Η απουσία του λόγου είναι και λίγο ευεργετική

Δεν είμαι η μόνη γυναίκα που αγαπά πολύ τον Παύλο Παυλίδη. Έχω ξαναγράψει (και εδώ, και αλλού) ότι μου αρέσει και με συγκινεί ιδιαίτερα η ευαισθησία και ο λυρισμός που αποπνέουν οι δημιουργίες του, η εικονοπλαστική δύναμη των στίχων του, η τρυφερή εσωτερικότητά του. Ίσως να είναι κλισέ, αλλά πραγματικά δεν θα ήμουν ο ίδιος άνθρωπος που είμαι τώρα χωρίς τα τραγούδια του. Γι' αυτό και με χαροποιεί και με τιμά τόσο η παρακάτω συνέντευξη.

- Ενώ κατά κανόνα βγάζεις καινούρια δουλειά κάθε 2-3 χρόνια, το "Μια πυρκαγιά σ' ένα σπιρτόκουτο" κυκλοφορεί μόλις ένα χρόνο μετά το "Στον διπλανό ουρανό". Αυτό πώς προέκυψε;

O πρώτος λόγος είναι ότι μαζεύτηκε πολύ υλικό τα τελευταία δυο χρόνια, ο δεύτερος ότι οι παραγωγές γίνονται στο προσωπικό μου στούντιο, οπότε δε χάνεται πολύς χρόνος, και ο τρίτος ότι πια και οι υπόλοιποι μουσικοί της μπάντας έχουν τα δικά τους home studio και, ενώ βρισκόμασταν σε διαφορετικές πόλεις, καταφέρναμε να δουλεύουμε ταυτόχρονα. Οι ιδέες που μου έστελναν για την ενορχήστρωση ήταν πολλές ακριβώς επειδή είχαν και αυτοί χρόνο να δουλέψουν χωρίς πίεση. Μετά βρισκόμασταν στη Σαλονίκη και δοκιμάζαμε και ζωντανά όλο αυτό και έτσι τρέξαμε αυτή τη φορά πολύ γρήγορα.

- Σε σχέση με τον προηγούμενο, ο νέος δίσκος έχει έναν πιο εξωστρεφή και "ανεβαστικό", ας μου επιτραπεί ο όρος, ήχο. Ήταν κάτι το οποίο επέλεξες ή συνέβη κατά την δημιουργία των τραγουδιών;

Επειδή υπήρχε αρκετό υλικό ώστε να βγει ένας διπλός δίσκος, διάλεξα τα πιο ήσυχα και έκανα το "Διπλανό Ουρανό", και κράτησα τα πιο έντονα για τον δεύτερο δίσκο. Επίσης ξέρεις είναι και το στιχουργικό κομμάτι που καθορίζει το ύφος ενός κομματιού και τελικά ενός δίσκου. Αυτός είναι ο λόγος που διαφέρουν αρκετά οι δυο αυτές δουλειές. Δεν αντιπροσωπεύουν δηλαδή δυο διαφορετικές περιόδους με διαφορετική ψυχική διάθεση, αλλά περισσότερο τη διάθεσή μου να έχουν και οι δυο δουλειές κάποιο ενιαίο ύφος.

- Παρατήρησα ότι υπάρχει συμβολή στο artwork από τον Στέφανο Ρόκο, όπως και στο "Αυτό το πλοίο που όλο φτάνει". Ποια στοιχεία της τέχνης του θεωρείς ότι ταιριάζουν στη μουσική σου και πώς συνεργάζεστε για τη δημιουργία του artwork;

Με το Στέφανο έχουμε γίνει φίλοι εδώ και χρόνια. Είχα πει πως δεν ήθελα σ' αυτό το δίσκο ένα εξώφυλλο "ζωγραφικό", εικαστικό ας πούμε με αυτήν την έννοια, αλλά με κάλεσε στην τελευταία του έκθεση και εκεί κατάλαβα ότι δεν πρόκειται να αντισταθώ. Ενθουσιάστηκα και του είπα πως νομίζω ότι βρήκα το εξώφυλλο του δίσκου. Τα περισσότερα έργα τα ήξερα γιατί με προσκαλεί κάθε τόσο στο ατελιέ του. Νομίζω ότι αυτό που μας ενώνει είναι το πως αντιλαμβανόμαστε την έννοια της pop. Χρόνο με το χρόνο ο Στέφανος προχωράει στη δουλειά του και το στίγμα του γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο και όλο και περισσότερο καταλαβαίνω τον κώδικα και τον τρόπο του. Φέτος νομίζω ότι καλπάζει. Είμαι περήφανος που είμαι φίλος του. Όχι μόνο επειδή είναι σπουδαίος ζωγράφος, αλλά επειδή είναι καταπληκτικός και ο χαρακτήρας του.

- Το "Τραλαλά" ήταν ένα υπέροχο κλείσιμο για το δίσκο. Δεδομένου ότι ούτως ή άλλως υπάρχουν ορχηστρικά κομμάτια στις δουλειές σου, θα σε ενδιέφερε η δημιουργία ενός αμιγώς ορχηστρικού δίσκου; Ή προτιμάς να τα εντάσσεις στα πλαίσια ενός "κανονικού" δίσκου;

Μου βάζεις ιδέες... Θα ήταν ωραίο να μαζευτούν τα ορχηστρικά κομμάτια σ' ένα άλμπουμ με καθαρά τέτοιο χαρακτήρα και με καινούργια ενορχήστρωση. Και μια τέτοια συναυλία θα είχε ίσως νόημα. Πάντως τώρα είμαι στη φάση που τελειώνω τη μουσική για μια παράσταση που θα κάνει μια χορευτική ομάδα και πρόκειται για καθαρά ορχηστρική μουσική. Με ξεκουράζει όλο αυτό και με οδηγεί σε τοπία που δε θα πήγαινα αν δεν είχα μια τέτοια αφορμή. Πρόκειται για την παράσταση που ονομάζεται "Beyond Collapse" και θα παιχτεί από τη Μεγάλη Δευτέρα έως και τη Μεγάλη Τετάρτη στο Σύγχρονο Θέατρο στην Αθήνα. Η απουσία του λόγου για κάποιον που γράφει επί 30 χρόνια ασταμάτητα στίχους είναι και λίγο ευεργετική.

- Έχω παρατηρήσει ότι σε όλη την πορεία σου, τα τρένα και οι σταθμοί είναι στοιχεία στα οποία αναφέρεσαι συχνά ("Αφού λοιπόν ξεχάστηκα", "Χάρτινος ουρανός", "Μόνο αυτό", "Έρημος σταθμός", για να αναφέρω μόνο μερικά). Συμβολίζουν κάτι τα τρένα και οι σταθμοί για σένα;

Αυτό που συμβολίζουν για όλους φαντάζομαι. Μ' αρέσει καμιά φορά να στέκομαι στους σταθμούς αλλά και στα λιμάνια και στα αεροδρόμια και να κοιτάζω τα πρόσωπα των ανθρώπων. Μια φορά στεκόμουν στο Σταθμό Λαρίσης και κάποιος με αναγνώρισε. Ήρθε, με χαιρέτισε πολύ ευγενικά, και με ρώτησε που πηγαίνω. Του είπα "πουθενά", και όταν είδα το βλέμμα του το μετάνιωσα κατευθείαν. Είναι κομβικά σημεία για τις ζωές μας αυτά τα μέρη. Βέβαια εμένα μ' αρέσει να κάθομαι ακόμη και στην άκρη των πεζοδρομίων και να κοιτάζω τα πρόσωπα των ανθρώπων που περνάνε. Είναι αρκετοί αυτοί που σε κοιτάνε σα να είσαι τρελός. Δεν κοιτιούνται και πολύ οι άνθρωποι στο δρόμο. Κάποιοι έχουν μάλιστα ένα ύφος του στυλ "θέλεις να καλέσω την αστυνομία"; Τους καταλαβαίνω και προχωράω. Αλλά δε χαίρομαι.

- Οι στίχοι σου έχουν μια πολύ ιδιαίτερη εικονοπλαστική δύναμη, διαβάζονται σαν λογοτέχνημα μάλιστα. Η σχέση σου με τη λογοτεχνία ποια είναι; Έχεις κάποια βιβλία που αγαπάς ιδιαίτερα;

Όταν ήμουν έφηβος, τα βιβλία είχαν έναν πολύ σημαντικό ρόλο ως μέσο για τη διάδοση της γνώσης. Έτσι η δικιά μου η γενιά απέκτησε μια σχέση με αυτά τα αντικείμενα πολύ καθοριστική. Τα ερωτευόσουν δηλαδή, δεν ήταν απλά κάτι κολλημένα χαρτιά με αφηγήσεις, στίχους ή πληροφορίες. Προχωρώντας η τεχνολογία έφερε στο προσκήνιο άλλα μέσα. Ελπίζω όμως ότι είναι ακόμη ερωτεύσιμο είδος και ότι δεν θα πάψουν να υπάρχουν. Τα βιβλία είναι όμορφα για πολλούς λόγους, μερικούς απ' τους οποίους περιέγραψε ο Τζίμης Πανούσης σε ένα απολαυστικό βίντεο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Ταυτίζονται τα βιβλία με τη λογοτεχνία. Τι λέξη κι αυτή... Παρ' όλα αυτά το μέσο δεν είναι το νόημα. Ας διαβάζουμε τους σπουδαίους λογοτέχνες κι ας είναι με όποιον τρόπο θέλει η κάθε γενιά να το κάνει. Κάθε επόμενη εποχή είναι η εποχή της ταχύτητας σε σχέση με κάθε προηγούμενη. Το βινύλιο επιστέφει ως μέσο ακρόασης της μουσικής επειδή έχει μια συγκεκριμένη "τελετουργία" η ακρόασή του. Είναι μια πιο αργή διαδικασία που σε βάζει σε μια διαφορετική ψυχική κατάσταση και ίσως τελικά αυτό είναι σημαντικό για το πως θα αντιληφθούμε αυτό που ακούμε, ακριβώς επειδή του δίνουμε περισσότερη βαρύτητα. Βαρύτητα... τι λέξη κι αυτή...

- Αγαπώ πολύ "Το στοιχειωμένο σπίτι" - είναι από τα κομμάτια σου με τα οποία έχω ταυτίσει μια δύσκολη φάση στη ζωή μου. Θα ήθελες να μου πεις κάποια πράγματα για το πώς γράφηκε;

Είναι πολύ απλό. Έχω γεννηθεί Τρίτη και 13. Στη γειτονιά που μεγάλωσα στη Βέροια υπήρχε ένα "παλιόσπιτο" όπως το λέγαμε τότε και εκεί μέσα, επειδή δεν έμενε κανείς μπορούσαμε να παίζουμε ανενόχλητοι. Δεν υπήρχε κανείς εκεί για να μας διώξει. Αυτό το σπίτι δεν είχε αριθμό. Περάσαν τα χρόνια και κάποια στιγμή ο δήμος αποφάσισε να αριθμήσει εξαρχής τους δρόμους και τα σπίτια της περιοχής. Πέρασα λοιπόν από μπροστά με το αυτοκίνητο πια πριν από λίγα χρόνια, το κοίταξα και είδα τον αριθμό 13 που του είχαν βάλει. Ήταν το μόνο σπίτι που δεν είχε αλλάξει ούτε λίγο από τότε που ήμουν παιδί, αν εξαιρέσεις τα αγριόχορτα που το περιβάλλουν και κάτι δέντρα που κοντεύουν να του σπάσουν κάποιους τοίχους. Έτσι γράφτηκε το τραγούδι. Εξακολουθώ να σταματάω κάθε φορά που περνάω από μπροστά. Χαίρομαι πολύ που σε βοήθησε κάποια στιγμή αυτό το τραγούδι.

- Με όσα βιώνουμε γύρω μας (προσφυγικό, οικονομική κρίση, κρίση αξιών), που κάνουν να "πεθαίνει γύρω κάθε ομορφιά", από πού αντλείς αισιοδοξία/ ελπίδα/ δύναμη;

Από το Στοιχειωμένο Σπίτι.