή δουλειά θα μπορούσε θεωρητικά να είχε οδηγήσει και στην επίτευξη επιπλέον στόχων, όπως η διεύρυνση του κοινού που παρακολουθεί συστηματικά τις κυκλοφορίες της, το ποσοστό διείσδυσης στα ραδιοφωνικά μέσα, οι πιο συχνές και ουσιαστικές συνεργασίες με το εξωτερικό κλπ.

Αντ’ αυτού, στο σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα ο κυρίως ρεαλιστικός στόχος για το μέλλον είναι να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε. Πράγμα διόλου αυτονόητο. Τα υπόλοιπα που σκεφτόμαστε είναι μάλλον όνειρα, παρά στόχοι. Σε σχεδόν καθημερινή βάση κερδίζουμε ή χάνουμε μικρές ή μεγάλες «μάχες». Όσο αντέχουμε θα το πολεμάμε. Είτε είναι 10 μήνες, είτε είναι 10 χρόνια.