(Εκτός) εκτός Ευρώπης

Θα εξομολογήσω την αμαρτία μου από την αρχή: η λίστα που θα δείτε παρακάτω ξεχειλίζει από ...υποκρισία. Οριακά έφτασα στο σημείο να μην γράψω τίποτα και με παρρησία να βροντοφωνάξω στον αρχισυντάκτη «φέρτε πίσω τα αγγλικά μου!». Όλοι έχουμε τα κολλήματά μας, όσοι ασχολούμαστε δε με τη μουσική έχουμε ακόμα περισσότερα. Ένα από τα δικά μου είναι η αλλεργία (σχεδόν σε βαθμό απέχθειας) προς την επονομαζόμενη «world» ή «ethnic» μουσική. Πολλοί οι λόγοι, ο σημαντικότερος όμως νομίζω είναι ότι ποτέ μου δεν την κατανόησα. Κι αυτό γιατί πολύ απλά αυτό το «είδος» δεν είναι ακριβώς είδος. Όταν το μόνο κοινό χαρακτηριστικό ενός «είδους» είναι αυτό να μην περιλαμβάνει αγγλικό στίχο (δεκτή η μομφή περί υπεραπλούστευσης), τότε επί ποιας βάσης ακριβώς ακούς, κρίνεις, συγκρίνεις, αποθεώνεις ή αποστρέφεσαι; Επίσης, ως «είδος» το θεωρώ αχανές, δε θα ήξερα από που να αρχίσω και που να επικεντρωθώ. Ο αντίλογος θα έλεγε ότι η μουσική είναι η παγκόσμια γλώσσα και όλα τα συναφή και ότι ακόμα και στον δικό μου βούρκο διαμάντια περιμένουν να ανακαλυφθούν, αλλά -διάολε!- με τόσους πολλούς δίσκους και τόσο λίγο χρόνο στη ζωή μου, το θεωρώ κρίμα να αναλώνομαι στην παγκοσμιοποίηση της τέχνης και όχι στην τέχνη καθαυτή.

Σκεπτόμενος όμως τα παραπάνω και, αποφασίζοντας να επιλέξω το δύσκολο μονοπάτι ως γνωστός απόγονος του Ημίθεου, κατέληξα εντέλει ότι θα ήταν μια πρόκληση για μένα να προσπαθήσω να θυμηθώ να καταγράψω μουσική εκτός Ευρώπης, Βρετανίας και λοιπών αποικιών της, που έχω ακούσει και μου άρεσε. Γιατί καλά τα παραπάνω, αλλά αυτιά έχουμε και τα χρησιμοποιούμε ενίοτε. Και θα τύχει - όχι και τόσο σπάνια είναι η αλήθεια - να ακούσουν και πράγματα εκτός της βολικής ζώνης. Βέβαια, μην περιμένετε να διαβάσετε για λατινορεγκετζαζοαφρικανφιούζιον καταστάσεις (τέτοια φαντάζομαι θα ανακαλύψετε πολλά στα αντίστοιχα κείμενα του αφιερώματος τούτου, από πολύ πιο αξιόλογους συντάκτες από εμένα), αλλά θα βρείτε μπάντες που είτε τυχαία έπεσα πάνω τους, είτε –σε μία ιστορική περίπτωση- τυχαία τους είδα ζωντανά, με αποτέλεσμα να πέσει κομμάτι από το σαγόνι μου. Σε κάθε περίπτωση και εντελώς αυθαίρετα, ανήκουν όχι τόσο σε αυτό που ονομάζουμε world music, αλλά προσεγγίζουν πιο πολύ αυτά που ούτως ή άλλως ακούω. Ο μόνος κανόνας που ακολούθησα ήταν οι μπάντες να μην έχουν αγγλικό στίχο και να είναι από χώρες εκτός Ευρώπης, δηλαδή ένας άλλος τρόπος να πω ότι είναι κυρίως από την Ιαπωνία.

1. Mirror Moves (Ιαπωνία): Ούτε θυμάμαι από που και πως τους έμαθα. Ακόμα δυσκολότερο το γεγονός ότι δεν έχουν βγάλει ακόμα ολοκληρωμένο δίσκο. Έχουν όμως κυκλοφορήσει τέσσερα singles τα οποία θέλω να ακούω και να ξανακούω. Post punk, ιαπωνικής τεχνοτροπίας. Άκου το The Lullaby For Waking Up και θα καταλάβεις.

2. LITE (Ιαπωνία): Αν οι LITE ήταν από τις ΗΠΑ θα τους ήξερες σίγουρα. Με 5 δίσκους στις πλάτες τους είναι αρκετά διάσημοι στην Ιαπωνία και βάζουν άνετα τα χίπστερ γυαλιά στους Mirrors. Παίζουν math rock όπως θα έπρεπε να παίζεται, στη χώρα όπου μόνο εκεί θα έπρεπε να παίζεται το math rock. Άκου ολόκληρο το δίσκο Phantasia, αλλά αν θέλεις ξεκίνα από το Infinite Mirror.

3. Tinariwen (Μαλί): Καμία έκπληξη εδώ, είναι από τις πιο διάσημες μπάντες που ξεπήδησαν από το Womad Festival και από τις λίγες που πραγματικά αξίζουν το όποιο «world hype». Το περιοδικό Slate έγραψε για τους Tinariwen ότι είναι από τους λίγους rock’n’roll επαναστάτες, των οποίων η επανάσταση δεν ήταν απλά μεταφορική. Άκου το φετινό τους άλμπουμ Elwan το οποίο, προς έκπληξή μου, είναι αρκετά καλό.

4. Vaadat Charigim (Ισραήλ): Αν ένα είδος μουσικής θα μπορούσε να «σηκώσει» την εβραϊκή γλώσσα, αυτό θα ήταν το shoegaze με το βαθύ reverb του. Οι Vaadat Charigim βρίσκονται κάπου στη μέση των Slowdive και των DIIV, ενώ σε στιγμές θυμίζουν και τους Doves. Ακόμα μια μπάντα η οποία ανήκει στην κατηγορία “θα τους ήξερες αν τραγουδούσαν στα αγγλικά”. Άκου το Odisea.

5. World’s End Girlfriend (Ιαπωνία): Η μπάντα είναι το προσωπικό project του Katsuhiko Maeda και είναι ένα μείγμα κλασικής, ηλεκτρονικής και post-rock μουσικής. Άκου το εκπληκτικό soundtrack που έγραψε για την ταινία Starry Starry Night, ξεκίνα από το Storytelling.

6. Boredoms (Ιαπωνία): Μπορεί το no-wave να το ανακάλυψαν οι Sonic Youth και να το μετουσίωσαν σε απόλυτη μουσική τέχνη, αλλά οι Boredoms το ανήγαγαν πραγματικά σε τρόπο ζωής. Μπάντα με τοσο φανταστική όσο και τρελή δισκογραφική πορεία, η οποία πέρασε από όλα τα στάδια της παράνοιας. Αν και με αγγλικό στίχο τις περισσότερες φορές, μπήκαν στη λίστα γιατί αυτό που κυρίως ακούς δεν είναι αγγλικά, αλλά ασυνάρτητες κραυγές. Άκου το Circle, αν και από μόνο του δεν ξέρω τι θα σου πει.

7. Osamu Kitajima (Ιαπωνία): Ο κύριος Kitajima είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση μουσικού γενικότερα, αλλά ο λόγος που μπήκε στη λίστα είναι το εκπληκτικό ντεμπούτο άλμπουμ του, το Benzaiten από το μακρινό 1974. Πρόκειται για μνημείο του progressive rock, η τέλεια μίξη Syd Barrett, Can και Ιαπωνικών μουσικών οργάνων. Να ακούσεις όλο τον δίσκο Benzaiten.

8. Jiro Inagaki & Soul Media (Ιαπωνία): Τον Jiro Inagaki τον έμαθα σίγουρα από κάποια ταινία που περιλάμβανε τραγούδι του στο soundtrack, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να θυμηθώ/βρω ποια ταινία ήταν αυτή. Η μουσική του αγγίζει το τέλειο της funk/soul μουσικής. Δε θα βρεις πολλά ιαπωνικά στοιχεία μέσα της, απεναντίας ώρες-ώρες νομίζεις ότι θα ακούσεις τη φωνή του Isaac Hayes να τραγουδά. Άκου τον δίσκο Funky Stuff (επίσης του 1974 –καλή χρονιά για το νησί), ξεκίνα με το ομότιτλο τραγούδι.

9. Isahi (Νότια Κορέα): Εκπληκτική περίπτωση one man band, που χρησιμοποιεί black metal φωνητικά για να παίξει μια περίεργη σινεματική post-rock μουσική που δεν πετυχαίνεις και συχνά. Άκου όλο τον περσινό του δίσκο Nisahilism, ξεκίνα με το εναρκτήριο forgive yourself.

10. Apollo 18 (Νότια Κορέα): Φρέσκο indie rock από την Κορέα, τα χρόνια που το rock άρχισε να απομακρύνεται ως 2ο συνθετικό από τον όρο. Η αλήθεια είναι ότι με είχαν εντυπωσιάσει 5-6 χρόνια πριν, αλλά δυστυχώς δεν είχαν την ανάλογη πορεία. Να ακούσεις όμως το φοβερό Song A από το Violet του 2010.

11. Jambinai (Νότια Κορέα): Οι Jambinai ήταν σχεδόν οι υπεύθυνοι για να γίνει αυτή η λίστα και δικαίως την κλείνουν. Τους είχα δει ζωντανά στη Sala Apolo της Βαρκελώνης στα πλαίσια του Primavera Sound το 2015, όπου νομίζω μετά θα έβλεπα τους The Ex (ή μήπως τους Thee Oh Sees;...). Μετά από 4 σερί Primavera, μπορώ να πω ότι παραμένει μια από τις πιο ιδιαίτερες εμφανίσεις που πέτυχα live στο φεστιβάλ. Ήταν από εκείνες τις φορές, που μετά από λίγη ώρα κοιτάς δίπλα σου άλλους φεστιβαλιστές να έχουν γουρλώσει μάτια όπως εσύ και να ανταλλάζουν σιωπηρά ματιές που δε λένε τίποτα άλλο παρά «wtf?». Κι αυτό είναι ότι πιο κοντινό μπορώ να κάνω σε περιγραφή μιας συναυλίας των Jambinai. Θα σου πρότεινα να ακούσεις τα άπαντα, αν θέλεις ξεκίνα με το Wardrobe.