Τραγούδια χωρίς πατρίδα, τραγούδια όλου του κόσμου
Τραγούδια του έχουν ερμηνεύσει καλλιτέχνιδες όπως η Φλέρυ Νταντωνάκη, η Κρίστη Στασινοπούλου και η Νένα Βενετσάνου. Στον πρώτο του προσωπικό δίσκο ("Το Πίσω Δωμάτιο"), διευθυντής ορχήστρας ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις. Την εποχή που δεν ήμασταν ούτε πια παιδιά ούτε μεγάλοι ακόμα, τραγουδήσαμε το "μίλα μου για μήλα" ουκ ολίγες φορές.
Παρόλο που έχουν περάσει πολλά χρόνια από τους "Γιαπωνέζικους Κήπους", τον τελευταίο του προσωπικό δίσκο, ο Σταύρος Παπασταύρου δεν έχει αποσυρθεί από την ενεργό δράση - το αντίθετο. Οι μουσικές του συνεχίζουν να βρίσκουν το δρόμο τους σε διάφορες παραγωγές, ενώ το βιογραφικό του αποδεικνύει και το πολυσχιδές της προσωπικότητάς του. Ραδιοφωνικός παραγωγός, διερμηνέας του Ντάριο Φο, συνθέτης soundtrack και αξιόλογος μεταφραστής λογοτεχνικών βιβλίων, είναι κάποιες μόνο από τις δραστηριότητές του.
Μια σειρά εμφανίσεών του στο "Αγγέλων Βήμα" (18-20 και 25-27 Μαρτίου), στάθηκε μιας πρώτης τάξης αφορμή για μια συνομιλία μαζί του.
Για ακόμα δυο Σαββατοκύριακα, θα εμφανίζεσαι στο "Αγγέλων Βήμα". Πες μας λίγα λόγια για το τι μπορούμε ν' ακούσουμε σ' αυτές τις εμφανίσεις.
Φέτος το "Αγγέλων Βήμα" είχε την έμπνευση να φιλοξενήσει μια σειρά εκδηλώσεων με γενικό τίτλο: Αναπάντεχες συναντήσεις-Διασταυρούμενες Ματιές. Το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον και "προκλητικό" και ανταποκρίθηκα αμέσως στην πρόταση. Ετοίμασα ένα πρόγραμμα βασισμένο σε μια επιλογή από παραδοσιακά και έντεχνα τουρκικά τραγούδια, τραγούδια που θεωρούμε ελληνικά, ενώ είναι τουρκικά, κάποια που ακούγονται τουρκικά, ενώ είναι ελληνικά, και τραγούδια χωρίς πατρίδα, που έχουν ακουστεί σε πολλές και διάφορες γλώσσες. Το βάφτισα "Hosgeldiniz... θα πει καλωσορίσατε!" Κοντά στα τουρκικά λέω και δικά μου τραγούδια, δισκογραφημένα και ανέκδοτα, που έχουν σχέση με το κλίμα του προγράμματος, καθώς και παραδοσιακά, δικά μας ή από την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, ακόμα και από Νότια Ιταλία.
Οι μουσικές του κόσμου δε σταμάτησαν ποτέ να σε ελκύουν; Γιατί;
Πιστεύω ότι το να περιορίζεις τον μουσικό σου ορίζοντα αποκλειστικά και μόνο στην πατρίδα σου ή στα κλασικά αγγλόφωνα ακούσματα, και μάλιστα σε μια εποχή όπου όλες οι μουσικές του κόσμου έγιναν τόσο προσιτές με τη βοήθεια του Διαδικτύου, είναι σαν να έχεις στη διάθεσή σου ένα πολυώροφο παλάτι και να επιμένεις να ζεις σ' ένα δυαράκι του πρώτου ορόφου... Όλοι αυτοί οι ήχοι και οι ρυθμοί με τους οποίους έρχεται κανείς σε επαφή ακούγοντας μουσικές απ' όλο τον κόσμο είναι ένα τεράστιο σχολείο και ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους για να νιώσει κοντά στους άλλους ανθρώπους, όποια και αν είναι η πατρίδα τους. Να καταλάβει ότι πέρα από τα φαινόμενα, όλοι οι άνθρωποι στην ουσία είναι ίδιοι.
Ποιες είναι -μουσικά μιλώντας- οι αγαπημένες σου χώρες; Με ποιο κριτήριο επιλέγεις να ταξιδέψεις προς αυτές, παίζοντας τα τραγούδια τους;
Έχω από τη φύση μου μια έφεση στις γλώσσες, άλλωστε εργάζομαι και ως μεταφραστής. Αυτό μου επιτρέπει να προσεγγίζω την προφορά χωρίς σοβαρά ηχητικά λάθη. Τα τουρκικά είναι από τις δύσκολες γλώσσες, ωστόσο έκανα σοβαρότατες προσπάθειες, για να πείθω ότι ξέρω τι τραγουδάω -και φυσικά πάντα φροντίζω να μαθαίνω τι ακριβώς λένε οι στίχοι! Το κριτήριο επιλογής δεν είναι πάντα το ίδιο: άλλοτε με ελκύουν οι στίχοι, άλλοτε η μελωδία/αρμονία, άλλοτε ο ρυθμός. Επειδή, όμως, υπάρχει πάντα το ενδιαφέρον για το ίδιο το τραγούδι, το επιλέγω συνήθως εντελώς άσχετα με την εθνική προέλευσή του.
Το δελτίο τύπου γράφει ότι ερμηνεύεις "παραδοσιακά και έντεχνα τουρκικά τραγούδια". Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για τον συγκεκριμένο διαχωρισμό;
Αυτός ο διαχωρισμός είναι συμβατικός. Ήθελα απλώς να δώσω ένα στίγμα του τι περίπου θα ακούσουν όσοι έρθουν στο πρόγραμμα. Ένα παραδοσιακό τραγούδι κάλλιστα μπορεί να είναι έντεχνο, όπως κι ένα έντεχνο μπορεί να αγαπηθεί τόσο από ένα λαό, ώστε να περάσει στην παράδοσή του. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι με τη λέξη "παραδοσιακό" εννοώ "αγνώστου πατρός", ενώ με τη λέξη "έντεχνο" ένα τραγούδι γραμμένο από γνωστό συνθέτη. Οι συνθέτες/ερμηνευτές που έπαιξαν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εξοικείωσή μου με την τουρκική μουσική είχαν κάμποσα "δυτικά" στοιχεία. Sezen Aksu, Fikret Kizilok και το συγκρότημα Ezginin Gunlugu είναι τρία από τα ονόματα που αγαπούσα πάντα. Και φυσικά ερμηνεύω συνθέσεις τους.
Ποιοι μουσικοί σε συνοδεύουν στο "Αγγέλων Βήμα";
Είμαι πολύ τυχερός, γιατί φέτος συνεργάζομαι με τρεις εξαιρετικούς μουσικούς, και όταν λέω μουσικούς δεν εννοώ απλώς δεξιοτέχνες. Η τύχη μου, μάλιστα, είναι διπλή, γιατί είναι και υπέροχα παιδιά! Πρόκειται για την Άλκηστη Ραφτοπούλου, που παίζει πιάνο, τον Φώτη Μυλωνά, που παίζει πνευστά και μαντολίνο, και τον Σωκράτη Γανιάρη, που παίζει κρουστά.
Σ' αυτές τις εμφανίσεις ακούμε και δικά σου τραγούδια, γνωστά αλλά και ανέκδοτα. Να περιμένουμε ίσως και κάποιον καινούριο προσωπικό σου δίσκο στο μέλλον;
Είναι ήδη στα αμεσότατα σχέδιά μου και ελπίζω να γίνει σύντομα. Υπάρχουν αρκετά ανέκδοτα τραγούδια, που είναι καιρός πια να κυκλοφορήσουν σε δίσκο.
Από τις παλιότερες δουλειές σου, ποιες θα ξεχώριζες και γιατί;
Η αλήθεια είναι πως δεν έχω τεράστια δισκογραφία. Ο δίσκος, βέβαια, που αγαπώ περισσότερο είναι το "Πίσω Δωμάτιο", που μου θυμίζει τη χρυσή εποχή της συνεργασίας μου με τον Μάνο Χατζιδάκι. Το "Μίλα Μου για Μήλα" είναι μια δουλειά που επίσης αγαπώ πολύ, ένας δίσκος που αγαπήθηκε από τα παιδιά, αλλά και από τους "μεγάλους". Έχω ασχοληθεί ιδιαίτερα με το παιδικό τραγούδι -κυρίως στο παιδικό θέατρο-, το οποίο θεωρώ πάντα πολύ σοβαρή υπόθεση. Οι "Γιαπωνέζικοι Κήποι" ήταν ένα μουσικό "ζάπινγκ", ένα πείραμα με διάφορα μουσικά στιλ, και είναι πιο κοντά σε αυτό που θέλω να κάνω σήμερα. Καλώς ή κακώς, πάντα αντιπαθούσα την τυποποίηση και τις ταμπέλες. Δεν μου αρέσει να είμαι "προβλέψιμος"!
Ευχαριστούμε!
Το Αγγέλων Βήμα βρίσκεται Σατωβριάνδου 36. Οι εμφανίσεις του Σταύρου Παπασταύρου ξεκινούν 23:30 την Παρασκευή και το Σάββατο και 22:00 τις Κυριακές. Τελευταία εμφάνιση: 27 Μαρτίου.
