Collecting teardrops in a paper cup
Έχουν περάσει περισσότερα από είκοσι χρόνια, οπότε σε κάθε περίπτωση έχει επέλθει παραγραφή. Κι έτσι, μπορώ να μιλήσω σχεδόν ελεύθερα, σεβόμενος το δικαίωμα των εμπλεκομένων προσώπων στην ανωνυμία, τα οποία θα αναφέρω μόνο με τα μικρά τους ονόματα. Βλέπετε, εδώ κάθε ομοιότητα με γεγονότα, πρόσωπα και συναισθήματα μόνο συμπτωματική δεν είναι.
Κατά κανόνα, οι πιο ζωντανές αναμνήσεις είναι εκείνες που συνδέονται με κάποιες μυρωδιές. Ειδικότερα στην περίπτωση του Πάνου και τη δική μου, από αυτήν του χώματος, που όταν ψιλόβρεχε, αγαπούσαμε να εισπνέουμε νόμιμα στα γρασίδια των Clifton Down, Durdham Down και Leigh Woods. Παράλληλα με την εθιστική αυτή μυρωδιά υπήρχε και ένα «ναρκωτικό», που μας έφερνε πιο κοντά. Και αυτό, εξ ορισμού και εκ πεποιθήσεως, δε θα μπορούσε να ήταν κανένα άλλο παρά η μουσική. Με τον Πάνο φοιτούσαμε κατά ευτυχή συγκυρία σε διαφορετικούς τομείς του ίδιου πανεπιστημίου. Μόνο που εκείνος, χωρίς να το θέλει, μου παρέδωσε ιδιαίτερα μαθήματα. Όχι στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο που σπούδαζε, αλλά στη ζωή. Κι όλα αυτά φορώντας το μπλουζάκι Στέρεο Νόβα που του είχα χαρίσει.
Οι γραμμές που ακολουθούν (θέλουν να) είναι ένας ελάχιστος φόρος τιμής στον καλύτερο κεντρικό αμυντικό που έπαιξε ποτέ μπροστά μου. Τότε που αγωνιζόμασταν με την ίδια ομάδα στο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα των πανεπιστημίων, όταν ο Σκοτσέζος κάπτεν ούρλιαζε με «εξωτική» προσφορά και απόγνωση τo “man each”, το οποίο και οι δυο μας μέχρι να ολοκληρωθεί ο δεύτερος επίσημος αγώνας ακούγαμε ως “manage” και αναρωτιόμασταν γιατί το φώναζε, αφού τελικά όλη η ομάδα τα κατάφερνε μια χαρά να μαρκάρει. Θα μιλήσω, λοιπόν, για εκείνες τις υπέροχες βροχερές μέρες που γνωρίσαμε στην πράξη τι σήμαινε η ατμόσφαιρα “The Splendour of Fear” και “North Marine Drive”.
Τα πράγματα ήταν πολύ όμορφα. Ή τουλάχιστον έτσι τα έβλεπα εγώ. Παράλληλα, ήταν και αρκετά δύσκολα. Γι’ αυτό ίσως μας άφησαν ομορφότερες αναμνήσεις. Οι ρυθμοί της πόλης ήταν ονειρικοί και μάλλον αργοί, όπως ακριβώς το trip hop, που είχε βγει από τα σπλάχνα της. Εκείνη την εποχή οι Massive Attack ήταν ήδη τεράστιο όνομα και το “Blue Lines” είχε καθιερωθεί στη συνείδηση όλων ως ο εθνικός ύμνος κάθε «ψαγμένου-εναλλακτικού» τύπου, που ένιωθε αναγούλα με την κατασκευασμένη διαμάχη Oasis vs Blur και το αφόρητο πλέον ξενέρωμα της εφτάψυχης Enya. Θα ακουστεί ίσως υπερβολικό, αλλά κάθε γωνιά της «μύριζε» τόσο “Unfinished Sympathy”, που θα ‘λεγες πως μόλις στρίψεις στη γωνία θα δεις τη Shara Nelson να περπατάει τραγουδώντας όπως στο βίντεο κλιπ, είχε το μυστήριο του Tricky, την όμορφη μελαγχολία του “Firefly” των Alpha, που επρόκειτο να γραφτεί λίγο αργότερα και, κυρίως, το δέος των Portishead μέσα από το κορυφαίο “Dummy”.
Όλα ξεκίνησαν ένα πρωί, όταν με ξύπνησε ο μεταλλικός ήχος του καλύμματος που χτύπησε επάνω στο πλαίσιο της σχισμής της εξώπορτας. Αυτό σήμαινε παράδοση αλληλογραφίας, η οποία συνήθως προμήνυε μπελάδες. Η συγκεκριμένη όμως περιλάβανε και μια ειδοποίηση για να παραλάβω κάτι πολύ ευχάριστο που με περίμενε στο ταχυδρομείο, μιας και ήταν αρκετά ογκώδες για να περάσει μέσα από τη σχισμή. Το δέμα είχε αποστολέα τη Δήμητρα, η οποία είχε τηρήσει την υπόσχεσή της να μου στείλει δύο μπλουζάκια Στέρεο Νόβα, με εικόνες από τον «Ασύρματο Κόσμο». Ένα κόκκινο και ένα μπλε. Δε χρειάστηκε να το σκεφτώ καθόλου. Κράτησα το κόκκινο και το ίδιο μεσημέρι χάρισα το μπλε στον Πάνο. Εδώ καλό θα ήταν να διευκρινίσω ότι, για μη πλήρως κατανοητούς τότε λόγους, το ντεμπούτο των Στέρεο Νόβα είχε ήδη καθημερινή εκπροσώπηση στα σάουντρακ της καθημερινότητάς μας, που σύντομα επρόκειτο να αυξηθεί.
Οι μέρες κυλούσαν με πολύ διάβασμα, ποδόσφαιρο και συναυλίες. Μέχρι που ο Πάνος πήγε για λίγες μέρες στην Αθήνα. Στην πτήση της επιστροφής είχε μια συνάντηση που έγινε αφορμή για να δούμε μια διαφορετική πλευρά της ζωής, πλημμυρισμένη κυριολεκτικά από μουσική και οδυνηρά αναγωγικές σιωπές. Τον είδα μια Παρασκευή σε κάποιο διάλειμμα και ίσα που πρόλαβε να μου πει ότι πρέπει να τον συναντήσω τη Δευτέρα το απόγευμα στην Christmas Steps Pub, φορώντας το μπλουζάκι Στέρεο Νόβα. Όταν τον ρώτησα που θα πάμε, μου είπε ότι αυτό ήταν έκπληξη. Επειδή ο νους μου πήγε σε κάποια συναυλία, έψαξα στους πίνακες ανακοινώσεων στο ισόγειο του Wills Memorial Building, όπου υπήρχαν καρφιτσωμένα φυλλάδια με τα περισσότερα πολιτιστικά δρώμενα στην πόλη, για να ανακαλύψω τι είχε κατά νου, αλλά δεν έγινα σοφότερος.
Aρχίσαμε να ανεβαίνουμε τα Christmas Steps με ανοιχτά τα μπουφάν για να φαίνονται τα μπλουζάκια μας, που κάμποσοι συμφοιτητές μας τα έδειχναν με τον τρόπο που ο Donald Sutherland αντιμετώπιζε τους εξωγήινους στο “Invasion of the Body Snatchers”, καθώς αναφωνούσαν: “Cyrillic alphabet”! Τότε ο Πάνος μου είπε ότι στην πτήση της επιστροφής καθόταν δίπλα στον εννιάχρονο Φώτη, ο οποίος έβγαλε διστακτικά το σκουφί του μόνο ύστερα από επίμονες παρακλήσεις του πατέρα του. Ο Φώτης δεν είχε μαλλιά και ταξίδεψε αμίλητος, ενώ ο πατέρας του μιλούσε στον Πάνο συνεχώς με ανάμεικτα συναισθήματα πόνου και οργής για την πορεία της υγείας του παιδιού του, τελειώνοντας με τον προορισμό τους: το St Michael’s Hospital.
Εκείνο το απόγευμα έχασα το πρώτο μου μάθημα, αλλά παρευρέθηκα σε ένα άλλο, το οποίο αποδείχτηκε πολύ πιο διδακτικό από το δίωρο της κυρίας Phoebe. Ο Πάνος μου εξήγησε σύντομα τον κύριο λόγο που αρκετά παιδάκια νοσηλεύονταν στο St Michael’s Hospital από διάφορα μέρη της Ευρώπης, μιας και το Seattle έπεφτε μακριά, προλαβαίνοντας να μου πει ότι είχε ήδη πάει εκεί δύο φορές για να μεταφράσει τα λεγόμενα των γιατρών στον πατέρα του Φώτη, ο οποίος δεν ήταν σε θέση (όχι μόνο επειδή δεν ήξερε καλά αγγλικά) να κατανοήσει και να αποδεχτεί τη «νέα» πραγματικότητα.
Ήδη όμως η επιβλητική καμινάδα του νοσοκομείου υψωνόταν σκίζοντας φωτισμένη τον ουρανό και δε μιλήσαμε άλλο μέχρι να φτάσουμε στον όροφο με τους γεμάτους ζωγραφιές τοίχους, τους παιχνιδότοπους και τους θαλάμους που ήταν φτιαγμένοι έτσι ώστε να μη θυμίζουν σε τίποτα νοσοκομείο. Επισκεφτήκαμε και στους ξενώνες φιλοξενίας των γονέων, μένοντας όσο ήταν επιτρεπτό. Καθώς παίρναμε το δρόμο της επιστροφής ρώτησα τον Πάνο για ποιο λόγο ήθελε να φοράμε τα μπλουζάκια Στέρεο Νόβα κι εκείνος μου απάντησε επειδή είχε φορέσει το δικό του την πρώτη φορά που πήγε μόνος και ένα παιδάκι είχε ενθουσιαστεί με την εικόνα. Το ίδιο βράδυ μου πέρασε από το νου ότι πιθανότατα υπήρχε και ένας άλλος λόγος που είχε να κάνει με κάποιους στίχους του Κωνσταντίνου Β. από το ντεμπούτο των Στέρεο Νόβα, που έπαιζαν σχεδόν καθημερινά στο δικό μου μυαλό. Και κατά καιρούς ακόμα παίζουν.
Εκεί γνωρίσαμε κι άλλα παιδιά, είδαμε πόσο όμορφο μπορεί να είναι ένα παιδί χωρίς μαλλιά και ανακαλύψαμε πόσο καταπραϋντικά μπορεί η μουσική να γεμίσει τις σιωπές. Μιλούσαμε μονάχα όσο χρειαζόταν, ενώ ακούγαμε με προσοχή γονείς με τεράστια ερωτηματικά στο βλέμμα και ορθάνοιχτες από τον πόνο καρδιές, που είτε ήθελαν συνδρομή στα γραφειοκρατικά προβλήματα που αντιμετώπιζαν, είτε απλά κάποιον που θα στεκόταν για λίγο πλάι τους. Γνωρίσαμε τη Χριστίνα, που, όπως αποδείχτηκε, της απέμεναν τρία ακόμα χρόνια για να φωτίζει το πρόσωπό της (κι όλους εμάς που τη γνωρίσαμε) με το υπέροχο χαμόγελό της. Τα Χριστούγεννα φάγαμε μαζί με όσους είχαν τη δυνατότητα να βγουν για λίγες ώρες, μήπως και νιώσουν λιγάκι σαν στο σπίτι τους. Ήταν τα πιο ειρηνικά Χριστούγεννα που είχαμε ζήσει μέχρι τότε. Χρειάζεται να πω τι φορούσαμε; Μάλλον όχι. Είχε γίνει σήμα κατατεθέν. Μετά τη συναυλία των Everything but the Girl στα Anson Rooms, τρύπωσαν κι άλλες μουσικές το μυαλό μας βλέποντας τον “Walking Wounded” Ben Watt να στέκεται στα πόδια του, έχοντας ξεγελάσει το θάνατο. Κάθε φορά που ανηφορίζαμε τα σκαλιά και ορθωνόταν στο οπτικό μας πεδίο η καμινάδα του St Michael’s Hospital νιώθαμε πως μαζί με τον καπνό της ανέβαιναν προς τον ουρανό μικρές ψυχές και λίγες ώρες αργότερα, όταν της γυρίζαμε την πλάτη φεύγοντας, η σκέψη αυτή με μιας φαινόταν παράλογη.
Οι μέρες περνούσαν χωρίς φαινομενικά να συμβαίνει κάτι το συγκλονιστικό, όμως είχαμε τη βεβαιότητα ότι ζούσαμε στιγμές με βαρύτητα που δεν ήμασταν σε θέση τότε να κατανοήσουμε, η οποία θα μας αποκαλυπτόταν αργότερα. Κι έτσι, φυσικά, έγινε. Ύστερα από μερικά χρόνια συνάντησα τον Πάνο σε μια εκδήλωση του πανεπιστημίου, όπου με χαρά διαπιστώσαμε ότι οι κατακλυσμένες από τη μουσική του συγκροτήματος που γραφόταν στα μπλουζάκια μας αναμνήσεις, ήταν γεμάτες με εικόνες παιδιών χωρίς μαλλιά, περιτριγυρισμένων από ένα φως που για μας δε νομίζω πως θα σβήσει ποτέ.
