Ελληνόφωνα ροκ άλμπουμ #6

Γκρικ Ροκ
Του Ηλία Νικολαϊδη

Το ελληνόφωνο ροκ είναι μια υπόθεση πολύ μπερδεμένη. Δυστυχώς ο πληθυσμός της χώρας μας, η ανύπαρκτη ροκ προϊστορία μας, ο επανειλημμένος βιασμός του όρου ροκ (από τον Κωστόπουλο μέχρι το... Λαλιώτη), η απέχθεια που έτρεφαν γι'αυτό οι εγχώριοι δισκογράφοι (λιγότερο) και διαφημιστές (περισσότερο) και διάφορες άλλες κοινωνικοπολιτικές συγκυρίες άφησαν τη φήμη του ελληνόφωνου ροκ να εξελιχθεί σε ένα φάντασμα που γεννήθηκε γερασμένο και κινείται ανάμεσα στις "άγριες" στιγμές του Fame Story live, τον Π.Σ. των γκραφίτι, την παθολογική αρτηριοσκλήρυνση του Τσακνή, το Βασίλη κι αυτούς που ζούνε για να τον ακούνε, το Λιωμένο Παγωτό των Σπαθιών, τη μαλλούρα του Γιοκαρίνη, τις διαλύσεις-επανασυνδέσεις των Πυξ Λαξ και την αυθεντική δύναμη του Αγγελάκα. Ό,τι του λαλεί του Λωλοπεταλή, δηλαδή.

Όλο αυτό φυσικά εκτός από μια άσχημη κατάσταση είναι και μια "αντιπαραγωγική" κατάσταση. Γιατί εκτός των διαφόρων (καραγκιόζηδων και μη) που μονοπωλούσαν (ή θεωρούσαν ότι μονοπωλούσαν) την ταμπέλα ροκ, οι προοπτικές για κάποιον που πιθανόν να είχε ταλέντο ήταν (και είναι) μηδαμινές όχι απλά να γράψει ή να κυκλοφορήσει μουσική, αλλά να ασχοληθεί καν με την υπόθεση.
Ένας από αυτούς ήμουν κι εγώ. Έτσι, οι περισσότεροι από τους έντεκα δίσκους που παραθέτω πιο κάτω έφτασαν στα χερια μου από σπόντα, συνδέθηκαν με φίλους, καταστάσεις και μπερδέματα και τελικά έγιναν πιο πολύ μέρος των βιωμάτων μου παρά των ακουσμάτων μου.

Στέρεο Νόβα - Στέρεο Νόβα
Η υπόθεση "ελληνική electronica" ξεκίνησε εδώ και ευτυχώς δεν απέκτησε ποτέ το Μαχαιρίτσα της (πόσο μάλλον το Γερμανό της).
Τρύπες - Τρύπες
Η υπόθεση "ελληνική ροκ Άποψη" ξεκίνησε από εδώ και καλά έκανε δηλαδή.
Ξύλινα Σπαθιά - Ξεσσαλονίκη
Η υπόθεση "ελληνικό mainstream ροκ που ακούγεται" ξεκίνησε εδώ και ο Τσαλίκης το ξέρει.


Xaxakes
Η υπόθεση "Γιάννης Νάστας & ελληνικός σουρρεαλισμός" ξεκίνησε και τέλειωσε εδώ (περιμένουμε εδώ και πέντε μήνες να συνεχιστεί -τον Καζανόβα δεν τον μετράω).
K. Βήτα - Σούπερ Στέλλα
Η υπόθεση "Ελληνας πρώην μέλος συγκροτήματος δημιουργεί ακόμα" ξεκίνησε εδώ και ο Μιχάλης Δέλτα το ξέρει.
Lost Bodies - Ζωή
Η υπόθεση "Ανδαλουσιανός Σκύλος" ξεκίνησε από ένα Τεμπελόσκυλο.
Λένα Πλάτωνος - Σαμποτάζ
Η υπόθεση "Αυτό που μετά θα ονομαστεί έντεχνο, εδώ είναι ανοιχτόμυαλο, δημιουργικό και τελικά αριστουργηματικό" σκάλωσε στους στίχους της Μαριανίνας Κριεζή.
Παύλος Σιδηρόπουλος - Zorba the Freak
Η υπόθεση "ο Έλληνας καταρραμμένος (καμμένος) ήρωας που όλοι θα μνημονεύουν" (σχεδόν) ξεκίνησε με το καλύτερο ελληνικό εξώφυλλο δίσκου όλων των εποχών σε παραγωγή του Πουλίκα.
Νικόλας Άσιμος - Ο ξαναπές
Η υπόθεση "το παπάκι πάει στη Χαρούλα" είναι πολύ μεγάλη.
Μουσικές Ταξιαρχίες - Μουσικές Ταξιαρχίες
Η υπόθεση "φωτορομάντζο στο sleeve του δίσκου" είναι επίσης πολύ μεγάλη και ο Νταλάρας θα έδινε τα πάντα να μην την ήξερε κανείς.

Οι 11 σημαντικότεροι δίσκοι του ελληνόφωνου rock
Του Αντώνη Κλειδουχάκη

1. Εν Πλω - Εν Πλω
2. Μουσικές Ταξιαρχίες - Μουσικές Ταξιαρχίες
3. Λένα Πλάτωνος - Γκάλοπ
4. Τρύπες - Πάρτυ στο 13ο Όροφο
5. Γκούλαγκ - Είσοδος Κινδύνου 0ο C
6. Λένα Πλάτωνος - Σαμποτάζ
7. Στέρεο Νόβα - Στέρεο Νόβα
8. Διονύσης Σαββόπουλος - Φορτηγό 9. Δημήτρης Πουλικάκος - Μεταφοραί ο Μήτσος
10. Κώστας Τουρνάς - Απέραντα Χωράφια
11. Μωρά στη Φωτιά - Μωρά στη Φωτιά

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ - ή - ΣΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ

Αρχίζοντας το αφιέρωμα για τους σπουδαιότερους ελληνόφωνους rock δίσκους, θα ήθελα να αναφέρω ότι από το 85 και μετά που άρχισα να εθίζομαι με το rock, σπάνια διαχώριζα ελληνόφωνα από αγγλόφωνα ελληνικά group. Για μένα ήταν όλοι ελληνικό rock. Γιατί άραγε να μην θυμηθούμε σε αυτό το αφιέρωμα τους Socrates, τους Noise Promotion Company, τους Mushrooms για να μην πω τους Nightfall (Heavy Metal). Επίσης γιατί έξω οι Ψυγείο Ψυγείο που χρησιμοποίησαν και τις δύο γλώσσες ή τι γίνεται με οργανικές δουλειές (βλέπε Vangelis); Και κάτι ακόμα, πόσο rock είναι μερικά ρεμπέτικα, λαϊκά ή δημοτικά τραγούδια της χώρας μας; Ο Παπάζογλου είναι rock; Το "Αγροτικόν" του ήταν;

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΣ ΑΡΧΙΣΕΙ ΕΤΣΙ - ή - ΤΟ 66 ΚΑΘΩΣ ΓΥΡΝΟΥΣΑ ΕΔΩ ΚΙ ΕΚΕΙ

Διονύσης Σαββόπουλος - Το φορτηγό (Lyra - Δεκ. 1966)
Όλη η ιστορία του ελληνικού rock, είναι μια ιστορία ανάμεσα σε δύο πόλεις. Είναι γραμμένη πάνω στη διαδρομή Αθήνα - Θεσ/νίκη και Θεσ/νίκη - Αθήνα ή αν θέλετε ανάποδα. Κάπως έτσι ξεκινάει και ο Διονύσης τη διαδρομή αυτή, πάνω σε ένα φορτηγό. Στους απόηχους του Dylan και του πολιτικού rock της διαμαρτυρίας, μια κιθάρα και μια εκφραστική φωνή. Τα τραγούδια του "Φορτηγού" συνεπήραν πολλούς, από μελλοντικούς υπουργούς της χώρας μέχρι, φαντάζομαι, μετέπειτα μέλη της 17 ΝΟΕ. Τότε απλώς όλοι είχαν δύσκολα χρόνια να περάσουν.

ΑΡΧΕΣ 70 - ή - Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΕΚΛΕΨΕ 10 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

Κώστας Τουρνάς - Απέραντα χωράφια (Polygram - 1973)
Τόσο δύσκολα χρόνια θα έλεγε κανείς και κάποιοι μιλάνε για λουλούδια σε χωράφια, για ποιήματα (εφηβικά) με σύννεφα και αγάπες (βλέπε και Poll), άσε που ο χιπισμός ήταν ένα μιούζικαλ με την Βλαχοπούλου. Ο Κώστας Τουρνάς φαίνεται να είχε πολύ μεγαλόπνοά σχέδια στην αρχή της προσωπικής του καριέρας, με κύριο όπλο τελικά την αφέλεια των 23 χρόνων. Ο δίσκος είναι ένα συνεχόμενο τραγούδι σχεδόν 35 λεπτών - είχε αρχίσει άλλωστε το progressive rock -, όπου ο καλλιτέχνης μας εκμυστηρεύεται την ιστορία της ζωής του έως τότε και καταφέρνει να βγάλει με την πρώτη τον καλύτερο του δίσκο. Στην πορεία μάλλον εγκλωβίζεται στην ενοχή του αντιεμπορικού, αλλά το χρέος του το έχει κάνει, συμβάλλοντας στο να μην "ξενίζει" μέσα στα ελληνικά σπίτια το ελληνόφωνο rock τραγούδι.

ΜΕΣΑ 70 - ή - ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΕΛΙΚΑ ΘΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΙ Ο ΛΑΟΣ, ΟΠΟΤΕ ΠΟΙΟΣ ΝΟΙΑΖΕΤΕ

Δημήτρης Πουλικάκος - Μεταφοραί εκδρομαί ο Μήτσος (ΕΜΙ - 1976)
Ο Πουλικάκος και η παρέα του Εξαδάχτυλου δεν είχαν τελικά πολλά διλήμματα. Είχαν απλώς την ανάγκη να ροκάρουν και να τσουλίσουν σαν κυλιόμενες πέτρες, παίρνοντας σβάρνα στο πέρασμα τους την σοβαροφάνεια και την ανακρίβεια του καιρού τους και αυτό έκαναν. Σουρεαλισμός μέσα σε μια καθημερινότητα που ξεπρόβαλε όσο ποτέ άλλοτε ξεδιάντροπα ψεύτρα. Τα ροκο - φρικιά από νωρίς δεν είχαν αυταπάτες, "γελάτε γιατί χανόμαστε".

Μουσικές Ταξιαρχίες - Μουσικές Ταξιαρχίες (ΕΜΙ - 1982)
Ο δίσκος ο ακατάλληλος για ανηλίκους κάθε ηλικίας από τις Μουσικές Ταξιαρχίες (βλέπε Ερυθρές), κατάφερε και αυτός να κυκλοφορήσει μετά από πολλές προσπάθειες. Όσα δεν είχαν κάνει όλοι οι προηγούμενοι δίσκοι μαζί, το κάνει ο Τζίμης Πανούσης και η παρέα του τώρα, που δρώντας ως οδοστρωτήρες δεν αφήνουν τίποτα ίδιο για το rock των Ελλήνων. Δεξιοτεχνικό παίξιμο από τους οργανοπαίχτες, αυθόρμητος, μη λογοκριμένος στίχος και επιβλητική παρουσία από τον τραγουδιστή. Θυμάμαι ακόμα και μέχρι πολύ αργότερα, να βάζουμε κρυφά στο κασετόφωνο τα τραγούδια, σε κάποιες εκδρομές με το σχολείο. Ο δίσκος αυτός τελικά ήταν ένα πολιτισμικό σοκ και δεν ξέρω από κανέναν άλλο χώρο καλλιτέχνες, να έλαβαν τόσες κλίσεις είτε από το μουσικό κατεστημένο (Νταλάρας) είτε από την ελληνική δικαιοσύνη.

80ties to 90ties - ή - ΑΣ ΑΡΧΙΣΕΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ: ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ, ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ

Λένα Πλάτωνος - Σαμποτάζ (Lyra - 1981) / Γκάλοπ (Lyra - 1985)
Ενώ όλοι γυρόφερναν ένα rock που μπαγιάτευε, η Λένα παράγει στην εποχή της, τον ήχο της εποχής της και όχι μόνο αυτό, βρίσκετε και καμιά δεκαετία μπροστά. Ο τέλειος συνδετικός κρίκος της Ελλάδας του Χατζιδάκι και των νέων της δεκαετίας του 80 καθώς και του ήχου του χθες με τον ήχο του αύριο. Διαλέγω το "Γκάλοπ" ως τον σημαντικότερο της δίσκο κυρίως για την φρεσκάδα που είχε, τόσο θεματικά όσο και καθαρά μουσικά. One woman show με παρέα τον ηχολήπτη και κυκλοφορεί ο πρώτος και αξεπέραστος, ολοκληρωμένος δίσκος electro - ή όπως αλλιώς θες - στην Ελλάδα. Ήταν όλα τραγούδια ηλεκτρονικής μουσικής και ο στίχος τους κοφτερός, τρυφερός και αφοπλιστικά συγκινητικός. Ο Κωσταντίνος Β άκουγε Λένα Πλάτωνος.

Στέρεο Νόβα - Στέρεο Νόβα (Wipe Out - 1992)
Ηλεκτρονική μουσική και ποίηση ήταν ο πρώτος δίσκος των Στέρεο Νόβα. Μόνο που τώρα η μουσική δεν ήταν μόνο ρυθμική αλλά και ασταμάτητα χορευτική. Ο πιο χορευτικός ελληνόφωνος δίσκος, ανοίγει τον δρόμο της ηλεκτρονικής μουσικής σε πιο πλατιά ακροατήρια στην Ελλάδα και την εδραιώνει για τα επόμενα χρόνια. Την εποχή εκείνη, ο δίσκος έπαιζε ασταμάτητα σε πολλά σπίτια και μαγαζιά. Με πρώιμα techno beats και πολλά house στοιχεία, οι Στέρεο Νόβα δεν άφησαν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης απέναντι τους. Το σοκ του πρώτου ακούσματος, της χροιάς της φωνής - καλέσματος του Κωσταντίνου Β θα μείνει αξέχαστο και αξεπέραστο σε πολλούς, ίσως τελικά περισσότερο από τους ίδιους τους στίχους των τραγουδιών τους.

80ties to 90ties again - ή - WE DON'T CARE ABOUT EMI, POLYGRAM, LYRA e.t.c.

Τρύπες - Πάρτυ σρον 13Ο όροφο (Virgin - 1988)
Οι Τρύπες από την Θεσ/νίκη ήταν, είναι και ίσως θα είναι το πιο επιδραστικό και επιτυχημένο παράλληλα σχήμα του ελληνικού rock. Η ενέργεια που διαχέεται από τη μουσική τους, μας έχει δονήσει σχεδόν όλους. Οι ζωντανές τους εμφανίσεις, ειδικά την εποχή του δίσκου αυτού, έφεραν στην Ελλάδα την πραγματική rock συναυλία. Κοφτερές α λα Gang Of Four, punk κιθάρες, ασταμάτητο rhythm section, αεικίνητος τραγουδιστής με βόρεια προφορά και έπεσαν τα τελευταία οχυρά. Αν και συνήθως διαλέγω τον πρώτο δίσκο ενός group ως τον καλύτερο του, η αυθεντικότητα, η υποθάλπουσα παράνοια, η ένταση και η εντιμότητα του δεύτερου τους δίσκου, φαντάζουν σαν την ιστορικότερη γραφή τους.

Μωρά στη Φωτιά - Μωρά στη Φωτιά (Ano Kato Records - 1987)
Σχεδόν παράλληλα με τις Τρύπες, από την ίδια πόλη και με παρόμοια ακούσματα, έδρασαν Τα Μωρά στη Φωτιά. Μόνο από το όνομα και τη διασκευή στο Third Uncle, φαίνεται η αγάπη για το μεστό, σταθερό new wave - rock. Τα τραγούδια του δίσκου, εύκολο να αγαπηθούν και ίσως να έπρεπε εδώ να αρχίζει και να τελειώνει η ιστορία - απάτη των δισκογραφικών εταιριών με το ελληνόφωνο rock. Βρίσκοντας ευκαιρία λοιπόν αναφέρω ότι, κατά την γνώμη μου, όλη αυτή η κίνηση του πλασαρίσματος του ελληνόφωνου rock στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας (βλέπε από ΞΥΛΙΝΑ ΣΠΑΘΙΑ στην καλύτερη μέχρι ΠΥΞ ΛΑΞ στην χειρότερη - Ο Παύλος Παυλίδης παρουσιάστηκε ως μεσσίας -), μόνο κακό προκάλεσε και πισωγύρισμα στις ελληνικές παραγωγές.

Γκούλαγκ - Είσοδος κινδύνου 0ο C (Lazy Dog - 1987)
Η punk τριπλέτα από τη Θεσ/νίκη κλείνει με τους Γκούλαγκ. Μόνο που εδώ το punk γίνετε hard core, ο στίχος γεμίζει οργή, το παιχνίδι με το αδιέξοδο σοβαρεύει επικίνδυνα. Με την πρώτη τους δισκογραφική εμφάνιση οι Γκούλαγκ έβγαλαν τον πιο αφοπλιστικό hard core δίσκο στην Ελλάδα, με ελληνικό στίχο. Το μουσικό αυτό είδος ξαναέφερε την πολιτική στην καθημερινότητα, τελείως έξω από τους κατεστημένους χώρους κίνησης της μουσικής και ο δίσκος αυτός φαίνονταν τουλάχιστον πιο "οικείος" και σε αμύητους της κουλτούρας αυτής. Όλα ή τίποτα έδειχνε η κατάσταση αλλά όσο και αν η ζωή παίρνει την πορεία της, δίσκοι σαν αυτόν είναι πάντα χαραγμένοι στο νου και δεν αναπληρώνονται από κανέναν διασκεδαστή.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ - ή - ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑΣ

Εν Πλω - Εν Πλω (Penguin - 1988)
Ο δίσκος των Εν Πλω είναι ο κολοσσιαίος δίσκος του ελληνικού rock. Ο σημαντικότερος και από τις "Μουσικές Ταξιαρχίες" δίσκος, έγινε ελάχιστα γνωστός στο ευρύ κοινό, δεν παίχτηκε σχεδόν καθόλου στο ραδιόφωνο και έχει κάνει πιστούς θαυμαστές όσους τον έχουν ακούσει. Ανεπανάληπτη σύνθεση κιθαριστικού θορύβου με ελληνότροπα μουσικά περάσματα και εύστοχο στίχο όσο κανένα άλλο group. Όσοι πρόλαβαν αγόρασαν τον δίσκο, όσοι πρόλαβαν τους είδαν σε κάποια συναυλία. Μακάρι ο Ντίνος Σαδίκης να γινόταν υπουργός πολιτισμού ή υπεύθυνος δισκογραφικής εταιρίας ή να ξαναέβγαζε έναν τέτοιο δίσκο. Εν Πλω, σας ευχαριστούμε.

Sorry: Μαρίζα, Παύλο, Metro Decay, Φατμέ, Ναυτία, Εκτός Ελέγχου, Πίσσα και Πούπουλα, Lost Bodies, Άβατον, Horror Vacui, Σπύρο Φάρο με τους Ζάκουλας κ.α., κ.α., κ.α.