Πολλές φορές αυτά που δεν έχεις καθορίζουν τις επιλογές σου
Το κορίτσι με το θέρεμιν σε νέους περιπετειώδεις δρόμους. Η Μαριάννα δεν θα μπορούσε να μην ρωτήσει...
Η May Roosevelt αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα sui generis καλλιτέχνιδας της ελληνικής σκηνής - και όχι μόνο επειδή το όνομά της έχει ταυτιστεί με το θέρεμιν. Κυρίως γιατί μεταπηδά με ευκολία από είδος σε είδος, πειραματίζεται πάνω σε αυτό και το φέρνει στα μέτρα της, καθιστώντας το μοναδικό και ξεχωριστό. Το “Junea” έχει μπει από τώρα στην ενδεκάδα μου με τους καλύτερους ελληνικούς δίσκους του 2017.
Εν πρώτοις, συγχαρητήρια για το “Junea”, είναι εξαιρετική δουλειά. Μπορείς να μου περιγράψεις τον τρόπο και τις συνθήκες ηχογράφησης;
Σ' ευχαριστώ πολύ! Ο δίσκος γράφτηκε ως συνήθως στον υπολογιστή, στο home studio μου. Εκεί έκανα όλη την παραγωγή του δίσκου - σύνθεση, ηχογραφήσεις, sound design και το pre-mix. Για την τελική μίξη του ήχου δούλεψα μαζί με τον πολύ καλό ηχολήπτη και συνεργάτη μου Χρήστο Μέγα και πήγαινα στο δικό του studio σχεδόν καθημερινά για μερικούς μήνες.
Από πού προέκυψε το όνομα “Junea” και τι συμβολίζει για εσένα αυτός ο χαρακτήρας;
Το όνομα προέρχεται από τη λέξη Ιούνιος. Στα ελληνικά διαβάζεται «Ιουνία» και για μένα σημαίνει την αρχή του καλοκαιριού. Η λέξη περιέχει και ένα παιχνίδι με την έννοια του νέου, του καινούργιου και για αυτό γράφεται “Junea” και όχι “Junia”.
Όπως και σε όλες τις δουλειές σου άλλωστε, το artwork είναι ιδιαίτερα προσεγμένο και «συμβατό», αν μπορώ να χρησιμοποιήσω την έκφραση, με τη μουσική. Πώς κατέληξες στην ανδροειδή αυτή μορφή για την Junea και τι αποτέλεσε την πηγή έμπνευσής της;
Αυτό είναι το ζητούμενο σε κάθε εξώφυλλο, να μεταφέρεται κάτι από την αίσθηση του δίσκου στο artwork. Η μορφή της Junea έγινε με βάση το πρόσωπο μου σε ένα πρόγραμμα τρισδιάστατης σχεδίασης και στην ουσία είναι ένα πορτρέτο με ψηφιακά μέσα. Μέσα σε αυτό το πρόγραμμα, το τρισδιάστατο αντικείμενο έχει φωτογραφηθεί με orthographic camera, μια κάμερα που δεν αποτυπώνει την αίσθηση του βάθους, και το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο, κάνει την εικόνα να δείχνει εξωπραγματική.
Έχω την αίσθηση ότι το cyberpunk αποτέλεσε μια βασική επιρροή στο δίσκο, τόσο στον ήχο όσο και στο artwork. Ωστόσο, από το “Junea” λείπει η επιθετικότητα και ο μηδενισμός που χαρακτηρίζει το είδος - αντίθετα, διέκρινα έναν ευαίσθητο λυρισμό. Αν κάνω λάθος και δεν ισχύει αυτή η αίσθησή μου, ποιές ήταν οι επιρροές σου για τη δημιουργία της - μουσικές και μη;
Καταλαβαίνω τα κοινά που βρίσκεις με το cyberpunk, αλλά η αλήθεια είναι πως δεν είχα ασχοληθεί και ούτε είχα επηρεαστεί από αυτό το είδος. Αν με έχει επηρεάσει κάτι μουσικά, αυτό είναι η μουσική που μου φτιάχνει την διάθεση. Αυτή ήταν και η γραμμή που κράτησα για την δημιουργία του δίσκου, που αναζήτησα ως διαδικασία και αποτέλεσμα, και αυτό που ήθελα να μοιραστώ. Γενικά τις περιόδους που δουλεύω πάνω σε έναν δίσκο δεν ακούω άλλη μουσική εκτός αν θέλω να μελετήσω κάτι πολύ συγκεκριμένο, για να μην επηρεάζομαι αλλά και για να ξεκουράζονται τα αυτιά μου. Έμπνευση ή συνάφεια έβρισκα σε εικόνες που συνήθως απεικόνιζαν τοπία, land art ή εικαστικές εγκαταστάσεις και σε καλλιτέχνες ή αρχιτέκτονες όπως ο Antonio Gaudi, ο Alexander Calder, και ο James Turrell.
Δεν έχω το κείμενο των στίχων, οπότε δεν μπορώ να είμαι 100% σίγουρη για την ακόλουθη διαπίστωση. Νομίζω όμως ότι και οι στίχοι όσο και εκφορά τους δεν ακολουθούν απόλυτα την ορθή γραμματική και σύνταξη, με αποτέλεσμα το άκουσμα να ακούγεται οικείο μεν, εξωπραγματικό δε - σαν η Junea να είναι κάτι τελείως διαφορετικό από εμάς, ειδικά σε συνδυασμό με τα πολλαπλά ηχητικά στρώματα. Ισχύει κάτι τέτοιο; Ακόμα και αν όχι, αυτή η αίσθηση του εξωπραγματικού ήταν επιδιωκόμενη;
Προσπαθώ να είμαι σωστή γραμματικά και συντακτικά αλλά εάν κάποιοι στίχοι ακούγονται εξωπραγματικοί ίσως φταίει απλώς το ότι είναι στα ιαπωνικά! Η φωνή με ενδιέφερε περισσότερο σαν ηχόχρωμα, και λιγότερο το περιεχόμενο του λόγου, γιατί μέχρις στιγμής προσπαθώ αυτά που θέλω να εκφράσω να τα μεταδώσω με την μουσική και την σύνθεση. Ο τρόπος που την επεξεργάστηκα συμβάλλει στην ατμόσφαιρα που ήθελα να δημιουργήσω και νομίζω πως αυτή θα χαλούσε εάν η φωνή ακουγόταν ξεκάθαρα παντού. Εκτός αυτού, πολλές φορές αυτά που δεν έχεις καθορίζουν τις επιλογές σου γιατί σε οδηγούν σε εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης των μέσων που διαθέτεις. Ένας διαφορετικός χώρος ηχογράφησης ή ένα διαφορετικό μικρόφωνο μπορεί και να οδηγούσαν σε άλλο αποτέλεσμα.
Στην πορεία σου, με έχει εντυπωσιάσει πολύ η εναλλαγή στις επιλογές σου για τη δημιουργία των δίσκων σου. Από το κονσεπτ του "Panda" πήγες στο παιχνίδι με την ελληνική παράδοση του "Haunted", ακολούθησαν οι συνθέσεις πάνω στα ποιήματα του Χριστιανόπουλου και τώρα δημιούργησες τον κόσμο της Junea. Με ποιον τρόπο αποφασίζεις το εκάστοτε επόμενο βήμα στη δημιουργική σου πορεία;
Όταν τελείωνα τις σπουδές μου στο graphic design, η σχολή στην οποία πήγαινα διοργάνωνε μια έκθεση με τις εργασίες των αποφοίτων. Στην γκαλερί είχαμε όλοι από έναν μικρό χώρο που μπορούσαμε να εκθέσουμε αυτά που φτιάξαμε τα προηγούμενα χρόνια, όμως αποφάσισα σε αυτόν τον χώρο που μου δόθηκε να μην βάλω κάποια εργασία μου, αλλά να φτιάξω μια νέα αφίσα σε δικό μου ελεύθερο θέμα. Να είναι δηλαδή κάτι περισσότερο από μια επίδειξη των σχεδιαστικών μου ικανοτήτων, και ίσως να έχει και κάτι να πει σε αυτούς που θα το δουν. Κάπως έτσι κινούμαι και με τους δίσκους. Θέλω να μοιράζομαι αυτά που εκτιμώ και αυτά που έχουν νόημα και σημασία για μένα, τα οποία πηγάζουν από τους προβληματισμούς μου και από όσα που με απασχολούν την κάθε περίοδο.
Τι αλλάζει στη δημιουργική διαδικασία όταν η μουσική γράφεται «κατά παραγγελία» για ένα θεατρικό έργο, όπως έκανες για το "Σκυλί του Ωρίωνα" και όταν γράφεται για δική σου προσωπική δουλειά;
Η μουσική «κατά παραγγελία» μοιάζει περισσότερο με την εργασία ενός μεταφραστή που μεταφέρει το κείμενο στην δική του γλώσσα. Ο δίσκος με την μουσική σε ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου μοιάζει πολύ με ελεύθερη μετάφραση, όμως το να διαλέγεις εσύ το θέμα σου έχει ουσιαστική διαφορά. Έτσι, όταν κουμπώνουν καλά σκηνοθέτης και συνθέτης με το θέμα του έργου, τότε το αποτέλεσμα είναι φανταστικό, και η μουσική στέκεται και ως αυτόνομο έργο έξω από την ταινία ή την παράσταση. Αλλά αυτός είναι ένας πολύ σπάνιος, ιδανικός και τυχερός συνδυασμός.
Η ιδιότητά σου ως γραφίστριας είναι κάτι που θεωρείς ότι επηρεάζει τη μουσική που δημιουργείς και τούμπαλιν; Ή προτιμάς να διαχωρίζεις απόλυτα τις δυο αυτές τέχνες που υπηρετείς και να λειτουργείς αυτόνομα γα την κάθε μια;
Η γραφιστική ανήκει στον τομέα των εφαρμοσμένων τεχνών και για αυτό στην καθημερινότητα μου είναι διαχωρισμένες. Οι σπουδές όμως στο design έχουν επηρεάσει τον τρόπο που σκέφτομαι συνολικά γύρω από έναν δίσκο. Επίσης ένας καθηγητής στο μάθημα της οπτικής επικοινωνίας μας είχε διδάξει 3 στοιχεία για μια καλή σύνθεση: την αντίθεση, τον ρυθμό και την αρμονία. Δεν έχει και αυτό μια εφαρμογή στη μουσική;
Φαντάζομαι ότι θα έχεις βαρεθεί να σε ρωτάνε σχετικά, αλλά πλέον το όνομά σου στην Ελλάδα έχει πρακτικά γίνει ταυτόσημο με το θέρεμιν, ένα εξαιρετικά δύσκολο όργανο. Τι αγαπάς σε αυτό, ώστε να το υπηρετείς τόσο πιστά και τίμια;
Πράγματι υπάρχει μια μικρή κασέτα που μπαίνει σε λειτουργία κάθε φορά που με ρωτάνε για το θέρεμιν, σαν μήνυμα αυτόματου τηλεφωνητή! Παρ' όλα αυτά μου αρέσει πάρα πολύ να μιλάω για αυτό σε όσους έρχονται με απορίες μετά τις συναυλίες μου, μου δίνει μεγάλη χαρά! Το θέρεμιν είναι ένα σχετικά νέο όργανο και ακόμα ανακαλύπτουμε τεχνικές και μεθόδους, που πιστεύω ότι είναι διαφορετικές και προσωπικές για τον καθένα. Μέχρι στιγμής αυτή η διαδρομή της ανακάλυψης έχει κρατήσει θερμό το ενδιαφέρον μου. Αλλά το αγαπώ γιατί εκφράζομαι μέσα από αυτό ειλικρινά και άμεσα, και αυτό γιατί είναι πολύ ευαίσθητο στον χειρισμό του, η ελάχιστη κίνηση, ακόμα και αυτή της αναπνοής μπορεί να επηρεάσει το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Είναι ένα όργανο πολύ πλούσιο εκφραστικά.
Ποια είναι τα πλάνα σου μετά τη δημιουργία του “Junea” - βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα;
Στα κοντινά μου σχέδια είναι οι παρουσιάσεις του δίσκου, και στα λίγο πιο μακροπρόθεσμα να ολοκληρώσω κάποια νέα κομμάτια που δουλεύω τον τελευταίο καιρό.