Συνομιλία με την Όλια Λαζαρίδου
"Τα θέατρα θα έπρεπε να είναι ονειροδρόμια"
Πως δημιουργήθηκε το Κορίτσι - Μπαταρία... recharged; Πώς σκεφτήκατε να χωρέσετε σε μια ώρα κάτι από τον εαυτό σας;
Δεν το σκέφτηκα, το έγραψα. Προφανώς κάποια στιγμή ήρθε η ώρα του. Δεν είμαι επαγγελματίας συγγραφέας. Ήταν σαν ένα ποτάμι που κάποια στιγμή έχει αρκετό νερό και ξεχειλίζει η κοίτη του και το αποτέλεσμα ήταν αυτό που γράφτηκε. Κάπως έτσι πρέπει να έγινε!
Άρα από το κείμενο επί σκηνής θα αναβλύσει μια ζωή ενδιαφέρουσα, συναρπαστική;
Δεν είναι συναρπαστική η ζωή μας, δεν είναι συναρπαστική η ζωή των ανθρώπων. Η ζωή μας είναι η ζωούλα μας, μια δική μας φωτιά που της βάζουμε κάρβουνο. Η ζωή μας είναι στενή, τα περιθώριά της είναι στενά. Δεν είναι όπως όταν είμαστε μικροί που νομίζαμε ότι είναι κάτι το συναρπαστικό! Μεγαλώνοντας καταλαβαίνεις ότι είναι στενός ο δρόμος, ότι δεν έχει άπειρες επιλογές. Λίγα έχεις να κάνεις και το καλύτερο που έχεις να προσπαθήσεις είναι αυτά τα λίγα να τα κάνεις καλά και σε βάθος. Αλλά το πλάτος της δεν είναι άπειρο όπως νομίζαμε.
Γι' αυτό και για να αποκτήσει κανείς τη γεύση του συναρπαστικού γίνεται καλλιτέχνης, για να μπορέσει αυτές τις πολύ λίγες στιγμές, που είναι χώμα, χώμα, χώμα κι ένα διαμαντάκι...χώμα, χώμα, χώμα, χώμα... κι ένα διαμαντάκι...Και για να κρατήσει αυτές τις στιγμές - διαμαντάκια, εκεί είναι η δουλειά της τέχνης, που τις υμνεί, για να θυμόμαστε ότι υπήρξανε κι αυτές μέσα στη χωματίλα. Κάπως έτσι το νοιώθω: αυτές οι στιγμές που εξέχουν από τη γενική μουντάδα της καθημερινότητας είναι που έχουν προσπαθήσει να ζήσουν σ' αυτό το κείμενο. Υπήρχανε π.χ. στιγμές - αναφέρεται μέσα στο κείμενο - που είπα, την ώρα που την ζούσα, "αυτή τη στιγμή δεν θα την ξεχάσω ποτέ"` και όντως δεν την ξέχασα...
Κάποιοι λένε μέσα τους η ζωή μου είναι πολύ βαρετή, ενώ των άλλων! των ηθοποιών!... Όχι, για όλους μας είναι βαρετή, για όλους πεπερασμένη. Είναι η μοίρα της ανθρώπινης συνθήκης...
Αφήσατε κάτι απ' τη ζωή σας έξω από το "ωριαίο" αυτό κείμενο, συνειδητά ή ξεχνώντας το;
Εννοείται! Το κείμενο αυτό δεν είναι αυτοβιογραφικό. Είναι ποιητικό, μια αλληγορία, μια παραβολή, σαν κι εκείνες που μιλάνε για την ουσία, αλλά μ' ένα τρόπο πλάγιο και γι' αυτό είναι και πιο αληθινές. Δεν πιστεύω στις αυτοβιογραφίες, δεν μπορεί κάποιος να βάλει σ' ένα κείμενο όλη του τη ζωή και τον εαυτό του μέσα. Κι ούτε είναι τα γεγονότα που απαρτίζουν τη ζωή μας αλλά το προσωπικό πνεύμα που είναι κάτι πολύ ρευστό, που δε φυλακίζεται. Είναι πολύ διαφορετικό το ποίημα του κάθε ανθρώπου, μοναδικό. Κι αυτό μπορεί να υπάρχει και σ' ένα θραύσμα του. Οπότε υπ' αυτή την έννοια πολλά πράγματα έχω αφήσει απ' έξω αλλά την ουσία την έχω κρατήσει.
Σήμερα ο εαυτός σας αποτελείται από κομμάτια κι απομεινάρια απ' όλους τους ρόλους που υπήρξατε;
Καθόλου. Αυτό είναι μύθος, δεν ισχύει, πιστεύω είναι παραφιλολογία της δουλειάς μας. Το ανάποδο αισθάνομαι: ότι είμαστε ένα παζλ από πάρα πολλά αντιφατικά πράγματα που δεν έχουμε την ευκαιρία στην καθημερινότητα να τα εκδηλώσουμε όλα, τα περιέχουμε όμως.
Όχι μόνο οι ηθοποιοί αλλά όλοι μας;
Ακριβώς. Δηλαδή με τα παιδιά του 18 ΑΝΩ κάναμε μια παράσταση στις φυλακές ανηλίκων Αυλώνα και σκεφτόμουν ότι μια τρίχα μας χωρίζει, που νομίζουμε ότι είμαστε εμείς άλλο κι αυτοί άλλο. Δεν είναι αλήθεια αυτό... κι ίσως η δουλειά του ηθοποιού ήταν που με οδήγησε ν' ακούσω αυτές τις πολλές αντιφατικές φωνές που περιέχουμε μέσα μας κι ας μην τους δίνουμε φωνή στην καθημερινότητα, δεν τις αφήνουμε προς τα έξω. Με βοήθησε αυτό να το καταλάβω, ότι τα πράγματα που νομίζουμε μακριά από μας, τα τοποθετούμε εκεί επειδή φοβόμαστε το ακραίο, ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν ψήγματα που έχουμε ήδη μέσα μας.
Συνεπώς πώς θα χαρακτηρίζατε το κείμενο της παράστασης;
Είναι ένα ποίημα, που είναι φτιαγμένο με τη λογική του μακριού τραγουδιού, σαν μπαλάντα.
Αφήνεστε στα χέρια του σκηνοθέτη; Τι συμβαίνει όταν υπάρχει διαφωνία, όταν ο ρόλος σας μιλάει "διαφορετικά";
Συμβαίνει διαμάχη, απλώς το ωραίο είναι ότι υπάρχει κάτι τρίτο, το τρίτο πράγμα στο οποίο βλέπουμε κι οι δύο, οπότε και μεταξύ μας να έχουμε διαφωνία, το ότι κι οι δυο μπορούμε να κοιτάμε προς αυτό το τρίτο, είναι κάτι ωραίο, δίνει ένα σεβασμό και μια ευγένεια σ' αυτή τη διαμάχη.
Και στην ουσία μέσα σ' αυτό το "ουδέτερο" έδαφος μπορεί να διυλίζονται οι απόψεις;
Ακριβώς, ναι μεν μπορεί οι δυο να διαφωνούμε, αλλά υπάρχει αυτό που μας υπερβαίνει και τους δυο και οδηγεί στο τελικό αποτέλεσμα.
Έχοντας αναμετρηθεί με τόσα πολλά και διαφορετικά είδη κειμένων, σκεφτήκατε ποτέ την συγγραφή λογοτεχνίας ή θεατρικού έργου;
Μπορεί στο μέλλον. Νοιώθω ότι έχω δημιουργικότητα που κατά καιρούς κατευθύνεται σε διάφορα πράγματα. Μ' αρέσει γενικά να παίζω με τα κουβαδάκια μου, το έχω αυτό το παιδικό... Ζωγραφίζω κιόλας, χωρίς να σημαίνει ότι τα κάνω όλα καλά. Οπότε μπορεί αύριο να μου έρθει να γράψω κάτι` αυτή τη στιγμή δε το σκέφτομαι αλλά δεν το αποκλείω. Κατά καιρούς έγραψα πεζά για το μπλογκ μου, που τα πήρε ο Ευριπίδης (σημ. Ευρυπίδης Λασκαρίδης, σκηνοθέτης της παράστασης) και τα έβαλε στο κείμενο της παράστασης.
Έχετε μπει ποτέ στην πρόκληση να μεταπλάσετε έναν χαρακτήρα σε κάτι διαφορετικό από τα εσκαμμένα, ή έστω να τον στρέψετε προς έναν άλλο δρόμο και σαν δικό σας παιχνίδι;
Μόνο αυτό κάνω. Δεν υπάρχει αντικειμενικός ρόλος, οι ρόλοι είμαστε εμείς. Ένας ρόλος είναι ένα πρόσωπο που ανάλογα με κάποια συγκεκριμένη δράση δοσμένη αντιδρά με τον πλούτο των συναισθημάτων του. Μ' αυτή την έννοια εμείς είμαστε οι ρόλοι. Εξαρτάται και πώς δουλεύεις. Μ' ενδιαφέρει και ο θεατής και εγώ να ερευνούμε τι είναι η ανθρώπινη ψυχή, τι είναι ένας άνθρωπος. Δεν μ' ενδιαφέρει να είμαι ένας βιρτουόζος που παίζει ωραία και με δεξιοτεχνία τους ρόλους τους. Οι ρόλοι είμαι εγώ, υπό συνθήκες δοσμένες από έναν συγγραφέα. Κάθε φορά σκέφτομαι τι θα έκανα εγώ στη θέση του χαρακτήρα; Αν εγώ ήμουν π.χ. ο Άμλετ, ο πρίγκιπας στη Δανία που είχε να αντιμετωπίσει όλα εκείνα, τι θα έκανα;
Υπήρξε ρόλος που νοιώσατε ότι σας πηγαίνει εντελώς αλλού, σε μέρη που δεν φανταζόσασταν; Σε τι βαθμό συνέβη;
Εννοείται, μα αυτό ελπίζεις: ότι πάει να σου μάθει αυτά που δεν ξέρεις, κι όχι μόνο να επιβεβαιώσεις αυτά που ξέρεις. Ξεκινάς από κάπου που ξέρεις, ελπίζοντας ότι θα σ' απογειώσει σε πράγματα άγνωστα, σε δυσκολίες άγνωστες...
Άσχετα από το καλλιτεχνικό, επειδή πιστεύω πάρα πολύ στον αγώνα της ανθρώπινης ψυχής, στην πνευματική διάσταση της ανθρώπινης παρουσίας. Κι όταν το πιστεύεις αυτό, γνωρίζεις ότι πρέπει ν' αγωνιστείς, ότι υπάρχουν τρόποι ν' αγωνιστείς. Κι επειδή αυτό μ' έχει απασχολήσει, είμαι αρκετά εξοικειωμένη με τα "σκοτεινά" σημεία που λέτε, δεν είμαι αθώα ως προς αυτό, δεν τα έχω μάθει απ' τους ρόλους.
Άρα ο αγώνας σας δεν είναι εντός της υποκριτικής.
Όχι, δεν είμαι μια αγωνίστρια της υποκριτικής. Προσπαθώ να είμαι μια ξύπνια και παρούσα ψυχή της ζωής. Όχι της υποκριτικής, γιατί είμαι τεμπέλα, δεν είμαι ταμένη ηθοποιός. Απλά θέλω να καταλάβω...
Και τι νόημα έχει το θέατρο; Για εσάς, για εμάς;
Εμένα είναι η έκφραση της δημιουργικότητάς μου. Για τον θεατή θα έπρεπε να είναι ο ποιητικός τόπος όπου θα μπαίνει και θα ονειρεύεται, να βλέπει ξύπνια όνειρα. Πόσα πράγματα μέσα στη ζωή μας δίνουν την ποιητική διάσταση της ύπαρξής μας; Η καθημερινότητα είναι χωματίλα. Τα θέατρα θα έπρεπε να είναι ονειροδρόμια, να μας απογειώνουν στα όνειρα.
Σας έχει γοητεύσει κάποιος σύγχρονος νέος έλληνας θεατρικός συγγραφέας;
Γιώργος Διαλεγμένος, Δημήτρης Κεχαΐδης. Και Λούλα Αναγνωστάκη, εννοείται.
Ακούτε μουσική όταν διαβάζετε/δουλεύετε έναν ρόλο; Τι είδους;
Ναι, γιατί ο λόγος είναι ρυθμός. Και μ' αρέσει να το κάνω, έχω έντονες σχέσεις με τη μουσική. PJ Harvey, Nick Cave, Radiohead, L.Cohen, Γ. Αγγελάκα, Θ. Παπακωνσταντίνου και πάρα πολλά άλλα. Με τα χρόνια πηγαίνω περισσότερο σε μουσικές συναυλίες παρά σε θέατρο. Και μακάρι κάτι από την αμεσότητα που υπάρχει στο άκουσμα της μουσικής να υπήρχε στις θεατρικές παραστάσεις. Το ζηλεύω.
Τι διαβάζετε αυτό τον καιρό; Τι ακολουθεί την αποφόρτιση του Κοριτσιού - Μπαταρία;
Υπάρχει ένα σχέδιο, ακόμα μη ανακοινώσιμο. Δεν θα είναι μονόλογος όπως αυτό, δεν θα ξανακάνω μονόλογο. Θέλω να βρεθώ με άλλους στη σκηνή και να μοιράζομαι.
Παρουσίαση της παράστασης εδώ.
