Το Ελληνικό 2016 - Κρίση; Ποια Κρίση;

Λοιπόν, εδώ το έχω... Σχεδόν αυθόρμητα πάει το χέρι, να βουτήξω την πένα στο ελεγειακό μελανοδοχείο και να αρχίσω να γράφω για την ελληνική σκηνή που αντιστέκεται, που αψηφά τις αντιξοότητες και πάει κόντρα στον άνεμο και τον καιρό, είναι και της μόδας να είσαι "κόντρα", έτσι γενικά, κι ας έχει πιάσεις κατά τ' άλλα μια χαρά κατεστημένο πόστο (άλλο φαινόμενο των καιρών αυτών). Να συνεχίσω; Να γράψω για τους δημιουργούς που συνεχίζουν το έργο τους σε πείσμα... Σε πείσμα της Πολιτείας η οποία δεν στηρίζει, της παιδείας η οποία δεν υπάρχει, της πλειοψηφίας που ακούει "σκυλάδικα", της, της ...., συμπληρώστε κατά (ιδεολογική) βούληση. Οτιδήποτε κάνεις πλέον, για θεατρικό ανεβάζεις, για ταβερνείο ανοίγεις, για πάρτυ διοργανώνεις, όλα οφείλουν να γίνονται "σε πείσμα". Της Κρίσης με το κάππα κεφαλαίο. Και κάθε μαρκουτσοφόρος ή απλά πληκτρολογιο-φόρος νιώθει υποχρεωμένος να ρωτήξει για την Κρίση, ελάχιστοι είναι οι ερωτώμενοι που θα τους "γειώσουν", είναι και πολλοί που πιθανότατα από στερεοτυπική βαρεμάρα νιώθουν εξίσου υποχρεωμένοι να απαντήξουν ότι όχι η Κρίση δεν είναι μόνο οικονομικο-πολιτική αλλά είναι και κοινωνικο-ηθικο-πνευματική, θεωρώντας ότι μόλις είπαν μια μεγάλη σοφία απύθμενου βάθους. Θα μου πείτε ζούμε σε χώρα στην οποία περνάει για φιλόσοφος ένας Ράμφος. Και θα σας δώσω ένα (μεγάλο) δίκιο.

Σκέφτομαι ότι η καλλιτεχνική δημιουργία, η οποιαδήποτε δημιουργία "σε πείσμα" δρούσε πάντοτε, εξ' απ' ανέκαθεν που λέει και ο ...ποιητής. Γιατί η Κρίση ήταν εδώ. Όχι μόνο τώρα. Ήταν εδώ και τότε ακόμη, υπό "κανονικές συνθήκες", την εποχή των παχιών αγελάδων, των Μεγάλων Έργων, της Μεγάλης Ολυμπιακής Ιδέας (της τραγουδισμένης από Βίσση, Σαββόπουλο και Ρουβά αντάμα, έτσι για να μην ξεχνιόμαστε!), όλου του εκσυγχρονιστικού lifestyle πανηγυριού. Γιατί εν τέλει η ζωή η ίδια είναι μια Κρίση (και με κάθε έννοια του όρου κιόλας).

Με αυτό το πλαίσιο δεδομένο λοιπόν, και βάζοντας στην διάφορα καταναγκαστικά-ψυχαναγκαστικά "στηρίξτε-σώστε την ελληνική σκηνή", μπορούμε να κάνουμε μερικές γενικές παρατηρήσεις. Να σημειώσουμε π.χ. την προσπάθεια μιας πολλαπλασιαζόμενης πλειάδας μουσικών οι οποίοι αναζητούν έναν δικό τους ατομικό δρόμο έκφρασης, μια τραγουδοποιία η οποία μέσα από την ιδιορρυθμία της προσπαθεί να κρατήσει αποστάσεις από την εντεχνίλα, από την "το ελληνικό ροκ ζει" ναφθαλίνη, την stoner μιμητική μονοτονία και την δικαίωση του γκρούβαλου ρεμπετοφοιτητικού ρακάδικου (με κάθε δυνατό λογοπαίγνιο της ρακής). Μια τραγουδοποιία η οποία μάλιστα στρέφεται όλο και συχνότερα και σαφέστερα στην ελληνική έκφραση, την οποία κάποιοι μπορεί να την αντιμετωπίζουν σαν μία ακόμη περιχαράκωση, εσωστρέφεια, εθνικιστική στρέβλωση και άλλα τέτοια "ευρωπαϊκά", έλα όμως που στην πραγματικότητα (ακόμη και την πολιτική) ολοένα εμπεδώνεται το αίσθημα ότι ο πραγματικά ουσιαστικός διεθνισμός ξεκινάει και περνάει μέσα από το τοπικό (όχι το ρακάδικο!).

Κι αν μας λείπει (ή μοιάζει να λείπει) το μεγάλο, το σπουδαίο, το ενοποιητικό έργο, ο δίσκος που θα σημαδέψει το χρόνο, που θα βάλει τη σφραγίδα του, δεν πειράζει. Άλλωστε αυτό είναι φαινόμενο που ξεπερνά τη δική μας μικροκλίμακα. Μπορεί και να μην τον πήραμε χαμπάρι κιόλας. Πρώτη φορά θα είναι άλλωστε;

11 Δίσκοι

1. Άρης Διαμαντής - Γιος της αφής
Με ένα πανέμορφο αδέξιο τοπίο ξεκινάει ο δίσκος, ακολουθεί μια σειρά άλλων 9 κομματιών τα οποία ακούγονται μελετημένα αδέξια, ιδιότυπα, όχι όμως τόσο ώστε να γίνονται ιδιόρρυθμα και ερμητικά. Μία ποπ η οποία ενσωματώνει ένα σωρό διεθνείς επιρροές στα θεμέλια ενός νέου ελληνικό(τατο)υ πλαισίου.

2. Bazooka - Useless generation/Άχρηστη γενιά
Οι Bazοoka εξαπολύουν μια δεκάδα πανκ ρουκέτες (εντάξει, φτηνό το λογοπαίγνιο), ενός πανκ που ακούγεται συγχρόνως σφριγηλό και παλιομοδίτικο (και μάλιστα με χρέη στην ελληνική γενεαλογία του είδους), με μπόλικη ειρωνεία και (αυτο)σαρκασμό ξεκινώντας από την ίδια την εκφορά του λόγου. Και όχι, μην περιμένετε οργή και κρίση και ανεργία και μιζέρια και πολιτική καταγγελία, εδώ η "άχρηστη γενιά", η εγωκεντρική, η "καλομαθημένη", παλεύει και αυτή με την σειρά της να ανακαλύψει τον έρωτα (το σεξ για να ακριβολογούμε), έστω και μέσα από μια "Οθόνη".

3. Κτίρια τη Νύχτα - Συγκεκριμένα διαμερίσματα
"Έξω, κρύα neon lights, ο ηλεκτρισμός της λεωφόρου, αδιάφοροι άνθρωποι, πολλά φώτα, κάθε φως και μια μικρή ιστορία, και μια ήσυχη λύπη σε τσιμπάει", κάτι τέτοια μελό έγραφα πριν καμιά δεκαετία περίπου, κάπου σε ένα μικρό συγκεκριμένο διαμέρισμα, ίσως κάπως έτσι να εξηγείται που ο δίσκος αυτός του(ω) Κτίρια τη Νύχτα χτύπησε ένα ευαίσθητο νεύρο. Δίσκος περιδιάβασης στην αστική (ή μήπως καλυτέρα "αστυκή") πραγματικότητα, σε μια γνωστή άγνωστη πόλη, απτή ή μνημονική, με έρωτες σε λεωφορεία, δύσκολες Δευτέρες, ριγιούνιον με ξεχασμένους (ευτυχώς!) συμμαθητές και τραγούδια σαν ονόματα σε κουδούνια.

4. ΟΔΟΣ 55 - ΟΔΟΣ 55
Η Οδός 55 μπορεί να βρίσκεται κάπου σε μια μητροπολιτική δυστοπία, να είναι μια οδός ανήλιαγη, βρώμικη, γκρίζα και επιθετική, γεμάτη πυρηνικά σκουπίδια, η ζωή της μηχανική, ηλεκτρονική, αγέλαστη, η ατμόσφαιρα πηχτή και τοξική. Ούτε μία αχτίδα αισιοδοξίας δεν εισχωρεί εδώ μέσα...

5. Selofan - Στο σκοτάδι
Γράφοντας αυτές τις γραμμές εν μέσω χιονιά, coldwave που λένε και οι Γάλλοι... Ένας δίσκος σαν να βλέπεις τον αχνό της ανάσας σου από το κρύο. Ή αλλιώς μια μελοποίηση μιας πνιγηρής σκοτεινής πραγματικότητας.

6. Ruined Families - Educatiοn
Βαβούρα σκεπτόμενη και λακωνική, αν και ...αθηναϊκής προέλευσης. Σκάρτα 18 λεπτά διαρκεί ο δίσκος και μέσα σε αυτά λέει όσα θέλει να πει (και είναι αρκετά αυτά και λίαν σοβαρά). Η θέση εδώ δεν είναι τόσο (ή μόνο για να ακριβολογούμε) για την δυναμικότητα του αυτή καθαυτή, αλλά και την μελλοντική δυναμική που αφήνει ανοιχτή.

7. Gravitysays_i - Quantum unknown
Σαντούρι, Pink Floyd (γι' αυτό άραγε να έχουν και μια εντυπωσιακή διείσδυση σε ένα εκτός μικρόκοσμου κοινό;), εμπεδωμένος ήχος, ωραία παιξίματα, με την ερώτηση να αιωρείται: που πας μετά από εδώ;

8. Βασίλης Λαγός Quintet - Καντάδες για ένα δαίμονα
Η μελοποίηση ποιητικών στίχων είναι κοινός τόπος στην ελληνική μουσική εδώ και δεκαετίες (μην πω ότι έχει ταλανίσει κιόλας το "πχιοτικό (sic) ελληνικό τραγούδι"). Διόλου κοινός τόπος δεν είναι όμως ο συνδυασμός τους με τζαζ και σκληρές κιθάρες και συνθέσεις οι οποίες δεν στρώνουν απλά το χαλί για να πατήσουν οι λέξεις (του Ιθακήσιου ποιητή Γιώργου Δάγλα εν προκειμένω). Οι σπουδαίες και ουσιαστικές συμμετοχές του Γιώργου Ρωμανού και του Λάκη Χαλκιά δίνουν περαιτέρω προσθετική αξία σε ένα εγχείρημα που έχει τις αδυναμίες του αλλά από την άλλη προσπαθεί να βρει έναν δικό του δρόμο.

9. ΙΟΝ - Unsound
Θα μπορούσε να λέγεται "Όταν έρχονται τα σύννεφα" (πρόλαβε ο Χατζιδάκις) ο νέος δίσκος του ΙΟΝ-Γιάννη Παπαϊωάννου, ενός μουσικού ο οποίος εκφράζει μια εντυπωσιακή δημιουργική συνέχεια και συνέπεια σε έναν χώρο που αυτό υπήρξε ανέκαθεν ζητούμενο (και με λίγες αποκρίσεις). "Νεφοσκεπής" λεπτεπίλεπτη ambient η οποία κορφολογεί επιλεκτικά στοιχεία από όλη την ιστορία της ηλεκτρονικής μουσικής. Θα μπορούσε κάλλιστα να λέγεται επίσης και The calm before, εδώ πρόλαβε ο Matt Elliott, του οποίου όμως το εξώφυλλο κοσμεί μια εξίσου ωραία φωτογραφία του ιδίου του Παπαϊωάννου.

10. Various Artists - Έλληνες συνθέτες ηλεκτρονικής μουσικής σε πεδία επιστημονικής φαντασίας
Αν η επιστημονική φαντασία μιας χώρας είναι ένας είδος ...ελπιδόμετρου, ένας μετρητής αισιοδοξίας για το μέλλον, δεν θα βγάζαμε και πολύ άκρη από την συλλογή αυτή, η διάθεση γαρ των συμμετεχόντων ξεκινάει από τους πιο σκοτεινούς βόμβους και φτάνει μέχρι ντίσκο ευφορία. Αν θέλαμε όμως να χαρτογραφήσουμε το πολυδιάστατο πεδίο της σύγχρονης εγχώριας ηλεκτρονικής σκηνής, η κασέτα (ναι κασέτα) αυτή θα ήταν ένας πολύτιμος εισαγωγικός βοηθός.

11. DJ Loser/Penelope's Fiancé - Μουσική απ' την Σταυρούπολη
Δυτικές Συνοικίες, κλειστές βιομηχανίες, συνεργεία, πυρετώδεις αρτηρίες διέλευσης, πολυκατοικίες μικροαστικής ευλάβειας και ανίας. Πως να ακούγεται άραγε η μουσική από την Σταυρούπολη; Και σε κασέτα παρακαλώ (το πόσο απολαμβάνω την "επιστροφή" του κάποτε πιο "δημοκρατικού" μέσου διάδοσης μουσικής...)

....και 11 σκόρπια τραγούδια

1. Anima Triste - Misery
Θλιμμένη ψυχή, όνομα και ...μουσική. Το γοτθικό ροκ βρετανικής κοπής (κι ας μην πάτησαν ποτέ οι κυρίως ειπείν Γότθοι στο Νησί!) με μια σύγχρονη ματιά. Τα σκοτεινά 80s ζουν (ανά)μέσα μας.

2. ήτα βήτα - Το πιόνι
Οι φίλοι δεν πρόλαβαν να υλοποιήσουν χειροπιαστό δίσκο, πρόλαβαν όμως να αφήσουν πίσω κάμποσα κομμάτια αψεγάδιαστης ποπ με καλά κρυμμένο πειραματικό πνεύμα. Άλλη μία περίπτωση από τις πάμπολλες "θα μπορούσαν να ...αν δεν..." από τις οποίες βρίθει η ελληνική σκηνή.

3. Λείπει - Στον ημιώροφο
Είναι πολύ ωραίο μέσα σε έναν στρυφνό στα όρια του ακατανόητου δίσκο (weird wave;) να ξεπηδά μια πανέμορφη μελωδία, έτσι σαν να είναι εκτός ...κόντεξτ (ο τίτλος του δίσκου).

4. Δημήτρης Βεριώνης - Μια άλλη Αθήνα
Από την άλλη Αθήνα των free press αθηνολόγων, των Ατενίστας και των Καμίνηδων προτιμώ τούτη την ...αχυρένιας ποπ νοσταλγίας.

5. Sine Silex - L'Embrun
Αν υπήρχε ηλεκτρονική στα χρόνια του ρομαντισμού, εκεί τον 19ο αιώνα, μπορεί και να ακουγόταν κάπως έτσι

6. Νο Clear Mind - Saint John
Είναι πολύ ωραίο όταν ένα χαμηλών τόνων σχήμα αφήνεται να ξεσπάσει...

7. K.Βήτα, Κορνήλιος Σελαμσής, ARTéfacts Ensemble, Θεοδώρα Μπάκα - Ατελείωτα χρυσάνθεμα
Μια σειρά εκλεκτών νοματαίων "πειράζουν" (χάλια έκφραση!) τα κομμάτια του Βήτα και αναδεικνύουν κατά στιγμές ατόφιο και αναλογικά απογυμνωμένο τον μελωδικό τους πυρήνα. Εδώ στο ωραιότερο κομμάτι του τα τελευταία χρόνια.

8. Regressverbot - Drive to dive
Το λίπασμα που έριξαν σε σχεδόν εντελώς ανύποπτη φάση η Λένα Πλάτωνος και οι Χωρίς Περιδέραιο δίνει ακόμη καρπούς μια τριακονταετία αργότερα. Μια παρατήρηση η οποία ισχύει είτε το συγκεκριμένο σχήμα συνεχίσει την ύπαρξη του είτε όχι.

9. Άλλη Μία Μπάντα από τη Νότια Ντακότα - Γιατί κακό δεν κάνει
Εδώ που τα λέμε δεν μου έρχεται και καμία άλλη μπάντα από εκείνα τα μέρη. Ιδιόμορφη "έντεχνη" αμερικάνα φολκ φτιαγμένη υπό την επήρεια του Θανάση Παπακωνσταντίνου.

10. Sava.Geo - Νο way to see
Άλλη μία ενσάρκωση του DJ Savage (και μιας πλειάδας άλλων ονομάτων) στην επίμονη αναζήτηση του ηλεκτρονικού πνεύματος των καιρών.

11. Sundayman - Alive
Ασκημένος στον ολοκληρωμένο μινιμαλισμό της διαφημιστικής μουσικής, φτιάχνει μια πιπεράτη electropop η οποία ακούγεται συγχρόνως νοσταλγική και φρέσκια.

Και του χρόνου...