Tuber: Μια συνέντευξη

Με τον Νίκο τον Γερόσταθο συντονιστήκαμε σε μια σχετικά ‘on the road’συνθήκη κάπου στο πρώτο μισό της προηγούμενης δεκαετίας. Έκτοτε οι τροχιές μας ευθυγραμμίζονται σπανίως, αλλά κάθε φορά οι κουβέντες μας μου αφήνουν μια επίγευση υπερβατικότητας· συνήθως βέβαια χωρίς να τις πολυθυμάμαι (blame the road ;-)). Σκέφτηκα λοιπόν να κάνουμε μια συνέντευξη για το MiC, σχετικά με τους Tuber, το μουσικό σχήμα του οποίου είναι drummer και συνιδρυτής, με αφορμή το επερχόμενο τους άλμπουμ “Joyful Science”, έτσι μπας και αρχίσω να θυμάμαι. Είπα να στήσω τις ερωτήσεις γύρω από κάποια αποσπάσματα από την Χαρούμενη Επιστήμη του Νίτσε. Για να δούμε πως θα πάει αυτό…

1. Να ξεκινήσουμε με λίγα λόγια για τον καινούργιο δίσκο. Γιατί αυτός ο τίτλος; Το αφήγημα πίσω από τις συνθέσεις… Πως εξελίσσονται οι ιδέες στο στούντιο; Και λίγα τεχνικά περί της ηχογράφησης.

Είναι ένας δίσκος που ηχογραφήθηκε την τελευταία περίοδο των περιοριστικών μέτρων λόγω πανδημίας. Η μπάντα βρέθηκε ξανά μαζί μετά από μακρά παύση κι αυτή η επανεκκίνηση συνοδεύτηκε από έναν ανανεωμένο ενθουσιασμό για αυτό που κάνουμε, υπενθυμίζοντάς μας την αξία και την χαρά της δημιουργίας. Κι ο τίτλος αυτός με την τόσο όμορφη ιστορία από πίσω του σηματοδοτεί ακριβώς αυτό. Ως προς το πώς εξελίσσονται οι ιδέες δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη φόρμουλα. Άλλοτε η μπάντα καλείται να δουλέψει πάνω σε μια σχεδόν ολοκληρωμένη σύνθεση κάποιου μέλους, άλλοτε η ιδέα του ενός οδηγεί στην ιδέα ενός άλλου....Το ζητούμενο είναι η ροή. Τέλος ως προς το τεχνικό κομμάτι είναι ο πρώτος δίσκος που ηχογραφήθηκε σε επαγγελματικό studio και ο πρώτος στον οποίο η μπάντα ζήτησε και έλαβε την βοήθεια κι άλλων ανθρώπων πέρα των μελών της.

“Κάθε τέχνη, κάθε φιλοσοφία μπορεί να θεωρηθεί φάρμακο και βοηθητικό μέσο στην υπηρεσία της αναπτυσσόμενης, αγωνιζόμενης ζωής: προϋποθέτουν πάντα τον πόνο και ανθρώπους που υποφέρουν. Υπάρχουν όμως δύο είδη ανθρώπων που υποφέρουν: πρώτον, εκείνοι που υποφέρουν από την πλησμονή της ζωής, που ζητούν μια διονυσιακή τέχνη κι επίσης μια τραγική θεώρηση και κατανόηση της ζωής -και, δεύτερον, εκείνοι που υποφέρουν από το φτώχεμα της ζωής και ζητούν γαλήνη, ακινησία, ακύμαντη θάλασσα, λύτρωση από τον εαυτό τους μέσω της τέχνης και της γνώσης ή, αντίθετα, μέθη, σπασμούς, νάρκωση και τρέλα. Όλος ο ρομαντισμός στις τέχνες και στις γνώσεις αντιστοιχεί στη διπλή ανάγκη του δεύτερον είδους ανθρώπων.”

{Τι είναι ο ρομαντισμός (370)}

2. Ακούγοντας το ‘Joyful Science’ διακρίνει κανείς (και σε σχέση με τις προηγούμενες κυκλοφορίες σας) μια “συμφιλίωση” με μια κάποια πιο συναισθηματική πλευρά σας. Υποφέρουν οι Tuber από αυτό το φτώχεμα της ζωής που περιγράφει παραπάνω ο Νίτσε; Άλλαξε κάτι ή ήσασταν πάντα (κρυφο)ρομαντικοί;

Σίγουρα οι Tuber δεν ήταν ποτέ η μπάντα που εμπνεόταν από την πραγματικότητα. Δεν θέλαμε ποτέ να την εκφράσουμε, να την κρίνουμε ή να την σχολιάσουμε. Η ενασχόλησή μας με την μουσική ήταν και παραμένει ένα ταξίδι μακριά από αυτήν. Οπότε ναι, υποφέρουμε από το φτώχεμα της ζωής, αλλά από το φτώχεμα της ζωής γύρω μας κι όχι εντός μας, γιατί είναι ακριβώς οι ίδιες οι ζωτικές μας δυνάμεις που μας παρακινούν να κάνουμε μουσική, να νοηματοδοτήσουμε τη ζωή μας μέσα από αυτήν, να μην αφεθούμε στην όλο και εντεινόμενη μιζέρια και παράνοια που μας περιβάλλει. Κι αν και το ‘Joyful Science’ είναι πιο συναισθηματικός δίσκος, παραμένει ένας δίσκος που χορεύει.

3. Ποιος ήταν ο πρώτος δίσκος που αγόρασες;

Το “Kill’ Em All” (Metallica).

4. Οι Tuber φαίνεται να τα πηγαίνουν καλύτερα εκτός έδρας. Σημαντικό να ξεφύγει κανείς από τo πλαίσιo της “εσωτερικής κατανάλωσης” και την όποια ματαιότητα συνεπάγεται. Γράψατε κάποια χιλιόμετρα on the road (υποθέτω πως αν δεν ήταν η πανδημία στη μέση, το νούμερο θα ήταν διπλάσιο). Λίγα λόγια από /για τον δρόμο, λοιπόν.

Άλλοτε κυριαρχεί η γοητεία του καινούριου, του τοπίου, άλλοτε η κούραση κι η βαρεμάρα. Και σίγουρα υπάρχουν δυσκολίες κι αναποδιές που εκείνη την στιγμή σε εκνευρίζουν αν και συχνά προσφέρουν άφθονο γέλιο αργότερα όταν γίνονται αναμνήσεις. Η χαρά όμως του να παίζεις κάθε μέρα, η επαφή με τον κόσμο όχι μόνο σε αποζημιώνει σε ψυχολογικό επίπεδο αλλά πράγμα που είναι σημαντικότερο, σε κάνει καλύτερη μπάντα κι υπό αυτήν την έννοια ο δρόμος είναι αναντικατάστατος.

“Στους περισσότερους ανθρώπους ο νους είναι μια δυσκίνητη, θλιβερή μηχανή που τρίζει και που είναι δύσκολο να πάρει μπρος: μιλούν για «παίρνω το θέμα στα σοβαρά», όταν θέλουν να δουλέψουν μαζί της και να σκεφτούν καλά -ω, πόσο επαχθές πρέπει να είναι γι' αυτούς το καλώς σκέπτεσθαι! Το αγαπητό κτήνος «άνθρωπος» φαίνεται πως χάνει πάντα την καλή του διάθεση όταν σκέφτεται καλά: γίνεται «σοβαρό»! Κι «όπου υπάρχει γέλιο και χαρά, εκεί το σκέπτεσθαι δεν αξίζει τίποτε»: αυτή είναι η προκατάληψη αυτού του σοβαρού κτήνους εναντίον κάθε «χαρούμενης επιστήμης»…”

{Να παίρνεις το θέμα στα σοβαρά (327)}

6. Από τη συνεπή σας υπηρεσία στη χαρούμενη επιστήμη μπορεί κανείς εύκολα να μαντέψει ότι στέκεστε απέναντι από αυτή την προκατάληψη. Πως αντιμετωπίζουν το σοβαρό κτήνος οι Tuber (συμπεριλαμβανομένου και του σοβαρού κτήνους εντός);

Με ειρωνεία, χιούμορ κι αυτοσαρκασμό.

7. Πως τα πάτε με το εμπόριο της τέχνης; Κριντζάρεις και εσύ με την Αγορά (π.χ. με την υιοθέτηση της ορολογίας Της κατά τη δημιουργική διαδικασία· την αποδοχή όλων των όρων Της από ένα μεγάλο μέρος του καλλιτεχνικού κόσμου· τον αναπόφευκτο εκφυλισμό που προκαλεί); Πως έφτασε η φάση, από αναγκαίο κακό να γίνει ένας “κουλ” μονόδρομος;

Όταν ένας δημιουργός είναι ειλικρινής με τον εαυτό του, δηλαδή κάνει αυτό που θέλει κι έχει εσωτερική ανάγκη να κάνει, τότε το ίδιο το αισθητικό αποτέλεσμα οριοθετεί και τον τρόπο προώθησής του. Σε αυτήν την περίπτωση η αγορά γίνεται κάτι το δευτερεύον που δεν αλλοιώνει την ίδια την δημιουργική διαδικασία. Αν όμως ξεκινάει κανείς έχοντας στο μυαλό του το σε ποιους και πόσο θα πουλήσει τότε υποκρίνεται και υποκλίνεται σε υποθετικούς μονόδρομους.

8. Ας το ελαφρύνουμε λίγο τώρα. Νοτ. Ο Sakamoto είχε ετοιμάσει μια playlist για την κηδεία του. Τι θα έπαιζε στην δικιά σου κηδεία;

Αυτές οι εκδηλώσεις δεν γίνονται για τους νεκρούς αλλά για τους ζωντανούς. Με αυτήν την λογική θα επέλεγα ένα playlist αποτελούμενο όχι από κομμάτια που σημάδεψαν την ζωή μου αλλά από μουσικές που ξέρω ότι θα άρεσαν στο παρεάκι.

“Remurdered” (Mogwai)

“Ideal Crash” (Deus)

“Fifteen feet of pure white snow” (Nick Cave)

“The gravedigger’s song” (Mark Lanegan)

“You got a killer scene there” (QOTSA)

“Μια υπέροχη ευκαιρία” (Τρύπες)

Αν δεν είχαμε εγκρίνει τις τέχνες κι αν δεν είχαμε επινοήσει αυτό το είδος της λατρείας του αναληθούς: τότε η κατανόηση της γενικής αναλήθειας και ψευδότητας, που μας προσφέρει τώρα η επιστήμη -η κατανόηση ότι η ψευδαίσθηση και η πλάνη είναι όρος της γιγνώσκουσας και αισθανόμενης ενθαδικής ύπαρξης- θα ήταν εντελώς ανυπόφορη. (…) Κάπου- κάπου πρέπει να ξεκουραζόμαστε από τον εαυτό μας κοιτάζοντας τον από ψηλά και, με μια καλλιτεχνική απομάκρυνση, να γελάμε ή να κλαίμε γι' αυτόν, πρέπει να ανακαλύπτουμε τόσο τον ήρωα όσο και τον γελωτοποιό που κρύβονται μέσα στο πάθος μας για γνώση, πρέπει κάπου-κάπουνα απολαμβάνουμε την τρέλα μας προκειμένου να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τη σοφία μας…

{Η έσχατη ευγνωμοσύνη μας προς την τέχνη (107)}

9. Όλο και περισσότερο, νιώθω αυτό το plateau που περιγράφει ο φιλόσοφος παραπάνω (ευθεία αναφορά στο ομώνυμο κομμάτι των Meat Puppets ;-)) να στενεύει. Αρχικά φοβήθηκα ότι έχω αρχίσει να γερνάω αλλά, μέσω της συναναστροφής με άτομα αρκετά νεότερα, κατάλαβα ότι πρόκειται περί συλλογικότερης παρατήρησης. Τι είναι αυτό που περιορίζει τον χώρο αυτόν στον οποίο ο Νίτσε μας προτρέπει να απολαμβάνουμε την τρέλα μας;

Ο φόβος και η τεμπελιά. Η ανάγκη για βεβαιότητα, στέρεο έδαφος και ετοιμοπαράδοτες λύσεις.

10. Πέντε δίσκοι που έπαιξες στο repeat το τελευταίο εξάμηνο:

Audioslave

“In Times New Roman” (Queens Of The Stone Age)

“What Normal Was” (Billy Howerdel)

“Blow Up The Outside World” (Soundgarden)

“Love” (The Cult)

11. Πέντε ταινίες στις οποίες επιστρέφεις μέσα στα χρόνια:

“Apocalypse Now”

“Grant Torino”

“Out of the Furnace”

“Reservoir Dogs”

“The Taxi Driver”

12. Που θα ήθελες να βρεις τους Tuber σε μια δεκαετία;

Στο studio.

13. Στην ‘Αξιοπρέπεια της τρέλας’ ο δικός σου ξεκινάει γράφοντας “Λίγες χιλιετίες ακόμη στο δρόμο του τελευταίου αιώνα”. Πως το καταλαβαίνεις αυτό; Που θα έλεγες ότι βρισκόμαστε σήμερα; Τη βρίσκεις καθόλου με την εσχατολογία;

Λίγες χιλιετίες ακόμη στον δρόμο της μόδας και της άνεσης. Σήμερα η «τρέλα» μιας μονοδιάστατης τεχνοεπιστημονικής και υλιστικής-οικονομικής ανάπτυξης φέρει την βιωσιμότητα τόσο του πολιτισμού μας, αλλά και της φύσης όπως την γνωρίζουμε, στα όρια της κι όπως συμβαίνει πάντα, θα «πέσουμε» πριν αλλάξουμε. Η εσχατολογία είναι για όσους λαχταρούν λύτρωση και προσβλέπουν σε ένα χρονικό σημείο όπου όλα αποκτούν νόημα, που η αλήθεια αποκαλύπτεται, όλα παγιώνονται και νεκρώνουν. Προσωπικά μια τέτοια σκέψη μου είναι ανυπόφορη.

Ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου Νίκο. Until the next time…