Να αφήσεις ένα χνάρι της ύπαρξης σου, χωρίς να σβήσεις αυτά των άλλων…

Το "Μαύρο Χιόνι" του Πρόδρομου Doe, στιχουργού και τραγουδιστή των Jane Doe, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Γράφημα". Το εξώφυλλο είναι έργο του Γιάννη Γκαμήλη.

"...το μόνο που τον έκανε να συνεχίζει, είναι πώς κάποιοι έβρισκαν τον εαυτό τους στα κείμενά του..."

- Είχα τη βασική δομή, όπως και το θέμα, και είχα και πολλές ιστορίες που ήθελα να τις ενώσω. Ξεκίνησα από τον κεντρικό χαρακτήρα και σιγά σιγά άρχισα να χτίζω τις ιστορίες γύρω από αυτόν. Έπιασα τον εαυτό μου να θέλει να μιλήσει για τα πάντα σε αυτό το βιβλίο-τη δικαιοσύνη, το ρατσισμό, τη μαγεία, την κακία- και τελικά αναπόφευκτα συνειδητοποίησα ότι αυτό δεν γινόταν. ...Το ξεκίνησα όταν τέλειωσα τα "Εκατό χρόνια μοναξιάς", σε μια περίοδο που διάβαζα Σαραμάγκου και Ρούσντι, συγγραφείς που μπλέκουν την πραγματικότητα με το παραμύθι. Το πιο δύσκολο ήταν το να κάτσω να γράψω, γιατί δεν έχω καθόλου πρόγραμμα στη ζωή μου. Συνειδητοποίησα όμως ότι δεν γινόταν αλλιώς και αποφάσισα ότι θα καθόμουν να γράψω μια ώρα κάθε μέρα.....Γράφω σε απόλυτη μοναξιά και ακούγοντας πάρα πολλή μουσική. Το συγκεκριμένο βιβλίο έχει για soundtrack το "()" των Sigur Ros. Μ' αρέσουν πολύ τα κείμενα που έχουν μουσικότητα-και με αυτό εννοώ ο λόγος να έχει έναν ρυθμό. Το επεδίωξα αυτό σε βαθμό μανίας, δεν μου αρέσει καθόλου να υπάρχουν μη χρηστικές επαναλήψεις μέσα σε ένα κείμενο. Μακάρι να το έχω πετύχει.... Οι διάλογοι είναι λίγοι σχετικά, γιατί αισθάνομαι ότι δεν μπορώ να τους κάνω ειλικρινείς και ρεαλιστικούς. Χρειάζεται μια θεατρικότητα και μια ικανότητα να κάνεις δυο πρόσωπα να μιλήσουν διαφορετικά και φυσικά, που εγώ θεωρώ ότι δεν την έχω.... Ποιος θα ήθελα να το σκηνοθετήσει; Ο Μισέλ Γκοντρί, ο απόλυτος αστικός παραμυθάς-ή ο Τέρι Γκίλιαμ, αν θέλουμε να το κάνουμε λίγο πιο διεστραμμένο.

"Το σκηνικό είχε στηθεί τέλεια".

- Όταν γράφω προσπαθώ να σκεφτώ σαν σκηνοθέτης: το σκηνικό, το χαρακτήρα που μπαίνει μέσα στο χώρο, το χώρο, τι κάνουν όλοι οι άλλοι τριγύρω. Μου αρέσουν τα λογοτεχνικά τρικ που σε παίρνουν από τον κεντρικό χαρακτήρα και σε βυθίζουν σε άλλα πράγματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το "Trainspotting" του Γουέλς και το "Σπίτι από φύλλα" του Μαρκ Νταμαζέφσκι. Αυτή είναι νομίζω η μαγεία της λογοτεχνίας.

"...αρπακτικά που οσμίστηκαν φρέσκο αίμα... Τους έβλεπε ήδη να διπλώνουν τα φτερά τους και να ακονίζουν τα ράμφη τους".

- Για κάθε χαρακτήρα είχα απέναντι μου παρά πολλά πρόσωπα από την πραγματική ζωή, στην υπερβολή τους. Η Σκιά, ας πούμε, είναι άνθρωποι γκρίζοι στο δικό μου μυαλό-δεν ξέρω αν είναι καλοί ή κακοί. Μου αρέσουν οι γκρίζοι χαρακτήρες, είναι απαραίτητοι παντού. Για τους δυο κακούς προσπάθησα να πάρω το αρχετυπικό μοτίβο του "κακού", δηλαδή κάποιου που βρίσκεται σε ένα εντελώς αντίθετο μονοπάτι από μένα. Αυτοί οι χαρακτήρες καταδεικνύουν το ότι από ένα σημείο και μετά υπάρχει μια πώρωση της ηθικής και όλα γίνονται για το παιχνίδι, όχι για τα λεφτά.

"Έχω μία αποστολή και μόνο μία και σήμερα ολοκληρώνεται".

- Από την αρχή ήμουν συμβιβασμένος με το ότι κάποια στιγμή θα έπρεπε να αποχωριστώ τους ήρωές μου. Μέχρι να το τελειώσω αμφιταλαντευόμουν για το τέλος, αλλά νομίζω ότι το φινάλε που διάλεξα εκφράζει αυτό που ήθελα να δείξω. Το ότι ο πρωταγωνιστής δεν θεωρεί τον εαυτό του σωτήρα, απλά πορεύεται με αυτό που νομίζει ότι πρέπει να κάνει στο επόμενο βήμα του.

"Η ιστορία, οι θρύλοι και τα παραμύθια θα μπορούσαν να σταματήσουν εδώ..."

- Για μένα παραμύθι είναι η ιστορία που ενώ σε απομακρύνει από την πραγματικότητα, καταφέρνει στο τέλος να σε προσγειώσει και πάλι εδώ, ελαφρώς καλύτερο ως άνθρωπο. Τα "Παιδιά του Μεσονυχτίου" του Ρούσντι είναι η πεμπτουσία αυτού που ερμηνεύω εγώ ως παραμύθι. "Το δέντρο που έδινε" του Σίλβερσταϊν μου είπε κάποια πράγματα που δεν μου τα είπε ποτέ κανένας: ότι υπάρχει μια καλοσύνη και μια ανιδιοτέλεια, που θα ήθελα να πιστεύω ότι υφίσταται και σε άλλες σχέσεις, πλην αυτής του γονιού με το παιδί του. Αγαπώ επίσης τον "Μελαγχολικό Θάνατο του Στρειδάκη" του Τιμ Μπάρτον και το "Κομμάτι που λείπει συναντά το Μεγάλο Ο", πάλι του Σίλβερσταϊν.

"...δεν θα πουλούσε στη χώρα αυτή ούτε δέκα αντίτυπα νεαρέ μου. Έτσι μετριέται η ποίηση από τους εκδοτικούς οίκους".

- Νομίζω ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν δοκιμάσει να γράψουν ποίηση. Τη θεωρώ κάτι πάρα πολύ δύσκολο, καθώς πάντα πίστευα ότι οι ποιητές είναι ικανοί να βλέπουν ένα κομμάτι της πραγματικής αλήθειας του κόσμου. Η ποίηση μπορεί να ξεκλειδώσει πράγματα που δεν μπορούν να τα δουν τα μάτια εύκολα. Μεγαλώνοντας εμπιστεύτηκα τυφλά τη ζωή μου σε ποιητές, ακολουθώντας και πιστεύοντας αυτά που γράψανε. Αγαπώ τον Ντύλαν Τόμας, τον Ρεμπώ, τον Ρίλκε, τον Έλιοτ. Από Έλληνες πάνω από όλους τον Λειβαδίτη. Μετά από μια τυχαία εν αγνοία μου ακρόαση του "Δυτικά της Λύπης" στο ραδιόφωνο ξανανακάλυψα και τον Ελύτη που τον μισούσα-ίσως και να με είχε κουράσει το κλισέ του ποιητή του Αιγαίου... Τον Ρίτσο επίσης, που είναι κάτι πολύ περισσότερα από τα ηρωικά και στρατευμένα ποιήματά του-τα "Ερωτικά" του με είχαν συγκλονίσει. Τους "μακάβριους" ποιητές, όπως τον Καρυωτάκη, αν και τους διάβασα όλους ως έφηβος, μου έμειναν μόνο τα ποιήματα-δεν μπόρεσα ποτέ να ακολουθήσω το δικό τους δρόμο.

"Δεν αλλάζει έτσι ο κόσμος. Μάλλον μικρά αδιάφορα πράγματα το κάνουν".

- Ο κόσμος είμαστε όλοι εμείς και αλλάζει με μικρές πράξεις καλοσύνης. Συνήθως όσοι θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο συνειδητά γίνονται οι μεγαλύτεροι σφαγείς.

"Μας αρέσουν οι ήρωες, εκείνοι που τραβάνε μπροστά, που δέχονται τις σφαίρες για να μπούνε οι υπόλοιποι σε ένα πεδίο μάχης που έχουν ξοδευτεί όλα τα πυρομαχικά. Όμως ποτέ εμείς. Ποτέ τα παιδιά μας".

- Οι πιο πολλοί από όσους θυσιάστηκαν δεν έχουν στο νου τους ότι βαδίζουν προς το θάνατό τους-μόνο οι γύρω τους το αντιλαμβάνονται. Με τίποτα δεν μπορώ να μπω στη θέση του ανθρώπου που ξέρει ότι κάποιος αγαπημένος του πάει να σταθεί μπροστά στις κάννες, μου είναι εντελώς αβάσταχτο. Ο κόσμος θα αλλάξει πραγματικά τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσουμε πόσοι άνθρωποι επηρεάζονται από τη δική μας χαρά, από τη δική μας θλίψη, από το δικό μας πόνο.

"...κουράστηκα να κρύβομαι από κυνηγούς που δεν θα μπορούσαν ποτέ να με βρούνε ούτε σε ένα εκατομμύριο χρόνια. Νομίζω πως εσύ είσαι κάποιος άξιος να του παραδοθώ".

- Ο μόνος άνθρωπος που μπορεί να σε καταλάβει είναι ο "εχθρός" σου. Είναι τεράστια μοναξιά όμως αυτό το πράγμα.

"Το ψέμα κακό; ...καλό δεν θα το πω ποτέ, αλλά αν για κακό το βλέπεις εσύ, θα με βρεις απέναντί σου".

- Η αλήθεια είναι υπερτιμημένη - είμαι κατά όσων θεωρούν το ψέμα ως κάτι κακό. Η "απάτη" κινεί νήματα τα οποία δεν είμαστε σε θέση να τα καταλάβουμε και να τα εκτιμήσουμε στην κανονική ροή της ζωής μας. Αν συλλογιστούμε, τα πράγματα που μας συγκλονίζουν είναι όλα απάτες: από τον κινηματογράφο μέχρι τους αιώνιους έρωτες. Τα πράγματα που μας κάνουν να βιώνουμε αυτές τις μικρές στιγμές ευτυχίας είναι ως επί το πλείστον τα μεγάλα ψέματα που λέμε και κατασκευάζουμε. Τα οποία παράλληλα είναι και αλήθειες. Το "θα σ' αγαπώ για πάντα" είναι πέρα για πέρα αλήθεια τη στιγμή που το λες, για αυτό και είναι και ψέμα την ίδια στιγμή. Η αλήθεια στο δικό μου σύμπαν είναι ψέμα στο σύμπαν κάποιου άλλου.

"Το βράδυ θα έρθω να σε βρω στο σπιτικό σας, μία τελευταία φορά... Για αυτό που θα μπορούσαμε να γίνουμε, σε μια άλλη ζωή, σε έναν άλλο τόπο".

- Έτσι όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ, η ερωτική αγάπη είναι πάντα το επόμενο βήμα στο οποίο δεν φτάνεις ποτέ, αλλά προς το οποίο συνεχίζεις να βαδίζεις. Για τον άνθρωπο που αγαπάω δεν θα βρω ποτέ τα κατάλληλα λόγια για να του πω πως αισθάνομαι ή την υπέρτατη πράξη για να του το δείξω, αλλά κάθε μέρα προσπαθώ να βρω αυτές τις λέξεις και αυτές τις πράξεις. Είμαι ένα βήμα πίσω από αυτό που θα ήθελα να είναι ο έρωτας-απλά κρατιέμαι σε κίνηση. Νομίζω ότι ο ιδεατός έρωτας είναι ένας έρωτας σε κίνηση, που βαδίζει πάντα προς το τέλειο αλλά δεν το φτάνει ποτέ.

"Κάποιος φώναξε "Άξιος" αλλά δεν έμοιαζε το πιο σωστό. Ένας άλλος φώναξε "Άνθρωπος" και μία φλέβα χτύπησε απότομα στον λαιμό όλων".

- Σε αυτόν τον βίο, είτε τον διάγεις άνετα και ωραία σαν εμάς είτε δύσκολα και ζόρικα όπως δισεκατομμύρια άλλοι, πρέπει να προσπαθήσεις να ολοκληρωθείς σαν άνθρωπος-ό, τι κι αν σημαίνει αυτό. "Άνθρωπος" για μένα είναι ιδεατά αυτό που θα έπρεπε ο καθένας μας να προσπαθεί να φτάσει, πέρα των πλατωνικών και των αριστοτέλειων ερμηνειών. Το να είσαι άνθρωπος φυσικά περικλείει και το λάθος-άνθρωποι είμαστε, δεν είμαστε θεοί. Δεν διεκδικείς την τελειότητα, αλλά το να είσαι τέλειος για έναν άλλο άνθρωπο ή για μια κατάσταση. Ας το ονομάσουμε "ατελή τελειότητα". Όσο άσχημα και να είναι τα πράγματα, υπάρχει πολλή ομορφιά γύρω μας-κι αν καταφέρουμε έστω για μια στιγμή να συνδεθούμε για λίγο με αυτήν... θα είναι μια μορφή τελειότητας.

"Αυτός τον κοίταξε με εκείνο το βλέμμα οίκτου που μισούσε ο Αλέξανδρος. "Ξέρεις πώς δεν το κάνουμε γι' αυτό, έτσι;""

- Κάποιες μέρες ξυπνάω και αισθάνομαι πραγματικά ότι όλα όσα κάνω δεν έχουν καμιά αξία-τότε δεν νιώθω την ανάγκη να γράψω. Κάποιες στιγμές νιώθω ότι πρέπει να δικαιολογήσω και να δικαιώσω την ύπαρξη μου εδώ πέρα-όχι όμως με την έννοια της δικαίωσης. Είναι μεγάλη χαρά η έκδοση και είχα το άγχος του να βγάλω προς τα έξω τα όσα κάνω, αλλά το βλέπω κυρίως σαν έναν τρόπο επικοινωνίας με τους ανθρώπους που δεν θα συναντήσω ποτέ. Έχω την ανάγκη να ξέρω ότι υπάρχουν και άλλοι που σκέφτονται σαν κι εμένα. Πιστεύω ακράδαντα ότι όλοι οι άνθρωποι είναι μοναδικοί σε κάτι και έχουν την ανάγκη να ανήκουν κάπου. Δεν θέλω να αισθάνομαι μόνος-και επειδή ξέρω ότι πολλές φορές στη ζωή μου θα αισθανθώ μόνος, θέλω να ξέρω ότι υπάρχουν και άλλοι εκεί έξω, που πνευματικά μου κρατούν το χέρι.