2016: εφτά φορές να πέφτεις και να σηκώνεσαι οκτώ

Και άλλη μια φορά ώρα να κλείσουν οι ανασκοπήσεις για το 2016 με τα «καλύτερα ελληνικά». Να πάνε όλα στην άκρη και να ξεκινήσω με άλλα: να ακούσω άλλα, να διαβάσω άλλα, να δω άλλα. Γιατί η χρονιά που έρχεται θα είναι δύσκολη – και μόνο αυτά θα μας κρατήσουν όρθιους και όρθιες. Όπως έγινε και φέτος άλλωστε. Για σκεφτείτε το: υπήρξε Δεκέμβριος που να μην είπατε «στα τσακίδια αυτή η χρονιά και να μην ξανάρθει»; Εγώ δεν θυμάμαι κανέναν. Θα πέσουμε, θα σηκωθούμε και πάει λέγοντας. Έτσι είναι – και όσο πιο γρήγορα το πάρουμε απόφαση, τόσο λιγότερο θα μας πειράζει.

Για άλλη μια φορά, τα κριτήρια επιλογής είναι καθαρά συναισθηματικά και έχουν να κάνουν με το πόσο με άγγιξαν οι κάτωθι μουσικές. Όμως οι δίσκοι μου είναι για πρώτη φορά σε αξιολογική σειρά (ελέω beehype2016) και τα τραγούδια σε τυχαία σειρά.

11 ελληνικά άλμπουμ που αγάπησα το 2016

11. (Άλλη μια μπάντα από τη) Νότια Ντακότα - Ιστορίες για Φως και Τούνελ
Ιντριγκαδόρικο, πρωτότυπο όνομα, americana μπλεγμένη με ελληνική παράδοση, πάμπολλες αναφορές σε άλλους στίχους και άλλα ποιήματα, συμμετοχή της Nalyssa Green στα φωνητικά και της Nefeli Walking Undercover στο βιολί, και κυρίως ένα συγκλονιστικό τραγούδι διαμαρτυρίας – καταγγελία, όπως τα γράφανε παλιά, με θέμα του την υπόθεση της απαγωγής και του άγριου βασανισμού του Ουαλίντ Ταλέμπ το 2012, που φτύνει στα μούτρα μας την υποκρισία και το μίσος που τρέφει μέσα της η ελληνική κοινωνία για το «ξένο».

10. Κ. Βήτα / Κορνήλιος Σελαμσής / ARTéfacts Ensemble / Θεοδώρα Μπάκα - Συγκατοίκηση
Δίσκος – αποτύπωση της ομορφιάς και ταυτόχρονη ρετροσπεκτίβα της σπουδαίας πορείας του Κωνσταντίνου Βήτα. Όπως ο τελευταίος κάποτε πήρε τη μουσική του σπουδαίου Μάνου Χατζιδάκι και την έντυσε με ηλεκτρισμό, τώρα ήρθε η ώρα για το αντίστροφο: να απογυμνωθεί η μουσική του από τον ηλεκτρισμό και να αποδοθεί χωρίς την βοήθεια αυτού. Η ορχήστρα και ο ενορχηστρωτής επανεφευρίσκουν την επιθετικότητα του αστικού παλμού με ακουστικά όργανα, οι ερμηνευτές παράγουν ατόφια ευαισθησία και όλα οδηγούν στην υπέρβαση των μουσικών ορίων.

09. Nightstalker - As Above, So Below
Προσπερνώ με συνοπτικές διαδικασίες το προσεγμένο μεν, ακαλαίσθητο δε εξώφυλλο και εστιάζω στη μουσική. Οι Nightstalker που ξέρω και αγαπώ εδώ και χρόνια είναι εδώ και συνεχίζουν να υπηρετούν τίμια και πιστά τον σκληρό ήχο (ό, τι και να σημαίνει πια αυτός ο όρος). Ψυχεδέλεια, βαριές κιθάρες, τα γνωστά φωνητικά του Αργύρη Γαλιατσάτου, αγνή και ατόφια ενέργεια, τόνοι έντασης σε κάθε κομμάτι και τραγούδια που θα τα χορεύουμε σε κάθε μελλοντικό live του συγκροτήματος, ιδίως το “Deeper” και το “Blue Turns To Black”.

08. Vagina Lips - Athanasia
Λίγες επιρροές από τον πάγο των Joy Division, μια δόση shoegaze των Slowdive, το άπιαστο όνειρο της Αθανασίας και η χαρμολύπη που προξενεί σε όλους μας, η uptempo διάθεση των πιο pop στιγμών των Cure, το πνεύμα του Kurt Cobain που έχει σημαδέψει όσους ήμασταν (προ)έφηβοι και (προ)έφηβες τότε, δυο δάχτυλα ατόφιας electropop όπως την όρισαν οι Depeche Mode, μια ιδέα της γλύκας που έχει η dream pop. Ιδού η συνταγή για τον πιο φρέσκο και ταυτόχρονα ώριμο δίσκο που βγήκε από τη Θεσσαλονίκη το 2016.

07. Κ. Βήτα - Ομόνοια
Δεύτερη εμφάνιση του Κωνσταντίνου Βήτα στη λίστα μου για το 2016 με την ένατη κατά σειρά δουλειά του. Δεν θα μπορούσα να κάνω αλλιώς, καθώς τον θεωρώ τον σπουδαιότερο ίσως σύγχρονο ποιητή που έχουμε. Ή αλλιώς, έναν καλλιτέχνη με την πιο ουσιαστική του όρου έννοια: ενός ανθρώπου που τον χαρακτηρίζει μια πιο ιδιαίτερη ευαισθησία, που λόγω αυτής αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει τα πράγματα και τις καταστάσεις γύρω μας με έναν διαφορετικό τρόπο από εμάς και που τα μετατρέπει σε μοναδικής ομορφιάς τέχνη για την τέρψη όλων μας.

06. Mechanimal - ΔΠΔ
Στον τρίτο δίσκο τους, οι Mechanimal απομακρύνονται εσκεμμένα από το κλειστοφοβικό αστικό τοπίο με το οποίο είχαν ασχοληθεί στις άλλες δουλειές τους και εξερευνούν την Φύση ως στοιχείο αμόλυντο και ανόθευτο από την ανθρώπινη παρουσία. Σε αυτό συμβάλλει η παρουσία της Etten (πρώην Film), ως η θηλυκή δύναμη, που παραδοσιακά (φέρεται να) είναι σε πιο άμεση επαφή με τη Φύση. Έτσι, ο electro – kraut ήχος τους γίνεται πιο φωτεινός και πιο ανοιχτός, μπολιάζεται με πιο έντονη και ευκρινή ευαισθησία και επαναπροσδιορίζεται με τρόπο θαυμαστό και μοναδικό.

05. Παύλος Παυλίδης & Οι B-Movies - Μια πυρκαγιά σ' ένα σπιρτόκουτο
Σε αυτόν το δίσκο, ο Παύλος κάνει για μια ακόμα φορά αυτό που ξέρει να κάνει πάρα πολύ καλά με τον δικό του απαράμιλλο τρόπο. Και αυτό δεν είναι άλλο από το να μοιράζει απλόχερα τόνους συναισθημάτων στην μικρή χρονική διάρκεια ενός τραγουδιού, πάντα συνεπικουρούμενος από τις εξαιρετικές μουσικές ικανότητες και τη δεξιοτεχνία στο παίξιμο των B-Movies. Τόσο απλά και τόσο πηγαία, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που μια πυρκαγιά ανάβει, καίει και μαίνεται μέσα σε ένα σπιρτόκουτο.

04. 2L8 - The Answer
Το “The Answer” είναι για τους 2L8 ό, τι είναι και «Ο Μαύρος Πύργος» για τον Στήβεν Κινγκ. Το magnum opus αμφοτέρων, όπου συναντώνται όλοι οι ήρωες που έχουν πλάσει οι δημιουργοί σε όλη την πολύχρονη καλλιτεχνική πορεία τους, στον κόσμο που τους έχουν και πάλι οι δημιουργοί τους ορίσει, για την Τελική Μάχη. Χορωδιακά φωνητικά, παρακμή, αίσθηση αρχαιοελληνικής τραγωδίας, εξαθλίωση, κιθάρες, βιολιά και κρουστά στη μεγίστη ένταση, οικονομική κρίση και κρίση αξιών – όλα συνδυάζονται και δημιουργούν ένα εκρηκτικό παρανάλωμα οργής και λύσσας για επιβίωση.

03. Gravitysays_i - Quantum Unknown
Tο χαρακτηριστικό στοιχείο του δίσκου είναι η εσωστρέφεια. Δεν έχει ξεσπάσματα και υψηλές εντάσεις – κρατάει γκρουβάτους μεν, χαμηλούς δε τόνους. Πολεμικός και επικός χαρακτήρας, στραμμένος σταθερά στον εσωτερικό κόσμο του συγκροτήματος. Πολυεπίπεδες συνθέσεις, εξίσου επηρεασμένες από τον Vangelis και τους Pink Floyd, με το σαντούρι και την κρητική λύρα να πλαισιώνουν με μοναδικό τρόπο τα noise/πειραματικά στοιχεία και τις απαγγελτικές ερμηνείες. Και ένα concept σύμφωνα με το οποίο οι μικρές επαναστάσεις στους μικροκόσμους μας θα οδηγήσουν κάποτε νομοτελειακά στην μεγάλη επανάσταση στον κόσμο μας.

02. Gioumourtzina - Blakk Metall
Το “Blakk Metall” είναι φτιαγμένο από τα ίδια υλικό που έχουν χρησιμοποιηθεί και για το “Athanasia” των Vagina Lips. Όμως εδώ έχει επιλεγεί η σκοτεινή πλευρά τους: η μαυρίλα του shoegaze, το απόμακρο και το αποστασιοποιημένο της electronica, τα πνιγμένα φωνητικά και οι κοφτές ανάσες, ο εντοσθιακός ήχος του post punk/new wave, τα στοιχειωμένα ελαφρά ελληνικά τραγούδια των δεκαετιών ’40 – ’50. Εκεί κοντά, ο ανώνυμος οδηγός του Ryan Gosling περιμένει τους ληστές για να τους φυγαδεύσει και δεν ακούει τους Desire, αλλά τους Gioumourtzina.

01. Sleepin Pillow - The Past Is Already Here

Δεν είχα ακούσει τον δίσκο πριν την παρουσίασή του στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Δεκέμβρη και έτρεχα σαν την τρελή μετά να αλλάξω τη λίστα. Η ψυχεδέλεια συναντά την Ανατολή, η γκάιντα παίζει heavy metal, o Krishnamurti τα πίνει με τον Βαμβακάρη, η επαναληπτική φύση της ιστορίας συμβιώνει με το ευφορικό “la la la la la” της αγάπης, το θέρεμιν και το ακορντεόν συνυπάρχουν με τη φλογέρα και το ταμπούρλο – και οι Sleepin Pillow παραμένουν το πλέον sui generis συγκρότημα της Ελλάδας.

11 ελληνικά τραγούδια που αγάπησα το 2016

Electric Litany – War is Abstract
Αν δεν ήταν EP, το “Love” θα ήταν στο νούμερο ένα της προηγούμενης λίστας μου. Και αν οι Electric Litany είχαν το μισό promotion από άλλα ονόματα του εξωτερικού, όλος ο κόσμος θα παραληρούσε μαζί τους. Απώλεια, μοναξιά, θλίψη – μείζων δε τούτων όμως η αγάπη.

Nalyssa Green - Κοκτέιλ
Το πρώτο ελληνόφωνο τραγούδι της Nalyssa Green δεν είναι τραγούδι για τον έρωτα, είναι τραγούδι για το σεξ. Ή έστω για τη σωματική διάσταση του έρωτα. Τρυφερό, αγαπησιάρικο, κεφάτο, οικείο, με την κάψα του καλοκαιριού και με το μεθύσι του πόθου – όπως είναι το καλό σεξ.

The Cave Children - Believe
Βγήκε στο τέλος του 2016, ανήκει στη σειρά “A Distant Victory Singles Club” της Inner Ear, βυθίζεται στην τόσο μοδάτη νέο – ψυχεδέλεια, διαθέτει την πιο hard rock εισαγωγή που έχω ακούσει εδώ και καιρό και με κάνει να χορεύω ακόμα και την ώρα της φασίνας.

Sissi Rada - Macaroni and Tears
Σε αυτό το κομμάτι μου άρεσε πολύ ο αυτοσαρκασμός της δημιουργού του, οι λαρυγγισμοί στην ερμηνεία της και η χιουμοριστική διάθεση με την οποία αντιμετωπίζει τον πόνο του χωρισμού. Μάσκαρα που τρέχει, μακαρόνια και κλάμα, Kill Bill με μπίρες. Όλα μες στη ζωή είναι!

Σείριος Σαββαϊδης – Ο Γάμος
Υπέροχη folk, εμποτισμένη στην ελληνική παράδοση (ειδικά ως προς τους στίχους) και επηρεασμένη από την ψυχεδελική folk rock των δεκαετιών του ’60 – ’70. Ζεστή ερμηνεία, συναισθηματική φωνή, σεμνότητα και σοβαρότητα στην δημιουργία της μουσικής του: ένα από τα πιο όμορφα τραγούδια που άκουσα μέσα στο 2016.

Sundayman – Alive
Ένα τραγούδι - επιστροφή στη synth pop των 80’s και την electronica των 90’s, χωρίς να ακούγεται αναχρονιστικό ή νοσταλγικό. Τουναντίον, σου αφήνει την αίσθηση της δεκαετίας που διανύουμε, θυμίζοντας πολύ ονόματα τύπου Röyksopp, χωρίς όμως σε καμία περίπτωση να τα αντιγράφει. Ένα σπουδαίο pop κομμάτι, κρατήστε το.  

Κτίρια τη Νύχτα - Ζωή
Το ελληνικό “God’s away on business” του Tom Waits: δικηγόροι, δολοφόνοι, κλέφτες και γιατροί ελέγχουν την καθημερινότητά, το πλοίο βυθίζεται, η έξοδος κινδύνου δεν λειτουργεί, ο Θεός κοιτάει τους δουλειές του κι εμείς στη μέση αναρωτιόμαστε με ποιόν είμαστε: με εμάς ή με τους άλλους;

Dada Tapes – Fool In Orbit
Στακάτο, γρήγορο και δυνατό indie/ post punk με ηλεκτρονικά στοιχεία, με πάμπολλες αναφορές στην ερμηνεία του Robert Smith, στο μπάσο του Simon Gallup και γενικά στον ήχο των Cure. Ευτυχώς δεν πρόκειται για αντιγραφείς των τελευταίων, αλλά απλά για αυθεντικούς μουσικούς βαθιά επηρεασμένους από αυτούς.

XylourisWhite – Forging
Ίσως να είναι καταχρηστική η θέση του τραγουδιού εδώ, όμως η κρητική μουσική παράδοση είναι πολύ έντονη για να μπει στη λίστα με τα διεθνή. Χαοτικός συνδυασμός της κρητικής λύρας και των αέρινων ντραμς με τις απαγγελίες του Ξυλούρη – έτσι είναι η ελληνική παράδοση: ανοιχτόμυαλη, προοδευτική και εξωστρεφής.

ΟΔΟΣ 55 – Ακτίνες Θανάτου
Μια χαρά θα δούλευε ο Luis Vasquez (aka The Soft Moon) μαζί τους. Synth punk, πηχτό σκοτάδι, απελπισία, ωμότητα, πνιγμονή, πόνος, φρενίτιδα, επαναλαμβανόμενα ηλεκτρονικά μοτίβα, εφιαλτική αστική ατμόσφαιρα, μανιφέστο για τη φρίκη που εντείνεται γύρω μας. Άκουσμα που σε διαλύει – δεν μπορείς όμως να το προσπεράσεις.

Regressverbot - Homage to Miltos Sahtouris
Το συγκρότημα έβγαλε το 2016 την πρώτη του δουλειά με παλιότερά του κομμάτια. Το συγκεκριμένο τραγούδι ντύνει με παγερή electronica τον Μίλτο Σαχτούρη να απαγγέλλει τα ποιήματά του «Τα Δώρα», «Ορυχείο» και «Δεν είναι ο Οιδίποδας», αποδεικνύοντας το επίκαιρο της Τέχνης της Ποιήσεως σήμερα.

Και του χρόνου να είμαστε καλά, με υγεία και αγάπη!