Ανασκόπηση 2024: 20 δίσκοι από την ελληνική παραγωγή

Aeson Zervas – S/t (Heat Crimes)

Ο Αίσων Ζέρβας, εκ Μεσολογγίου ορμώμενος ήρθε και πολιόρκησε, φέτος, την ελληνική (και όχι μόνο) δισκογραφία ανατρέποντας την Ιστορία.

Καμιά πληροφορία δεν υπάρχει για το πρόσωπό του ("the greek music weirdo") είδα να τον αποκαλούν, αλλά έχει ήδη φανατικούς οπαδούς, από το ιδιοφυές ντεμπούτο του τον Μάιο, μέχρι τη δεύτερη δισκογραφική δουλειά του, τον Οκτώβριο.

Εγώ θα σταθώ στο πρώτο του, υπέροχο ομότιτλο άλμπουμ, παραδοσιακό και πρωτοποριακό ταυτόχρονα, που μάγεψε το καλοκαίρι μου. Η μουσική του αινιγματική, όπως και ο ίδιος ο δημιουργός, αψηφάει τον χώρο και τον χρόνο, σε μια αδιάκοπη παλινδρόμηση από το παρόν στο μέλλον και τούμπαλιν, από τα φουτουριστικά σύνθια σε ήχους ρεμπέτικου και ρομαντικών τραγουδιών του Μεσοπολέμου, παρεμβάλλοντας μακρινές, ακατάληπτες φωνές και κομμένες φράσεις, κάνοντας αυτό το πηγαινέλα από τα σαλόνια στα υπόγεια κουτούκια μαγευτικό και υπνωτιστικό: μια ελληνική λαϊκή τελετουργία όπου ο ακροατής συμμετέχει ψυχή τε και σώματι, χωρίς να κουράζεται ποτέ.

Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο Marc TSQ, για τον οποίο καμιά πληροφορία δε βρήκα, επίσης · βρήκα, όμως πως η αρχική εικόνα υπήρχε στο παιχνίδι "Altered Beast", όπου με το ξεκίνημα ο Δίας λέει "I command you to raise from your grave and rescue my daughter", οπότε τι Αίσων θα ήταν ο Αίσων, αν δε διάλεγε αυτό το επιβλητικό κι ωραίο εξώφυλλο;

Στο κάτω-κάτω, εδώ ο Δίας μας διατάζει απλώς να ακούσουμε τον δίσκο. Κι αυτό πρέπει να κάνουμε.

Αφήνω το πρώτο από τα 8 άτιτλα κομμάτια, που νομίζω πως είναι το ρεμπέτικο "Ο Πινόκλης", έξοχα πειραγμένο και απίστευτα μαγευτικό.

Βασούλα Τσιμινάκη

Aeson Zervas - Hazlom (Heat Crimes)

Δύο άλμπουμ έβγαλε φέτος ο Aeson Zervas κι απ' ό,τι είδα προκόψαμε και τα βάλαμε και τα δυο στα καλύτερα της χρονιάς. Για ρεκόρ πάει αυτό.

Εγώ διάλεξα το δεύτερο, που κυκλοφόρησε πριν ενάμιση μήνα κι έχει ήδη τον από στόμα σε στόμα κωδικό, το "αιγυπτιακό", ενώ το πρώτο του, συνεννοούμαστε μεταξύ μας ως, το "ρεμπέτικο".

Αυτό το "αιγυπτιακό" λοιπόν, ένας εγκεφαλικός αχταρμάς από ευφάνταστες mashup συνηχήσεις μεσογειακοαραβικών ρεταλιών σε τέκνο βραδιά, είναι η μουζίκ κονκρέτ που θα ‘θελα να κυριαρχεί στα τσαρτς και στα κλαμπς παγκοσμίως. Νταξ, στο Άλφα του Κενταύρου έστω.

Σε άλλα πάλι, πιο γήινα, κλισέ, το "Hazlom" παίζει να 'ναι το πιο λαχταριστό πράγμα που βγήκε απ' το Μεσολόγγι μετά το πριντσπάτο χέλι.

Γιάννης Πλόχωρας

Afrodite - We Gather Alone (CD Baby)

Αν η Αφροδίτη Παπαχριστοδούλου είχε γεννηθεί μισό αιώνα νωρίτερα, πιθανότατα θα τη συναντούσαμε στο μουσικό σύμπαν των Fairport Convention και των Incredible String Band. Όμως όσο κι αν η φωνή της θα μπορούσε να σταθεί στη folk σκηνή της Βρετανίας των ’60s και των ’70s, αυτή δεν επαναπαύεται εκεί, αλλά με χαρακτηριστική άνεση μεταπηδά στο παρόν. Στο “We Gather Alone” η Αφροδίτη πλαισιώνεται από έξι μουσικούς, ενώ η ίδια παίζει πλήκτρα, αλλά τα αληθινά υπέροχα φωνητικά της βρίσκονται πάντοτε σε πρώτο πλάνο, σε μια δουλειά που συνυπογράφει με την αδελφή της Αστραδενή.

Παναγιώτης Αναστασόπουλος

Alex K + Κτίρια Τη Νύχτα – S/t (Inner Ear)

Η συνάντηση που δεν είχαμε ποτέ φανταστεί τελικά δείχνει τόσο φυσική, σχεδόν προδιαγεγραμμένη. Εμείς που μεγαλώσαμε με Last Drive στο γάλα, γνωρίζουμε και το γκουχ του Αλέξη Καλοφωλιά εφόσον αποφασίσει να το ηχογραφήσει με όποιο από τα κιθαριστικά σχήματα που κατά καιρούς έχει για όχημα. Ο Γιώργος aka Κτίρια τη Νύχτα από το 2007 που δισκογραφεί, έχει δημιουργήσει τον δικό του ήχο που χωνεύει επιρροές από δίσκους, βιβλία, ταινίες και κυρίως πόλεις, κτίρια και εμπειρίες, ένα συναρπαστικό ιδιόρρυθμο ταξίδι και συγχρόνως πολύ οικείο. Αυτοί οι φαινομενικά ετερόκλητοι ήρωες κάπου διασταυρώθηκαν, κάπου μυρίστηκαν ότι οι διαφορές τους είναι μόνο στο περίβλημα και πολλά κοινά θα βρουν παρέα, έτσι ξεκίνησαν να κάνουν χωριό -και μουσική- τα αλλόκοτα χρόνια της καραντίνας. Στα 8 κομμάτια του άλμπουμ βάζεις στοίχημα με τον εαυτό σου αν μπορείς να αναγνωρίσεις τι ανήκει στον καθένα, γνωρίζοντας την μουσική τους υπογραφή στα χρόνια. Τις περισσότερες φορές το χάνεις πανηγυρικά μιας και το αποτέλεσμα είναι ένα κοινό ύφασμα, ανθεκτικά πλεγμένο -όπως φαίνεται- μέσα από κουβέντες, περιπλανήσεις, κοινές αναζητήσεις και κοινές αναφορές.

Αυτή η διάθεση για συνάντηση είναι που δίνει αυτή τη μαγική συνοχή των ετερόκλητων συστατικών: Σε κομμάτια όπως το «Aν ποτέ» με noir ατμόσφαιρα και άρωμα 50s, η μινιμαλιστική φωνή της Κίκας σε γειώνει στο σήμερα. Ή στη «13η ώρα» στο αγχωτικό motorik και τα ηλεκτρονικά περάσματα απαντάει αβίαστα η ηλεκτρική κιθάρα με σολαρίσματα καθαρόαιμου ροκ. Η ονειρική μαντολινοκιθάρα στο τέλος της «Αιώρησης» με την στιβαρή μπασογραμμή και τα μορικονικά περάσματα. Και φυσικά ο ελληνικός στίχος του Alex K λειτουργεί κάνοντας τη σύνδεση άμεση και προσωπική. Το καλό και το κακό με τους μικρούς σε διάρκεια δίσκους είναι ότι σε αφήνουν να αποζητάς κι άλλο. Για να δούμε…

Ελεάνα Γαρίνη

Convex Model – In human hives (Αυτοέκδοση)

Night in Athens – Wasted reflections (Wave Records)

Παράλληλες γραμμές που δεν τέμνονται (όπως μας δίδαξε κάποτε ο Ευκλείδης), που έχουν κοινή αφετηρία άρα τέμνονται (όπως μας δίδαξε κάποτε ο Ρίμαν, που τελικά έτσι ισχύει και στον ‘πραγματικό’ κόσμο), κάπου εκεί στα σκοτεινά 80s (κι ας έχει η λέξη ‘σκοτεινιά’ πλειστάκις κατακρεουργηθεί -όπως θα πει και παρακάτω ο Άρης Καραμπεάζης- από μια σειρά γκοθόπουλα συνθετικής ευκολίας που δεν έχουν τίποτε να πουν πέρα από την επίδειξη του Εγώ), τα τόσο ξεχασμένα αλλά και τόσο μνημονευόμενα 80s και την επινοημένη παράδοση (όπως μας δίδαξε κάποτε ο θείος Χόμπσμπομ) του synth wave. Κύμα(τα) που φτάνει(ουν) ως το σήμερα δημιουργώντας παράδοξες γεωμετρίες (οι τόσο αγαπημένες των Convex) και συμβολές και ανακλάσεις. Δύο αστικοί δίσκοι μοναξιάς των στοιβαγμένων σε «ανθρώπινες κυψέλες» κατοίκων των μεγαλουπόλεων, πέφτει κρύα η νύχτα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και σε κάθε άλλη φανταστική ή υπαρκτή πόλη. Πιο αναλογικοί και στοχαστικοί και ιμπρεσσιονιστικοί οι μεν, πιο ψηφιακή και αιχμηρή και εξπρεσιονιστική η δε, αμφότεροι ιδιότυπα ρομαντικοί και με μια εσωστρέφεια η οποία υπερβαίνεται (sic) με σκηνική εξωστρέφεια και… «γιατί δεν χορεύεετε ρε;».

Αντώνης Ξαγάς

Echo Tides – Στο Δρόμο Που Φυτρώναν Φράουλες (Veego)

Το μόνο εύκολο στους σκληροπυρηνικούς εναλλακτικούς κύκλους (εδώ γελάμε) είναι να αρχίσεις να υποτιμάς, να ειρωνεύεσαι και να χλευάζεις οτιδήποτε ξεφεύγει λίγο περισσότερο παραέξω και κάνει γκελ σε ένα κοινό το οποίο κατά κανόνα δεν μπορεί (και δεν θέλει) να εμβαθύνει παραπάνω στη μουσική που ακούει. Έλα όμως που αυτό για το οποίο μιλάμε καταπιάνεται με άγχος, απώλεια, ψυχικό πόνο, πληγές συλλογικές και ατομικές – μια ποστ πανκ πραγματικότητα που ντύνεται με αιθέριες dream pop μελωδίες, κοφτερά μπιτ, ρομαντισμό. Γιατί οι πιο κυνικοί άνθρωποι είναι κατά βάθος και οι πιο ευαίσθητοι. Αν χορέψεις το σκοτάδι σου όμως, μπορείς να το ξορκίσεις. Να το κάνεις αστρόσκονη και «αόρατη κορδέλα που ενώνει τους ανθρώπους». Για να αγκαλιάσεις όποιον ή όποια είναι δίπλα σου και να νιώσεις ότι ναι, «ύστερα από χρόνια/στο βυθό με σένα/πια μπορώ να τρέξω». Επειδή δεν θα είσαι ποτέ πια μόνη ή μόνος όταν γράφεται τέτοια μουσική – αλλά θα σε λούζει ένα ζεστό κύμα φωτός και αγάπης κάθε φορά που θα την ακούς. Και θα χορεύεις ασταμάτητα - κι ας είναι οι λέξεις γεμάτες υπαρξιακά αδιέξοδα. «Τα παιδιά θέλουν χορό» - και οι ενήλικες επίσης.

Μαριάννα Βασιλείου

Υπάρχει μια έξαρση τα τελευταία χρόνια σε synth-pop έως ντίσκο τραγούδια από Έλληνες καλλιτέχνες και μάλιστα με ελληνικό στίχο. Ίσως είναι και μια τάση για χαρούμενα πράγματα μετά την περίοδο της πανδημίας. Ωστόσο, για να είμαι ειλικρινής, τα περισσότερα από αυτά μου φαίνονται αδιάφορα έως βαρετά.

Οι Echo Tides αποτελούν μια εντελώς διαφορετική περίπτωση. Σε κάθε δίσκο τους εμφανίζονται καλύτεροι και τη χρονιά που μόλις τέλειωσε μας παρουσίασαν ένα πάρα πολύ καλό άλμπουμ, γεμάτο ωραίες μελωδίες, που με λαχτάρα γυρνάς ξανά και ξανά τις πλευρές του βινυλίου του στο πικάπ.

Αναμένουμε το ’25 να τους δούμε ζωντανά και να ακούσουμε τα φρέσκα τραγούδια τους.

ΥΓ. 1 Έξτρα πόντους στον Γιάννη Αναγνωστόπουλο που με το μπάσο του μας πόνεσε το στομάχι!

ΥΓ. 2 Αν επανεκδοθεί ο δίσκος, θα πρότεινα να κυκλοφορήσει σε φραουλί χρώμα, για να ταιριάζει και με τον τίτλο του άλμπουμ!

Τάσος Βαφειάδης

Frenzee – What’s Wrong With Me (Poison City Records)

Αυτά εδώ τα υπερταλαντούχα παιδιά, άθελά τους, νομίζω ήρθαν να μου υπενθυμίσουν με το ντεμπούτο τους άλμπουμ τρία σημαντικά πράγματα. Πρώτον το πόσο γρήγορα περνάει ο άτιμος ο γραμμικός χρόνος, μιας και σαν χτες ήταν που τα θυμάμαι πιτσιρίκια στο ντοκιμαντέρ “Μια οικογενειακή υπόθεση” του 2012, όπου παρουσιάζεται μέρος της ιστορίας των Ξυλούρηδων, μιας από τις πιο μουσικές οικογένειας που έβγαλε ποτέ η Ελλάδα και στην οποία ανήκουν και τα ίδια. Δεύτερον ότι ναι, κάποιες φορές τα μήλα πέφτουν κάτω από τη μηλιά και τρίτον και πιο σημαντικό απ’ όλα, ότι όσα χρόνια κι αν περάσουν, δε θα πάψω να γουστάρω με τρέλα ένα καλό πανκ ροκ άλμπουμ. Εννιά κομμάτια οδοστρωτήρες, ογκώδης παραγωγή, οριακά μεταλλίζουσα αλλά με εκείνον τον χαρακτηριστικό 90s τρόπο, βρωμιάρικες κιθάρες, ταχύτητες ʻτα μυαλά στο μπλέντερ’ κι ένα κορίτσι που φτύνει τις λέξεις τσαμπουκαλεμένα και δεν κωλώνει πουθενά, όπως ακριβώς πρέπει δηλαδή. In punk we trust!

Θάνος Σιόντορος

Κωστής Δρυγιανάκης & Reinhold Friedl - τὰ ἀμφότερα ἓν (Zeitkratzer Productions)

Τον Ιούλιο του 2021, εν μέσω πανδημίας, ο πειραματιστής Reinhold Friedl δοκίμασε και εξέτεινε τις δυνατότητες ενός [ορθάνοιχτου και προετοιμασμένου] κλασικού πιάνου Blüthner με ουρά, σε ηχογράφηση που έκανε με τον Κωστή Δρυγιανάκη στο συνεδριακό κέντρο της Μητρόπολης Δημητριάδος στα Μελισσάτικα η οποία μεταδόθηκε διαδικτυακά ως πόντκαστ υπό την τεχνική επιμέλεια του Παναγιώτη Θεοδοσίου. Έκτοτε και επί δύο έτη, ως τον Ιούλιο του 2023, ο Κωστής ταξινόμησε, ραφινάρισε και επεξεργάστηκε τις ηχογραφήσεις αυτές στο προσωπικό του στούντιο, στην Κριθαριά Μαγνησίας, χωρίς καμία άλλη προσθήκη.

Ο τίτλος δανεισμένος από την επιστολή Παύλου προς Εφεσίους [2:14]: Αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν, ὁ ποιήσας τὰ ἀμφότερα ἓν καὶ τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας, τὴν ἔχθραν, ἐν τῇ σαρκὶ αὐτοῦ, τὸν νόμον τῶν ἐντολῶν ἐν δόγμασι καταργήσας... Τα αντικείμενα, τα χέρια και οι μπαγκέτες του Φριντλ δημιουργούν τις χειρωνακτικές προδιαγραφές ώστε να αναδειχθεί και να αναδυθεί ο εσωτερικός κόσμος του πιάνου και οι ψηφιακές αρετές και τόλμες του Κωστή κατέστησαν τα αμφότερα ένα σώμα, μια ψυχή. Τα όρια του ακουστού και του ακουστικού παραχώρησαν φάσμα και η οπτική μουσική συντοπία εθεάθη ευκρινέστερα. Προς τούτο συνέδραμαν τα μάλα και οι φωτογραφίες της Όλια Γκλούσενκο.

Κώστας Καρδερίνης

ΛΕΞ - Γ.Τ.Κ. (Τ.Γ.Κ./Veego)

Περιέργως πως αυτός ο δίσκος έφαγε πιο πολύ λάσπη από τους λάτρεις της μουσικής παρά από τα συστημικά media. Για κάποιο λόγο η επιτυχία στην χώρα μας γενικά ενοχλεί και ειδικά προκαλεί σεισμικά ρήγματα στους παλαιολιθικούς underground κύκλους και όχι μόνο. Δηλαδή και το επονομαζόμενο μεταλ community τον έκανε κόκκινο πανί. Είναι λοιπόν δείγμα άριστης καλλιτεχνικής δημιουργίας το να ενοχλείς; Όχι δεν θα το έλεγα μιας και το πιο ενδιαφέρον στον όλο δίσκο είναι ότι ο Λεξ χωρίς καμία παρθενογένεση απέναντι στον εαυτό του δεν καταντάει βαρετός. Ίσα ίσα σε κρατάει από την αρχή μέχρι το τέλος και καταναλώνεται μονορούφι. Ε ναι, η ραπ και το χιπ χοπ είναι μουσική μετά από τόσες δεκαετίες στο στερέωμα, καλό είναι λοιπόν να το αντιληφθούν και οι τελευταίοι δεινόσαυροι του indie ακούσματος.

Χρήστος Αναγνώστου

Μνήμα - Καταραμένα Λείψανα (Forbidden Keep, His Wounds & Atrocity Altar)

Παραμένει άγνωστο ποιος ή ποιοι βρίσκονται πίσω από την περίπτωση των Μνήμα. Πάντως, όσο κυλούν τα χρόνια, τόσο δείχνει να βαθαίνει η ακραία και ωμή τους ματιά. Εδώ, λ.χ., σε ένα ακόμα βήμα «νεκρομαντικής τρέλας», στρέφουν το ερεβώδες τους metal προς τις καθ' ημάς κηδείες, επιθυμώντας να εκφράσουν δύο διαφορετικά, μα εν τέλει αλληλένδετα πράγματα. Αφενός, μιλούν για το κύμα απελπισίας που συνοδεύει το ύστατο χαίρε: εκείνο που, σαν φουρτούνα στον Πορθμό του Ντρέικ, κατακλύζει ακόμα και τις πιο ψύχραιμες ψυχές, σαν κοιτάνε για τελευταία φορά το αγαπημένο πρόσωπο –λίγες σπιθαμές, πια, πάνω από το χώμα. Αφετέρου, πραγματεύονται (και) την αέναη πάλη της ζώσας καθημερινότητας απέναντι στα ενδότερα σκοτάδια μας. Φυσικά και δεν είναι για όλους μια τέτοια μαύρη τέχνη. Πάντως, κομμάτια υψηλού ζόφου και υπόγειας μελωδικότητας σαν το "Μνήμα" ή το "Worship The Black Flame" τιμούν την ιστορία του χώρου τους και τους πιστοποιούν ως ανατέλλουσα δύναμη.

Χάρης Συμβουλίδης

Μνήμα – Καταραμένα λείψανα (Forbidden Keep, His Wounds & Atrocity Altar)

Night in Athens - Wasted Reflections (Wave Records)

Η παγιωμένη θεματική και η εδραιωμένη (μη) αισθητική των Μνήμα εύλογα είτε θα ξενίσουν, είτε θα γοητεύσουν. Ακραία και στις δύο περιπτώσεις. Ίσως ακόμη ιδωθούν και ως αφορμή ειρωνικής διάθεσης απέναντι τους. Αυτά δεν έχουν σημασία. Ο ήχος τους είχε και έχει πάντοτε σημασία, και σε αυτό – το αναμφίβολα highlight της μέχρι τώρα δισκογραφίας τους- ο ήχος των Μνήμα είναι ικανός να απωθήσει ακόμη και τους πλέον φανατικούς και υποψιασμένους. Εδώ δεν χαρίζονται ούτε στους δικούς τους, δηλαδή.

Ας κρατήσουμε το ότι οι Μνήμα είναι κατά βάση ένα noise σχήμα, πέρα από οποιεσδήποτε άλλες κατηγοριοποιήσεις, ας αποδεχτούμε αξιωματικά στο πρόσωπο τους την θεματική του θανάτου, με τον ίδιο τρόπο που αποδεχόμαστε τον Πάριο να μας τα λέει όλα για τον έρωτα και μόνο και από εκεί και πέρα τα τέσσερα αυτά – απολύτως ωμά- κομμάτια, στα οποία η υπόθεση lo fi και ουρλιαχτά για λίγους αναπτύσσεται εξαντλητικά, αλλά όχι ατελέσφορα για το ίδιο το συγκρότημα (για τους ακροατές του δεν ξέρω), μάλλον εύκολα θα μας οδηγήσουν στο ερώτημα «και μετά από αυτό τι ;».

Από την άλλη πλευρά (αλλά πάντως σε ένα παράπλευρο υπόγειο), η φαινομενικά ευάκουστη ηλεκτρονική, αλλά και σταθερά βιομηχανική, pop της A Night In Athens, αλλά και η ίδια η δημιουργός, είναι ευχής έργο το ότι καίτοι έχει ως αφετηρία και προορισμό της, δεν έχει τελικώς ως έδρα της την Αθήνα (όπως και την Θεσσαλονίκη ή την Πάτρα κ.ο.κ.), η οποία στην παρούσα χρονική συγκυρία, κατά βάση γελοιοποιείται από την συντριπτική πλειοψηφία όσων κατακρεουργούν το είδος εδώ και τουλάχιστον μία πενταετία (και δεν αναφερόμαστε απαραίτητα σε όσους γνωρίζουν άνευ ετέρου εμπορική επιτυχία).

Το άλμπουμ θα μπορούσε να ιδωθεί ως κλείσιμο της τριλογίας που ξεκίνησε με τα ‘Metropolis’ (2021) και ‘Crime Scene’ (2022), αλλά ταυτόχρονα και ως ένα ντεμπούτο major καλλιτεχνικής αυτονομίας, που καθιστά την Ν.Ι.Α. ως σχεδόν μοναδική περίπτωση στα λιμνάζοντα νερά της synth-punk υπερπαραγωγής (όχι μόνο της εγχώριας εν προκειμένω πλέον). Αν αυτό το άλμπουμ είχε βγει κάπου στις αρχές των 00s, θα μπορούσε ίσως να ιδωθεί και ως η αιτία για να εκκινήσει η cold wave αναβίωση που τόσο μας είχε ενθουσιάσει τότε, και τόσο πολύ μας κουράζει έκτοτε.

Σπουδαίοι δίσκοι και οι δύο, που καθιστούν σχεδόν αδύνατη την διαδικασία επιλογής ενός και αποκλεισμού του άλλου, έστω και στο χαλαρό πλαίσιο αποτίμησης που έχουμε επιλέξει εδώ στο MiC τα τελευταία χρόνια.

Άρης Καραμπεάζης

Mother Of Millions – Magna Mater (ViciSolum Productions)

Σε μια χρονιά που η μεταλλική ελληνική σκηνή βρίθει αμέτρητων πολύ αξιόλογων κυκλοφοριών θα μπορούσα να διαλέξω ομολογουμένως με περίσσια ευκολία πολλούς δίσκους. Οι Mother Of Millions όμως κατάφεραν και αισίως στον τέταρτο τους δίσκο να πατήσουν απάτητες συνθετικές κορυφές θέτοντας το “Magna Mater” τους βασικό μουσικό λάφυρο για την χρονιά που μας άφησε. Ένας δίσκος δουλεμένος μέχρι την τελευταία του λεπτομέρεια, με τραγούδια που σου κολλάνε ακόμα κι από την πρώτη ακρόαση και σε οδηγούν σε μια συνεχόμενη επανάληψη. Δεν κρύβουν τις επιρροές τους από τον ευρύτερο prog/metal χώρο αλλά με ευκολία πατούν πάνω τους, αντλούν τα καλύτερα για να δημιουργήσουν έναν ολόδικο τους ήχο μοντέρνο και μελωδικό που διακατέχεται από αληθινό συναίσθημα και ταλέντο.

Γιώργος Παπαδόπουλος

Νεφέλη Φασούλη & Αντώνης Απέργης - Ο Κήπος (Αυτοέκδοση)

Κύλησε κάμποσο νερό στο αυλάκι της Νεφέλης Φασούλη από το 2021 και τον δίσκο της με τον Φοίβο Δεληβοριά, «Ο Κόσμος Σου». Προέκυψαν αρκετές συνεργασίες και ζωντανές εμφανίσεις, σε διαθέσεις τόσο πολυποίκιλες όσο και το περιεχόμενο εκείνων των τραγουδιών με τα οποία ο Δεληβοριάς επιχείρησε να βαδίσει σε όσα ήθελε και μπορούσε (και μπορεί) να τραγουδήσει η Φασούλη. Την ίδια περίοδο που εμφανιζόταν σε αυστηρό jazz πλαίσιο, τραγούδουσε με τον Πάνο Βλάχο, τους Χατζηφραγκέτα ή το Παιδί Τραύμα. Μέσα στη χρονιά που πέρασε ο Αντώνης Απέργης κατάφερε να συγκεντρώσει και να παρουσιάσει μια ντουζίνα τραγούδια με και για τη φωνή της Νεφέλης Φασούλη με ομοιογενή στόχευση και ύφος, καταλήγοντας σε έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα δίσκο. Υπάρχουν σαφώς τραγούδια που ξεχωρίζουν άμεσα («Πρόσωπο Δικό Μου») και άλλα που κρύβουν τη γλυκύτητά τους μέσα σε παιχνιδιάρικους στίχους και πλούσιες ενορχηστρώσεις («Κήπος»). Το αποτέλεσμα είναι ένας από τους πιο αξιόλογους δίσκους της χρονιάς και αυτό πιστεύω οφείλεται ακριβώς στο γεγονός πως ο Αντώνης Απέργης όρισε έναν μικρό χώρο, τον κήπο του, και έδρασε σε βάθος μέσα σε αυτόν, αντί να (ξανα)προσπαθήσει να μας δείξει ολόκληρο τον κόσμο της Νεφέλης Φασούλη.

Δημήτρης Όρλης

Nicky Kokkoli - Project Nascence (Αυτοέκδοση)

Τη Νίκη Κοκκόλη τη θυμόμουν ως μέλος της ελληνοσουηδικής συμμαχίας των Ahanes, που τίμησαν και με το παραπάνω το όνομά τους πριν δυο χρόνια με τον γενναιόδωρα απλωμένο ήχο του “Petrichor” στην πορτογαλέζικη Clean Feed (της οποίας δεν μου διαφεύγει ούτε μία κυκλοφορία χωρίς τουλάχιστον να την ακούσω - αν σας ενδιαφέρει η τζαζ, σπεύστε). Τους είχα επιλέξει και για τη στήλη ‘Κάτι Καλό Να Ακούσω’, λόγω της σύμπλεξης της modal με τη free jazz και το σουηδικό psych/prog rock των 70s. Όταν κυκλοφόρησε λοιπόν το “Project Nascence” - και μην παραγνωρίζοντας ότι η Κοκκόλη έχει συνεργαστεί επίσης με τους London Improvisers Orchestra, τη Lisa Ullén και άλλους - ήξερα τι να περιμένω: Έναν οπωσδήποτε καλό δίσκο στο μεταίχμιο μεταξύ σύγχρονης τζαζ σύνθεσης και αυτοσχεδιασμού, που θα μου έδινε και μια ενδεικτική εικόνα για την εξέλιξη και τα ενδιαφέροντα της πραγματικά ταλαντούχας ελληνίδας σαξοφωνίστριας.

Έπεσα έξω τελικά και χαίρομαι ιδιαιτέρως γι’ αυτό. Γιατί ναι μεν ακούω ξεκάθαρα την εξέλιξή της, αλλά αυτή είναι τόσο ραγδαία που η Κοκκόλη κάθε άλλο παρά μας παραδίδει έναν business-as-usual avant jazz δίσκο και φεύγει και από τα κοινώς ορισμένα αλλά παράλληλα επιδεχόμενα πολλών αστερίσκων τζαζ πλαίσια, χωρίς να παραλείπει να προβάλλει την κοινωνική της ευαισθησία. Είναι κάτι περισσότερο από ευπρόσδεκτη η αναφορά στα θύματα των Τεμπών και τις γυναικοκτονίες και ειδικά με την απηχούμενη εδώ ειλικρίνεια. Το “Project Nascence” περιλαμβάνει κομμάτια που εκτελούνται εκ περιτροπής από το σεξτέτο της και την ίδια σόλο με ηλεκτρονικά, turntables κ.α. Τα full band κομμάτια δείχνουν μεγάλο εύρος επιρροών, από electro-jazz μέχρι και την ενσωμάτωση παραδοσιακών βαλκανικών στοιχείων, αλλά με τα σόλο που κατά τη γνώμη μου έχουν ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον, η Κοκκόλη μπαίνει σε μια λογική fourth world σχεδόν και φτιάχνει ατμόσφαιρες διαυγείς, όπου η ambient, το microsound και η παράδοση διατηρούν την αυτοτέλειά τους σε έναν καμβά τελείως ανοιχτών κατά τα άλλα πειραματισμών (που δέον όπως ακουστούν σε ικανή ένταση, διαφορετικά ίσως να μην γίνουν αντιληπτά τα παραπάνω). Το δηλώνει κιόλας ότι ο δίσκος της είναι μια απόπειρα απαγκίστρωσης από τα ακαδημαϊκά, μουσικά και κοινωνικά στερεότυπα που έχει, ωστόσο μόνο με μία ακρόαση γίνεται αντιληπτό πόσο μετριοπαθής είναι αυτή η δήλωση. Και όταν ένας μουσικός προσεγγίζει το όριο όπου οι λέξεις εξαντλούνται και πρέπει να πάρει τη σκυτάλη, αναγκαστικά (!), η μουσική, ξέρεις ότι τα πράγματα είναι σοβαρά.

Ελένη Φουντή

ΟΙΚΟΙ2310 - Με Ταυ Κεφαλαίο (οικοι2310)

Το ν’ ακούει την καινούργια κυκλοφορία του βασικού πυρήνα Χονδρός/Κατσιάνη ένας σαν κι εμένα, είναι σα ν' ακούει τον καινούργιο δίσκο των Iron Maiden ένα μέταλλο. Ξέρουμε κι οι δυο προκαταβολικά τι θ' ακούσουμε, γι' αυτό και το ακούμε, να πωρωθούμε κι άλλο, δώσε!

Στο "Με Ταυ Κεφαλαίο" έχουμε πειραγμένη πρόζα, παραμορφώσεις, παραφωνίες και/ή μη-μουσική, πολιτικοκοινωνικές αιχμές, σαρδόνιο χιούμορ, όλα εδώ.

Αν ήμουν μέταλλο θα το περιέγραφα "γαμάτο EP, με τέσσερα γαμάτα κομμάτια, απ' τα καλύτερά τους. Είναι πολύ παρήγορο που μετά από τόσα χρόνια, υπηρετούν πιστά το είδος κι εξακολουθούν να γαμάνε σε τόσο υψηλό επίπεδο".

Λέω να τ' αφήσω έτσι.

Σεραφείμ Διακουράκης

Σάββας Μεταξάς - Folk Tales and the Rain (Wabi-Sabi Tapes)

Δε θα έλεγα ότι ξέρω καλά την ελληνική σκηνή, ούτε προσέχω ιδιαίτερα τις κυκλοφορίες της τοπικής σκηνής, οπότε όταν ο Αντώνης (Ξαγάς) μου ζήτησε έναν ελληνικό δίσκο που μου έκανε εντύπωση το 2024 μου 'ρθε στο νου η κασέτα του Σάββα Μεταξά, ίσως γιατί την άκουγα αρκετά τώρα τελευταία, θα βρει εξάλλου κάποιος και αναφορά σ' αυτή στην πρόσφατη Τανίνη.

Ο λόγος που έχω κολλήσει με αυτή την κασέτα είναι το παιχνίδι με τους ήχους και τις χροιές τους. Field recordings από εξορμήσεις του σε χωριά της βορειοδυτικής Ελλάδας, μαζί με ήχους από όργανα και ηχογραφήσεις από αφηγήσεις κατοίκων που με τον τρόπο τους σε παραπέμπουν στη λογική του παραμυθιού, δημιουργώντας επίτηδες και πολύ έξυπνα ένα μικρό παιχνίδι νοσταλγίας, όχι απαραίτητα πάντοτε αληθινής, αλλά παίζοντας με ήχους που σου φέρνουν οικείες αναφορές στην 'παράδοση' όπως αυτή την έχουμε διδαχθεί, εύκολα παίζει κανείς και με τις αναμνήσεις ή τη νοσταλγία τους.

Αυτό όμως που μου αρέσει είναι οι εναλλαγές από τον εξωτερικό ήχο των βουνών και των χωριών με αυτό τον πιο 'αποστειρωμένο' του στούντιο που παίζει ο ήχος της κιθάρας και των εφέ. Ήταν ηχητικές εναλλαγές που μου άρεσαν πολύ. Σου δίνουν την αίσθηση ότι παρακολουθείς ένα ανεικονικό ντοκυμαντέρ στο οποίο περπατάς με τον δημιουργό στον χώρο και ξαφνικά μπαίνεις μαζί του σε στο σπίτι του όπου ακούς μόνο τους ήχους του σπιτιού και τίποτε άλλο.

Ποστ ροκ άμπιεντ λογική; Ίσως και ναι, εξάλλου αυτό το είδος έπαιξε αρκετά με την ιδέα της 'νοσταλγίας' θα έλεγε κάποιος. Aπό την άλλη, το δελτίο τύπου της κασέτας αυτή την εικόνα σου δίνει. Σαν να είσαι ως 'φάντασμα' παρατηρητής και ακροατής ενός τέτοιου είδους ντοκυμαντέρ, οπότε οι εναλλαγές στις χροιές του ήχου μοιάζουν να αποτελούν ένα μέρος αυτού του έξυπνου παιχνιδιού και σε αυτό βοηθάει και η μικρή διάρκεια του.

Νικόλας Μαλεβίτσης

Skraut – Unearthed (Underflow)

Φυσικά και είναι το καλύτερο ελληνικό άλμπουμ της χρονιάς για μένα, τουλάχιστον από αυτά που άκουσα, αφού οι Skraut παίζουν μια μουσική πραγματικά σπουδαία. Και απερίγραπτη. Δηλαδή ακούς το τελευταίο κομμάτι το «Home» και τι να πεις… Τι ακριβώς είναι αυτό;

Ney, δηλαδή ένα ανατολίτικο φλάουτο, δηλαδή φλογέρα, που είναι το παλαιότερο μουσικό όργανο, που εδώ αποκτά την πραγματική του αρχέγονη υπόσταση. Ακούγεται σαν ο ήχος, η πρώτη νότα, να ξεκινά πριν από χιλιάδες χρόνια και με την ολοκλήρωσή της φτάνει σε μας εδώ. Στο τώρα. Ανάμεσα σε κουδούνια μυθικών εριφίων που λες και ακολουθούν έναν μεταφυσικό βοσκό.

Αναστάσιος Μπαμπατζιάς

The Model Spy - Impairment & Disability (Make Me Happy Records)

Τα είπα πολύ πρόσφατα για αυτό το δίσκο (ρίξτε μια ματιά στη στήλη ‘Κάτι Καλό Να Ακούσω’), όπως τα είχα πει και προ πενταετίας, όπως θα διαβάσετε. Αφού όμως πρέπει να γράψω κάτι για αγαπημένη εγχώρια κυκλοφορία της χρονιάς, το βλέπω σαν καλή ευκαιρία να γράψω κάτι παραπάνω για τον συγκεκριμένο δίσκο. Γιατί; Μα εφόσον πρόκειται για εκείνον στον οποίο επέστρεψα συχνά, κυρίως όποτε είχα ανάγκη για κάτι ελαφρύ σαν άκουσμα μα με βαρύτητα σαν ποπ άποψη, για τραγούδια που θέλουν να ηχούν σαν την υποψία μόνο ενός καθημερινού βιωματικού σάουντρακ και καταλήγουν να κολλάνε σαν τσίχλα στο μυαλό, για μουσική που θα ευχόσουν να ήσουν έως και teenager όταν θα κυκλοφορούσε ώστε να την ερωτευτείς όπως το έκανες με τους Talulah Gosh ή τους Velocity Girl για παράδειγμα. Δεν εννοώ ότι οι The Model Spy ακολουθούν τα παραπάνω ονόματα στο μουσικό τους στυλ, σαν αναφορές στην καλύτερη ποπ εκδοχή τους ρίχνω στην κουβέντα, κι από εκεί και πέρα δεν θα έπρεπε να το σκαλίζουμε και πολύ άλλο. Το δεύτερο αυτό άλμπουμ τους θα μπορούσε να είναι μια νέα δουλειά των New Order αν είχαν ένα περισσότερο ευρωπαϊκό και κοσμοπολίτικο χαρακτήρα (αν ήταν Σουηδοί ας πούμε, τώρα που το σκέφτομαι), σε ίσες ποσότητες οργανικό όσο και ηλεκτρονικό, και με ένα αέρα ντόπιο από φωνές και ανθρώπους που χαρακτηρίζουν την indie σκηνή της ημεδαπής. Το έγραψα ήδη και θα το ξαναγράψω: απολαυστικό σύνολο κομματιών που αξίζει οπωσδήποτε να ακούσετε!

Μάνος Μπούρας

Χαρά - Sin City (Αυτοέκδοση)

Όσοι είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε τη Χαρά μέσω των live της –είτε με τη Mira, είτε σόλο– περιμέναμε πώς και πώς τη στιγμή που θα έβγαζε το πρώτο της ολοκληρωμένο άλμπουμ. Το ‘Sin City’ είναι φτιαγμένο με φροντισμένα beats, τα οποία βρίθουν διαθέσεων κι αποφεύγουν έντεχνα την επανάληψη, τη μονοτονία και την ανακύκλωση, με τις καλύτερες στιγμές να ανήκουν στη Soda και στους Τh Mark και Electabaz. Το flow της Χαράς αποτυπώνεται ατενές, στιβαρό και καθάριο, ενώ οι ρίμες της είναι ευθείες, απλές, μα πολυσχιδείς: σχηματίζουν ιστορίες και εικόνες τόσο βιωματικές, όσο και κοινωνικοπολιτικές, σε μια διαδρομή που ενώνει την Αθήνα με την Καλαμπάκα (τον τόπο της). Επιπλέον, η συμβολή των συμμετεχουσών Εxpe και Ladele, παρότι μικρή, προσφέρει κάποια διαφορετικά χρώματα στο αποτέλεσμα. Μικρή η σοδειά των καλών άλμπουμ από το εγχώριο ραπ φέτος, αλλά σημαντική και σίγουρα αναζωογονητική.

Χριστίνα Κουτρουλού

Years of Youth x Pan Pan - Λύκοι στον Αρη (Veego)

Του το χρωστούσαμε του Pan Pan. Πέρασαν τα ‘Φαντασμαγορία Ένα’ και ιδίως το Δύο και το Τρία. Πέρασε το έπος του ‘Ανδρομέδα FM’ κι εμείς δεν βγάλαμε τίποτε από αυτά δίσκο της χρονιάς. Έτσι φέτος (βοηθούσης και της σχετικά μέτριας παραγωγής) ξεπληρώνουμε το χρέος μας με το ‘Λύκοι στον Άρη’. Ενας δίσκος concept, ένα κόμικ από αυτά που ξέρει καλά να φτιάχνει ο Παναγιώτης Πανταζής, ο δίσκος είναι συνέχεια του περσινού αριστουργήματος των Echo Tides. Εξάλλου πρώτο όνομα εδώ είναι αυτό του Years of Youth, κατά κόσμον Γιάννη Αναγνωστόπουλου, το έτερο συνθετικό τους ήμισυ. Λείπει η Καλλιόπη Μητροπούλου, της χρωστάμε κι αυτής.

Όσο κι αν ψάχνουμε το πανκ, τη hip hop, ή τη νεοfolk, η παντοκρατορία της ποπ στην ελληνική ροκ σκηνή συνεχίζει. Κι ο Pan Pan και ιδίως οι Echo Tides (παρά τον μέτριο φετινό τους δίσκο) είναι οι κορυφαίοι αυτή τη στιγμή εκφραστές της. Για πόσο, κανείς δεν ξέρει. Εξάλλου όλα είναι εφήμερα.

Βασίλης Παπαδόπουλος

Η εικόνα του εξωφύλλου ανήκει στον Θάνο Τσίγκο (1967)