Ο Γιώργος Καρράς για 'Τα Υλικά Της Χαράς'

Συνομιλία με τον Κώστα Καρδερίνη. Για τον δίσκο, τα υλικά του, τις λέξεις, τους ήχους, τα σχέδια

 

Τα Υλικά Της Χαράς... μάζευέ τα πετραδάκι-πετραδάκι. Είναι Πολλά... τ’ αδέρφια μου. Ο Ιησούς Εγκαταλείπει Τον Πατέρα Του...  και μου ζήτησε τσιγάρο. Η Αγάπη... μια στιγμή μόνο χαράς κι έλαμψε όλη. Μέρα Τη Μέρα... πώς παροπλίσαν τη φωνή σου. Το Φως... παρήγορο. Δίχως Καμιά Αυταπάτη... πού θ’ ακουμπήσεις. Τα Γυμνά Δέντρα... θυμίζουν την ερημιά σου. Θηρίο Αγαπημένο... πόσα χρόνια περάσαμε μαζί. Τα Λόγια Των Ποιητών... πάρε προσεκτικά και ζέστανε... σε φιλικό σκοτάδι...

Τα ποιήματα του Ανέστη Ευαγγέλου, δέκα από αυτά τα ξεχασμένα, λέξεις που φώλιασαν και χουχούλιασαν στην μουσική του Γιώργου Καρρά. Κι έγιναν μουσικά ταξίδια. Κι έγιναν ξόρκια και έπεα φτερωτά κι άνοιξαν πανιά να κάνουν τον γύρο του κόσμου, να αρμενίσουν στους ανοιχτούς ορίζοντες της δημιουργίας. Τι λέει για όλα αυτά ο μετασχηματιστής τους;

- Πώς «συναντηθήκατε» με τον Ευαγγέλου [1937-1994];

Τελείως τυχαία. Διάβασα κάπου ένα ποίημά του, το «Είναι Πολλοί», το οποίο με συγκλόνισε. Ήταν τότε που έγραφα ακόμα τον πρώτο προσωπικό δίσκο, τις ‘Ασκήσεις Απλότητας’. Άρχισα να τον ψάχνω ως ποιητή. Ήταν εποχή πανδημίας και είχα πολύ χρόνο για ψάξιμο. Στο διαδίκτυο βρήκα μια συλλογή με όλα του τα ποιήματα. Σκέφτηκα πως όταν ανοίξουν τα μαγαζιά –ήταν ακόμη κλειστά λόγω πανδημίας– θα πάω να αγοράσω αυτό το βιβλίο.

Εντωμεταξύ, είχα πει σε έναν φίλο ότι μου άρεσε πολύ αυτό το ποίημα και πως θέλω να κάνω κάτι με αυτό και την επόμενη φορά που βρεθήκαμε να πιούμε καφέ μου χάρισε το βιβλίο του Ευαγγέλου. Τότε άνοιξε για μένα ένα κουτί με δώρα και αμέσως μπήκα στη διαδικασία να μελοποιήσω κάποια ποιήματά του. Ύστερα έψαξα να βρω τη σύζυγο του ποιητή, την κυρία Ντίνα, για να της ζητήσω την άδεια να τα χρησιμοποιήσω.

- Η σειρά των κομματιών δεν μοιάζει τυχαία. Λένε μια ιστορία όλα μαζί;

Δεν το έχω σκεφτεί αυτό, αλλά ναι, μπορεί να λένε μια ιστορία!

- Έχω την αίσθηση ότι προσπαθείς να ξορκίσεις έναν δαίμονα!

Mάλλον o ποιητής προσπαθεί. Φυσικά με αγγίξανε τα ποιήματα και θέλησα να τους βάλω μουσική. Δεν ξέρω αν συμβαίνει αυτό με τον δαίμονα. Πολύ πιθανό να συμβαίνει και να μην το έχω συνειδητοποιήσει. Με συνεπήρε ο λόγος του. Είναι απλός, καθημερινός και ανεπιτήδευτος. Ταυτίστηκα με κάποια ποιήματά του.

- Μίλησέ μου για την μπάντα και για το Αρκαδικόν.

Όπως ανέφερα προηγουμένως, τον καιρό που έγραφα τον πρώτο μου δίσκο είχα ήδη μελοποιήσει κάποια ποιήματα του Ευαγγέλου. Τότε ένας καλός φίλος, ο Ηρακλής Ιωσηφίδης –κοντραμπασίστας που ηχογραφούσαμε μαζί και κάναμε αρκετή παρέα– μου πρότεινε για κιθαρίστα τον Άγγελο Μπουρνά που μαζί με τον αδερφό του, τον Θεόδωρο, έχουν το στούντιο «Αρκαδικόν». Σαν τρίο –ο Ηρακλής, ο Άγγελος κι εγώ– ταιριάξαμε πολύ, και ως μουσικοί και ως άνθρωποι. Οι δε Μπουρνάδες είναι εξαιρετικά παιδιά, Αρκάδες από την Τρίπολη, που βάζουν πολύ μεράκι στη δουλειά τους και με βοήθησαν πολύ. Όλες οι ηχογραφήσεις, η παραγωγή, η μίξη και το mastering του δίσκου έγιναν εκεί, στο στούντιο «Αρκαδικόν», από τον Άγγελο και τον Θεόδωρο. Στις ηχογραφήσεις με βοήθησαν επίσης με τη συμμετοχή τους πολλοί μουσικοί αλλά και μερικοί παλιοί φίλοι.

- Ο Γεώργιος Μπαντούκ Αποστολάκης έπαιξε φυσαρμόνικα!

Ο Μπαντούκ είναι σαν το κερασάκι στην τούρτα. Φίλος από τα μέσα των ’80s. Του έστειλα το κομμάτι «Το Φως» –διότι ζει στην Φινλανδία– και αφού μου έστειλε πίσω 3-4 επιλογές διαλέξαμε αυτό που ακούγεται στον δίσκο.

- Στις ενορχηστρώσεις σου χρησιμοποιείς και κλασικά / παραδοσιακά όργανα.

Εκτός της φυσαρμόνικας, υπάρχει γκάιντα (Βαΐτσης Χαρακοπίδης), θέρεμιν (Εύα Ντούρου), τσέλο (Λίλα Μανώλα), κλαρινέτο (Δημήτρης Κριτσίμης), σαξόφωνο (Chris Duke), κοντραμπάσο και μεταλλόφωνο (Ηρακλής Ιωσηφίδης). Στα δε τραγούδια «Η Αγάπη» και «Τα Γυμνά Δέντρα» έχουμε και τη συμμετοχή μικρής χορωδίας (Νατάσσα Δαλιάκα, Νίκος Κουσούλης, Ελευθερία Αγγελίτσα, Χρύσα Τουμανίδου). Μου αρέσει να δοκιμάζω όργανα που δεν είναι απαραίτητα συνυφασμένα με τη ροκ μουσική. Υπάρχουν φέρ’ ειπείν κάποιοι μεταλλικοί ήχοι που οφείλονται σε χτυπήματα... τενεκέδων! Και μιας και αναφερθήκαμε στους συντελεστές, να συμπληρώσω ότι στις κιθάρες και στα φωνητικά είναι ο Άγγελος Μπουρνάς, στα τύμπανα ο Γιάννης Βούλγαρης, ενώ κάποια φωνητικά έχουν συνδράμει δύο φίλοι από τα παλιά, ο Βαγγέλης Φιλαΐτης Χαχόλος και ο Τάκης Μπόζογλου.

- Για την περίφημη μπασογραμμή σου τι λες;

Προφανώς τους κάνει εντύπωση ο τρόπος που παίζω. Δεν είμαι βιρτουόζος, το ξέρω, αλλά για να λένε για τις μπασογραμμές μου, μάλλον κάποια καλή εντύπωση αφήνω.

- Σκέπτεσαι κάποια λάιβ παρουσίαση του δίσκου;

Οπωσδήποτε θα γίνει παρουσίαση του δίσκου στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη αλλά και όπου αλλού προκύψει. Είμαστε σε συνεννοήσεις με διάφορους χώρους και μόλις οριστικοποιηθούν οι τελευταίες λεπτομέρειες θα γίνουν και οι σχετικές ανακοινώσεις.

- Το μουσικό τοπίο της πόλης πως το βλέπεις;

Το παρακολουθώ όσο μπορώ. Σίγουρα γίνονται πράγματα στην πόλη –υπάρχουν μουσικοί και γκρουπ– αλλά δεν είναι εύκολο να προχωρήσουν παρακάτω. Είναι πολυπαραγοντικό το ζήτημα αλλά και εδώ στη Θεσσαλονίκη είμαστε κάπως δυσκίνητοι. Έχω την αίσθηση ότι στην Αθήνα ο κόσμος ψάχνει πιο πολύ, βλέπει, ακούει, συμμετέχει, στηρίζει.

- Όλα αυτά τα γκρουπ αυτομανατζάρονται!

Ο μάνατζερ θα πρέπει να έχει όφελος για να το κάνει. Πρέπει να τρέχει, να παίρνει τηλέφωνα, να κλείνει εμφανίσεις, κ.λπ. Αν γίνεται συναυλία με 50 άτομα μόνον, ποιος θα πρωτοπληρωθεί και ποιος θα θέλει να ασχοληθεί σαν μάνατζερ;

- Όταν έχεις απομακρυνθεί επί μακρόν, πώς επιστρέφεις;

Είναι σαν να ξεκινάς από την αρχή. Απλά εγώ είχα την τύχη και την ευλογία να έχω δίπλα μου ανθρώπους που μου συμπαραστέκονται και με βοηθούν. Κάποιοι άνθρωποι με στήριξαν πολύ κι αυτό μου έδωσε δύναμη και κουράγιο. Αισθάνομαι τυχερός που αυτοί οι άνθρωποι με αγαπάνε και νιώθω ευγνωμοσύνη γι’ αυτό.

- Το διαδίκτυο βοηθάει;

Ειλικρινά, δεν έχω καταλάβει ακόμα πώς ακριβώς λειτουργεί! Για τα δικά μου πράγματα έχω ανθρώπους που τους συμβουλεύομαι και με βοηθάνε. Παλιά πηγαίναμε σε στέκια, σε πανεπιστήμια και σε μαγαζιά και κολλούσαμε αφίσες Α4 που είχαμε προηγουμένως φωτοτυπήσει στην Μελενίκου. Τώρα ήρθαν άλλες εποχές.

- Είσαι γέννημα-θρέμμα Νεαπολίτης. Η γειτονιά σε γνωρίζει;

Κάποιοι με ξέρουν και γνωρίζουν ποιος είμαι και τι έχω κάνει. Δεν είμαι απροσπέλαστος αλλά δεν κυκλοφορώ πολύ. Άλλοι με ξέρουν ως γείτονα· μου λένε «καλημέρα», τους λέω κι εγώ, κι αυτό είναι.

- Αυτός ο δίσκος θα μπορούσε ίσως να γίνει παράσταση;

Ίσως. Εγώ δεν ξέρω να το κάνω, ούτε έχω τις γνώσεις. Αν κάποιος το σκεφτεί και το κάνει, μπράβο του.

- Σε απασχολεί ακόμη η ποίηση του Ευαγγέλου;

Με τον κυρ Ανέστη, τον οποίο δυστυχώς μόνο πρόσφατα ανακάλυψα, αισθάνομαι πολύ κοντά και ότι ακουμπάω στη σκέψη του. Εξακολουθώ να ψάχνω οπουδήποτε καλούς στίχους αλλά... οι «λογαριασμοί» μαζί του σίγουρα δεν τελείωσαν!

- Ο στίχος έχει πια μετακινηθεί προς την μουσική απαγγελία.

Μ’ αρέσει ο στίχος όταν σε βάζει σε σκέψεις. Στη χιπ χοπ τα νέα παιδιά χρησιμοποιούν λόγο απλό που τον αισθάνονται οικείο και τον καταλαβαίνουν γιατί έτσι μιλάνε στην καθημερινότητά τους. Μ’ αρέσουν κάποια κομμάτια αν και προσωπικά προτιμώ τον πιο λογοτεχνικό στίχο, με λόγο που έχει ποιητικότητα.

Ακούω και ξένο χιχ χοπ. Αυτοί οι άνθρωποι δοκιμάζουν και προχωράνε μουσικά. Εδώ βάζουμε ένα μπιτ και πάνω σ’ αυτό λέμε λόγια χωρίς να μας πολυενδιαφέρει το μουσικό μέρος. Νομίζω ότι υπάρχει έδαφος να ψαχτούν και πιο μουσικά τα παιδιά που κάνουν χιπ χοπ στην Ελλάδα.

- Το εξώφυλλο μου θυμίζει το π [1998] του Αρονόφσκι.

Το εξώφυλλο του δίσκου αλλά και όλη τη γραφιστική σχεδίαση επιμελήθηκε ο Νίκος Εξαρχόπουλος, στον οποίο δώσαμε να ακούσει τα τραγούδια ώστε να εμπνευστεί από αυτά. Το συγκεκριμένο σχέδιο μου έκανε εντύπωση και το ξεχώρισα αμέσως. Η ιδέα είναι ότι πρόκειται για μια γλώσσα επικοινωνίας μέσω της οποίας μπορεί ο καθένας να βρει τα υλικά της χαράς.

(Το νέο άλμπουμ του Γιώργου Καρρά Τα Υλικά Της Χαράς κυκλοφορεί σε βινύλιο, CD και digital download από την Submersion Records. Είναι επίσης διαθέσιμο για streaming σε όλες τις μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες)

Όλες οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν από τον Νίκο Κωστόπουλο στον χώρο του Pheno.