2013: συναισθηματικές επιδράσεις και επιλογές
Έγραφα πέρυσι τέτοιο καιρό ότι δεν ήξερα αν τα χειρότερα έρχονται ή όχι. Δυστυχώς έκανα μεγάλο λάθος. Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα από τους νεοναζί ήταν η απόδειξη. Παρ' ότι το είδος της μουσικής που υπηρετούσε δεν με εξέφρασε ποτέ και παρά την έλλειψη εξοικείωσής μου με το έργο του, αισθάνομαι την ανάγκη να αποτίσω από εδώ έναν μικρό φόρο τιμής στον άνθρωπο αυτό και στη μνήμη του.
Στο μουσικό κομμάτι τώρα: άκουσα καλή μουσική το 2013. Είδα ενδιαφέρουσες, αν μη τι άλλο, συναυλίες. Άνοιξα τον υπολογιστή για να ακούσω διαδικτυακές ραδιοφωνικές εκπομπές. Διάβασα καλογραμμένα και εμπεριστατωμένα σχετικά άρθρα και βιβλία. Ένιωσα ότι η δημιουργικότητα στη μουσική (εντός και εκτός Ελλάδας) βράζει και ξεχειλίζει από την σκεπασμένη κατσαρόλα. Γενικά, ήταν μια καλή χρονιά για τη μουσική.
Τις δυο επόμενες λίστες σίγουρα δεν τις έκανα με τη λογική των "καλύτερων". Η μουσική ούτως ή άλλως έχει (σε εμένα τουλάχιστον) μια καθαρά συναισθηματική επίδραση. Προσπάθησα λοιπόν να βρω τους δίσκους και τα κομμάτια που μου προκάλεσαν τη μεγαλύτερη συναισθηματική αντίδραση το 2013. Με τυχαία και όχι αξιολογική σειρά λοιπόν, ιδού:
Το 2013 σε 11 δίσκους
Still Corners - Strange Pleasures
"Παράξενες ηδονές" λέγεται αυτός ο δίσκος. Καθόλου παράξενες. Έγραφα πέρυσι για το κομμάτι τους "Fireflies": "Αν το επερχόμενο άλμπουμ τους κινείται στα ίδια επίπεδα, ήδη βρήκα ένα άλμπουμ για τη λίστα με τα καλύτερα του 2013". Και έτσι είναι. Αιθέριο, starry-eyed, μαγευτικό, αισθησιακό, πανέμορφο, ερωτεύσιμο. Με τέτοιους δίσκους, τα πάντα είναι δυνατά. Ακόμα και το να κατεβάσεις τα αστέρια στη Γη. Έστω και για λίγα μονάχα λεπτά. Όσο που να ακούσεις το "Midnight Drive" δηλαδή.
The National - Trouble will find me
Έμαθα για την ημερομηνία κυκλοφορίας του την 21η Μαρτίου. Την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης δηλαδή. Τι πιο ταιριαστό; Όλη η ποίηση της μέρας σε μια πρόταση, όπως διάβασα κάπου (και δυστυχώς δε θυμάμαι που). Το θέμα του άλμπουμ γνωστό και αναμενόμενο: ρομαντικές ψυχές σε υπαρξιακή απόγνωση. Με αυτό καταπιάνονται σε όλα ανεξαιρέτως τα άλμπουμ τους. Αλλά το κάνουν τόσο απλά και τόσο όμορφα, που καταφέρνουν να σου φέρουν δάκρυα στα μάτια.
Κόρε. Ύδρο. - Απλές ασκήσεις στον υπαρξισμό
Για να το πούμε πολύ απλά, οι "Απλές ασκήσεις στον υπαρξισμό" είναι ο σπουδαιότερος ελληνικός δίσκος που βγήκε τα τελευταία χρόνια, μοναδικός ανάμεσα στο πολύπαθο ελληνόφωνο ροκ και στην αγγλόφωνη σκηνή που (ξανά)χτίζεται τα τελευταία χρόνια. Αν υπάρχει πολιτικό τραγούδι, χωρίς κομματικές και παραταξιακές αγκυλώσεις, ο στίχος "θα κλαίμε ακόμα τις αξίες της Δύσης μία-μία/ μα ο κύκλος είχε προ αιώνων κλείσει για τη Δημοκρατία" αποτελεί το πιο έξοχό του δείγμα.
Sigur Ros - Kveikur
Επιμένω στη λατρεία μου για τους Ισλανδούς και συνεχίζω να συγκαταλέγω τις κυκλοφορίες τους στις σημαντικότερες της εκάστοτε χρονιάς. Αν το περυσινό "Valtari" ήταν ένα ονειροπόλο και αγγελικό ταξίδι, το φετινό "Kveikur" αποτελεί μια θριαμβευτική επιστροφή στις ρίζες του post rock: θορυβώδες, παθιασμένο, διεστραμμένο, παραμορφωμένο, με punk διαθέσεις πίσω από τις περίτεχνες μελωδίες. Όποιος θεωρεί ότι οι Sigur Ros είχαν βαλτώσει, μπορεί να ακούσει τo "Brennisteinn" και να αλλάξει γνώμη με την ησυχία του.
My Bloody Valentine - m b v
22 χρόνια μετά το "Loveless", ο Kevin Shields επέστρεψε, άσχετα αν δεν το πιστεύαμε μέχρι να πιάσουμε το "m b v" στα χέρια μας. Και ήταν σαν να μην είχε φύγει ποτέ. Μάτια που δεν βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται, λέει η παροιμία. Βλακείες λέει η παροιμία. Τα μάτια που δεν βλέπονται, όταν ξανασυναντιούνται, απλά συνεχίζουν από εκεί που είχαν σταματήσει. Σαν να μην πέρασε μια μέρα.
Mazzy Star - Seasons of your day
Το 2013 χαρακτηρίζεται άμεσα ως το έτος των μεγάλων, πολυαναμενόμενων επιστροφών. Τα ως άνω άνετα θα μπορούσαν να ειπωθούν και για το νέο πόνημα των Mazzy Star. Μόνο που εδώ δεν πέρασαν 22 χρόνια, αλλά 17. Ε, και; Η Hope Sandoval και ο David Roback δεν είχαν ανάγκη να βγάλουν δίσκο, αλλά να δημιουργούν μουσική. Αυτό έκαναν επί 17 χρόνια. Όταν θέλησαν, την έβγαλαν και παραέξω. Τόσο απλά και τόσο μοναδικά.
Goldfrapp - Tales of us
Ομολογώ ότι δεν τους το είχα, της Alison Goldfrapp και του Will Gregory. Δεν τους θεωρούσα ικανούς να ξεπεράσουν την electronica και να δημιουργήσουν κάτι τόσο σπουδαίο, βασιζόμενοι κυρίως στην (υπέροχη) φωνή της Alison και σε φυσικά όργανα. Κλειστοφοβικό, εσωστρεφές, νουάρ, ομιχλώδες, θηλυκό άλμπουμ. Ιστορίες για κορίτσια σε σώμα αγοριού, για δολοφονίες από παράνομα ζευγάρια, για μανάδες και κόρες που μοιράζονται εραστές. Κάπου εκεί μέσα ίσως να είναι και η δική σου ιστορία.
Nick Cave & The Bad Seeds - Push the sky away
Δεν γίνεται να βγάλει ο Βασιλιάς Μελάνι δίσκο και να μην τον βάλω στους καλύτερους της χρονιάς. Ειδικά όταν κάνει αυτό που ξέρει τόσο καλά: να δημιουργεί ιστορίες για τα πιο απίστευτα θέματα, να τις ντύνει με μοναδικής ομορφιάς μουσική και να τις ερμηνεύει όπως μόνο εκείνος ξέρει. Κάποτε (αν δεν το κάνουμε ήδη) θα μιλάμε για τον Cave όπως μιλάμε τώρα για τον Cohen, να μου το θυμηθείς.
Savages - Silence yourself
Έχω αδυναμία στο post punk revival και πιστεύω ακράδαντα ότι το μουσικό κίνημα που απελευθέρωσε απόλυτα τις γυναίκες από το ρόλο της singer/ songwriter/ γλάστρας στη μουσική δεν ήταν άλλο από το punk. Συνδύασε αυτά τα δυο και έχεις τις Savages. Νόθες (ή και γνήσιες) κόρες του Ian Curtis και της Siouxsie; Πιθανόν. Αλλά σίγουρα δυνατό, ψυχωμένο, φρέσκο, έντονο και γεμάτο ενέργεια. Και πάνω σε ψηλοτάκουνες γόβες, φυσικά.
Low - The Invisible Way
Είκοσι χρόνια κλείνουν φέτος στο κουρμπέτι οι Low και τόσα χρόνια το slowcore τους παραμένει σημείο αναφοράς και σταθερή αξία. Έχεις ακούσει ποτέ ένα άλμπουμ το οποίο, χωρίς να έχει το καθοριστικής σημασίας ξεχωριστό κομμάτι και χωρίς να σε ενθουσιάσει από την πρώτη στιγμή, απαιτεί συνεχώς επανειλημμένες ακροάσεις και γίνεται σταδιακά και υπόγεια κομμάτι της μουσικής που αγαπάς; Ε, για μένα φέτος αυτό το άλμπουμ ήταν το "The Invisible Way".
Nine Inch Nails - Hesitation marks
Ο Reznor τραγουδάει στο "Copy Of A": "I am just a copy of a copy of a copy / Everything I say has come before / I am just a shadow of a shadow of a shadow/ Always trying to catch up with myself". Ό, τι κι αν λέει όμως, παραμένει μια από τις ελάχιστες εναπομείνασες μουσικές ιδιοφυΐες και έχει βγάλει έναν από τους κορυφαίους δίσκους του 2013.
Το 2013 σε 11 τραγούδια
Μ83 & Susanne Sundfοr - Oblivion
Αγαπώ τον Antony Gonzalez και ήλπιζα ότι το soundtrack του "Oblivion" θα ήταν εφάμιλλο της δουλειάς των Daft Punk στο "TRON: Legacy". Επρόκειτο όμως για μια μεγάλη απογοήτευση και για ένα τυπικό χολιγουντιανό soundtrack-με λίγη από την αστρόσκονη των Μ83 στην επικάλυψη. Εκτός από το συγκεκριμένο κομμάτι. Εκτόξευση, επιτάχυνση, είσοδος στην ατμόσφαιρα, έκρηξη, έκσταση. Κι όλα αυτά στεφανωμένα με τα αγγελικά φωνητικά της Susanne Sundfor. Αγνοί Μ83 στα καλύτερά τους.
Depeche Mode - Slow
Προφανώς και οι Depeche Mode δεν θα βγάλουν τώρα τον καλύτερο δίσκο της καριέρας τους. Σε κάθε κυκλοφορία τους όμως θα βγάζουν ένα τραγούδι που δικαιωματικά θα μπαίνει στα καλύτερα της χρονιάς. Το "Slow"είναι μακρινό ξαδερφάκι του "I feel you". Μακρινό, γιατί επιλέγει τον αργό αισθησιασμό από τους επιθετικούς ρυθμούς του τελευταίου. Ξαδερφάκι, γιατί το σκοτάδι που συνοδεύει τον πόθο της ερμηνείας του Gahan είναι παρόν και στα δυο. Και εξίσου ελκυστικό και προκλητικό.
White Lies - Big TV
Οι White Lies έχουν περάσει πια στη μουσική ιστορία ως ενδεικτικό δείγμα του συνδρόμου "βγάζω-ένα-σαρωτικό-πρώτο-άλμπουμ-και-μετά-απλά-αναμασώ-τις-επιρροές-μου". Η τελευταία δουλειά τους "Big TV" είναι μέτρια και δεν ξεφεύγει από το ως άνω μοτίβο. Έλα όμως που το ομώνυμο κομμάτι είναι τόσο καλοφτιαγμένο, που το πάτημα του κουμπιού repeat επιβάλλεται αυτόματα. Post punk μπάσο, κιθάρα, new wave ντραμς, μαύρα πλήκτρα, βαρύτονη ερμηνεία και χορευτικό όσο πρέπει. Κλέβουν, αλλά τουλάχιστον κλέβουν από τους καλύτερους.
Daughter - Still
Oι αδιέξοδες σχέσεις είναι ασφυκτικός παράγοντας, και πάνω σε αυτόν κεντάει η Elena Tonra την ερμηνεία της. Αν μη τι άλλο, στίχοι όπως "hate is spitting out each other's mouths but we're still sleeping like we're lovers" μόνο υπό τέτοιες λεπτές και κομψές ενορχηστρώσεις μπορούν να ακουστούν ειλικρινείς και ψυχωμένοι. Οι Daughter είναι ένα συγκρότημα για το οποίο πραγματικά εύχομαι να ξεφύγουν από το ως άνω αναφερθέν σύνδρομο.
Κωνσταντίνος Βήτα - Δεν είναι αργά (ΝΤΕΪΒΙΝΤ remix)
Πολύ απλά, πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα τραγούδια που έχει γράψει ποτέ ο Κωνσταντίνος Βήτα. Ή τουλάχιστον, για ένα από τα κομμάτια του που με έχουν αγγίξει και συγκινήσει περισσότερο. Το remix του ΝΤΕΪΒΙΝΤ υπενθυμίζει στον ακροατή για ποιο λόγο ο Κωνσταντίνος Βήτα είναι καλλιτέχνης με την ουσιαστική έννοια του όρου: πιάνει την πραγματικότητα με διαφορετικές, πιο ευαίσθητες κεραίες και την μετατρέπει σε ατόφια μαγεία για όλους μας.
Anna Calvi - Eliza
Το να σε συγκρίνουν με την Patti Smith και την Polly Jean Harvey στην αρχή της καριέρας σου έχει απίστευτο βάρος. Το "One Breath" δεν μπήκε στους δίσκους της χρονιάς γιατί, αν και ξεχειλίζει από ταλέντο και έμπνευση, οχυρώνεται πίσω από την αποστασιοποίηση. Ίσως ως μέσο άμυνας στις παραπάνω συγκρίσεις. Όταν όμως η Calvi αφήνει να την παρασύρει το πάθος, βγάζει κομμάτια σαν το "Eliza". Και μπαίνει δικαιωματικά στις καλύτερες στιγμές του 2013.
Bill Callahan - Spring
Διαβάζω ότι ο Callahan δήλωσε ότι ξεκίνησε να γράφει τραγούδια για το "Dream River", με σκοπό να δημιουργήσει ένα album που να ακούγεται αργά τη νύχτα, πριν τον ύπνο. "Ήθελα να είναι το άψογο τέλος στην ημέρα του ακροατή". Το πέτυχε απόλυτα. Χαρακτηριστικό δείγμα του δίσκου, το "Spring". "The true Spring is in you", τραγουδάει ο Callahan, και αυτό αρκεί για έναν γαλήνιο ύπνο. Αύριο είναι μια καινούρια μέρα, και όλα θα πάνε καλά.
Arcade Fire - Reflektor
Οποία έκπληξις! Εκεί που όλοι οι επαΐοντες έπιναν νερό στο όνομα των Arcade Fire, ξαφνικά το γύρισαν στο δήθεν υπεράνω και ξεκίνησαν τα σχόλια περί καλλιτεχνικής ανεπάρκειας και περί υπερεκτιμημένων καλλιτεχνών. Πόσο της μοδός, που λέει και η μάνα μου. Ανεξάρτητα πάντως από την εκάστοτε άποψη για το δίσκο, όπως διάβασα κάπου (αλλά κλασικά δεν θυμάμαι που), το "Reflektor" είναι, "ΤΟΣΟ Arcade Fire και ΤΟΣΟ LCD Soundsystem την ίδια στιγμή". Και αυτό είναι αρκετό.
The National - Sea of love
Μια και μιλήσαμε για την ποίηση των National πιο πάνω, ας αναφερθούμε και στο πιο ποιητικό κομμάτι του "Trouble will find me". Αν και ο χαρακτηριστικός στίχος είναι "they say love is a virtue, don't they?", εγώ ακόμα και τώρα επιμένω να εστιάζω στο "sorry I hurt you". Φαντάζομαι επειδή η μεγαλύτερη αρετή της αγάπης είναι να αναγνωρίζει πότε πληγώνει τον Άλλο-και του ή της να ζητά συγχώρεση για αυτό.
Chelsea Wolfe - The Waves Have Come
Ομολογώ ότι την ανακάλυψα πολύ πρόσφατα-και δεν πρόλαβα να ακούσω διεξοδικά το "Pain is Beauty", έτσι ώστε να αποφασίσω αν θα το βάλω στα καλύτερα της χρονιάς ή όχι. Το "The Waves Have Come" όμως δεν μπορούσε να λείπει από τα καλύτερα κομμάτια του 2013. Γραμμένο με αφορμή τον προπέρσινο σεισμό και το τσουνάμι στην Ιαπωνία, αποτελεί την πιο ουσιαστική και αποκαλυπτική απεικόνιση του Τέλους του Κόσμου-όπως τον ξέραμε.
CVURCHES - Tether
Για να κλείσουμε με κάτι πιο έντονο, επέλεξα το "Tether", από το ντεμπούτο άλμπουμ των CVURCHES - με τον μακράν πιο εντυπωσιακό τίτλο της χρονιάς: "The Bones Of What You Believe". Ξεκινάει ήρεμα, με τη Lauren Mayberry να ερμηνεύει γλυκά και παραδομένα - και ξαφνικά, λίγο μετά τα δυόμισυ λεπτά, μπαίνουν τα πλήκτρα. Ηλεκτρικά, έντονα, δυνατά. Και σε ωθούν να αφήσεις τα πάντα πίσω σου, και να χορέψεις, να χορέψεις, να χορέψεις. Μέχρι το τέλος του χρόνου.
Καλή ακρόαση και ευτυχισμένο το 2014!
_____
