Α tied & tickled ...duo speaks...
Πόσο ερεθιστικό και συναρπαστικό είναι άραγε να σε έχει δέσει και να σε γαργαλάει ...βασανιστικά μια καλλονή; Δεν ξέρω... Στα σεξουαλικά ισχύει ο απαράβατος κανόνας, "περί ορέξεως"! Όπως και στη μουσική άλλωστε... Η πολυμελής πάντως, μπάντα από ένα άσημο βαυαρέζικο χωριό, της οποίας το όνομα παραπέμπει στο προαναφερθέν βασανιστήριο, κατάφερε το 2007 να ερεθίσει και να συναρπάσει πολλούς λάτρεις της μουσικής με τον έβδομο εξαιρετικό της δίσκο που έφερε τον τίτλο "Aelita". Σε εμάς στο MiC ο ...ερεθισμός ήταν τέτοιος ώστε έφτασε να ανεβάσει το "Aelita" στην πέμπτη θέση του top της χρονιάς! Ένα δίσκο στον οποίο έκαναν ένα σημαντικό και τολμηρά δημιουργικό βήμα μακριά από το υβρίδιο jazz, dub και ηλεκτρονικής, το οποίο υπηρετούσαν τόσα χρόνια.
Αυτά επί του δίσκου... Την επί σκηνής υλοποίηση του μουσικού τους οράματος θα έχουμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε ιδίοις ...ώτοις και όμμασι την Πέμπτη 21 του Φλεβάρη όταν οι Tied & Tickled Trio, με πενταμελή αυτήν τη φορά σύνθεση, ανέβουν στη σκηνή του Gagarin... Η χρονική σύμπτωση ήταν λοιπόν, ευνοϊκή και έτσι δεν χάσαμε την ευκαιρία για μια μικρή συνομιλία. Κάτω από τη ...φανταστική λάμπα ανάκρισης του MiC κάθισαν αυτοβούλως οι Markus Acher και ο Andreas Gerth! O λόγος στους πρωταγωνιστές:
1) Ξεναγήστε μας στην ...κουζίνα των Tied & Tickled Trio! Πώς θα περιγράφατε την καθημερινή δημιουργική διαδικασία; Η μουσική προκύπτει μέσα από "τζαμάρισμα", αυτοσχεδιασμό ή υπάρχει μια κεντρική ιδέα ή πυρήνας πάνω στον οποίο χτίζετε τη μουσική σας;
Markus: Η μουσική μας είναι ένα μείγμα σύνθεσης και αυτοσχεδιασμού. Ο Andreas, ο Micha και ο Johannes συνεισφέρουν συνθέσεις ή ιδέες, όλοι εμείς οι υπόλοιποι παρέχουμε ήχους. Αλλά αυτοσχεδιάζουμε πολύ μέχρι να καταλήξουμε σε ένα τραγούδι.
2) Αλήθεια, πώς καταλαβαίνετε ότι ένα κομμάτι είναι τελειωμένο; Δεν υπάρχει πάντα ο πειρασμός να το αλλάζετε διαρκώς; Όταν ακούτε τις παλιές σας ηχογραφήσεις έχετε καμιά φορά το αίσθημα "χμμμ, θα μπορούσαμε να το είχαμε κάνει καλύτερο";
Markus: Υπάρχει πάντα ένα σημείο όπου είμαστε σίγουροι ότι το κομμάτι είναι ολοκληρωμένο. Και όταν τελειώσουμε, τότε αυτό μετέρχεται σε μια κατάσταση όπου δεν σκέφτομαι πλέον σχεδόν καθόλου την ενορχήστρωση. Μετά απλώς ακούω το κομμάτι αυτό καθαυτό. Πάντως, υπάρχουν κάποια πρώιμα τραγούδια των Notwist, στα οποία θα άλλαζα τη μείξη...
3) Όταν ξεκινάτε να δουλεύετε για ένα νέο δίσκο έχετε ήδη συγκεκριμένες ιδέες κατά νου; Έχετε το "άγχος" του να ακουστείτε διαφορετικοί; Υπάρχει τόση μεγάλη ποσότητα μουσικής στις μέρες μας!
Markus: Πάντοτε φτιάχνουμε τη μουσική μας έχοντας κατά νου και τη μουσική που ακούμε την περίοδο εκείνη. Υποθέτω πως, όπως και οποιοσδήποτε άλλος, προσπαθούμε να κάνουμε κάτι το οποίο θα ακούμε και θα αρέσει σε μας τους ίδιους. Και προσπαθούμε να ανακαλύψουμε τη δική μας προσωπική γλώσσα.
4) Η μουσική στο "Aelita" ακούγεται τόσο λεπτεπίλεπτη και "τρυφερή" ώστε μου θύμισε αυτήν του Μάνου Χατζιδάκι. Έχετε αλήθεια ακούσει ποτέ κάποιο από τα έργα του (εκτός φυσικά από το "Ein Schiff wird kommen"!) (Σ.σ.: με αυτόν τον τίτλο έγιναν επιτυχία στη Γερμανία τα "Παιδιά του Πειραιά");
Andreas: Πράγματι, υπάρχουν κάποιες ομοιότητες στον ήχο, για παράδειγμα η χρήση του σπινέτο (Σ.σ: όργανο που μοιάζει με μικρό τσέμπαλο, από τα πιο δημοφιλή πληκτροφόρα όργανα πριν επικρατήσει το πιάνο), αλλά ο Χατζιδάκις ήταν πιο πολύ συνδεδεμένος με μια παράδοση folk μουσικής, κάτι το οποίο δεν υπάρχει στη μουσική μας.
5) Όντες μέλη σε τόσα διαφορετικά συγκροτήματα, αναρωτιέμαι τι συμβαίνει όταν σας έρχεται μια ιδέα. Γνωρίζετε εξαρχής για ποια από τις μπάντες είναι κατάλληλη; Προσωπικά θα ένιωθα κάπως σαν μια ...διχασμένη προσωπικότητα!
Markus: Όταν συνθέτω, κανονικά έχω μια συγκεκριμένη μπάντα κατά νου. Ποτέ δεν είχα πρόβλημα να αποφασίσω ποια μπάντα θα μπορούσε να παίξει τη σύνθεση αυτή. Είναι πάντα πολύ σαφή τα πράγματα!
6) Πάντα αναρωτιόμουν πώς ένας μουσικός ο οποίος γράφει οργανική μουσική βάζει τίτλους στα κομμάτια. Γράφει πρώτα το κομμάτι και μετά αναζητά τον τίτλο ή αντίθετα; Π.χ., τι σας ενέπνευσε να δώσετε σε ένα κομμάτι το όνομα του Ρώσου ποιητή Chlebnikov;
Andreas: Κατά τη διαδικασία της μείξης ακούγαμε τη μουσική την οποία ηχογραφούσαμε και συζητάγαμε γι' αυτήν. Έτσι προέκυψαν διάφοροι συσχετισμοί και κάποιοι εξ αυτών οδήγησαν σε τίτλους οι οποίοι παραπέμπουν στο διάστημα και το Φουτουρισμό. Η μουσική πάντως είχε προηγηθεί και κανείς μας δεν σκεφτόταν τον Chlebnikov όταν ηχογραφούσαμε το κομμάτι. Αλλά στο μυαλό μου η σύνδεση με τον Chlebnikov ως μια εμβληματική φιγούρα του Ρώσικου φουτουρισμού έχει νόημα. Οι πύραυλοι τους οποίους ήθελαν οι Ρώσοι Φουτουριστές να στείλουν στο διάστημα ήταν φτιαγμένοι από ιδέες. Ο τίτλος της θρυλικής φουτουριστικής όπερας "Θρίαμβος επί του Ηλίου" ("Triumph over the sun") του 1913 συμβόλιζε το θρίαμβο επί μίας μη-φυσικής βαρύτητας: της βαρύτητας της ορθολογικής σκέψης (δηλαδή μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση σε σύγκριση με τη λατρεία της τεχνολογίας του Ιταλικού Φουτουρισμού (Σ.σ. ο οποίος συν τοις άλλοις είχε μια ροπή και μια λατρεία για το φασισμό)). Σε αυτό το πλαίσιο, η κατάρρευση του Ρώσικου φουτουριστικού κινήματος και η ενσωμάτωσή του στη μηχανή της Σοβιετικής προπαγάνδας ήταν κάτι πολύ τραγικό. Η "βαρύτητα" έτσι αποκατέστησε την κυριαρχία της και πάλι! Ο Chlebnikov πέθανε από πείνα (!) 4 χρόνια μετά την επανάσταση. Η αποτυχία του κινήματος αυτού, το οποίο συνέλαβε τα άστρα και τη θλίψη της νόησης, η οποία φυλακίζεται σε αμετάβλητες ανθρώπινες καταστάσεις, ήταν για μένα το κίνητρο να ονομάσω το κομμάτι "Chlebnikov" (και ελπίζω η μουσική μας να είναι αρκετά "εύγλωττη", ώστε κανείς να μην παρανοήσει τις αναφορές στο φουτουρισμό ως μια ακόμη αναβίωση μιας pop-φουτουριστικής στάσης κατά τον τρόπο που τη χρησιμοποιούν και την εννοούν πολλοί επίγονοι των Kraftwerk). Μιλώντας για το Φουτουρισμό, δεν πρέπει να ξεχνάμε το γεγονός ότι "Aelita", ο τίτλος δηλαδή του τελευταίου μας δίσκου, λεγόταν μια ταινία η οποία είχε γυριστεί κυρίως για προπαγάνδα του Σοβιετικού καθεστώτος (Σ.σ.: το 1924 από τον Yakov Protazanov, γνωστή επίσης με τον τίτλο "Aelita: η Βασίλισσα του Άρη"), το οποίο μερικά χρόνια αργότερα μετεξελίχθηκε με μια ανείπωτη δικτατορική ολοκληρωτική καταστροφή. Από την άλλη μεριά, η αισθητική και ο καλλιτεχνικός σχεδιασμός του "Aelita" είναι απλά έξοχος, η δε επίδραση της ταινίας εκείνη την εποχή είναι δύσκολο να υποτιμηθεί. Εάν απλά αφήσεις αυτά τα δύο αντιθετικά αντικειμενικά στοιχεία να επιδράσουν στις σκέψεις σου, τότε νιώθεις μια ένταση καθώς και μια συνδετική αλυσίδα η οποία ανταποκρίνεται στη σκοτεινή και τραγική αίσθηση του κομματιού μας με τον ομώνυμο τίτλο.
7) Εάν το "Aelita" ήταν ένας πίνακας, τι είδους πίνακας θα ήταν; Κάποιος παραστατικός πίνακας ή κάποιος πιο αφηρημένος;
Markus: Εάν ο κομίστας Andrian Tomine σχεδίαζε μια ιστορία η οποία λάμβανε χώρα μέσα σε ένα διαστημόπλοιο, τότε εύκολα θα φανταζόμουν τον εαυτό μου να ακούω το "Aelita" κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης.
8) Η μουσική σας είναι αρκετά σύνθετη, λεπτοδουλεμένη και με πολλές λεπτομέρειες. Πόσο δύσκολη είναι η ζωντανή της απόδοση;
Andreas: Καθώς ο τελευταίος μας δίσκος στο μεγαλύτερό του μέρος βασίζεται σε κομμάτια τα οποία είχαμε συνθέσει για μια ζωντανή παράσταση, δεν αποτελεί μεγάλο πρόβλημα η εκτέλεση της στη σκηνή. Η διαφορά είναι, ότι σε μια ζωντανή παρουσίαση η αυτοσχεδιαστική άποψη οδηγεί σε μια συσσώρευση δυναμικής. Ο Carl Oesterhelt αποκαλεί τη ζωντανή παρουσίαση ως μια "Voodoo-εκδοχή" του δίσκου.
9) Θα ενδιαφερόσασταν να γράψετε κάποτε τη μουσική για μια ταινία; Πώς και δεν έχει συμβεί ακόμη κάτι τέτοιο;
Markus: Στην πραγματικότητα, το κομμάτι "Aelita" (και μερικά άλλα μικρά αποσπάσματα του δίσκου) έχουν χρησιμοποιηθεί ως soundtrack για το ντοκιμαντέρ "Die Reproduktionskrise" (Η κρίση της αναπαραγωγής") του Joerg Adolph. Είναι μια σπουδαία ταινία για μια θεατρική ομάδα η οποία προβάρει ένα θεατρικό έργο. Η μουσική ταιριάζει πολύ καλά με την ταινία. Ο Joerg πήρε ξεχωριστά κομμάτια από την ηχογράφηση και τα μίξαρε εκ νέου για το soundtrack.
10) Πώς προσλαμβάνετε μια κακή κριτική; Έχω διαβάσει κάποιες για το "Aelita"! Για παράδειγμα αναφέρω το μάλλον αστείο 5.2 του Pitchforkmedia (προσωπικά, ποτέ δεν κατάλαβα τη διαφορά μεταξύ ενός 5.2 και ενός 5.3!) Οι κριτικές γενικά επηρεάζουν τη δουλειά σας;
Andreas: Όχι! Αντιμετωπίζω μια κακή κριτική στις περισσότερες περιπτώσεις ως αποτέλεσμα μιας παρεξήγησης. Με την ευκαιρία να σημειώσω ότι ποτέ δεν θα αγόραζα ένα δίσκο μόνον και μόνον εξαιτίας μιας καλής κριτικής. Ο καθένας ακούει μουσική σύμφωνα με το δικό του προσωπικό γούστο και υπόβαθρο, και υπάρχουν επιπλέον τόσες πολλές διαφορετικές καταστάσεις, οι οποίες δεν αφορούν τη μουσική αλλά επηρεάζουν το αποτέλεσμα μιας κριτικής... Είναι θα έλεγα περισσότερο ένα παιχνίδι της τύχης.
Markus: Πιστεύω ότι είναι μια ευκαιρία να σκεφτείς τη μουσική σου με ένα διαφορετικό τρόπο. Μερικές φορές μόνο. Γιατί μερικές άλλες φορές δεν σημαίνουν και πολλά. Τα γούστα είναι έτσι κι αλλιώς διαφορετικά...
11) Ποιες είναι οι πρώτες σας μουσικές αναμνήσεις;
Andreas: Είναι κυρίως κάποια παλιά Γερμανικά παραδοσιακά τραγούδια τα οποία τραγουδούσε η μητέρα μου όταν ήμουν παιδί. Προέρχονταν από την εποχή του Γερμανικού Ρομαντισμού και ήταν σχεδόν ξεχασμένα και μη-δημοφιλή στη δική μου γενιά, αν και ήταν πραγματικά πολύ όμορφα και λυπητερά.
12) Στις μέρες, η μουσική είναι πια τόσο εύκολο να αποκτηθεί (μόλις ένα κλικ μακριά!), γεγονός που έχει πολλές παρενέργειες. Για παράδειγμα, ποιος ήταν ο τελευταίος δίσκος που ακούσατε πάνω από 5 φορές;
Andreas: "Dresdener Requiem" του Rudolf Mauersberger.
Markus: Ο νέος δίσκος των Efterklang, μιας εξαιρετικής μπάντας από τη Δανία.
13) "Η πειρατεία σκοτώνει τη μουσική"... Ένα σχόλιο παρακαλώ!
Andreas: Είμαι απολύτως βέβαιος ότι η μουσική δεν μπορεί να σκοτωθεί. Αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν νέοι τρόποι διανομής της μουσικής - οι οποίοι ίσως θα έχουν μια επίδραση στο μουσικό χαρακτήρα των κομματιών τα οποία ο κόσμος θα μπορεί να ακούει μέσω των νέων εμπορικών καναλιών. Αλλά τέλος πάντων, δεν αισθάνομαι ότι υπάρχει κάποια έλλειψη ενδιαφέρουσας μουσικής σήμερα, η παραγωγή είναι ακόμη τεράστια. Οι οικονομικές συνθήκες μόνο μπορεί να έχουν αλλάξει για τις εταιρείες και τους διανομείς, επειδή οι τρόποι να θέτεις τη μουσική σε κυκλοφορία έχουν αλλάξει.
14) Οπουδήποτε εκτός της Γερμανίας το Βερολίνο αντιμετωπίζεται ως το κέντρο ενός δημιουργικού οργασμού σε όλα τα είδη της τέχνης. Αντιστοιχεί πράγματι αυτή η άποψη σε μια πραγματικότητα ή υπάρχει ένα είδος "trend" και μια υπερβολή;
Andreas: Για μένα όλα αυτά είναι μια τεράστια υπερβολή. Το Βερολίνο πράγματι είναι μια δραστήρια ζωντανή μητρόπολη με ατελείωτες δυνατότητες για να σκοτώσεις το χρόνο σου, αλλά η Τέχνη αναπτύσσεται στην απομόνωση.
15) Ξαφνικά εμφανίζεται μπροστά σας ένα τζίνι το οποίο μπορεί να ικανοποιήσει κάθε σας επιθυμία! Τι θα του ζητάγατε για το μέλλον των T&TT?
Markus: Να φτιάξει μια ορχήστρα ηχογράφησης με τους Pharoah Sanders, Henry Grimes and Billy Hart.
16) Κλείνοντας λίγο πιο "παιχνιδιάρικα", κάντε μας ένα πολύ σύντομο σχόλιο για μερικές προσωπικότητες της γερμανικής μουσικής του παρελθόντος και του παρόντος:
Kraftwerk: φυσικό μεταλλικό νερό με ανθρακικό
Cluster: φυσικό μεταλλικό νερό χωρίς ανθρακικό
Einstuerzende Neubauten: κόκκινο κρασί
Karl-Heinz Stockhausen: στιγμιαίο ποτό για αστροναύτες
Notwist: τσάι και μπύρα
Kammerflimmer Kollektief: καλή πολωνική βότκα.
