Dark entries

11 σκοτεινά τραγούδια
Του Δημήτρη Κάζη
 

Σιχαίνομαι τις ετικέτες. Από μικρός, όποτε με ρωτούσαν τι μουσική ακούω δεν ήξερα τι να απαντήσω, γιατί αυτά που άκουγα δεν έμπαιναν σε καλούπια. Και τα όρια ανάμεσα στα είδη ήταν από τότε, και πολύ περισσότερο είναι σήμερα, δυσδιάκριτα. Για να 'ρθουμε στο θέμα μας: Ποτέ δεν κατάλαβα ακριβώς πού αρχίζει και πού τελειώνει το dark. Πάντα είχα την αίσθηση ότι είναι σαν τη νύχτα. Υπάρχει το σκοτάδι, υπάρχει και το φως. Ανάμεσά τους υπάρχουν όμως εκατομμύρια στιγμές ασάφειας, απροσδιοριστίας αν θέλετε, για να βάλω στο παιχνίδι και τον αγαπημένο μου Heisenberg, που δεν γίνεται να ενταχτούν σαφώς στη μέρα ή στη νύχτα. Σούρουπο, βραδάκι, λυκόφως, λυκαυγές, χάραμα, αυγή, πού εντάσσονται; Άσε που υπάρχουν φωτεινές νύχτες με πανσέληνο και νύχτες πιο σκοτεινές και από την ψυχή του Σοπενάουερ.

Μήπως dark είναι η μουσική και βιωματική έκφραση "σκοτεινών" συναισθημάτων, σκέψεων και εμπειριών; Με αυτή τη λογική δεν μπόρεσα ποτέ να καταλάβω γιατί δεν θεωρήθηκε κορυφαία dark φιγούρα ο Shane Mc Gowan. Βγήκε μέσα από τις στάχτες του punk rock, βυθίστηκε στα τρίσβαθα της ψυχής του, έγραψε ρομαντικά αριστουργήματα στα οποία έβαλε την ψυχή του στο πιάτο τραγουδώντας τα, και καταστράφηκε από το αλκοόλ. Το 'The Band Played Waltzing Matilda' είναι από τα πιο σκοτεινά τραγούδια που έχουν γραφεί, από κάθε άποψη. Μήπως υπάρχει κανένας κανόνας που λέει ότι το dark πρέπει να είναι αγγλικό, post-new wave και να παίζεται με ηλεκτρικά όργανα και σύνθια; Αν ναι, τότε γιατί δεν αναφέρεται πουθενά σαν η επιτομή του το 'How Soon Is Now'; Ναι, αυτό των Smiths. Εκτός αν δεν είναι αρκετά σκοτεινοί οι στίχοι "είμαι ο γιος και ο κληρονόμος μιας συστολής που είναι εγκληματικά χυδαία" σε συνδυασμό με το ρεφραίν "είμαι άνθρωπος και έχω ανάγκη να αγαπηθώ όπως όλοι οι άλλοι". Και με ΕΚΕΙΝΗ τη μουσική. Μήπως επειδή έχουν καταχωρηθεί στην ποπ; Ή μήπως επειδή ο Morrissey δεν φόρεσε ποτέ νεκρικό make up; Γιατί, του χρειαζόταν; Και υπάρχουν και πολλά άλλα τραγούδια που δεν καταγράφηκαν ποτέ σαν dark ενώ είναι σκοτεινά αριστουργήματα. Τι είναι δηλαδή το 'Over Now' των Eastern Dark; Το 'Heroes' του Bowie; Ολόκληρα τα 'Songs Of Love And Hate' και 'Death Of A Ladies' Man' του Cohen; To πρώτο ήταν πολύ ροκ, τα άλλα βγήκαν πολύ νωρίς.

Ας αφήσω όμως τις ακροβασίες που τόσο με φτιάχνουν, και ας γράψω για τα αγαπημένα μου dark κομμάτια που τα αναγνωρίζουν και οι υπόλοιποι σαν τέτοια. Ομολογώ ότι δεν χώθηκα ποτέ βαθιά σε αυτή τη σκηνή γιατί πάντα έβρισκα τους περισσότερους εκπροσώπους της, ειδικά τους περισσότερους γκοθάδες, προσποιητούς και γελοίους. Πολύ πιο αυθεντικός μου φαινότανε ο συχωρεμένος ο Screaming Lord Sutch μέσα στην τρέλα και το χαβαλέ του, που τραγουδούσε 'Murder In The Graveyard' ντυμένος με μαύρη κάπα και κυκλοφορούσε με νεκροφόρα. Κάποια group όμως τα αγάπησα πολύ και ψυχοπλακώθηκα αμέτρητες ώρες μαζί τους.

Πρώτοι οι Joy Division. To απόλυτο dark, και με ιατρική γνωμάτευση: Μείζων κατάθλιψη με τάσεις αυτοκτονίας. Πραγματικές, όχι ντεμέκ. Θα μπορούσα να αναφέρω κομμάτι - κομμάτι το 'Closer' και να ξεμπερδέψω, αλλά δεν είναι δίκαιο για τους επόμενους. Δε μπορώ όμως να μην βάλω το 'Eternal' και το 'Decades', τα δύο τελευταία κομμάτια του δίσκου στη λίστα μου. Ψυχρά και σκοτεινά σαν τάφος. Και φυσικά το 'Love Will Tear Us Apart', που οι αναγνώστες με καλή μνήμη θυμούνται ότι ψήφισα στην ποπ ενδεκάδα όλων των εποχών. Δεν θα μπορούσε να λείπει από εδώ.

Με δύο κομμάτια παίζουν οι Cure, οι άλλοι σκοτεινοί ημίθεοι της εφηβείας μου. To 'A Hundred Years' και το 'A Forest' (αν και θα μπορούσαν κι εδώ να είναι ολόκληρα το 'Pornography' και το '17΄΄') θα είναι πάντα σημαντικές μαύρες τρύπες στο ποπ σύμπαν, όπως θα είναι φωτεινά αστέρια το 'Boys Don't Cry' (που παίζω στους γιους μου, με μικρή αποτελεσματικότητα προς το παρόν) και το 'Friday I'm In Love'. Όταν ο άνθρωπος είναι ιδιοφυία, διαπρέπει και στα πάνω και στα κάτω του.

Δύο παίχτες στην ενδεκάδα βάζουν και οι Sound. To 'Ι Can't Escape Myself' και το 'Silent Air'. Με αξιοσημείωτη καριέρα ως σουξέ το πρώτο, έχοντας την ιδανική αναλογία μαυρίλας και ροκάδικου τσαμπουκά, απόμακρο μέσα στην κρυστάλλινή του τελειότητα το δεύτερο. Είκοσι χρόνια με στοιχειώνουν.

Προηγουμένως που έγραφα για καραγκιόζηδες γκοθάδες, δεν εννοούσα φυσικά τους Bauhaus. Οι άνθρωποι ήταν the real thing, και πιστεύω ότι είναι υποτιμημένοι στη συνείδηση του ευρύτερου ροκ ακροατηρίου. Πολλά τα αγαπημένα μου τραγούδια και από αυτούς, αλλά αυτό που μου καρφώθηκε στο μυαλό από την πρώτη στιγμή και δε λέει να φύγει είναι το 'Hope' από το 'Burning From The Inside', που είναι το πιο φωτεινό σκοτεινό κομμάτι που έχω ακούσει! Στην ενδεκάδα μπαίνει και το 'The Passion Of Lovers', που ομολογώ ότι έκλεψα από τις λίστες Ξαγά και Καρεαμπεάζη. Μπορεί να μου το θύμισαν αυτοί, αλλά εγώ το άκουσα πρώτος, αφού τους ρίχνω κάτι χρόνια!

Η θεά Siouxsie στη συνέχεια. Δεκαεπτά χρόνια πέρασαν από τότε που την είδαμε μαζί με τον κύριο ρύκιο στο περίπτερο 8 (ή μήπως ήταν το 5; Μπορεί να ήταν και το 3) της έκθεσης, και στραβολαιμιάζαμε για να δούμε τι χρώμα εσώρουχο φορούσε (μαύρο). Τραγούδι από album κι εδώ: Το 'Metal Postcard', που είχα δει στο Μουσικόραμα (τι θυμήθηκα τώρα, ε;) και φυσικά μου καρφώθηκε κι αυτό με την πρώτη και για πάντα!

Δέκα λοιπόν από τους Joy Division και κάτω, και το 'How Soon Is Now' (επιμένω!) ένδεκα.

Ένας φίλος διαβάζει μόνο κλασσικούς συγγραφείς, ξανά και ξανά. Θεωρεί χάσιμο χρόνου να ασχοληθεί με τους σημερινούς ή με τους λιγότερο σημαντικούς παλιούς. Αυτή είναι και η δική μου σχέση με το dark wave.

Γίνε Darkης και'συ τώρα, μπορείς!
Του Χρήστου Αναγνώστου

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ: (όχι ότι θα γράψω και πολλά αλλά πάντα ήθελα να το πω)

Αυτό το είδος μουσικής έχει πάει πολύ περίεργα. Θυμάμαι κάπου στα μέσα των '90s ο κόσμος που άκουγε τέτοια μουσική ήταν μετρημένος στα δάχτυλα. Κάποιοι, απομεινάρια των '80s και μερικοί άλλοι νέοι κολλημένοι με την μελαγχολία και την μαυρίλα της φάσης. Πολλοί ήταν περαστικοί από κει, αρκετοί έφυγαν και ακούνε πιο χαλαρά πράγματα τώρα, μερικοί παραμένουν εκ του ασφαλούς (αυτό ξέρεις, αυτό εμπιστεύεσαι, αλλά αυτά τα καινούργια πολύ 'μπλιμπλίκι' ρε παιδί μου). Μια περίοδο είχα απογοητευτεί και εγώ, είχα φάει πολύ άθλιο live στην μάπα (βλέπε Alien Sex Fiend) και δεν τραβιόμουν παρά μόνο για σχήματα μεγάλου βεληνεκούς τύπου Death in June. Τελειώνοντας όμως η προηγουμένη δεκαετία και μπαίνοντας η νέα, ο χώρος αναστήθηκε, η μίξη EBM και Dark Electro έδωσε στον πιτσιρικά αυτό που είχε βρει ο τωρινός 30αρης στους Depeche Mode στα νιάτα του. Σχήματα όπως οι VNV Nation, Apoptygma Berzerk (και οι Covenant στην Ελλάδα) άρχισαν να γεμίζουν του συναυλιακούς χώρους. Το αποτέλεσμα είναι πλέον να έχουμε αρκετή κίνηση από τέτοια σχήματα στην χώρα μας (κυρίως επειδή διάφοροι άνθρωποι χρόνια στον χώρο άρχισαν να διοργανώνουν συναυλίες) και να είναι η πρώτη φορά που κάποιος μπορεί να δηλώσει οπαδός ενός σχήματος και να μην γεράσει περιμένοντας να το δει ζωντανά. Διάφορα υποπροϊόντα τύπου HIM και 69 Εyes γνωρίζουν παράλληλη επιτυχία ιδιαίτερα στην προεφηβικές ηλικίες (14-18 μην ξεχνάτε ότι ο Έλληνας ωριμάζει και φεύγει από το σπίτι στα 30 του) λόγω της άνθισης του χώρου αλλά, τι να κάνεις. Τέλος φλυαρίας σας παραδίδω την λίστα χωρίς ιδιαίτερη σειρά κατάταξης ούτε καν χρονολογικής.

1. Joy Division - Transmission
Αν δεν ήταν αυτοί θα ήταν κάποιοι άλλοι πάντως εμείς χαιρόμαστε που ήταν αυτοί. Επειδή μας θυμίζει τα χρόνια που το ραδιόφωνο σήμαινε κάτι. Ποιος ξέρει ίσως το καταφέρουμε πάλι.

2. The Southern Death Cult - Moya
Πριν από τους Cult ήταν οι Death Cult και πριν από αυτούς οι Southern Death Cult και ο κύριος Ian Ashbury αγαπούσε τους Ινδιάνους πιο πολύ από το χρήμα και έκανε την επανάστασή του. Μετά ήρθε η μεγάλη εταιρία, το τραγούδι ξαναψήθηκε και σερβιρίστηκε με πιο ανώδυνο στίχο και έγινε η μεγάλη επιτυχία.

3. Fields of the Nephilim - Preacher Man
Πολλοί προσπάθησαν να μοιάσουν στους Sisters αυτοί είναι οι μόνοι που δημιούργησαν δική τους σχολή και τόσο σκοτεινό ήχο.

4. Bauhaus - She's in Parties
Όταν ένας φίλος μου δάνεισε για πρώτη φορά δυο βινύλια τους, του τα επέστρεψα λέγοντας του ότι ήταν "πολύ περίεργοι για τα γούστα μου". Ευτυχώς τα λάθη είναι ανθρώπινα και διορθώνονται.

5. Apoptygma Berzerk - Burnin' Heretic
6. VNV Nation - Rubicon
Επειδή μαζί με τους Apoptygma ανέστησαν αυτή την σκηνή. Επίσης ο κύριος Harris μας απέδειξε στην τελευταία τους συναυλία ότι μπορεί πλέον και τραγουδάει μια χαρά.

7. In the Nursery - To the Faithful
Από τα καλύτερα live drums που μπορεί να ακούσει κανείς από μπάντα του χώρου.

8. Current 93 & Nick Cave - All the pretty little horses
Δεν είναι το καλύτερο κομμάτι ούτε του ενός ούτε άλλου απλά ήταν ο μόνος τρόπος να τους συμπεριλάβω και τους δυο χωρίς να βγω εκτός θέματος.

9. The Cruxshadows - Winterborn
Όχι ότι δεν έχουν καλύτερα κομμάτια αλλά αυτό μου έχει κολλήσει αυτή την περίοδο.

10. The Lords of the New Church - New Church
Ο Bators έκανε λειτουργία και όσοι πιστοί προσέλθετε.

11. Suicide Commando - Hellraiser
Αυτό το κομμάτι ξεσηκώνει τα πλήθη (κομπλεξικά και μη) στα Ελληνικά ντάνς-φλώρ!