Greatest Hits: Το ημερολόγιο της δικής μου εφηβείας

Όσο έφτιαχνα αυτή τη λίστα, συνειδητοποίησα ότι όλες σχεδόν οι επιλογές μου προέρχονται από την (προ)εφηβεία μου. Ίσως γιατί όταν μεγαλώνεις στη βαθιά ελληνική επαρχία σε εποχές προ Ίντερνετ και με περιορισμένους οικονομικούς πόρους είναι τρομακτικά δύσκολο να βρεις να ακούσεις τη μουσική που σου αρέσει. Οπότε τα greatest hits ήταν μια εύκολη και οικονομική λύση για να αποκτήσεις όσο το δυνατόν πιο πολλά αγαπημένα κομμάτια ενός ή μίας μουσικού που αγαπούσες. Λείπουν πολλά από τη λίστα που θα ακολουθήσει: το “Legend” του Bob Marley & The Wailers, το “Les Mots” της θεάρας Mylène Farmer, το “#1” των Beatles, τα δυο “Best of” (1980-1990 και 1990-2000) των U2 – και άλλα τόσα που βρίσκονται σε μορφή κασέτας κατά κύριο λόγο. Αλλά προτίμησα να βάλω αυτά που καταδεικνύουν τη μουσική μου εξέλιξη ως έφηβη: από την pop και το arena rock στο πέρασμα στο «κλασικό» rock και στη folk και από εκεί… στο χάος της μουσικής. Μεγαλώνοντας, από ένα σημείο και μετά σταμάτησα να έχω greatest hits στη δισκοθήκη μου. Προφανώς επειδή πλέον η πρόσβαση στη μουσική που αγαπούσα ήταν πολύ πιο εύκολη. Θα ομολογήσω ωστόσο ότι μου συμβαίνει το εξής: ακόμα και σήμερα, κάθε φορά που ακούω το “Raw Power” του Iggy και των Stooges, πάντα με ξενίζει το ότι μετά το “Gimme Danger” ακολουθεί το “Your Pretty Face Is Going to Hell” και όχι το “I'm Sick Of You”, όπως στο “Nude & Rude: The Best Of Iggy Pop”. Βλέπετε, εγώ τον Iggy τον έμαθα και τον αγάπησα από αυτό το best of και όχι από τους δίσκους του, τους οποίους τους άκουσα αργότερα. Άτιμο και περίεργο πράγμα οι μηχανισμοί αναμνήσεων του ανθρωπίνου μυαλού, τι να πεις….

Wham! The Final

Μη σας φαίνεται παράξενη αυτή η επιλογή – η καλή ποπ υπερέχει κατά πολύ σε σχέση με ένα σωρό «ροκ» κομμάτια του συρμού. Και αν μη τι άλλο, ο συγχωρεμένος ο George Michael ήταν ένας καθ’ όλα σπουδαίος μουσικός – δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι ελάχιστοι έχουν επιχειρήσει να διασκευάσουν τραγούδια του, πέραν του “Careless Whisper”. Πέραν τούτων όμως, εγώ προσωπικά έχω μια πολύ ιδιαίτερη σχέση με τους Wham!. Είναι το συγκρότημα της πολύ παιδικής μου ηλικίας, καθώς ο μπαμπάς μου μας είχε φέρει για δώρο από ένα ταξίδι του, εμένα και του αδερφού μου, το “Make it big”σε κασέτα κι εγώ χόρευα το “Wake me up before you go-go” μέχρι να λαχανιάσω. Οπότε στην εφηβεία μου (που ήταν πολύ λογικό να θρηνώ τη χαμένη παιδική μου ηλικία!) να λιώσω το άλμπουμ αυτό. Κι ας μην περιείχε το πιο αγαπημένο μου κομμάτι των Wham!, το “Like a baby”.

Europe - 1982-1992

Γελάστε και κοροϊδέψτε όσο θέλετε, αλλά αυτό ήταν από τα πρώτα cd που αποκτήσαμε με τον αδερφό μου το μακρινό 1993, ελέω (τότε) προσφάτου Ευρωμπάσκετ 1987 και “The Final Countdown”. Το CD αυτό το λιώσαμε και με το παραπάνω – άσε που περιείχε και διαμαντάκια όπως το “Stormwind” και το “Open your heart”. Αποτέλεσμα; Εγώ (που δεν είχα κλείσει ούτε τα δέκα τότε) να γράφω κάθε μέρα το “Seven Doors Hotel” στο θρανίο μου και ο δάσκαλός μου να με μαλώνει, η μάνα μου να στεναχωριέται γιατί προτιμούσα να ακούω αυτά τα «ξένα» αντί για «εκείνο το ωραίο παλικαράκι, τον Σάκη Ρουβά» και ο μπαμπάς μου να μου λέει «άκου κορίτσι μου ό, τι σου αρέσει και μη δίνεις σημασία». Νομίζω ότι αυτό το greatest hits είναι ο λόγος που η μεγαλύτερη μουσική μου αδυναμία (και το guilty pleasure μου) δεν είναι άλλο από το hair metal των 80’s.

Bon Jovi - Cross Road

Σε συνέχεια λοιπόν των προηγουμένων, ποια θα ήταν η αναπόδραστη κατάληξη μιας προέφηβης που θα έβλεπε στην πάλαι ποτέ εκπομπή «Υπερήχος» της ΕΡΤ-1 το βίντεο κλιπ του “Always” με τον Jon Bon Jovi να έχει μόλις κόψει την άθλια μαλλούρα των 80’s και να έχει υιοθετήσει ΕΚΕΙΝΟ το ξανθό καρέ; Μα φυσικά το “Cross Road”, το δεύτερο greatest hits των Bon Jovi μετά το “Hard and Hot”! Ό, τι και να λέμε, εκείνο το βίντεο κλιπ ήταν το πρώτο sexual awakening για αναρίθμητες γυναίκες της ηλικίας μου – αλλά και αφορμή για να ανακαλύψουμε το πιο τίμιο όνομα που υπηρέτησε το είδος της arena rock. Και τούτο διότι δεν υπάρχει περίπτωση να μου πει κάποιος ότι το “Livin' on a Prayer” δεν είναι μια συγκλονιστική απεικόνιση της ρηγκανικής εποχής και ότι το “You Give Love a Bad Name” δεν είναι τραγουδάρα και να τον πιστέψω.

Bryan Adams - So Far So Good

O Bryan (που δεν είναι ο Ryan) Adams είναι ένας ακόμα μουσικός που ανήκει στη λίστα “guilty pleasures” ή “love to hate you” ή όπως αλλιώς θέλετε πείτε την. Soft rock, arena rock, AOR χαρακτηρίστε τον, αλήθεια θα είναι. Γεγονός πάντως είναι ότι τραγούδια όπως το “Summer of ‘69” και το “Somebody” πάντα θα ανήκουν στα εκ των ων ουκ άνευ κομμάτια της μύησης στον «μαγικό κόσμο του ροκ», για να χρησιμοποιήσω το γνωστό κλισέ και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ στο μέλλον. Ομοίως και το “Heaven” και το “Please Forgive Me” θα είναι κλισέ cheesy ερωτιάρικα κομμάτια – αλλά όπως όλα τα κλισέ cheesy ερωτιάρικα κομμάτια, είναι τέτοια γιατί δεν μπορείς να τα περιγράψεις αλλιώς. Εξ αυτού του λόγου και μόνο ένα greatest hits σαν το συγκεκριμένο είναι υπέρ το δέον αρκετό για να έρθει κανείς σε επαφή με τον εν λόγω τραγουδιστή.

Pink Floyd - Echoes: The Best of

Καταχρηστικά το βάζω αυτό το album στην κατηγορία greatest hits – και μόνο γιατί το ίδιο το συγκρότημα το κυκλοφόρησε ως τέτοιο. Για μένα είναι ένα κανονικό άλμπουμ των Pink Floyd. Όχι μόνο γιατί μεταξύ των κομματιών υπάρχει fade out, σε μια συνέχεια των concept album του παρελθόντος ή γιατί το εξώφυλλο είναι επίσης σχεδιασμένο από τον Storm Thorgerson της θρυλικής Hipgnosis και περικλείει στοιχεία από όλα τα εξώφυλλα της δισκογραφίας των Pink Floyd. Κυρίως γιατί τα κομμάτια δεν είναι σε χρονολογική σειρά, αλλά μπλέκονται το ένα με το άλλο, τόσο μουσικά, όσο και νοηματικά. Όποτε ακούω το “Echoes”, θεωρώ ότι ακούω ένα αυτόνομο άλμπουμ των Pink Floyd που κυκλοφόρησε το 2001 – απλά πρόκειται για ένα νέο δίσκο φτιαγμένο από παλιά υλικά: την ψυχεδέλεια του Syd Barrett, το prog του κλασικού line-up, την ιδιοφυΐα τόσο του Roger Waters όσο και (κυρίως) του David Gilmour.

Simon & Garfunkel - Tales from New York: The Very Best of

Ήταν ο δίσκος που είχα βάλει στο «Κάτι παλιό καλό να ακούσω;» με θέμα τη folk, που είχαμε βγάλει πέρυσι τέτοιον καιρό περίπου, οπότε παραπέμπω εκεί για να σας κουράζω ιδιαίτερα: «Ίσως να μην είναι και η καλύτερη επιλογή ένα best of άλμπουμ, υποτίθεται ότι εδώ πέρα ψάχνουμε το πιο σπάνιο και το πιο ασυνήθιστο. Ωστόσο το βάζω, γιατί αυτό το άλμπουμ ήταν η πρώτη μου επαφή με τη folk στα 14 μου: το παραδοσιακό στοιχείο, οι απλές αλλά όχι απλοϊκές μελωδίες, τα ακουστικά όργανα, οι ευαίσθητοι στίχοι με το μέτρο και το ρυθμό, οι αρμονίες στις φωνές, η λυρική θεματολογία, η γαλήνη που σου αφήνει, ακόμα και αν η θεματολογία είναι δυσάρεστη ή σκληρή. Και ακόμα το ακούω, όταν θέλω να θυμηθώ το δέος που ένιωσα τότε, όταν άκουσα για πρώτη φορά το “Bridge over troubled water”.».

The Waterboys - The Whole of the Moon: The Music of Mike Scott and the Waterboys

O Mike Scott και οι Waterboys είναι νομίζω ένα τρομερά αδικημένο συγκρότημα. Όλοι και όλες τους ξέρουν μόνο από το “The Whole of the Moon”, το οποίο είναι μεν ένα πολύ ωραίο τραγούδι, ωχριά όμως σε σχέση με άλλα τραγούδια τους. Επ’ ουδενί λόγω δεν μπορεί να συγκριθεί με το λυτρωτικό “The Pan Within”, με το πνευματικό “Glastonbury Song”, με το βαθιά πολιτικό “Red Army Blues”, με το ξεσηκωτικό “Medicine Bow” ή με τον φόρο τιμής στην Patti Smith “A Girl Called Johnny”. Ευτυχώς όλα αυτά τα κομμάτια υπάρχουν στο συγκεκριμένο greatest hits – και αποδεικνύουν το sui generis των Waterboys. Αυτή η μοναδική μίξη folk και rock ‘n’ roll που κάνει την καρδιά σου να σκάει από ευτυχία δεν έχει προηγούμενο - και δεν νομίζω ότι θα επαναληφθεί από κανένα άλλο συγκρότημα στο μέλλον.

The Cure - Greatest Hits

Αν με το “Galore”, την συλλογή με τα singles των Cure από το 1987 έως το 1997 που την αγόρασα γιατί ήταν το μοναδικό cd των Cure που υπήρχε στο δισκάδικο του χωριού τη μέρα των εγκαινίων του (βλέπε το αφιέρωμά μας στα δισκάδικα), έφαγα τρελή κατραπακιά, γιατί «εγώ τους Cure στο μυαλό μου τους είχα ως το απόλυτο σκοτάδι, έχοντας ακούσει μόνο το “The Hanging Garden” και το “A Forest”», με το “Greatest Hits” συνειδητοποίησα ότι στον ίδιο άνθρωπο μπορεί το πεισιθάνατο σκοτάδι να συνυπάρχει ταυτόχρονα με τη χαρά της ζωής – μεγάλο μάθημα ζωής αυτό.

Nick Cave & The Bad Seeds - The Best

Χριστουγεννιάτικο δώρο του αδελφού μου το 1998 (που μου το έδωσε μάλιστα μετά από χαζό εφηβικό καβγά, την αιτία του οποίου προφανώς και δεν θυμάμαι πια), με bonus ένα live ηχογραφημένο στο Royal Albert Hall το 1997. Από τον Βασιλιά Μελάνι είχα ακούσει μόνο το “Murder Ballads” ως τότε – και προφανώς και ο Nick Cave δεν είχε – ούτε τότε ούτε τώρα - χρεία ενός greatest hits για να αποκτήσει μια ακόμα πιστή ακόλουθο στην Ελλάδα. Όμως αυτό που μου έδωσε να καταλάβω αυτό το άλμπουμ ήταν η ασύλληπτη ικανότητα του Nick Cave να παίρνει όλα τα μουσικά είδη και να τα οικειοποιείται με το δικό του μαγικό τρόπο. Και έτσι μου άνοιξαν νέοι μουσικοί δρόμοι: από το γοτθικό “The Carny” στη folk μπαλάντα “Nobody's Baby Now” και από τη Motown soul της “Deanna” μέχρι το industrial του “From Her to Eternity”.

Sonic Youth - Screaming fields of sonic love

Δεν θα πάψω ποτέ να λέω ότι οι Sonic Youth είναι το σημαντικότερο συγκρότημα που βγήκε ποτέ στον πλανήτη– έχω επισταμένα επιχειρήματα επί της θέσης μου, δεν είναι όμως της παρούσης. Θα αρκεστώ να πω στο ότι η θέση μου αυτή επιρρώνεται και αποδεικνύεται πασίδηλα από το άλμπουμ αυτό, που περιέχει κομμάτια των Sonic Youth από τη δεκαετία του 1980, σε αντίστροφη χρονολογική σειρά κυκλοφορίας. Η αντίστροφη χρονολογική σειρά είναι αυτή που εν τέλει καταδεικνύει το μεγαλείο και τη σπουδαιότητα του συγκροτήματος. Όταν ξεκινάς με επιλογές από το ανυπέρβλητο “Daydream Nation”, προχωράς στις πιο πειραματικές φάσεις του “The Whitey Album” που κυκλοφόρησαν ως Ciccone Youth και του “Sister”, προχωράς στο ποπ “EVOL” και καταλήγεις στα πρωτόλεια “Bad Moon Rising” και “Confusion is sex”, βλέπεις και την μνημειωδώς επιδραστική εξέλιξη του συγκροτήματος. Αν οι Sonic Youth δεν υπήρχαν, θα έπρεπε να τους εφεύρουμε.

Tom Waits - Beautiful Maladies: The Island Years

Νομίζω ότι ο λόγος που αγαπάω τόσο πολύ τον Tom Waits είναι το γεγονός ότι στη φωνή (που δεν έχει, ούτως ή άλλως) περικλείονται όλες οι ανθρώπινες εμπειρίες: πόνος, ευτυχία, δράμα, έρωτας, μεθύσι, θυμός και, πάνω από όλα, η αλήθεια, γυμνή και ολόκληρη. Ή μάλλον, για να είμαι πιο ακριβής, αγαπάω το γεγονός ότι τα τραγούδια του αναγνωρίζουν ότι οι εμπειρίες αυτές δεν αποκλείουν η μια την άλλη – τουναντίον, συνυπάρχουν ακόμα και την ίδια στιγμή και κάνουν τη ζωή τόσο δύσκολη και τόσο μοναδική ταυτόχρονα. Πληγώνεις αυτούς που αγαπάς στο “Innocent when you dream (78)”, βρίσκεις την ελπίδα μέσα στην οδύνη στο “Time”, ορμάς κατακέφαλα σε ιστορίες που θα σε καταστρέψουν στο “Temptation”, θρηνείς τη χαμένη σου αθωότητα στο “I Don't Wanna Grow Up”, περιμένεις να περάσει το κακό στο “November”, επτά φορές πέφτεις και σηκώνεσαι οκτώ. Ξανά και ξανά και ξανά.